background image

Zarządzanie produkcją 

Wykład 2

System produkcyjny 

background image

System produkcyjny -

przedsiębiorstwo

Š Przedsiębiorstwo przemysłowe  jest to organizacja gospodarcza 

produkująca  wyroby lub usługi przemysłowe,  wyodrębniona 

ekonomicznie i organizacyjnie w gospodarce kraju, regionu i mająca 

osobowość

prawną. Istotę

wyodrębnienia określa fakt, że 

przedsiębiorstwo przemysłowe jest właścicielem, dzierżawcą lub 

dysponentem określonego majątku (ziemi, budynków, maszyn, 

urządzeń, infrastruktury energetycznej, materiałów, półfabrykatów i 

wyrobów, kapitału bankowego). Dzięki posiadaniu osobowości prawnej 

przedsiębiorstwo  może być samodzielnym podmiotem prawa 

obowiązków w sferze obrotu gospodarczego. Jego działalność

podstawowa polega na wytwarzaniu wyrobów lub świadczenia usług

We własnym zakresie odnawia ono zasoby majątkowe, a wytwarzając 

wyroby lub świadcząc usługi wypracowuje zysk, którym dysponuje 

zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi. 

background image

System produkcyjny - firma

Š nazwa lub znak, pod którym osoba prawna 

lub fizyczna prowadzi działalność

gospodarczą (nazwa ta i znak firmowy są

rejestrowane i chronione przez prawo),

Š potocznie oznacza przedsiębiorstwo,
Š przedsiębiorstwo produkujące wyroby lub 

świadczące usługi doskonałej jakości albo 

mające dobrą reputację u klientów.

background image

System produkcyjny - produkcja

Š Produkcję najczęściej określa się jako świadomą działalność

pojedynczego człowieka lub zespołów ludzkich, nastawioną

na wytwarzanie produktów, czyli dóbr materialnych lub 

usług w celu zaspokojenia różnych potrzeb ludzkich. Oprócz 

dóbr materialnych lub świadczonych usług, produktem 

mogą być również dobra niematerialne (dokumentacja 

techniczna, dokumentacja organizacyjna, wiedza praktyczna 

o możliwościach i zasadach uruchomienia lub rozwoju 

określonej produkcji (know – how), oprogramowanie 

komputerowe związane z przygotowaniem i realizacją

produkcji lub usług 

świadczenie różnych usług 

produkcyjnych.

background image

System produkcyjny

Š System produkcyjny można określić jako układ 

elementów oraz relacji między tymi elementami i 

zasad przekształcania czynników wejścia do 

systemu na czynniki wyjścia z systemu.

Š Zatem można przyjąć,  że system produkcyjny 

stanowi celowo zaprojektowany i zorganizowany 

układ materialny, energetyczny i informacyjny 

eksploatowany przez człowieka i służący 

produkowaniu określonych produktów (wyrobów 

lub usług) w celu zaspokojenia różnorodnych 

potrzeb konsumentów.

background image

Elementy systemu produkcyjnego

Š Wektor wejścia, w skład którego wchodzą

wszystkie niezbędne do produkcji składniki, 

nazwane zazwyczaj czynnikami produkcji,

Š Wektor wyjścia, do którego wchodzą wszystkie 

materialne, energetyczne i informacyjne efekty 

wychodzące z procesu produkcyjnego, 

Š Proces konwersji, czyli przetwarzanie wektora 

wejścia w wektor wyjścia, nazywanego zazwyczaj 

procesem produkcyjnym,

background image

Elementy systemu produkcyjnego

Š Proces zarządzania systemem,
Š Sprzężenia materialne, energetyczne i 

informacyjne między wymienionymi wyżej 
elementami systemu produkcyjnego.

background image

Model systemu produkcyjnego

Proces przetwarzania

Operacje technologiczne

kontrolne, transportowe,

magazynowe,

Operacje usługowe

decyzje

Sprzężenia 
zwrotne

Wejście X

Materiały

Wyposażenie 

produkcyjne

Energia  

Personel

Informacja

Kapitał 

Wyjście Y

Wyroby 

przemysłowe

Usługi

przemysłowe

Odpady 

produkcyjne

zasilenia

zarządzanie

background image

Struktura systemu 

produkcyjnego

Š Zintegrowane

Š Zdezintegrowane 

background image

Struktura systemu 

produkcyjnego

Š Zakład produkcyjny: produkcja części lub montaż –

duża seria,

Š Wydział produkcyjny, oddział produkcyjny –

produkcja jednorodnych części lub montaż – seria 

duża i średnia,

Š Linia i gniazdo, potok – produkcja części lub 

montaż (średnia i mała seria),

Š Stanowisko robocze – montaż prostych wyrobów, 

produkcja seryjna lub jednostkowa części.

background image

System produkcyjny – elementy 

wejścia

Š środki techniczne produkcji (teren zakładu 

przemysłowego i powierzchnia produkcyjna, 
wyposażenie technologiczne, budynki i 
budowle, różne instalacje, sieci 
informatyczne),

background image

System produkcyjny –

elementy wejścia

Š przedmioty pracy (materiały i półfabrykaty 

przeznaczone do dalszej produkcji lub 
montażu),

background image

System produkcyjny – elementy 

wejścia

Š czynniki energetyczne (woda, gazy, 

sprężone powietrze, energia elektryczna, 
paliwa stałe i gazowe),

background image

System produkcyjny – elementy 

wejścia

Š czynnik ludzki, czyli załoga (personel inżynieryjno –

techniczny, wykonawczy, administracyjno - biurowy, 
zarządzający, a także podstawowe relacje uposażeń i 
warunki podejmowania pracy oraz płynność załogi).

background image

System produkcyjny – elementy 

wejścia

Š informacje (prognozy i informacje o 

konstrukcji wyrobu i jego funkcjach 
użytkowych, jakości i koszcie własnym),

Š przedmioty pracy (materiały i półfabrykaty 

przeznaczone do dalszej produkcji lub 
montażu),

background image

System produkcyjny – elementy 

wejścia

Š kapitał (kapitał zamrożony w środkach 

trwałych oraz materiałach, półfabrykatach i 
wyrobach gotowych, środki obrotowe w 
kasie, w bankach i u klientów, formy obiegu 
kapitału i stopa procentowa),

background image

System produkcyjny – elementy 

wyjścia

Š wyroby przemysłowe,
Š usługi produkcyjne,
Š braki produkcyjne i surowce wtórne,

background image

System produkcyjny – elementy 

wyjścia

Š szkodliwe odpady zanieczyszczające  środowisko (ścieki, 

wyziewy, odpady stałe i śmieci),

Š informacje o jakości wyrobu i faktycznym koszcie 

wytworzenia, stanie procesu produkcyjnego, doświadczeniu 
produkcyjnym załogi oraz inne informacje wychodzące lub 
pozostające dla następnych cykli produkcyjnych.

background image

Cele systemu produkcyjnego

Š Jakość i nowoczesność produktów na 

poziomie wymaganym przez konsumenta,

Š Wzrost produktywności,

Š Obniżka kosztów własnych wytwarzania.

background image

Produktywność

Š Produktywnością systemu produkcyjnego 

nazywamy stosunek wektora wyjścia z 

systemu produkcyjnego do wektora wejścia 

do tego systemu, wyrażony w jednostkach 

pieniężnych lub jednostkach naturalnych 

albo umownych. Jest to podstawowe 

kryterium opłacalności funkcjonowania 

wszelkich systemów produkcyjnych. 

background image

Niska i wysoka produktywność

Š obniżenia standardów życia ludzi,
Š obniżenie międzynarodowej pozycji 

danego kraju,

Š trudności w zapewnieniu 

dostatecznych środków dla dziedzin 

finansowanych z budżetu państwa,

Š trudności ze sprzedażą produktu,
Š wzrost zapotrzebowania na części 

zamienne,

Š pogorszenie obsługi serwisowej w 

kraju i zagranicą,

Š wzrostu cen,
Š wzrost zapotrzebowania na energię, 

materiały, powierzchnie 

produkcyjne,

Š Wysoka produktywność

natomiast daje obniżkę kosztu 
wytwarzania, poprawia wyniki 
produkcyjne i zwiększa zysk. 
Umożliwia to wzrost 
wynagrodzeń, wywołuje 
większe zapotrzebowanie na 
pracę, a także daje satysfakcję z 
pracy.

background image

Zarządzanie 

Š Zarządzanie i sterowanie 

czynnikami produkcji 

projektowanie i wdrażanie, 

sporządzenie 

harmonogramów realizacji 

produkcji i nadzorowanie 

jej przebiegu, sterowanie 

zapasami materiałów, 

półfabrykatów i narzędzi.

Š Zarządzanie ludźmi

zatrudnienie, 

zwalnianie, 
wynagradzanie 
podległych 
pracowników, 

background image

Powiązania i sprzężenia w systemie 

produkcyjnym

Š zsynchronizowaniu w czasie wszelkich dostaw

aby skrócić do minimum czas oczekiwania 
materiału czy półfabrykatu na obróbkę lub montaż,

Š zapewnieniu właściwych  środków transportu

oraz 

środków technicznych ułatwiających 

magazynowanie i wyszukiwanie potrzebnych w 
danej chwili materiałów, półfabrykatów lub 
wyrobów,

background image

Powiązania i sprzężenia w systemie 

produkcyjnym

Š obniżanie do minimum strat transportowych 

magazynowych oraz zaprojektowaniu takich 

przepływów materiałów, aby ograniczyć drogi 

transportowe, zminimalizować przeładunki i ich 

pracochłonność,

Š neutralizowaniu  ścieków i utylizacja innych 

odpadów możliwie najbliżej miejsca ich 

powstawania, aby uniknąć

zanieczyszczania 

środowiska,

background image

Powiązania i sprzężenia w 

systemie produkcyjnym

Š zapewnieniu stałego pomiaru zużycia 

automatycznej zmiany natężenia strumieni 
czynników energetycznych.

background image

Informacja w systemie 

produkcyjnym

Š selekcja informacji z punktu widzenia podstawowych celów 

zarządzania i niereagowanie na informacje nieistotne, 

stanowiące tzw. szum informacyjny,

Š zaprojektowanie kanałów przepływu informacji właściwych 

dla wymagań logistyki procesu produkcyjnego i procesów 

podejmowania decyzji kierowniczych w obrębie wszystkich 

poziomów i funkcji zarządzania we właściwym czasie,

Š dobór sprzętu komputerowego i oprogramowania 

stosowanie do liczby przetwarzanych informacji, ich zakresu 

i wymaganego czasu.

background image

Otoczenie systemu produkcyjnego

Š Wewnętrzne  - to firma lub przedsiębiorstwo, 

w którym system funkcjonuje. 

Š Zewnętrzne to gospodarka kraju lub regionu 

autonomicznego gospodarczo.  

background image

Otoczenie wewnętrzne

Š zatrudniony personel wykonawczy i zarządzający,
Š prowadzone prace badawcze i rozwojowe w 

obszarze konstrukcji wyrobów, technologii 

wytwarzania i organizacji produkcji,

Š posiadany poziom techniki dla wykonywania 

operacji technologicznych, kontrolnych, 

transportowych i magazynowo składowych, a także 

poziom techniki dla przetwarzania informacji i 

transmisji danych w procesie przygotowania i 

wytwarzania wyrobów,

background image

Otoczenie wewnętrzne

Š organizacja zbytu, obsługi serwisowej i innej 

działalności handlowej w przedsiębiorstwie,

Š wykorzystywane  środki i techniki współcześnie 

pojmowanego marketingu,

Š organizacja zaopatrzenia i gospodarki materiałowej, 

a także poziom zapasów materiałowych i 

półwyrobów w przedsiębiorstwie oraz liczba lub 

poziom wyrobów albo usług na drodze od 

producenta do konsumenta,

background image

Otoczenie wewnętrzne

Š posiadane środki finansowe firmy oraz szybkość rotacji tych 

środków, czyli czas od chwili zapłacenia za surowce do 
momentu otrzymania zapłaty za sprzedane gotowe wyroby,

Š służby ekonomiczne i księgowe, a więc sposób liczenia 

kosztów własnych i ewidencjonowanie strat ponoszonych 
przez przedsiębiorstwo w obszarze poszczególnych 
systemów produkcyjnych oraz metodologia ustalania cen dla 
wyrobów lub usług zbywanych na zewnątrz 
przedsiębiorstwa, a także wewnątrz (pomiędzy 
poszczególnymi systemami produkcyjnymi),

background image

Otoczenie wewnętrzne

Š metody i formy zarządzania systemami 

produkcyjnymi, a także służbami naukowo –
technicznego przygotowania produkcji i 
służbami pomocniczymi takimi, jak: 
sterowania jakością, gospodarka 
materiałowa, narzędziowa, remontowa, 
transportowa, energetyczna. 

background image

Otoczenie zewnętrzne

Š system bankowy i jego funkcjonowanie,
Š system łączności i komunikacji, a więc możliwości 

systemów telekomunikacyjnych kraju, regionu, 

sprawność funkcjonowania poczty, sieć dróg 

kołowych i autostrad, istniejący transport wodno –

rzeczny i morski,

Š możliwości produkcyjne dostawców lub inne 

potencjalne możliwości  łatwego pozyskiwania 

surowców, materiałów, półwyrobów, paliw i 

energii,

background image

Otoczenie zewnętrzne

Š poziom i możliwości konkurencji na rynku 

krajowym lub regionu, a także na rynkach krajów 

sąsiadujących bez sztucznych ograniczeń

technicznych, w warunkach demonopolizacji, bez 

barier prawno – administracyjnych,

Š kondycja ekonomiczna kraju, regionu, zasoby 

kapitału rezerwowego, stabilność

pieniądza, 

poziom inflacji, ceny żywności, ceny mieszkań i 

formy ich dostępności, możliwości akumulacji 

kapitału przez obywatela,

background image

Otoczenie zewnętrzne

Š regulacje państwowe dotyczące gospodarki i 

ekonomiki, a więc głównie regulacje własnościowe, 

poziom podatków, zakres cen ustalonych przez 

państwo, system celny, system ochrony zdrowia i 

opieki społecznej, system kształcenia kadr 

technicznych, odpłatność za kształcenie.

Š środowisko społeczno – polityczne, a więc 

podmiotowa i przedmiotowa rola pracownika i 

kierownika, wolność osobista, prawa własnościowe, 

samorządność pracownicza, rola partii politycznych 

i związków zawodowych,

background image

Otoczenie zewnętrzne

Š metody i formy zarządzania i sterowania produkcją

przez naczelne władze administracyjne kraju, 

regionu, a więc system planowania centralnego i 

centralnego sterowania systemem gospodarki 

rynkowej całkowicie zdecentralizowanej, 

ewentualnie systemy pośrednie, biorąc pod uwagę

istnienie między skrajnymi systemami całych 

systemów zarządzania o różnym udziale 

interwencjonizmu.


Document Outline