NAUKA O ORGANIZACJI – WYKŁADY

3.01.2013

1. Zasoby jako czynniki gospodarcze:

- Czynniki gospodarcze ilościowe – ludność, przyroda,

- Jakościowe – potrzeby ludzkie, duchowe, dorobek społeczeństwa, wiedza, technika, ustrój społeczny.

2. Zasoby ilościowe – czynniki produkcji:

- Ziemia,

- Praca,

- Kapitał,

- Organizacja lub przedsiębiorczość (wiedza),

3. Kapitał jako zasób – każdy znajdujący się w jej dyspozycji czynnik wytwórczy, który może być wykorzystywany w procesie produkcji i wymiany.

4. Kategorie zasobów organizacji:

- Zasoby rzeczowe – kapitał rzeczowy i finansowy, środki trwałe i obrotowe organizacji (optymalne wykorzystanie w procesie pracy),

- Zasoby ludzkie – struktura zatrudnienia, cechy osobowe, motywacje pracowników, procesy decyzyjne dotyczące wykorzystania zdolności i umiejętności pracowników,

- Zasoby finansowe – gotówka w kasie i na rachunkach bankowych, zaciągnięte kredyty, papiery wartościowe,

- Zasoby informacyjne – dane liczbowe i jakościowe z otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego stanowiące podstawę do podejmowania decyzji (przepisy prawne, preferowane kierunki rozwoju państwa, o stanie zapasów).

5. Podział zasobów organizacji:

- Zasoby finansowe – wykorzystywane do realizacji strategii organizacji, kapitał finansowy, zatrzymane zyski,

- Zasoby rzeczowe – technologie, budowle, maszyny,

- Zasoby rynkowe – potencjał jaki organizacja posiada dzięki powiązaniom z rynkiem i klientami (marka, umiejętność współpracy),

- Własność intelektualna – odzwierciedla prawny mechanizm ochrony zasobów organizacji (pateny, prawa autorskie, know-how),

- Zasoby ludzkie –przeszkolenie, doświadczenie, potrzeby i preferencje, oczekiwania, inteligencja załogi, wiedza specjalistyczna, umiejętność rozwiązywania problemów,

- Zasoby organizacyjne – dotyczą technologii i procesów zarządzania organizacją (systemy zarządzania, struktura organizacyjna, kultura organizacyjna, systemy komunikacji),

- Zasoby relacyjne (więzi z otoczeniem) – związane z politycznymi umiejętnościami promowania, neutralizowanie; relacje z instytucjami finansowymi, relacje z kontrahentami.

6. Wiedza jako szczególny zasób organizacji:

7. Wiedza jako zasób:

- Wiedza kluczowo-technologiczna – wiedza odróżniająca organizację od innych konkurencyjnych jednostek,

- Wiedza kluczowa koordynacyjna – wiedza o wiedzy, oparta min.: na przyjętych wzorcach postępowania,

- Wiedza pomocnicza – która nie została wytworzona w organizacji i nie stanowi jej własności, ale jest przez nią wykorzystywana,

- Rynkowa – zbiorowe zrozumienie w organizacji procesów rynkowych,

8. Kapitał jako czynnik rozwoju organizacji:

- Kapitał – nagromadzone dobro służące do rozwijania dalszej produkcji oraz zasoby pieniężne stosowane w produkcji,

- Oznacza wartość, która ma zdolność wzrostu,

- Różnica wartości jaka powstaje na skutek wzrostu, nazywana jest: wartością dodatkową, zyskiem, procentem.

9. Kapitał – dobro pożądane:

- Umożliwia działalność,

- Gdy działalność jest racjonalna to wzrasta wartość kapitału,

- Można go stracić.

10. Podział kapitału:

- Obrotowy – zużywa się w jednym cyklu produkcyjnym (surowce, materiały),

- Trwały – zużywa się stopniowo i wykorzystywany jest w ciągu kilku lat, w zależności od szybkości zużywania się w procesie produkcji (budynki, maszyny).

11. Ruch okrężny kapitału:

P→T…Pr…T1→P1

P1>P

12. Realizacja ruchu okrężnego środków trwałych:

- Inwestowanie – zmiana pieniężnej formy wartości środków trwałych w produkcyjną,

- Zużycie – przemiana produkcyjnej wartości środków trwałych w towarową w trakcie produkcji,

- Sprzedaż – przemiana towarowej formy wartości środków trwałych w pieniężną w trakcie sprzedaży towarów wytworzonych przez ten majątek.

13. Zagadnienia związane z ruchem okrężnym:

- Istotą ruchu okrężnego kapitału są przepływy i związane z nim płynności,

- Aspekty finansowe są przedstawiane w dyscyplinach: zarządzanie kapitałem, zarządzanie finansami przedsiębiorstwa.

14. Tworzenie i pozyskiwanie kapitału: kapitał jest tworzony z wkładów właścicieli i akcjonariuszy:

- Kapitał własny – tworzy się z wkładów właściciela i wspólników oraz opłat udziałowców lub akcjonariuszy za nabyte akcje lub udziały,

* Zakładowy – pierwotny wkład właściciela. Trwale związany z jednostką gospodarczą, ma charakter długoterminowy statyczny, inaczej nazywany kapitałem związanym,

* Rezerwowy – wniesiony na uruchomienie przedsiębiorstwa, później może być podwyższony, uzupełniony. Jest to czysty zysk, określony jako kapitał rozporządzalny, dyspozycyjny,

- Kapitał obcy – jest dodatkowym źródłem finansowania majątku, ma charakter długoterminowy (pożyczki bankowe) lub krótkoterminowy (zobowiązania wobec dostawców),

* Zobowiązania długoterminowe – po upływie roku (kredyty),

* Zobowiązania krótkoterminowe – termin spłaty przypada w ciągu roku (podatek, wynagrodzenie).

15. Kształtowanie struktury kapitału:

- Kapitał własny – jest najbardziej stabilną postawą finansowania działalności przedsiębiorstwa. Decyduje o stopniu utrzymania płynności finansowej,

- Kapitał obcy – wymaga spłaty w ustalonych terminach z wierzycielami.

16. Składniki majątku organizacji:

- Składniki rzeczowe – środki pracy, przedmioty pracy, produkty pracy, towary,

- Składniki finansowe – środki pieniężne w kasie i na rachunkach, nabyte papiery wartościowe,

- Aktywa organizacji:

* Trwałe – środki pracy, nieruchomości, maszyny,

* Obrotowe – właściwości,

17. Kapitał intelektualny według Edvinssona – Kapitał intelektualny to wiedza, doświadczenie, technologia, relacje z klientami, profesjonalne umiejętności, które dają organizacji przewagę konkurencyjną na rynku.

18. Kapitał intelektualny według Perechudy – Kapitał intelektualny stanowi wiedzę menedżerską, która spożytkowana w procesach przedsiębiorstwa jest w stanie generować wartość dodaną.
Obejmuje ona komponenty:
- Zasoby ludzkie, które generują wartość dodaną,
- Aktywa intelektualne, które stanowią źródło innowacji i reprezentują wartości niematerialne firmy.

19. Model wartości rynkowej Skandii:

20. Obszary kapitału intelektualnego:

- Ludzki – to połączenie wiedzy, umiejętności, doświadczenia pracowników i menedżerów przedsiębiorstwa. Pracownicy ci powinni się rozwijać wraz z organizacją tworząc tzw. inteligentną organizację. Powinni oni także podnosić swoje umiejętności i zdobywać nowe. Kapitał ludzki musi również uwzględniać kreatywność i innowacyjność organizacji,

- Strukturalny – to zdolność organizacyjna, włączając w to fizyczne systemy stosowane do przesyłania i przechowywania materiału intelektualnego. Składa się on z trzech rodzajów kapitału: organizacyjnego, innowacyjnego i procesów,

- Kliencki – opisuje stosunki przedsiębiorstwa z klientami. Stosunki te są inne niż z pracownikami i partnerami biznesowymi i mają absolutnie centralne znaczenie dla wartości przedsiębiorstwa.