PLANOWANIE I PODEJMOWANIE DECYZJI

Cele organizacji:



maksymalizacja zysku, czyli dodatnie wyniki finansowe



pożądany stan rzeczy

Organizacje to całości realizujące te cele, przekraczające możliwości jednego człowieka.
Organizacja to zespół wielu pracowników, o różnych specjalnościach, spełniających
różnorakie funkcje.

Typy celów organizacji
1. szczebel



cele strategiczne - tworzenie dodatnich wyników; rozwój przyszłościowy firmy,

podejmowanie inwestycji, wdrażanie technologii



cele taktyczne - realizacja wytyczonych zadań, cel osiągnięcia podaży



cele operacyjne - cel kosztowy, cel przychodowy, nadzór nad poziomem

ponoszonych kosztów, kontrola poziomu kształtowania się kosztów

2. dziedzina



cele finansowe



cele marketingowe



cele produkcyjne

3. ramy czasowe



cele długookresowe



cele średniookresowe



cele krótkookresowe

Analizuje się:



koszty zużycia materiałów



koszty robocizny



koszty wydziałowy, pośrednie koszty produkcji



całość tworzy koszty wytworzenia wyrobu

Przykładowy proces formułowania celów
Misja->Cele strategiczne > prezes, zarząd, dyrektor naczelny>cele taktyczne>z-ca
dyrektora ds.finansowych, produkcji, sprzedaży>cele operacyjne>kierownik działu
płynności, promocji, produkcji, opakowań, logistyki

Równoważenie i godzenie możliwych konfliktów między różnymi celami - optymalizacja

Podejmowane decyzji, ktore powinny być optymalne. - proces wyboru wariantu
optymalnego, określonego kierunku prowadzącego do rozwiązania konkretnego
problemu..

Proces rozpoznawania problemów:
a)Mozliwosci wystąpienia problemów:
1. odchylenie od dotychczasowych osiągnięć
2. odchylenie od planu
3. inni ludzie
4. konkurencja

Proces podejmowania decyzji:
zbieranie informacji o problemie decyzyjnym --> opracowanie listy możliwych rozwiązań
--> ocena rozwiązania --> wybór ---> akceptacja wyboru i realizacja

Kryteria oceny wariantów w procesie podejmowania decyzji:
Finansowe:

- maksymalizacja zysku = ceny, obrotu, oszczedności
- minimalizacja straty = kosztu, nakładu
Pozafinansowe:
- minimalizacja czasu = wysiłku, ryzyka
- maksyalizacja zadowolenia = bezpieczeństwa, pewności

Sposoby podejmowania decyzji:
ze względu na stopień przewidywalności: decyzje programowane, decyzje
nieprogramowane
ze względy na liczbę osób uczestniczących w procesie: jednoosobowe,
grupowe(kolegialne, kolektywne)

Typy decyzji:
1. ze względu na podmiot: decyzje kierownictwa naczelnego, decyzje średniego szczebla
zarządzania, decyzje kierownictwa liniowego
2. ze względu na przedmiot: decyzje dot. sprzedaży, decyzje dot. zaopatrzenia, decyzje
inwestycyjne, decyzje finansowe, decyzje personalne
3. ze względu na horyzont czasowy: decyzje strategiczne, taktyczne, operacyjne
4. ze względu na stopień pewności sytuacji: d. w warunkach pewności, w warunkach
ryzyka, w warunkach niepewności

Podejmowanie decyzji a stopień pewności

< WYSOKI ---------------------------- NISKI >
pewność ryzyko niepewność

stopień pewności mendżera w podejmowaniu decyzji

Przyczyny niepowodzenia w decydowaniu:
- bariera poznawcza
- psychologiczna
- czasowa
-zasobowa
-informacyjna
-społeczna
-biurokratyczna

np. ustawa o zachowaniu tajemnicy służbowej, ustawa o zachowaniu danych osobowych,
konkurencja


Uwarunkowania budowy planu

Wewnętrzne:
o

Wiedza na temat sposobów realizacji celu

o

Doświadczenie

o

Posiadane zasoby do realizacji celu



Zewnętrzne:

o

Uwarunkowania techniczne

o

U. ekonomiczne

o

U. społeczno-organizacyjne

o

U. polityczne

o

U. prawne

Cechy dobrego planu:



kompletny (wszystko założone w planie możliwe do wykonania),



zgodne wewnętrznie ,



operacyjny (niezbędny do podejmowania działań),



elastyczny,



zrozumiały,



realny,



poufny,



sformalizowany

Korzyści wynikające z dobrego planu:



umożliwia realizację dalekosiężnych celów



ułatwia decydowanie



ułatwia przygotowanie działania



wprowadza porządek, ogranicza chaos



ogranicza rozrzutność i marnotrawstwo



ułatwia realizację działania



ułatwia kontrolę i ocenę

Kłopoty planowania:



ciągłe zmiany w otoczeniu, niepewność



pewność siebie (brak konkurencji, stabilność)



brak wiary w przyszłość



brak czasu na pracę koncepcyjną



krótkoterminowe wynagrodzanie menedżerów



zbyt częste zmiany na stanowiskach kierowniczych

Przykładowe typy planów:

Kryterium

Typy planu

Podmiot planowania



plany całej organizacji



plany komórek organizacyjnych

Podejście metodyczne



plany „odgórne”



plany „oddolne”

Stopień szczegółowości



plany ramowe



plany szczegółowe

Dziedzina planowania



plany produkcji



plany inwestycyne



plany marketingowe



plany sprzedaży

Ranga planu



plany operacyjne



plany strategiczne

Główne rodzaje planów:



strategiczne – przez naczelny zarząd



taktyczne - pięcioletnie



operacyjne – bierzący proces podejmowania decyzji

Odpowiedzialnoś za proces planowania:



personel planistyczny



planistyczne zespoły zadaniowe



zarząd



dyrektor naczelny/prezes



komitet dyrektorów



kierownictwo pierwszej linii

Planowanie awaryjne: Określenie alternatywnych sposobów działania na wypadek
gdyby przyjęty plan został nieoczekiwanie zakłócony lub przestał być odpowiedni w
zmienionych warunkach.

Planowanie taktyczne: 1  2
1. Opracowanie planów taktycznych:



zrozumienie planów startegicznych i celów taktycznych



określenie niezbędnych zasobów i terminów



określenie dostępnych zasobów ludzkich

2. Realizacja planów taktycznych:



Ocena każdego kierunku działania w odniesieniu do celu



Pozyskanie i rozprowadzenie informacji i zasobów



Obserwacja poziomego i pionowego komunikowania się



Obserwacja podjętych bieżących działań

Rodzaje planów operacyjnych:
Plan jednorazowy:



Program



Projekt

Plan ciągły:



Wytyczniki polityki



Standardowa procedura działania



Przepisy i reguły postępowania

Bariery w ustalaniu celów i planowaniu:



Niewłaściwe cele



niewłaściwy system nagrodzania



dynamiczne zmieniające się otoczenie



niechęć do ustalania celów



opór wobec zmian



ograniczenia

Sposoby przezwyciężania barier:



zrozumienie znaczenia celów i planów



komunikowanie się i uczestnictwo



spoójność, przegląd i akutalizacja



skuteczny system nagradzania

Zarządzania przez cele (ZPC) –proces wspólnego ustalania celów przez menedżera i
podwładnego, stopień osiągnięcia celów jest głównym czynnikiem w ocenie i nagradzaniu
wyników podwłądnego

Zarządzanie strategiczne

Przedstawiciele i definicje.
Zarządzanie strategiczne - jest kompleksem i ciągłym procesem, którego zadaniem jest
formułowanie i wdrażanie skutecznych strategii sprzyjających nadrzędnemu priorytetowi
zgodności organizacji z jej otoczeniem i osiągnięciu celów
Strategia - przedstawiciele i definicje.
Strategia - kompleksowy plan osiągania celów organizacji
Skuteczna strategia - strategia wspierająca osiąganie celów strategicznych oraz lepsze
dopasowanie między organizacją i jej otoczeniem
Dobra strategia:



czy dana strategia wyróżniła nas wśród innych?



czy jest ona mobilizująca?



czy strategia jest istotna dla wszystkich członków organizacji?



czy strategia jest oparta na rzeczywistości?



czy na jej podstawie można działaś?

<rysunek 19>

Składniki strategii:



wyróżniająca się umiejętność



zasięg



rozmieszczenie zasobów

Typy wariantów strategii:



strategia na poziomie autonomicznej ...



...

formułowanie i wdrażanie strategii:



formułowanie



wdrażanie



strategia przemyślana



strategia wyłaniająca się

Analiza SWOT - analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zadrożeń
<rys 20>
Typy strategii wg Portera:



strategia odróżniająca się



strategia przywództwa pod względem kosztów



strategia koncentrowania się na niszy rynkowej

Strategia oparta na cyklu życia produktu
<rys 21>
Cykl życia produktu poddawanego modyfikacjom
<rys 22>
Cykl życia produktu modnego:
<rys 23>
Cykl życia produktu "sezonowe dziwactwo":
<rys 24>

Formułowanie strategii na szczeblu całej organizacji
Dywersyfikacja - liczba różnych rodzajów działalności (w których uczestniczy
organizacja) oraz zakres w jakim te dziedziny są ze sbą powiązane
Typy dywersyfikacji:



strategia jednego produktu



dywersyfikacja zależna



dywersyfikacja niezależna

Organizacja zdywersyfikowana: