odbicie oburacz gornym i dolnym, siatkówka


 

 

 

 

 

PIOTR WNUK LIPIŃSKI

 

 

 

ODBICIE PIŁKI SPOSOBEM OBURĄCZ

DOLNYM W PIŁCE SIATKOWEJ

 

 

KARTUZY 2002

 

 

 

 

 

 

 

ODBICIE PIŁKI SPOSOBEM OBURĄCZ DOLNYM

 

  1. I.       Charakterystyka gry.

Piłka siatkowa zrobiła wielką karierę, od gry rekreacyjnej do sportu olimpijskiego. Na ewolucję tej gry wpłynęła nowelizacja przepisów gry. Twórcą siatkówki był William Morgan. Początkowo gra w siatkówkę była pomyślana jako zabawa o typowo rekreacyjnym charakterze dla wszystkich, bez względu na płeć i wiek. Reguły gry były proste i przystępne dla wszystkich. Tolerancyjne potraktowanie odbicia piłki, nie było żadnej wzmianki o piłce przetrzymanej czy podwójnej. A więc dowolność odbić, z tym, że piłki nie wolno było chwytać. Ilość odbić piłki przez jedną drużynę była nieograniczona. Najbardziej dynamiczny rozwój i olbrzymi postęp nastąpił po utworzeniu Międzynarodowej Federacji Piłki Siatkowej (FIVB).

Każdą dyscyplinę sportu cechuje określona specyfika, pewne cechy określają jej charakter. Różnorodne też są sposoby prowadzenia walki sportowej. Biorąc pod uwagę wzajemny stosunek walczących determinujący typ walki sportowej, piłkę siatkową zalicza się do grupy sportów o charakterze walki pośredniej, bez prawa fizycznego kontaktu z przeciwnikiem. Walka o punkty odbywa się do ich określonej liczby, bez określenia czasu trwania. Elementy techniki mają charakter ćwiczeń niestandardowych, wykonywanych w zmiennych warunkach, ciągłej reakcji organizmu na zmieniające się bodźce zewnętrzne. Biorąc pod uwagę struktury wykonywanych ruchów, każde działanie wykonywane jest jednorazowo i krótko. Istotą siatkówki jest umiejętność współdziałania zespołu. Każde kolejne zagranie jest zależne od poprzedniego, wymaga stworzenia specjalnych warunków gry, dotyczących „zgrania się”, zrozumienia między partnerami oraz ich współdziałania w przeprowadzeniu każdej akcji. Siatkówka jest jedyną z gier zespołowych, w której przepisy dopuszczają odbicia piłki wszystkimi częściami ciała zawodników. Zmiana pozycji wszystkich zawodników o jedno miejsce w prawo (rotacja) po zdobyciu prawa do wykonania zagrywki, zmusza do gry na różnych pozycjach.

Przeprowadzane od lat innowacje (poszerzenie pola zagrywki, zezwolenie na dotknięcie piłki każdą częścią ciała, podwójne odbicie podczas akcji obronnej oraz na przypadkowe poruszenie siatki w czasie gry bez piłki, zniesiono net) są kolejnym krokiem ku wzmocnieniu defensywy, czyli zmniejszeniu dominacji ataku nad obroną co przyczyniło się do zwiększenia widowiskowości. Od wprowadzenia zawodnika tzw. „libero” istnieje możliwość wyłączenia niektórych graczy z wykonania przyjęcia zagrywki, a przede wszystkim obowiązku gry obronnej.

Zmiany te w znacznym stopniu wpływają na struktury piłki siatkowej. Siatkówka jest grą raczej ofensywną, a zespół grający defensywnie ma nikłe szanse na zwycięstwo. Jednak działań obronnych nie należy lekceważyć, ponieważ każdy atak zapoczątkowany jest właśnie przez akcję obronną i zależy od jej jakości. Im gorsze jest jej wykonanie, tym trudniej z reguły o sukces podczas ataku.

Piłka siatkowa stawia zawodnikom wysokie wymagania pod względem umiejętności technicznych, krótki kontakt z piłką, specyfika odbicia piłki, gra w mało naturalnych postawach, itp. Pod względem motorycznym należy do dyscyplin o charakterze siłowo - szybkościowym. Przygotowanie siłowe stanowi podstawę dla rozwoju szybkości, zwinności i skoczności.

  1. II.    Technika wykonania.

Podobnie jak przy odbiorze sposobem oburącz górnym, odbiór sposobem oburącz dolnym może być wykonany oburącz jak i jednorącz. Ten sposób działań stosuje się do odbicia piłek lecących z dość dużą szybkością, a szczególnie gdy piłka znajduje się poniżej linii pasa zawodnika.

Odbicie sposobem oburącz dolnym najczęściej stosowane jest przy odbiorze zagrywki, a także w działaniach obronnych przeciwko dynamicznym atakom. Zawodnik wykonujący ten rodzaj odbicia powinien zawsze dążyć do frontalnego kontaktu z piłką i symetrycznej pracy ramion.

Przed odbiciem sposobem oburącz dolnym zawodnik szybkimi, krótkimi krokami zbliża się do miejsca przyjęcia piłki. Każdy ruch powinien być zakończony przed kontaktem z piłką. W chwili przyjęcia gracz znajduje się za piłką w wykroku, ciężar ciała spoczywa na stopach. Stopy rozstawione są na szerokości bioder, a jedna z nich wysunięta jest do przodu o pół lub całą długość.

W każdym przypadku bez względu na okoliczności nogi powinny być ugięte we wszystkich stawach. Stopień tego ugięcia uzależniony jest od toru i czasu lotu piłki oraz od odległości i wysokości na jaką piłka ma być skierowana. Działanie na piłkę powinno wynikać z wyprostowania się, natomiast ramiona powinny wykonywać niewielki ruch w stawach barkowych i mają za zadanie kierować podaniem piłki. Tułów lekko pochylony ku przodowi, ręce rozprostowane a dłonie położone jedna na drugą (kciuki lekko oddalone od siebie). Dzięki załamaniu nadgarstków i wystawieniu ramion do przodu, otrzymujemy szeroką powierzchnię odbicia utworzoną przez wewnętrzną powierzchnię złączonych ze sobą przedramion. Krótko przed dotknięciem piłki zaczyna się wyprost ciała, piłka odbijana jest przy pomocy przedłużonej części przedramion na wysokości biodra. Po odbiciu piłki kończymy wyprost. Ruch przedramion kończy się na wysokości barków i zawodnik natychmiast powraca do pozycji gotowości.

Należy pamiętać o tym, że im niższy jest lot piłki, tym niższa jest pozycja wyjściowa, i im szybciej nadlatuje piłka, tym mniejsza jest praca nóg i ramion.

Działanie przeciwnika mające na celu bezpośrednie posłanie piłki w parkiet lub w luki między zawodnikami sprawia, że odbiór sposobem oburącz dolnym jest nieodzowny w sytuacjach obronnych. Zawodnicy powinni starać się podążać za piłką, aby odbić ją do przodu i skierować ją wysoko i dokładnie na pole ataku, co z kolei umożliwi wykonanie odbić górnych.

Przy piłkach bardzo blisko siatki unosimy ramiona w górę przed siebie, aby piłka odbiła się w górę a nie wprost. Przy przyjęciu piłki na pozycji skrzydłowego przy linii bocznej boiska zawodnik powinien stać w wykroku odpowiednią nogą wprost. I tak, stojąc na lewym skrzydle powinien wysunąć wprost lewą nogę, a na prawym skrzydle zrobić wykrok prawą nogą.

Wykonanie odbicia piłki sposobem oburącz dolnym podczas padu i rzutu siatkarskiego wymaga od zawodnika nieco innego oddziaływania na piłkę. Odbicie to odbywa się w sytuacjach wymuszonych przez warunki gry. Jednak zawsze należy dążyć do sytuacji, w której piłka w momencie odbicia znajduje się pomiędzy zawodnikiem a siatką.

Tak samo odbicie sposobem jednorącz dolnym stosowane jest w grze jako odbiór sytuacyjny i powinno być używane tylko w sporadycznych przypadkach.

Powierzchnia kontaktu jest stosunkowo mała i tym samym precyzja odbicia mocno ograniczona. Trzeba pamiętać, że zasięg tym sposobem jest większy. W padach w bok i w rzucie siatkarskim zdecydowanie najczęściej odbija się jednorącz, ale są to zagrania stosowane tylko w sytuacjach, gdy ustawienie ciała przodem w kierunku siatki z powodu braku czasu jest niemożliwe.

 

  1. III.       Taktyka indywidualna

Taktyka indywidualna powinna być od początku połączona z techniką gry i przerodzić się w indywidualne postępowanie w czasie gry. Ten układ technika i taktyka indywidualna powinien stanowić główną treść programu na etapie szkolenia podstawowego. Każde szkolenie będzie tylko wtedy skuteczne i racjonalne, jeśli w pełni zostaną wykorzystane indywidualne zdolności i możliwości każdego zawodnika, co doprowadzi do wytworzenia się u każdego z osobna indywidualnego stylu gry. Najkorzystniej jest poprzez trening indywidualny automatyzować naturalny nawyk ruchowy każdego siatkarza, a nie szukać teoretycznych rozwiązań najwłaściwszych technik dla danego elementu gry, nie ma bowiem indywidualnej techniki. W tym przypadku decydująca jest nie ilość ale jakość pracy. Praca ta musi być celowa i musi urzeczywistniać z góry założony konkretny cel szkoleniowy, przy zużyciu jak najmniejszej ilości energii przy wykonywaniu danego elementu gry, czyli umiejętne gospodarowanie siłami. Powinna być przede wszystkim też skuteczna, a więc musi być zrealizowane to wszystko co zostało zaplanowane.

Przepisy gry stwarzają przez rotacyjne zmiany przejść konieczność gry każdego zawodnika na obu liniach, tj. linii ataku i linii obrony (a także musi posiąść umiejętność konstrukcji akcji). Tak więc każdy siatkarz nie tylko powinien ale wręcz musi umieć grać zarówno w obronie jak i ataku. Siatkarz powinien grać elastycznie, co można ogólnie scharakteryzować jako umiejętność stwarzania odpowiednich środków w odpowiednich momentach gry.

Ponadto od początku należy wyrabiać u siatkarza umiejętność wprowadzania w błąd przeciwnika, jako cechy indywidualnej gracza. Przejawia się to odpowiednim zmysłem i sprytem w grze, od których rozpoczyna się późniejsze kształcenie myślenia taktycznego.

Zawodnik przyjmujący zagrywkę czy też grający w obronie powinni stosować się do zaleceń taktycznych ustalonych przez trenera. Powinien w sposób płynny:

- przechodzić z ataku do obrony i odwrotnie

- utrzymywać kontakt wzrokowy z piłką, z partnerami i przeciwnikiem

 

  1. IV.        Metodyka nauczania i systematyka odbić piłki sposobem oburącz dolnym

    1. 1.      Pokaz i objaśnienie

    2. 2.      Ćwiczenia ukierunkowane - przygotowujące: ćwiczenia zbliżone swoją strukturą ruchu do odbicia sposobem oburącz dolnym pozwalające wyobrazić sobie płaszczyznę odbicia oraz naukę operowania nią pod różnym kątem wymuszają prawidłową postawę i poruszanie się.

Ćwiczenia: