cushing

background image

Zespół
Cushinga

Elżbieta Skowrońska-Jóźwiak

Klinika Endokrynologii ICZMP, Łódź

background image

Kliniczne objawy zespołu

Cushinga

Objaw

częstość

Otyłość

90%

Nadciśnienie tętnicze

85%

Hirsutyzm

75%

Trądzik

35%

Zab.miesiączkowania

70%

Nietolerancja glukozy/DM 75%/20%
Zab. psychiczne

85%

Osteopenia

80%

background image

Niejatrogenne przyczyny

hiperkortyzolemii

P o s ta ć p rz y s a d k o w a

C h o ro b a C u s h in g a

P o s ta ć n a d n e rc z o w a

G ru c z o la k

R a k

P rz e ro s t

P o s ta ć e k to p o w a

A C T H

C R F

Z e s p ó ł C u s h in g a

background image

Zespół Cushinga

ACTH-zależny

– Choroba Cushinga
– Zespół ektopowego wydzielania ACTH
– Zespół ektopowego wydzielania CRF
– Zespół ektopowego wydzielania

ACTH/CRF

ACTH-niezależny

– Gruczolak/gruczolaki kory nadnerczy
– Rak kory nadnerczy
– Rozrost makro/mikroguzkowy

background image

Zespół ektopowego

ACTH/CRF

Rak płuc - drobnokomórkowy 50%
Nowotwory wysp trzustkowych
Rakowiaki
Rak rdzeniasty tarczycy
pheochromocytoma

background image

Diagnostyka zespołu

Cushinga

Objawy kliniczne

Badania podstawowe
Badania hormonalne
Rtg kręgosłupa/densytometria
Badania obrazowe

background image

Kliniczne objawy zespołu

Cushinga

Przekrwienie (plethora)
Otyłość
Nadciśnienie tętnicze
Cukrzyca
Zanik skóry (rozstępy), mięśni

(adynamia), kości (osteoporoza)
Obj.psychiczne

Trądzik , hirsutyzm
Zaburzenia czynności gonad

background image

Choroba Cushinga

kobiety
20-40 lat
powolny przebieg kliniczny
dyskretne objawy hiperandrogenizacji
nieznacznie zwiększone stężenie
kortyzolu i androgenów
nadnerczowych

background image

Zespół ektopowego

wydzielania ACTH

mężczyźni
40-60 lat
gwałtowny przebieg kliniczny, nagły

początek
słabość, nadciśnienie, hiperpigmentacja,

chudnięcie,niedokrwistość
hipokalemia, zasadowica
wybitnie podwyższone stężenia

kortyzolu, androgenów, ACTH

background image

Gruczolak kory nadnercza

powolny przebieg kliniczny
słabo wyrażone objawy
hiperandrogenizacji
dominują objawy umiarkowanej
hiperkortyzolemii
badania biochemiczne (kortyzol,
androgeny) nieznacznie przekraczają
normę

background image

Rak kory nadnercza

gwałtowny przebieg kliniczny, nagły

początek
wybitnie nasilone objawy

– hiperadrogenizacji,
– nadprodukcji mineralokortykoidów

(hipokalemia, nadciśnienie)

– Hiperkortyzolemii

bóle brzucha, wyczuwalny guz, cechy

odległych przerzutów

background image

Diagnostyka zespołu

Cushinga

Objawy kliniczne

Badania podstawowe

Badania hormonalne
Rtg kręgosłupa/densytometria
Badania obrazowe

background image

Badania podstawowe

Morfologia krwi

– Poliglobulia
– Limfopenia
– Zwiększona ilość granulocytów

obojętnochłonnych

– Zwiększona ilość płytek krwi

Hipokalemia
Nietolerancja glukozy, cukrzyca
W Rtg - złamania, osteoporoza

background image

Diagnostyka zespołu

Cushinga

Objawy kliniczne
Badania podstawowe

Badania hormonalne

Rtg kręgosłupa/densytometria
Badania obrazowe

background image

Badania hormonalne

STATYCZNE

– 17OHCS, 17KS
– Wolne kortykoidy
– Kortyzol w rytmie dobowym
– ACTH w rytmie dobowym
– S-DHEA, androstendion

DYNAMICZNE

– Test hamowania deksametazonem
– Test z CRF

background image

ACTH

Norma godz.6.00 10-80 ng/ml

godz.18.00 5-40 ng/ml

Choroba Cushinga 70-300 ng/ml
Guz nadnerczy <20 ng/ml
Zespół ektopowej produkcji ACTH
>200 ng/ml
Zespół Nelsona >1000 ng/ml

background image

Choroba Cushinga

17OHCS>7,2 mg/24 godz
Wolne kortykoidy >220mg/24 godz
Podwyższone wartości stężeń kortyzolu
i ACTH
Brak spadku stężenia ACTH przy
podwyższonych stężeniach kortyzolu
Brak rytmu dobowego wydzielania
kortyzolu i ACTH

background image

Guz nadnercza

17OHCS>7,2 mg/24 godz
Wolne kortykoidy >220mg/24 godz
Podwyższone wartości stężeń
kortyzolu
Obniżenie stężenia ACTH

background image

Przedkliniczny zespół

Cushinga

17OHCS na górnej granicy normy

lub podwyższone
Brak rytmu wydzielania kortyzolu
Zmniejszenie lub brak hamowania

po deksametazonie
Obniżenie stężenia ACTH
Brak wzrostu stężenia ACTH po CRF
Klinicznie – bez zmian

background image

Diagnostyka różnicowa zespołu

Cushinga

ACTH

Test z

CRF

Test

hamowania

deksametazo

nem

Choroba
Cushing

a

 >

50%

Guz kory

nadnerc

zy

brak brak

Zespół

ektopow

ego

ACTH

 

brak brak

background image

Wpływ stanu odżywienia na

oś P-P-N

Otyłość

  17OHCS
– wolne kortykoidy w moczu b/z
– prawidłowy rytm

Głodzenie, Anorexia nervosa

  kortyzolu
– zmniejszenie hamowania po

deksametazonie

background image

„Pseudo-Cushing”

syndrome

 17OHCS i wolnych
kortykoidów
 kortyzolu
Zaburzenia rytmu dobowego
zmniejszenie hamowania po
1mg deksametazonu

background image

„Pseudo-Cushing”

syndrome

Depresja
Alkoholizm
Anorexia, bulimia
Fenytoina, fenobarbital, ryfampicyna
Niewydolność nerek
Poważne przeżycia psychiczne
Ciężka choroba ogólna

background image

Zespół Cushinga– testy

dynamiczne

Krótki test z deksametasonem

1mg Dexamethasonum o 22.00
TEST DODATNI
8.00 KORTYZOL > 5 (3) mg/dl
Wymaga dalszej diagnostyki
8.00 KORTYZOL< 5 (3) mg/dl
Oś P-P-N sprawna

background image

Choroba Cushinga– testy

dynamiczne

Długi test hamowania deksametasonem

2 mg przez 2 dni
8 mg przez 2 dni
Fizjologicznie hamowanie wydzielania
koryzolu i 17OHCS
Choroba Cushinga – Hamowanie po 8 mg
Guz nadnercza, ektopia – Brak
hamowania

background image

Choroba Cushinga– testy

dynamiczne

Ocena ACTH po CRF

– 1mikrogram/kg i.v.
– 0,15,30,60 min
Fizjologicznie: wzrost stężenia ACTH

po 15 min
pomiędzy 10 a 20 pg/ml (< 50%)

Choroba Cushinga : wzrost > 50%
Guz nadnercza : wzrost <10pg/ml

background image

Diagnostyka zespołu

Cushinga

Objawy kliniczne
Badania podstawowe
Badania hormonalne
Rtg kręgosłupa/densytometria

Badania obrazowe

background image

Badania lokalizacyjne

USG nadnerczy
Tomografia nadnerczy
MRI przysadki z kontrastem
Scyntygrafia (cholesterol
znakowany jodem radioaktywnym)

background image

Leczenie choroby

Cushinga

Transfenoidalna selektywna
mikroadenomektomia
Leczenie farmakologiczne
Radioterapia

background image

Leczenie farmakologiczne

Inhibitory steroidogenezy

– Aminoglutetymid
– Metopiron (Metyrapon)
– Mitotan
– Ketokonazol

Inhibitory sekrecji ACTH

– Cyproheptadyna
– Pizotifen
– Walproinian sodu
– Walproinian magnezu

background image

Aminoglutetymid

(Orimeten)

Tabl. 0,25
Dawka 0,75-2,0
Pod kontrolą 17OHCS i kortyzolu
Unikać konieczności substytucji
Hydrokortyzonem
Obj. Uboczne: niewielka tendencja
do hirsutyzmu

background image

Metopiron (Metyrapon)

Tabl. 0,25
Dawka dobowa 0,75-2,0
Hamuje 11-beta-hydroksylazę
Obj. uboczne: hirsutyzm, nadciśnienie
tętnicze, zawroty głowy

Może być stosowany w ciąży – nie
hamuje produkcji estrogenów

background image

Mitotan (Lysodren)

Tabl. 0,5
Wskazania:

– rak nadnerczy – bez przerzutów

dawka

3,0-6,0

– rak nadnerczy – z przerzutami dawka 6,0-10,0
– Choroba Cushinga dawka 1,5-6,0

Obj. uboczne

:

– mdłości wymioty (hipoadrenia),
– uszkodzenie szpiku, wątroby,
– łysienie
– zaburzenia mowy

background image

Ketokonazol

Tabl. 0,2
Dawka 0,6-1,6
Hamowanie desmolazy i 11-beta-
hydroksylazy
Obj. uboczne: uszkodzenie wątroby

background image

Cyproheptadyna (Peritol)

Tabl.0,4
Dawka dobowa 12-32 mg
Obj. uboczne:

– nasilenie łaknienia
– Senność

Działanie :

– przeciwserotoninowe
– przeciwhistaminowe

background image

Pizotifen (Sandomigran,

Polomigran)

Tabl. 0,5
Dawka dobowa 1-1,5
Działanie przeciwserotoniowe
Wskazania:

– Wznowa
– Zespól Nelsona

background image

Walproinian sodu

(Vupral, Depakine, Convulex)

Dawka dobowa 0,4-1,2
Mechanizm działania:

– Hamuje transaminazę kwasu GABA
– Zmniejsza stężenie GABA
– Zmniejsza stężenie CRF
– Zmniejsza stężenie ACTH

Wskazanie: zespół Nelsona

background image

Walproinian magnezu

(Dipromal)

Tabl. 0,2
Dawka dobowa 0,4-1,2
Nie powoduje niedoczynności
nadnerczy u osób zdrowych, działa
tylko w tkance nieprawidłowej
Wskazanie: zespół Nelsona

background image

Z . C u s h in g a

Z . C o n n a

g u z w iryliz u ją c y

c z yn n y

n ie c z yn n y h o rm o n a ln ie

g ru c z o la k /ra k / to rb ie l

k o ra

c z yn n y h o rm o n a ln ie

n ie c z yn n y h o rm o n a ln ie

rd z e ń

tk a n k i p o d p o ro w e

P IE R W O T N Y

P R Z E R Z U T O W Y

G U Z

N A D N E R C Z A

background image

Kliniczne objawy zespołu

Cushinga

Choroba.
Cushinga

Gruczolak
kory

nadnerczy

Rak kory

nadnercz

y

Guz
wirylizuj
ący

otyłość

91 %

100 % 88%

0%

osłabienie

90 %

100 % 75%

0%

osteoporoz

a

88 %

82 %

25%

0%

zanik

mieśni

87 %

64 %

63%

0%

zab.cyklu

77 %

82 %

100% 100%

nadciśnieni

e

74 %

82%

100% 0%

cukrzyca

26 %

78%

38%

0%

background image

Rak kory nadnercza

KRYTERIA
KLINICZNE

– Wirylizacja
– Chudnięcie
– Stany

podgorączkowe

KRYTERIA
HORMONALNE

  17 KS
  S-DHEA

KRYTERIA

OBRAZOWE

– Średnica > 4cm
– Ogniska martwicy
– Nierówne zarysy
– Naciekanie
otoczenia

– Wysoki wspł.
osłabienia

– Silne
wzmocnienie po

kontraście

background image

Leczenie raka kory

nadnercza

Chirurgiczne
Następcze leczenie farmakologiczne

– MITOTAN
– AMINOGLUTETYMID
– CISPLATYNA
– ADRIAMYCYNA
– 5-FLUOROURACYL

background image

Oporność receptora

glikokorykoidowego

Stan częściowej niewrażliwości tkanek
docelowych na działanie kortyzolu
 ACTH
 kortyzol
Objawy nadmiaru androgenów
(hirsutyzm, amenorrhea)
i mineralokortykosteroidów
(nadciśnienie tętnicze, hipokalemia)

background image


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
cushing 2
Zespół Cushinga, Fizjoterapia, . fizjoterapia
CUSHING ELO
DL' 3 4 Zespół Cushinga
Zesp Cushinga2
Konie - Cushing, Materiały dodatkowe
Zespół Cushinga, studia pielęgniarstwo
MP Kryteria rozpoznania zespołu Cushinga PL
Choroba Cushinga i ochwat kopytowy ok, Materiały dodatkowe
Zespol Cushinga
otyłość a zespół cushinga
Zespół Cushinga, Rok II, Endokrynologia
Choroba Cushinga u koni (2008 03) Gołyński
diagnostyka zespolu cushinga id Nieznany
Choroba?sedowa?disona Cushinga
choroba Cushinga a otyłosć
Sem21 Cushing
cushing 2
List do biskupa Cushinga

więcej podobnych podstron