Pojęcie organizacji:

1. Znaczenie rzeczowe - to całość złożona z ludzi współdziałających przy realizacji określonego celu

2. Zn. atrybutowe - struktura rzeczy złożonych i procesów (np. przedsiębiorstwo i produkcja)

3. Zn. czynnościowe - to tworzenie i zmienianie struktur rzeczy i procesów (np.

przedsiębiorstwa i produkcji)

Czteroelementowy model organizacji:

1. Cele (misja, drzewo celów, zadania)

2. Ludzie (kwalifikacje, motywacja, podstawy)

3. Struktura (schemat organizacyjny, instrukcje, zakres czynności) 4. Technologia (wyposażenie, Know-how, wytwarzanie)

Synergia to efekt współdziałania, polegający na tym, że podmioty współdziałające osiągają więcej niż wynosi suma efektów podmiotów działających osobno. Synergia nazywana jest efektem organizacyjnym.

Typy organizacji:

 ze względu na wielkość (małe, średnie, duże)

 z/w na etap rozwoju (w etapie projektowania, w etapie tworzenia, nowe, ustabilizowane, w etapie schyłkowym)

 z/w na nastawienie do zysku (nastawione na zysk, nienastawione na zysk)

 z/w na jawność (jawne, tajne)

 z/w na legalność (legalne, nielegalne)

 z/w na osobowość prawną (posiadające lub nie)

 z/w na przedmiot działania (administracyjne, gospodarcze, społeczne, polityczne, naukowe, edukacyjne, militarne, kulturalne)

 z/w na charakter członkostwa (otwarte, zamknięte, dobrowolne, przymusowe)

 z/w na kwalifikacje członków (profesjonalne, amatorskie)

 z/w na przedmiot działalności (produkcyjne, usługowe)

 z/w na własność - sektor gospodarki (sektora publicznego, sektora prywatnego)

 z/w na sekcję gospodarki (wg klasyfikacji PKD - np. rybołówstwo i rybactwo, przetwórstwo przemysłowe)

 z/w na formę prawną (indywidualni przedsiębiorcy, spółki prawa handlowego, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia

 z/w na terytorium działań (lokalne, krajowe, międzynarodowe) Cele organizacji - to wiązki wartości (produkcyjnych, ekonomicznych, społecznych) przez nią realizowanych i odnoszących się do jej trwania i rozwoju w kontekście wzajemnych związków z otoczeniem

Cel - pożądany stan rzeczy

Przykładowe typy celów organizacji:

 z/w na szczebel zarządzania (cele całej organizacji, cele pionów, komórek organizacyjnych)

 z/w na stopień trudności (łatwe, trudne)

 z/w na wymierność (mierzalne - ilościowe, niemierzalne - jakościowe)

 z/w na ważność (główne, drugorzędne, trzeciorzędne)

Funkcje celów organizacyjnych:

1. planistyczna

2. organizacyjna

3. motywacyjna

4. kontrolna

Struktura organizacyjna - obejmuje elementy składowe organizacji i powiązania pomiędzy nimi (służbowe, technologiczne, funkconalne i informacyjne) Konfiguracja struktury organizacyjnej - konfiguracja to stopień rozbudowy struktury organizacyjnej w pionie i poziomie

Konfiguracja pionowa: Szczebel zarządzania: mistrz --> kierownik działu --> kierownik wydziału "A" --> Z-ca dyrektora/C-ce Prezes --> Dyrektor generalny/Prezes Przykłady typów struktur organizacyjnych

 struktury typu "U" (jednolite) - żaden z jej elementów nie może funkcjonować samodzielnie bez powiązania z innymi elementami

 struktury typu "V" - ziwązki wielu zakładów wchodzących w skład jednej struktury, ale posiadających znaczną autonomię

Struktury dywizjonalne:

Dywizjonalizacja - proces grupowania stanowisk i komórek organizacyjnych w większe całości według określonych kryteriów.

Typwe kryteria dywizjonalizacyji: wyrób, rynek geograficzny, etap procesu, rodzaj klientów

Determinanty struktury organizacyjnej

Determinanty wewnętrzne:

 przedmiot działania

 etap rozwoju organizacji

 technika i technologia

 liczba i kwalifikacje ludzie

Determinanty zewnętrzne:

 pozycja na rynku (siła konkurencji)

 odległość od źródeł zaopatrzenia

 odległość od rynku docelowego

 przepisy prawa

Otoczenie organizacji i menadżerów

Otoczenie organizacji to zestaw różnych wymiarów i sił, wśród których działa organizacja.

Otoczenie zewnętrzne - czyli wszystko poza granicami organizacji co może na nią oddziaływać

Elementy otoczenia:

1. Otoczenie dalsze (ogólne) - oddziaływania pośrednie:

1. ekonomiczny

2. techniczny

3. społeczno-kulturowe

4. prawno-polityczne

5. międzynarodowe

2. Otoczenie bliższe (zadaniowe) - oddziaływanie bezpośrednie 1. konkurenci

2. dostawcy

3. klienci

4. sojusznicy (partnerzy strategiczni)

5. regulatorzy

Środowisko wewnętrzne organizacji <rys. 3 > Interesariusze wewnętrzni

 właściciele (akcjonariusze)

 pracownicy

 zarząd, rada nadzorcza

Interesariusze zewnętrzni:

 klienci

 dostawcy

 władze państwowe

 grupy szczególnych interesów

 media

 związki zawodowe

 instytucje finansowe

 konkurenci

Każda organizacja ma własną "mapę" interesariuszy.

5 sił konkurencji (M. Porter)

1. zagrożenie ze strony nowych, wchodzących na rynek przedsiębiorstw 2. Rywalizacja ze strony konkurentów

3. Zagrożenie substytutami

4. Siła nabywców

5. Siła dostawców

Przystosowanie organizacji w dynamicznie funkcjonującym otoczeniu:

 zarządzanie informacją

 strategiczna reakcja

 fuzje, przejęcia, sojusze

 projektowanie i elastyczność organizacji

 wpływ bezpośredni na otoczenie

Modele skuteczności organizacji:

1. podejście systemowo-zasobowe

2. podejście procesowe

3. podejście celowe

4. podejście uwzględniające strategicznych zwolenników\