1

1

Przepukliny

Przepukliny

brzuszne

brzuszne

2

2

Przepuklina

Przepuklina

(hernia)

(hernia)



przemieszczenie zawartości

przemieszczenie zawartości

jam ciała przez naturalne lub

jam ciała przez naturalne lub

nabyte otwory

nabyte otwory

3

3

Przepuklina prawdziwa

Przepuklina prawdziwa



uwypuklenie otrzewnej

uwypuklenie otrzewnej

przez otwory ściany

przez otwory ściany

brzucha, przez które

brzucha, przez które

przemieszczają się trzewia

przemieszczają się trzewia

4

4

Przepuklina rzekoma

Przepuklina rzekoma



wypadnięcie trzew przez

wypadnięcie trzew przez

uszkodzenie ściany, ale nie

uszkodzenie ściany, ale nie

stwierdza się worka

stwierdza się worka

przepuklinowego

przepuklinowego

5

5

Zawartość przepukliny:

Zawartość przepukliny:



głownie sieć i jelito cienkie

głownie sieć i jelito cienkie



poprzecznica lub kątnica

poprzecznica lub kątnica



ale również każdy inny narząd jamy

ale również każdy inny narząd jamy

brzusznej

brzusznej

6

6

Występowanie

Występowanie

W każdym wieku, ale występują 2

W każdym wieku, ale występują 2

szczyty:

szczyty:



Dzieciństwo – słabe powłoki ciała

Dzieciństwo – słabe powłoki ciała



Wiek podeszły – słabnięcie i zanik

Wiek podeszły – słabnięcie i zanik

mięśni, poszerzenie przestrzeni

mięśni, poszerzenie przestrzeni

między nimi

między nimi

7

7

Budowa

Budowa

W każdej przepuklinie brzusznej

W każdej przepuklinie brzusznej

wyróżnia się:

wyróżnia się:



Wrota przepukliny

Wrota przepukliny



Kanał przepukliny

Kanał przepukliny



Worek przepuklinowy

Worek przepuklinowy



Zawartość przepukliny

Zawartość przepukliny

8

8

Wrota

Wrota

przepukliny

przepukliny



Jest to pierścień w powłokach, przez

Jest to pierścień w powłokach, przez

który przepuklina przechodzi przez

który przepuklina przechodzi przez

warstwę mięśniowo-rozcięgnową.

warstwę mięśniowo-rozcięgnową.

9

9

Kanał przepukliny

Kanał przepukliny



Jest to kanał, przez który uchyłek

Jest to kanał, przez który uchyłek

otrzewnej toruje sobie drogę między

otrzewnej toruje sobie drogę między

tkankami. Kanał kończy się

tkankami. Kanał kończy się

rozszerzeniem w wiotkiej tkance

rozszerzeniem w wiotkiej tkance

podskórnej.

podskórnej.

10

10

Worek przepuklinowy

Worek przepuklinowy



Jest to otrzewna, często zgrubiała pod

Jest to otrzewna, często zgrubiała pod

wpływem bodźców mechanicznych,

wpływem bodźców mechanicznych,



najbardziej istotna część przepukliny.

najbardziej istotna część przepukliny.



W worku przepuklinowym wyróżniamy:

W worku przepuklinowym wyróżniamy:

1.

1.

szyjkę

szyjkę

(umiejscowiona we

(umiejscowiona we

wrotach),

wrotach),

2.

2.

trzon

trzon

3.

3.

dno

dno

(część końcowa worka).

(część końcowa worka).

11

11

Zawartość przepukliny

Zawartość przepukliny



W dużych przepuklinach zawartością

W dużych przepuklinach zawartością

są narządy jamy brzusznej takie jak

są narządy jamy brzusznej takie jak

sieć większa (najczęściej), jelito

sieć większa (najczęściej), jelito

cienkie, grube. Ogromne przepukliny

cienkie, grube. Ogromne przepukliny

zawierają także inne narządy jamy

zawierają także inne narządy jamy

brzusznej np. pęcherz moczowy.

brzusznej np. pęcherz moczowy.



Małe przepukliny z reguły są puste.

Małe przepukliny z reguły są puste.

12

12

13

13

14

14

Kanał pachwinowy – Canalis

Kanał pachwinowy – Canalis

inguinalis

inguinalis



Kanał w przyśrodkowej części

Kanał w przyśrodkowej części

przedniej ściany brzucha

przedniej ściany brzucha

Oś przebiegu (potrójnie skośna):

Oś przebiegu (potrójnie skośna):



z góry na dół

z góry na dół



z tyłu do przodu

z tyłu do przodu



z boku ku stronie przyśrodkowej

z boku ku stronie przyśrodkowej

15

15

Dwa pierścienie kanału

Dwa pierścienie kanału

pachwinowego

pachwinowego



Pierścień górny (głęboki)

Pierścień górny (głęboki)



Pierścień dolny (powierzchowny)

Pierścień dolny (powierzchowny)

16

16

Pierścień górny (głęboki)

Pierścień górny (głęboki)



w powięzi poprzecznej bocznie od lig.

w powięzi poprzecznej bocznie od lig.

umbilicale mediale

umbilicale mediale



w połowie długości więzadła

w połowie długości więzadła

pachwinowego, ok. 2cm powyżej

pachwinowego, ok. 2cm powyżej

tego więzadła

tego więzadła



powięź poprzeczna wysyła przez

powięź poprzeczna wysyła przez

kanał pachwinowy wypustkę, tzw.

kanał pachwinowy wypustkę, tzw.

wyrostek pochwowy powięzi

wyrostek pochwowy powięzi

poprzecznej

poprzecznej

17

17

18

18

Pierścień dolny

Pierścień dolny

(powierzchowny)

(powierzchowny)



szczelina w rozcięgnie m. skośnego

szczelina w rozcięgnie m. skośnego

zewnętrznego brzucha

zewnętrznego brzucha



leży bocznie i powyżej guzka łonowego

leży bocznie i powyżej guzka łonowego



ograniczenia (4 odnogi)

ograniczenia (4 odnogi)

- odnoga (crus) przyśrodkowa i boczna to rozstępujące

- odnoga (crus) przyśrodkowa i boczna to rozstępujące

się włókna rozcięgna m. skośnego zewnętrznego

się włókna rozcięgna m. skośnego zewnętrznego

brzucha [o. boczna – włókna rozcięgna tworzą

brzucha [o. boczna – włókna rozcięgna tworzą

więzadło pachwinowe]

więzadło pachwinowe]

- odnoga przednia – włókna miedzyodnogowe

- odnoga przednia – włókna miedzyodnogowe

- odnoga tylna – więzadło zagięte (lig. reflexum)

- odnoga tylna – więzadło zagięte (lig. reflexum)

19

19

Cztery ściany kanału

Cztery ściany kanału

pachwinowego

pachwinowego



przednia – rozcięgno m. skośnego

przednia – rozcięgno m. skośnego

zewnętrznego brzucha zwłaszcza włókna

zewnętrznego brzucha zwłaszcza włókna

międzyodnogowe

międzyodnogowe



tylna – powięź poprzeczna brzucha

tylna – powięź poprzeczna brzucha

(wzmocniona więzadłem

(wzmocniona więzadłem

międzydołkowym i sierpem

międzydołkowym i sierpem

pachwinowym)

pachwinowym)



górna (strop) - dolne włókna mięśni:

górna (strop) - dolne włókna mięśni:

•

skośnego wewnętrznego

skośnego wewnętrznego

•

poprzecznego

poprzecznego



dolna (dno) – więzadło pachwinowe

dolna (dno) – więzadło pachwinowe

20

20

Zawartość kanału

Zawartość kanału

pachwinowego

pachwinowego



u mężczyzn – powrózek nasienny:

u mężczyzn – powrózek nasienny:

•

nasieniowód, nerwy i naczynia

nasieniowód, nerwy i naczynia

•

powięź nasienna wewnętrzna ( wyrostek

powięź nasienna wewnętrzna ( wyrostek

pochwowy powięzi poprzecznej)

pochwowy powięzi poprzecznej)

•

Dźwigacze jądra (m. cremaster) – włókna m.

Dźwigacze jądra (m. cremaster) – włókna m.

skośnego wewnętrznego

skośnego wewnętrznego

•

powięź m. dźwigacza jądra (z rozcięgna m.

powięź m. dźwigacza jądra (z rozcięgna m.

skośnego zewn. i powięzi powierzchownej

skośnego zewn. i powięzi powierzchownej



u kobiet:

u kobiet:

•

więzadło obłe macicy

więzadło obłe macicy

•

ramus genitalis n. genitofemoralis

ramus genitalis n. genitofemoralis

21

21

22

22

23

23

Rodzaje przepuklin

Rodzaje przepuklin

1) Przepukliny wrodzone

1) Przepukliny wrodzone

(h.congenita)

(h.congenita)

Przepukliny nabyte

Przepukliny nabyte

(h.aquisita)

(h.aquisita)

2) Przepukliny zewnętrzne

2) Przepukliny zewnętrzne

(h.externa)

(h.externa)

Przepukliny wewnętrzne

Przepukliny wewnętrzne

(h.interna)

(h.interna)

3) Przepukliny odprowadzalne

3) Przepukliny odprowadzalne

(h.reponibilis)

(h.reponibilis)

Przepukliny nieodprowadzalne

Przepukliny nieodprowadzalne

(h.irreponibilis)

(h.irreponibilis)

24

24

Przepukliny wrodzone

Przepukliny wrodzone

Powstają w wyniku:

Powstają w wyniku:



niedokonanego zamknięcia w życiu płodowym otworów w

niedokonanego zamknięcia w życiu płodowym otworów w

ścianie jamy brzusznej, np. przepuklina pępkowa

ścianie jamy brzusznej, np. przepuklina pępkowa



zaburzonego procesy zstępowania jąder (prawidłowo przed

zaburzonego procesy zstępowania jąder (prawidłowo przed

urodzeniem zarośnięciu ulega wyrostek otrzewnowo –

urodzeniem zarośnięciu ulega wyrostek otrzewnowo –

pochwowy, gdy tak się nie stanie – przepuklina pachwinowa

pochwowy, gdy tak się nie stanie – przepuklina pachwinowa

wrodzona – w worku przepuklinowym obecne jądro – w

wrodzona – w worku przepuklinowym obecne jądro – w

przepuklinie pachwinowej nabytej jądro leży poza workiem)

przepuklinie pachwinowej nabytej jądro leży poza workiem)

Wynikają z nieprawidłowego rozwoju płodu i ujawniają się tuż

Wynikają z nieprawidłowego rozwoju płodu i ujawniają się tuż

po porodzie lub we wczesnym niemowlęctwie. Współczesne

po porodzie lub we wczesnym niemowlęctwie. Współczesne

metody diagnostyczne pozwalają na stwierdzenie tych

metody diagnostyczne pozwalają na stwierdzenie tych

nieprawidłowości już w życiu płodowym.

nieprawidłowości już w życiu płodowym.

25

25

26

26

27

27

28

28

Przepukliny nabyte

Przepukliny nabyte



To przepukliny jakie powstają w

To przepukliny jakie powstają w

czasie życia człowieka. Wszystkie

czasie życia człowieka. Wszystkie

przyczyny powstawania przepuklin

przyczyny powstawania przepuklin

nabytych nie są do końca poznane.

nabytych nie są do końca poznane.

29

29

30

30

Przepukliny zewnętrzne

Przepukliny zewnętrzne



Są to zwykłe przepukliny

Są to zwykłe przepukliny

wypuklające się na zewnątrz pod

wypuklające się na zewnątrz pod

skórę.

skórę.

31

31

Przepukliny wewnętrzne

Przepukliny wewnętrzne



To przepukliny kierujące się do

To przepukliny kierujące się do

innych jam ciała lub zachyłków, a nie

innych jam ciała lub zachyłków, a nie

wychodzące na zewnątrz powłok

wychodzące na zewnątrz powłok

ciała.

ciała.

32

32

Przepukliny odprowadzalne

Przepukliny odprowadzalne



To przepukliny, w których zawartość

To przepukliny, w których zawartość

leży swobodnie w worku

leży swobodnie w worku

przepuklinowym. Lekko uciskając

przepuklinowym. Lekko uciskając

można je odprowadzić do jamy

można je odprowadzić do jamy

brzusznej. Chory często nabywa

brzusznej. Chory często nabywa

umiejętność samodzielnego

umiejętność samodzielnego

odprowadzenia przepukliny.

odprowadzenia przepukliny.

33

33

Przepukliny

Przepukliny

nieodprowadzalne

nieodprowadzalne



W tego rodzaju przepuklinach odprowadzenie

W tego rodzaju przepuklinach odprowadzenie

zawartości jest niewykonalne, lecz nie występują

zawartości jest niewykonalne, lecz nie występują

zaburzenia i dolegliwości. Wytwarzają się z reguły

zaburzenia i dolegliwości. Wytwarzają się z reguły

w wyniku zrostów między workiem

w wyniku zrostów między workiem

przepuklinowym a jego zawartością. Przepuklina

przepuklinowym a jego zawartością. Przepuklina

nieodprowadzalna jest stanem przewlekłym, w

nieodprowadzalna jest stanem przewlekłym, w

którym ani drożność obecnego w worku

którym ani drożność obecnego w worku

przepuklinowym jelita, ani jego ukrwienie nie są

przepuklinowym jelita, ani jego ukrwienie nie są

upośledzone. Jest to częste w przepuklinach

upośledzone. Jest to częste w przepuklinach

pooperacyjnych i dużych, wieloletnich

pooperacyjnych i dużych, wieloletnich

przepuklinach pachwinowych.

przepuklinach pachwinowych.

34

34

Odprowadzenie en block:

Odprowadzenie en block:



Przy brutalnym ucisku można

Przy brutalnym ucisku można

odprowadzić do jamy brzusznej całą

odprowadzić do jamy brzusznej całą

przepuklinę, tj. worek przepuklinowy

przepuklinę, tj. worek przepuklinowy

wraz z zawartością

wraz z zawartością

35

35

36

36

Przepukliny uwięźnięte

Przepukliny uwięźnięte

(h.incarcerata)

(h.incarcerata)

Do uwięźnięcia dochodzi przy:

Do uwięźnięcia dochodzi przy:



kaszlu

kaszlu



wysiłku fizyczny

wysiłku fizyczny



parciu na stolec

parciu na stolec



parciu na mocz

parciu na mocz



urazie

urazie

37

37

Przepukliny uwięźnięte

Przepukliny uwięźnięte



wciśnięcie do worka przepuklinowego większej niż zwykle

wciśnięcie do worka przepuklinowego większej niż zwykle

zawartości, której nie można odprowadzić (za wąskie wrota)

zawartości, której nie można odprowadzić (za wąskie wrota)



występuje niedrożność mechaniczna jelit z zatkania

występuje niedrożność mechaniczna jelit z zatkania



wrota przepuklinowe mogą uciskać naczynia –

wrota przepuklinowe mogą uciskać naczynia –

niedokrwienie, a następnie martwica ściany jelit

niedokrwienie, a następnie martwica ściany jelit



może towarzyszyć także zadzierzgnięcie przepukliny

może towarzyszyć także zadzierzgnięcie przepukliny

prowadzące do zgorzeli pętli jelitowej, co sprzyja perforacji i

prowadzące do zgorzeli pętli jelitowej, co sprzyja perforacji i

może spowodować ropne zapalenie worka przepuklinowego

może spowodować ropne zapalenie worka przepuklinowego

lub otrzewnej

lub otrzewnej



zawartość jest pozbawiona ukrwienia i przerwany jest pasaż

zawartość jest pozbawiona ukrwienia i przerwany jest pasaż

jelitowy

jelitowy



stanowi to ostre zagrożenie życia.

stanowi to ostre zagrożenie życia.

38

38

Uwięźnięta przepuklina

Uwięźnięta przepuklina

przejawia się:

przejawia się:



objawami ogólnymi: wymioty, silne bóle

objawami ogólnymi: wymioty, silne bóle

brzucha nachodzące falami, później

brzucha nachodzące falami, później

wzdęcie brzucha, przyspieszone tętno i

wzdęcie brzucha, przyspieszone tętno i

leukocytoza (objawy jak w niedrożności

leukocytoza (objawy jak w niedrożności

jelit)

jelit)



objawami miejscowymi: żywo bolesne

objawami miejscowymi: żywo bolesne

uwypuklenie w miejscu typowym dla

uwypuklenie w miejscu typowym dla

przepukliny, skóra w miejscu uwypuklenia

przepukliny, skóra w miejscu uwypuklenia

może ulec zaczerwienieniu

może ulec zaczerwienieniu

39

39

Szczególna postać „en W” –

Szczególna postać „en W” –

uwięźnięcie wsteczne jelita

uwięźnięcie wsteczne jelita



przepuklina w kształcie litery „W”

przepuklina w kształcie litery „W”



pętle uwięźnięta i wykazująca

pętle uwięźnięta i wykazująca

niedokrwienie znajduje się w jamie

niedokrwienie znajduje się w jamie

brzusznej

brzusznej

40

40

Przepukliny Littrego

Przepukliny Littrego



To typ przepuklin uwięźniętych, w których

To typ przepuklin uwięźniętych, w których

zakleszczeniu we wrotach przepukliny

zakleszczeniu we wrotach przepukliny

ulega tylko część ściany jelita.

ulega tylko część ściany jelita.



Drożność jelita jest zachowana, powstają

Drożność jelita jest zachowana, powstają

jednak ostre objawy brzuszne m. in. bóle i

jednak ostre objawy brzuszne m. in. bóle i

wymioty.

wymioty.



Zdarza się najczęściej w małych

Zdarza się najczęściej w małych

przepuklinach udowych.

przepuklinach udowych.



Dla niektórych przepuklina Littrego to

Dla niektórych przepuklina Littrego to

przepuklina, której zawartość stanowi

przepuklina, której zawartość stanowi

uchyłek Meckela.

uchyłek Meckela.

41

41

42

42

Szczególne rodzaje

Szczególne rodzaje

przepuklin

przepuklin



Ześlizgowa

Ześlizgowa

(h.”par glissement”)

(h.”par glissement”)



Pooperacyjna

Pooperacyjna

(h.postoperativa)

(h.postoperativa)

43

43

Przepuklina ześlizgowa

Przepuklina ześlizgowa

•

rzadka postać

rzadka postać

•

przez wrota zsuwają się mało ruchome

przez wrota zsuwają się mało ruchome

narządy leżące zaotrzewnowo np.

narządy leżące zaotrzewnowo np.

pęcherz moczowy, ściana kątnicy,

pęcherz moczowy, ściana kątnicy,

esicy i pociąga za sobą otrzewną

esicy i pociąga za sobą otrzewną

•

narządy stanowią część worka

narządy stanowią część worka

przepuklinowego

przepuklinowego

•

Niebezpieczeństwo przy preparowaniu

Niebezpieczeństwo przy preparowaniu

powłok

powłok

44

44

Przepuklina pooperacyjna

Przepuklina pooperacyjna



powstaje w miejscu blizny po

powstaje w miejscu blizny po

operacyjnym cięciu brzusznym

operacyjnym cięciu brzusznym



przyczyny:

przyczyny:

- niewłaściwe zszycie powłok

- niewłaściwe zszycie powłok

- porażenie jednego z mięśni brzucha

- porażenie jednego z mięśni brzucha

(przecięcie nerwy ruchowego)

(przecięcie nerwy ruchowego)

- zakażenie rany (ropa niszczy tkanki i

- zakażenie rany (ropa niszczy tkanki i

uniemożliwia zrost)

uniemożliwia zrost)