LECZENIE PADACZKI

Padaczka

• pojedynczy napad drgawek nie uzasadnia rozpoznania padaczki

• patologiczny zapis EEG: iglica-fala (może też występować u osób zdrowych lub chorujących na migrenę)

• dość liczna grupa alkoholików ma padaczkę (niezależna od uzależnienia)

• napad trwa 2-3 minuty

• postępowanie:

• chronić głowę

• nie wkładać nic do ust

• nie próbować hamować mechanicznie drgawek

• ułożyć na boku (zapobieganie zakrztuszeniu)

• podać diazepam (w trakcie/po napadzie) → tylko doraźnie!

Stan padaczkowy

• pacjent nie odzyskuje przytomności między kolejnymi napadami

• stan zagrożenia życia

• należy szybko podać lek i hospitalizować pacjenta (drgawki mogą szybko nawrócić)

Leki

• lorazepam - działa 30-120 min; wg badań równie skuteczny jest midazolam, ale nie ma go w standardach postępowania

• diazepam (może spowodować zapalenie żył) lub klonazepam (działa depresyjnie na ośrodek oddechowy, nie podawać więcej niż 2 dawek) i.v.

• fenytoina lub fosfenytoina - długodziałające, fosfenytoina jest skuteczniejsza i ma mniej DN

• fenobarbital - podawany i.v. był częściej używany, gdy nie było dostępnej fenytoiny; uwaga na depresję ośrodka oddechowego, zwłaszcza przy podawaniu z diazepamem (trzeba być przygotowanym do intubacji)

• zwykle podaje się do dwóch wkłuć lek krótko- (lorazepam/diazepam) i długodziałający (fenytoina)

Padaczka a ciąża

• leki p/padaczkowe osłabiają działanie środków antykoncepcyjnych, a same są teratogenne (groźne zwłaszcza w I trymestrze ciąży)

• padaczka nie stanowi p/wskazania do zachodzenia w ciążę, ALE należy pamiętać, że napad padaczkowy jest dla płodu groźniejszy niż leczenie

Drgawki gorączkowe

• im młodsze dziecko i wyższa gorączka, tym zagrożenie większe

• jeśli drgawki gorączkowe nawracają u starszego dziecka, istnieje zwiększone ryzyko padaczki, ALE nie leczymy profilaktycznie!

• postępowanie: zimne okłady, paracetamol, diazepam doodbytniczo

Neuroprzekaźniki w padaczce

• kwas glutaminowy (+)

• GABA (-) → otwarcie kanałów Cl^- → hiperpolaryzacja → ↓ częstości wyładowań neuronów

Rola jonów w napadzie

• Na⁺ → rozpoczęcie i utrzymanie wyładowań

• K⁺ → zatrzymanie wyładowań

• Ca²⁺ → rozpoczęcie i utrzymanie wyładowań

• Cl^- → zmniejszenie wyładowań, hiperpolaryzacja błony

Mechanizmy działania leków

• modyfikacja przewodnictwa Na⁺ (w stanie potencjału spoczynkowego i czynnościowego)

• fenytoina, karbamazepina, fenobarbital, lamotrigina, sole kwasu walproinowego

• wpływ na kanały K⁺ → przedłużenie okresu refrakcji, ↓ wyładowań neuronów

• ↓ przenikania jonów Ca²⁺ przez błonę w trakcie depolaryzacji

• ↓ pobudliwości neuronów

• ↑ stężenia GABA

Fenytoina

• DN zależne od dawki: przerost dziąseł (odwracalny - zmiana metabolizmu kolagenu, nie wymaga przerwy w podawaniu, ważna higiena jamy ustnej), wysypki, hipertrychoza

• konieczne monitorowanie - stan stacjonarny do 10 dni; podawać powoli i.v.

Wpływ na układ GABA

• diazepam

• gabapentyna → agonista GABA + ↑ uwalniania

• wigabatryna → ↓ katabolizmu GABA

• tiagabina → ↓ wychwytu zwrotnego GABA

• felbamat → jw. + NMDA, Na, Ca

• topiramat - jw. + NMDA

Etosuksymid - ↓ prądu Ca w kanałach typu T.

Zonisamid - prawdopodobnie blokuje kanały Ca i Na, ↓ uwalnianie neuroprzekaźników, działa neuroprotekcyjnie poprzez wymiatanie wolnych rodników.

Leki I rzutu

• karbamazepina

• fenytoina

• fenobarbital

• kwas walproinowy

Uwagi do leczenia

• monoterapia

• duże zróżnicowanie skuteczności leku zależnie od pacjenta

• zbyt małe dawki i szybkie rezygnowanie z leczenia - częsty błąd

• przy braku skuteczności leku → odstawiać go powoli, stopniowo wymieniając na inny

• można podawać 2 leki tylko, gdy mają różne mechanizmy działania

1