Gospodarka materiałowa i maszynowa

Przedmiot gospodarki materiałowej - na przedmiot gospodarki materiałowej składają się takie zagadnienia:

1. Gospodarka surowcowa - pozyskanie i uszlachetnienie surowców o odpowiednich parametrach, zapewniających optymalna jakość produkcji

2. Gospodarka materiałowo - techniczna

3. Gospodarka energetyczna

4. Magazynowanie i gospodarka zapasami

5. Przepływ materiałów na drogach

1. Dostawca - odbiorca

2. Magazyn - produkcja

6. Kontrola zużycia

Efektywność wykorzystania surowców i materiałów

1. Wyróżniamy koszty:

1. Materiałowe, obejmujące wartość zużycia materiałów, surowców i usług materiałowych

2. Materialne - na które składają się koszty materiałowe powiększone o koszty amortyzacji

2. Strukturę wartości sprzedanego produktu (bez podatku VAT) można przedstawić według wzoru:

S= K_a+ K_m+ W + Z

S - cena sprzedaży

K_a - koszty amortyzacji

K_m - koszty materiałowe

W - koszty wynagrodzeń z narzutami

Z - zysk

Pozytywne tendencje zmian w strukturze wartości produkcji polega na:

1. Wzroście udziału kosztów amortyzacji, co stanowi wyraz substytucji pracy żywej pracą uprzedmiotowioną (mechanizacja, automatyzacja i robotyzacja produkcji)

2. Zmniejszanie się udziału kosztów materiałowych, co świadczy o bardziej efektywnym ich przerobie

3. Wzroście udziałów wynagrodzeń, co świadczy o większym zaangażowaniu w strukturze wartości wyrobu myśli technicznej i pracochłonności

4. Wartości udziału zysku, co świadczy o funkcjonalności i jakości

Główne kierunki zmian w gospodarce materiałowej;

1. Rozwój inżynierii materiałowej - to dziedzina nauki i techniki obejmująca badania wewnętrzne (atomu) struktury materiałów

1. W ramach tej dyscypliny prowadzi się celowe oddziaływanie na strukturę materiałów w celu uzyskania nowych materiałów o z góry założonych właściwościach

2. Zdaniem inżynierii materiałowej jest projektowanie nowych materiałów

2. Zmiany w strukturze wytworzonych materiałów. Zmniejsza się znaczenie surowców, które w XIX wieku odegrały ważną rolę w rozwoju przemysłu jak węgiel, ruda żelaza

Podstawowe pojęcia dotyczące obrotu dobrami:

1. Surowiec

2. Materiał - dobro częściowo przetworzone

3. Wyrób gotowy

4. Towar - dobro zakupione w celu sprzedaży

5. Półfabrykat - dobro częściowo przetworzone przeznaczone do dalszej obróbki

Zakup materiałów i surowców

Zakup (Zp) w dalszym okresie zalezy od:

• Ilości zużycia w okresie (Zu)

• Stanu początkowego (Sp)

• Stanu końcowego (Sk)

Zakup określony jest wzorem: Zp= Zu+ Sk - Sp

Przykład:

• Zużycie materiału X w roku 1999 wynosił 2.500 kg

• Stan początkowy na dzień 1.01.1999 wynosił 500 kg

• Przewidywany stan końcowy 400 kg

Zp= 2.500+400-500= 2.400 kg

Zapas jest funkcją czasu - zmniejsza się w drodze zużycia w danym okresie - zwiększa się na skutek dostaw

wielkość/ wartość

Z_b - zapas bieżący

Z_r - zapas rezerwowy

Z_m - zapas maksymalny

N_z - norma zapasu

C_d - średni cykl dostaw

M_z - na ile starczy zapasu

Dwie przeciwne tendencje tworzenia zapasów

1. Maksymalizacja zapasów zapewnia

1. Ciągłość procesów produkcyjnych

2. Organizacja większych partii dostaw

2. Minimalizacja poziomu zapasów prowadzi do:

1. Zmniejszenia magazynów

2. Zmniejszenia zorganizowania nakładów finansowych

Kryteria podziału zapasów:

1. Fazy ruchu okrężnego środków obrotowych

1. Zapotrzebowanie - zapasy w magazynach

2. Produkcja w toku

3. Wyroby gotowe

4. Środki pieniężne

2. Europejska klasyfikacja działalności - klasyfikacja wyrobów i usług. Produkty dzielą się na następujące sekcje:

1. SEKCJA A - produkty rolnictwa, łowiectwa i leśnictwa

2. SEKCJA B - produktu rybołówstwa i rybactwa

3. SEKCJA C - produkty górnictwa i kopalnictwa

4. SEKCJA D - produkty przetwórstwa przemysłowego

5. SEKCJA E - energia elektryczna, gaz i woda

6. SEKCJA F - roboty budowlane

Podział zapasów według gospodarczej przydatności

1. Zapasy prawidłowe

1. Zapasy bieżące

2. Zapasy sezonowe

3. Zapasy rezerwy

2. Zapasy nieprawidłowe

1. Zapasy nadmierne

2. Zapasy zbędne

Podział zapasów według adresu przeznaczenia w procesie produkcji

1. Podział zapasów według form zakupu i źródeł dostaw

2. Podział zapasów według układu kalkulacyjnego

1. Materiały bezpośrednie

2. Materiały pośrednie

Nauka o organizacji - 06.11.2011

Strona 3 z 3

Z_m

N_z

C_d

Z_r

Z_b

t

Zapas przeciętny

Zapas minimalny