HISTORIA I TEORIE ZARZĄDZANIA

1. Zarządzanie naukowe
2. Zarządzanie administracyjne

Zarządzanie naukowe:



Zrodziło się z potrzeb rozwiązywania problemów organizacji i zarządzania jakie

pojawiły się na przełomie XIX i XX wskutek rewolucji przemysłowej,



Twórcą naukowego podejścia do zarządzania jest F.W. Taylor, którego działalność

przypada na okres między początkiem lat 80 ubiegłego wieku (…)

F.W. Taylor:



1878 0 robotnik w zakładach mechanicznych



1883 – studnia inż.



Ok. 1893 – badania w Simons Rolling Company (nad czasem ludzkim, czasem

wykonywania zadań, czynności)



1895 – „System płacy od zadania”



1899 – badania nad pracą ładowaczy



1909 – „Zarządzanie warsztatem wytwórczym”



4 główne zasady:

o Naukowo opracowany każdy element pracy na danym stanowisku
o Naukowe dobieranie pracowników
o Naukowy sposób doskonalenia pracowników
o Naukowa współpraca pomiędzy kierownictwem a pracownikami

H. Emerson (1853-1931) – 12 zasad wydajności:



Jasno określony cel



Zdrowy osąd



Kompetentna rada



Dyscyplina



Sprawiedliwe postępowanie



Dokładne sprawozdanie



Wzorce i normy



Warunki przystosowane



Wzorcowe sposoby działania



Instrukcje pisemne



Nagrody za wydajność



Wniosek: W organizowaniu działalności ludzkime można i należy posługiwać się

metodami naukowymi opartymi na obserwacji, pomiarach i eksperymentach

H. Fayol (1841-1925): Dyrektor koncernu górniczego, (…)



14 gł. Zasad:

o Podział pracy
o Autorytet
o Dyscyplina
o Jedność rozkazodawstwa
o Jedność kierownictwa
o Podporządkowanie interesu osobiste interesowi ogółu
o Wynagrodzenie
o Centralizacja
o Ład
o Hierarchizacja
o Sprawiedliwość
o Stabilność personelu
o Inicjatywa
o Zgranie personelu

M. Weber (1864-1921)



biurokratyczna forma organizacji jest logiczna, racjonalna i sprawna



5 podstawowych cech organizacji:



Wyraźny podział pracy



Spójny zestaw zasad



Hierarchia stanowisk



Menedżerowie powinni prowadzić przedsiębiorstwo w sposób bezosobowy



Awansowanie oprate na technicznej wiedzy fachowej

Karol Adamiecki (1863-1933)



Zastosowanie metody chronometraży



Wyniki badań – gł. Powodem strat zasu w procesie jest brak uzgodnienia

poszczególnych operacji



Zagadnienie czasu <cytaty Lol>



3 prawa harmonii

o Doboru
o Działania
o Duchowej

Wady i zalety szkoły klasycznej:



Osiągnięcia:



Stworzenie podst. Do rozwoju teorii zarządania



Podst. Procesy i funkcje



Zadania kierownictwa



Ograniczenia:

o Adekwatna do prostych organizacji
o Uniwersalne procedury
o Małe znaczenie jednostki

Podejście behawiorystyczne

: podkreśla postawy i zachowania jednostek oraz procesy

grupowe

Przedstawiciele:



H. Munsterberg (1863-1916)



M. P. Follett (1868-1933)

o Bezpośredni udział kierownika w kontaktach z pracownikami
o Osobiste towarzyszenie wcielanym w życie projektom
o Uwzględnianie wszystkich czynników (także psychologicznych)
o Permanentne (ciągłe) oddziaływanie



E. Mayo (1880-1949)



A. Maslow (1908-1970)

o Potrzeba jest podst. Warunkiem powstania motywacji
o Zadania

 Czł. Musi czegoś potrzebować
 Czł. Musi dostrzec, że istnieje czynnik, który może potrzebę

zaspokoić

 Czł. Musi mieć przeświadczenie, że w danych warunkach potrafi

osiągnać zaspokojenie potrzeby

o Piramida Maslowa (od dołu)

 Potrzeby fizjologiczne
 P. bezpieczeństwa
 P. społeczne
 P. szacunku i uznania
 P. samorealizacji



D. McGregora

o Teoria X

 Ludzie nie lubią pracować
 Menadżerowie muszą kierować, grozić, zmuszać
 Ludzie wolą by nimi kierowano

o Teoria Y

 Praca jest czymś naturalnym dla człowieka

 Wewnętrzna motywacja
 Ludzie są zdolni do innowacji
 Ludzie są bystrzy

Kierunek na rzecz stosunków międzyludzkich: pracownicy reagują przede wszystkim na
społeczny kontekst miejsca pracy
Wady i zalety szkoły behawioralnej



Osiągnięcia:

o Motywacja
o Procesy interpersonalne
o Pracownik – cenny zasób



Ograniczenia:

o Złożoność osobowości
o Niechęć menadżerów
o Mało zrozumiała forma

Podejście ilościowe:



Ilościowa teoria zarządzania



Zarządzanie operacyjne

Wady i zalety szkoły ilościowej:



Osiągnięcia:

o Metody ilościowe
o Modele matematyczne
o System informacji kierownictwa



Ograniczenia:

o Nie przewiduje ludzkich zachować
o Ograniczać może rozwój innych umiejętności
o Uzależnienie modeli od założeń

Podejście integrujące:

1. Podejście systemowe – traktuje organizację jako system, który poprzez

przetwarzanie zasobów (nakładów z otoczenia) oddaje na zewnątrz produkt

2. Podejście sytuacyjne – do organizacji nie można stosować teorii uniwersalnych

gdyż każda jest specyficzna i niepowtarzalna

3. Podejścia zintegrowane – każde z głównych podejść do zarządzania może być

użyteczne dla menadżera

Współczesne nurty

Organizacja jako gra społeczna
Organizacja --- niepewność --- gra --- władza --- gracz



Zadanie domowe:
Jakie uwarunkowania zewn. Wpływają na funkcjonowanie organizacji/przedsiębiorstwa
(?)

Koncepcje równowagi organizacyjnej (A. K. Koźmiński, K. Obłój)

Podsystemy:



Materialny:

o Orientacja zewnętrzna, wskaźniki:

 osiąganie nadwyżki ekonomicznej
 udział w rynku
 zdolność kredytowa
 stabilność dostaw

o Orientacja wewnętrzna, wskaźniki:

 rytmiczność działań
 wydajność czynników
 koszty działąności
 stan parku maszynkowego
 poziom zapasów i rezerw
 wyniki finansowe



Społeczny:

o Orientacja zewnętrzna, wskaźniki:

 stopień legitymizacji społeczno-politycznej
 stopień społecznej odpowiedzialności
 przestrzeganie prawa

o Orientacja wewnętrzna, wskaźniki:

 stosunki międzyludzkie, zależności, morale
 działanie formalnych i nieformalnych grup społecznych
 tradycje, doświadczenie
 normy, wartości

Nowa fala w zarządzaniu (T. Peters, R. Watermana), formuła 7 "s"

1. Strategia
2. Struktura
3. Procedury
4. Pracownicy
5. Styl zarządzania
6. Umiejętności menadżerów
7. główne dominujące ideały i wartości