Alergie u psów i kotów

dr Jarosław Popiel

Podstawowe pojęcia dermatologiczne

 Próg świądowy skóry

 Zjawisko sumowania się efektów świądowych

 Wykwity skórne

Definicja jednostki chorobowej

Atopia to uwarunkowana genetycznie tendencja do rozwoju IgE-zależnej alergii w odpowiedzi na alergeny środowiskowe Atopowe zapalenie skóry to genetycznie uwarunkowana predyspozycja do rozwoju świądowej i zapalnej alergicznej choroby skóry o charakterystycznym obrazie klinicznym

Za istotne w rozwoju choroby uważa się nie tylko przeciwciała klasy IgE

ale również IgG, istotną rolę mogą odgrywać również inne elementy układu immunologicznego takie jak limfocyty T.

U psów z atopią wyróżnia się :

• AZS (atopic dermatitis)

• Atopowe zapalenie spojówek (atopic conjunctivitis)

• Atopowe zapalenie śluzówki nosa (atopic rhinitis) Immunopatogeneza AZS

 Alergeny zawarte w powietrzu (inhalacja oraz przez skórę)

 W naskórku wiązane przez kom. dendrytyczne, posiadajace IgE

 Prezentacja antygenu Limf.T – stymulacja Th2 do prod. cytokin –prod. IgE

 Faza ostra IL-4, IL-5, IL-13

 Faza przewlekła IFN-g – profil Th1

(LPR – late phase response- chroniczne zapalenia skóry) Predyspozycje

 Rasa: bokser, shar pei, labrador, teriery, dalmatyńczyk, setery, spaniele, lhasa apso, basset, beagle, buldog,

 Rodzina

Czynniki etiologiczne

 Alergeny Europy Północnej: roztocza kurzu domowego, naskórek, pyłki drzew, pyłki traw i chwastów, grzyby

 (wg Vet. Immunol. and Immunopathol. 81, 2001) 1

Kryteria rozpoznawania atoopii (wg Willemse) I. Kryteria główne

1.Świąd

2. Wygląd i umiejscowienie zmian

a)zajęcie pyska i/lub łap

b)zliszajowacenie fałdów podkolanowych i/lub powierzchni grzbietowej nadgarstka

3.Zapalenie skóry o charakterze przewlekłym i nawracającym 4.Predysponowana rasa lub charakter rodzinny choroby

 (teriery, bokser, dalmatyńczyk, owczarek niemiecki, setery, buldog francuski, labrador, shar-pei, pekińczyki) II. Kryteria poboczne

1.Początek zmian pomiędzy 1 a 3 rokiem życia 2.Rumień części twarzowej

3.Obustronne zapalenie spojówek

4.Powierzchowne ropne zapalenie skóry

5. Nadpotliwość + łojotok

6. Dodatnie testy skórne

7.Wysoki poziom specyficznych IgE

Kryteria rozpoznawania AZS wg Favrot’a 2010

 Występowanie objawów klinicznych przed ukończeniem 3 roku życia

 Pies przebywający głównie na zewnątrz

 Świąd ustępujący po podaniu glikokortykosteroidów

 Świąd początkowo bez żadnych towarzyszących zmian skórnych

 Zajęcie palców kończyn przednich

 Zajęcie małżowin usznych

 Brak zmian w okolicy grzbietowo – lędźwiowej tułowia Jednoczesna obecność 5 kryteriów = AZS wykazuje czułość diagnostyczną 85% oraz specyficzność 79%

Można odróżnić AZS od przewlekłego ropnego zapalenia skóry o innej etiologii

Procent psów atopowych reagujących pozytywnie w testach śródskórnych z alergenami roztoczy i naskórka (1999)

 Dermatophagoides farinae- 70%

 Dermatophagoides pteronysinus- 54%

 Acarus siro- 48%

 Naskórek człowieka- 38%

 Naskórek koci- 2%

 Naskórek owczy/wełna- 6%

Procent psów atopowych reagujących pozytywnie w testach śródskórnych z alergenami pyłków traw (1999)

 Tymotka- 16-76%

2

 Blue grass- 13-89%

 Velvet- 11-76%

 Aksamitka- 9-83%

 Żyto- 12-83%

 Mix siedmiu traw- 30-86%

Kolejność postępowania

 usunięcie zmian miejscowych i powikłań

 stosowanie leków przeciwzapalnych

 unikanie kontaktu z alergenem i immunoterapia swoista (po wykonanych testach śródskórnych)

Leki przeciwhistaminowe

Lek

Dawka doustna

Clemastine (Tavegyl)

0,05-0,1 mg/kg co 12 h

Amitryptyline (Elavil)

1 mg/kg co 12 h

Hydroxyzinum (Atarax, Pruritex) 2,2 mg/kg co 8 h Chlorpheniramine (Chlorderma) 0,4 mg/kg co 8 h Diphenhydramine (Benadryl)

2,2 mg/kg co 8 h

Cyproheptadine (Protadine,

0,3 mg/kg co 8 godzin

Peritol)

Sterydowe leki przeciwzapalne:

Lek

Dawki przeciwświądowe

Prednizon

1,0 mg/kg

Prednizolon

0,5 - 1,0 mg/kg

Metylprednizolon

0,8 mg/kg

Deksametazon

0,2 mg/kg

Niesterydowe leki przeciwzapalne

Lek

Dawka

Objawy uboczne

Misoprostol (Cytotec) –

3-6µg/kg co 8h

Sporadyczne wymioty

analog prostaglandyny

Cyklosporin (Sandimune) 5 mg/kg co 24h

Wymioty, biegunka, utrata masy

ciała, zapalenie dziąseł

Pentoxyfiline (Trental)

10mg/kg co 12h Nie stwierdzono

Tacrolimus 0,1% -

Stosowany

Brak – cena??

inhibitor kalcyneuryny

miejscowo - krem

3

Antydepresanty

Fluoxetine (Prozac)

1 mg/kg/dz

Clomipramine (Clomiclam, 2-4 mg/kg/dz

Anafranil)

Amitryptyline ( Elavil)

1-3 mg/kg/2x dz

Doxepin (Sinequan)

0.5-2 mg/kg 2x dz

Imipramine (Tofrenil)

2-4 mg/kg/dz

Naltrexon (Trexal)

2.2 mg/kg/dz

Leki anksjolityczne

Phenobarbital (Luminal)

2,2-6,6 mg/kg/2x dz

Diazepam (Valium,

1,1mg/kg/dz

Relanium)

Hydroxyzine (Atarax)

2,2 mg/kg/4x dz

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe:

Stosunek Wg Lloyd

Wg Scott

% zwierz.

(1999)

(1997)

Redukcja

świądu

omega-6 5-10

138mg/kg 269mg/kg 82

omega-3 1

11 mg/kg

50mg/kg

44

 Powinny być podawane przynajmniej przez okres 8 tyg.

 Redukują świąd od 40% do 80% przypadków.

 Mogą być stosowane z lekami przeciwhistaminowymi jako alternatywy do glikokortykoterapii

 W terapii skojarzonej – możliwość zmniejszenia dawki glikokortykosterydów.

4