Powikłania żywienia pozajelitowego:

1. mechaniczne ok. 4 - 12%

• wczesne - w czasie wprowadzania cewnika i do 48h po

• niepowodzenie wprowadzenia cewnika

• złe umiejscowienie cewnika

• uszkodzenie lub rozdarcie tętnicy

• odma, odmokrwiak

• krwiak śródpiersia, tamponada osierdzia

• zaburzenia rytmu serca (niewłaściwe położenie końca cewnika)

• zator cewnika

• zator powietrzny

• zakrzepica żył centralnych

• urazy nerwów (błędnego, krtaniowego wstecznego, splotu barkowego)

• uraz przewodu piersiowego i chylothorax

- późne - po 48h od wprowadzenia

• zakrzepica i zakrzepowe zapalenie dużych żył

• niedrożność cewnika

• złamanie cewnika

2. metaboliczne

• Śpiączka hiperglikemiczna hiperosmotyczna

• Hipoglikemia

• Hiperglikemia

• Kwasica mleczanowa

• Mocznica

• Niewydolność oddechowa

• Hiperamonemia

• Hipocholesterolemia

• Niedobór niezbędnych kwasów tłuszczowych

• Hipofosfatemia

• Hipomagnezemia

• Hipermagnezemia

• Zaburzenia czynności wątroby

• Metaboliczna choroba kości

3. septyczne

• kolonizacja cewnika do zywienia bez objawów infekcji

• zakażenia cewnika

• bakteriemia lub sepsa odcewnikowa

Uszkodzenie tętnicy podobojczykowej:

• najczęstsze powikłanie

• objaw: wypływ krwi tętniczej

• natychmiast usuwamy igłę i uciskamy miejsce wkłucia przez 15 - 30 min.

• konieczne RTG klatki piersiowej (wykluczenie powikłań dodatkowych)

Odma opłucnowa:

• częste powikłanie

• objaw: silny, ostry ból w okolicy nakłucia, kaszel

• RTG klatki piersiowej

• wg potrzeby - nakłucie lub drenaż jamy opłucnowej

Zator powietrzny:

• bardzo groźne powikłanie

• w momencie odłączenia strzykawki od kaniuli lub podłączenia zestawu do przetoczeń, lub przy pęknięciu cewnika

• objaw: przy niewielkiej ilości powietrza brak objawów, przy przedostaniu się ok. 100 ml powietrza śmierć chorego - nagły ostry ból, sinica, tachykardia, spadek RR, wzrost ciśnienia żylnego

• natychmiast zamykamy cewnik układamy chorego w pozycji Duranta (Trendelenburg na lewym boku)

Zator częścią cewnika:

• odcięcie fragmentu końcówką igły punkcyjnej

• działa jak materiał zatorowy lub może powodować zakrzepicę, zakażenia

• manewry w celu usunięcia ciała obcego

• RTG klatki piersiowej

Niewłaściwe położenie końca cewnika:

• prawidłowe położenie to środkowa część ŻGG

• w przypadku położenia w sercu:

• skurcze dodatkowe

• migotanie komór

• przebicie prawego przedsionka lub komory

• zapalenie wsierdzia

• oporne na leczenie zaburzenia rytmu

Zakrzepica dużych żył (0.2 - 4.8%):

• często przebiega bezobjawowo, do czasu gdy zakrzep obejmie żyłę szyjną wewnętrzną

• objawy: bóle głowy, podwójne widzenie, porażenie n. VI czaszkowego, tarcza zastoinowa, poszerzenie i wypełnienie żył szyi, obrzęk ramienia, twarzy i szyi

• usuwamy cewnik, posiew, leczenie p/zakrzepowe, trombolityczne (heparyna, streptokinaza, TPA) min. 7 - 10 dni

Niedrożność cewnika:

• zapobieganie: przepłukiwanie 0.9%NaCl przed przerwą w przetaczaniu płynów

• złogi tłuszczowe - przepłukiwanie 70% etanolem

• skrzepy krwi - 5000U uro- lub streptokinazy

Złamanie cewnika:

• najczęściej w okolicy gniazda do czasowego zamykania cewnika

• usuwamy cewnik

Powikłania septyczne:

Zakażenia mogą rozpoczynać się od światła cewnika (70% łączenie, przeciekanie linii, zakażona mieszanina odżywcza, pobieranie krwi przez cewnik), jego zewnętrznej powierzchni (migracja drobnoustrojów ze skóry, droga krwiopochodna)

1. Objawy miejscowe: zaczerwienienie, ból, obrzęk, wyciek treści surowiczej lub ropnej z wkłucia.

2. Objawy ogólne: niecharakterystyczne, często nie rozpoznawane jako objawy sepsy odcewnikowej!!! Gorączka, ujemny bilans azotowy, wzrost CRP, enzymów wątrobowych, bóle mięsni brzucha, duszności, bóle gardła

- opisywano także: krwotoki, nudności, wymioty, zaburzenia widzenia, letarg, arytmie, niewydolność nerek

Czynniki etiologiczne powikłań septycznych:

• Staphyllococcus epidermidis

• Staphyllococcus aureus

• inne Gram +

• Candida sp.

Leczenie:

- usunięcie cewnika, pobranie posiewu ze skóry w okolicy wkłucia oraz krwi wewnątrz cewnika

FIZJOTERAPIA W CHIRURGII

POWIKŁANIA ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO (HPN)

__________________________________________________________________________________

1

__________________________________________________________________________________

[e-mail]