FARMAKOLOGIA UKŁADU KRWIONOŚNEGO

I. Choroba niedokrwienna serca:

ChNS powstaje kiedy występuje dysproporcja między zapotrzebowaniem mięśnia sercowego na tlen a jego podażą.

Postacie kliniczne:

• Stabilna dławica piersiowa

• Dławica naczynioskurczowa Princmetala (spontaniczna)

• Ostre zespoły wieńcowe takie jak:

• Dławica niestabilna

• zawał mięśnia serca

• nagły zgon wieńcowy

Cele leczenia chns:

• usunięcie lub złagodzenie objawów

• poprawa jakości życia

• zapobieganie pogłębieniom choroby i powikłaniom

Podejście terapeutyczne obejmuje:

• farmakoterapię

• zmianę trybu życia

• odpowiednią dietę

• unikanie sytuacji stresowych, narażenia na zimno, obfitych posiłków, nadmiernego wysiłku fizycznego

Farmakoterapia przeciwdławicowa ma na celu:

• zwiększenie przepływu krwi do obszarów niedokrwionych, poprzez:

• rozszerzenie tętnic wieńcowych

• zwiększenie przepływu przez oboczne tętnice wieńcowe

• obniżenie ciśnienia końcowoskurczowego w lewej komorze

• przedłużenie okresu rozkurczu (dłuższy czas perfuzji tt. wieńcowych)

• zmniejszenie zapotrzebowania m.sercowego na tlen, poprzez:

• zwolnienie czynności serca

• zmniejszenie kurczliwości

• obniżenie ciśnienia tętniczego

• zmniejszenie wymiarów komory

Grupy leków stosowane w leczeniu ChNS:

• NITRATY

• SYNDOIMINY

• BLOKERY RECEPTORÓW b - ADRENERGICZNYCH

• BLOKERY KANAŁU WAPNIOWEGO

• INHIBITORY ENZYMU KONWERTUJĄCEGO (ACE)

• LEKI PRZECIWAGREGACYJNE

I. NITRATY:

1.Charakterystyka:

• znoszą ból dławicowy

• bezpieczne

• nagłe odstawienie może nasilić obiawy dławicowe

• często powstaje na nie tolerancja

• powodują wzrost ciśnienia śródczaszkowego i śródgałkowego

2. Mechanizm działania:

Po dostaniu się do mięśnia gładkiego przechodzą kilka przemian w efekcie których powstaje cGMP powodujący rozkurcz naczyń krwionośnych.

3. Działania niepożądane:

• bóle głowy

• zaczerwienienie i uczucie gorąca na twarzy i szyi

• tachykardia

• niedociśnienie i bradykardia z omdleniem

4. Przeciwwskazania:

• jaskra

• ostrożnie w hipotonii

5. Charakterystyka poszczególnych nitratów:

1. NITROGLICERYNA

• podawana podjęzykowo i i.v.

• wchłania się po 60 sek. i działa przez 10 - 30 min.

• nie wchłania się z przewodu pokarmowego.

• Stosowana doraźnie:

• w leczeniu i profilaktyce bólu wieńcowego

• w zawale m. sercowego

• w ostrej niewydolności lewokomorowej

2. DWUAZOTAN IZOSORBITOLU (Subonit, Cardonit) dobrze

C. MONOAZOTAN IZOSORBITOLU (Mononit, Mononit Retard) wchłaniają się

z p.pok.

II. SYNDOIMINY:

1. MOLSIDOMINA

• podawana per os i podjęzykowo

• rozszerza żyły i tętnice

• zmniejsza obciążenie wstępne i następcze

• poprawia bilans tlenowy m.sercowego

• hamuje agregację płytek krwi

Wskazania:

• dusznica bolesna i zawał serca

• zastoinowa niewydolność krążenia

• nadciśnienie tętnicze

Działania niepożądane:

• bóle głowy

• zaczerwienienie twarzy

Przeciwwskazania: jaskra

III. LEKI PRZECIWPŁYTKOWE:

1.Charakterystyka:

• stosowane we wtórnej prewencji ChNS

• istotnie zmniejszają śmiertelność i liczbę kolejnych zawałów

2. Działania niepożądane:

• ryzyko krwotoku śródczaszkowego u chorych > 75rż z nadciśnieniem

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

• krwotok z przewodu pokarmowego

• uczulenia - w tym astma aspirynowa

3. Leki:

1. KWAS ACETYLOSALICYLOWY (Polocard, Acard, Aspiryna) w dawce 70 - 100 mg/dobę

2. TYKLOPIDYNA (Ticlo, Aclotin)

3. KLOPIDOGREL

IV. LEKI B - ADRENOLITYCZNE:

1. Charakterystyka:

• najskuteczniejsze w leczeniu stabilnej dławicy piersiowej

• działają synergistycznie z nitratami zapobiegając jednocześnie tachykardii przez nie wywołanej

• nagłe odstawienie może powodować nasilenie objawów dławicy, arytmię, a nawet zawał serca.

2. Mechanizm działania:

• zwalniają częstość pracy węzła zatokowego

• zmniejszają siłę skurczu

• obniżają ciśnienie krwi

• powodują regresję przerostu lewej komory

• zwiększają tolerancję na ból, działając depresyjnie na UON

3. Przeciwwskazania:

• dławica naczynioskurczowa Prinzmetala

• bradyarytmia

• zaburzenia przewodzenia przedsionkowo - komorowego

• niewydolność lewej komory

• POChP, astma

• cukrzyca

• niewydolność tt. obwodowych

4. Działania nieporządne:

• skurcz oskrzeli

• hipotonia, bradykardia

• blok przedsionkowo - komorowy

• hiperlipidemia, hiperglikemia

• omamy, zaburzenia widzenia

• nasilenie chromania przestankowego

5. Leki:

1. METOPROLOL (Metocard)

2. ATENOLOL (Atehexal)

3. BISOPROLOL (Concor)

4. PROPRANOLOL szczególnie preferowany przy współistniejącym nadciśnieniu i nadczynności tarczycy

V. BLOKERY KANAŁU WAPNIOWEGO:

1. Charakterystyka:

• bezpieczne u chorych z spastycznymi stanami oskrzeli, niewydolnością tętnic obwodowych, cukrzycą

• u chorych na dławicę należy unikać podawania preparatów krótko działających (np. nifedypina), ze względy na silne pobudzenie układu sympatycznego i ryzyko zaostrzenia objawów z zawałem serca włącznie - tylko leki długo działające.

2. Przeciwwskazania:

• niewydolność krążenia

• hipotonia

• blok przedsionkowo - komorowy

3. Mechanizm działania:

• hamując napływ Ca²⁺ do komórki przez kanały błonowe zmniejsza kurczliwość serca i mięśni gładkich naczyń krwionośnych.

• rozszerzają tętnice wieńcowe i systemowe

• hamują automatyzm i przewodzenie w węźle zatokowym i przedsionkowo - komorowym

• zmniejszają zapotrzebowanie serca na tlen w wyniku zmniejszenia obciążenia wstępnego i następczego

• poprawiają krążenie oboczne i zwiększają przepływ krwi do obszarów niedokrwionych

4. Zastosowanie:

• w dusznicy bolesnej (diltiazem, werapamil)

• w nadciśnieniu tętniczym (nifedypina, nitrendipina, werapamil, diltiazem)

• w zaburzeniach krążenia mózgowego (nimodipina)

• w niewydolności krążenia (nifedypina)

• w arytmii (werapamil, diltiazem)

5. Blokery kanału wapniowego stosowane w ChNS:

• WERAPAMIL

• DILTIAZEM

6. Działania niepożądane powyższych leków:

• bóle i zawroty głowy

• bóle brzucha, zaparcia

• bradykardia

• hipotonia

• blok przedsionkowo - komorowy

VI. INHIBITORY ENZYMU KONWERTUJĄCEGO (ACE):

1. Charakterystyka:

• powodują krótkotrwałe zmiany hemodynamiczne

• powodują długotrwałe zmiany strukturalne w sercu i naczyniach

• wykazują działanie przeciwzakrzepowe

• przeciwproliferacyjne

• przeciwmiazdżycowe

• hamują aktywację nęurohumoralną spowodowaną przez niedokrwienie (działanie doraźne i przewlekłe)

2. Przeciwwskazania:

• ciąża - działanie teratogenne na płód, powoduje niewydolność nerek u płodu

• obrzęk naczynioruchowy w wywiadzie

• obustronne zwężenie tętnic nerkowych lub jednej tętnicy przy jedynej nerce

• hiperkaliemia

• niewydolność nerek ze stężeniem kreatyniny w surowicy powyżej 3 mg%

3. Leki:

• ENALAPRYL (Enerenal, Enap)

• CILAZAPRYL (Inhibice)

• TRANDOLAPRYL (Gopten)

• PERINDOPRYL (Prestarium)

• KAPTOPRIL - tylko doraźnie

• RAMIPRIL

---