Rak Jelita Grubego –

Czynniki Ryzyka i

Profilaktyka.

Jelito grube – końcowy odcinek
jelita kręgowców, łączący jelito
cienkie z odbytem.

W jelicie grubym zachodzi
końcowy etap wchłaniania wody,
elektrolitów i soli mineralnych z
resztek pokarmowych oraz
formowanie mas kałowych.

Występują tutaj także bakterie
symbiotyczne, produkujące
witaminę K, oraz niektóre
witaminy z grupy B.

Na jelito grube składają się
następujące części:
- jelito ślepe, inaczej kątnica –
tutaj z przyśrodkowej ściany
wychodzi wyrostek robaczkowy;

- okrężnica, która z kolei dzieli
się na wstępnicę, poprzecznicę,
zstępnicę i esicę;
- odbytnica.

Choroby jelita grubego:

- Hemoroidy

Hemoroidy

Guzki krwawnicze to fizjologiczna struktura
odbytu.
Ich funkcją jest uszczelnianie odbytu, co
ułatwia pełną kontrolę oddawania gazów i
stolca.

Kiedy dochodzi do ich nadmiernego
wypełnienia, czyli przekrwienia,
prawidłowe guzki krwawnicze powiększają
się.

Wtedy określa się je mianem hemoroidów.

- Ropnie odbytu

Ropnie najczęściej powstają w wyniku
infekcji, która szerzy się albo od strony
krypt i gruczołów odbytowych bądź tkanek
położonych w miednicy małej w okolicy
okołoodbytniczej albo od strony skóry.

- Wrzodziejące zapalenie jelita

grubego

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

należy do tzw. nieswoistych chorób
zapalnych jelit.

Dokładna przyczyna choroby nie jest znana.

Dominującym objawem jest biegunka,
często krwista. 

- Choroba Leśniowskiego i
Crohna

Choroba Leśniowskiego i Crohna jest
przewlekłą zapalną chorobą jelit, która
może dotyczyć każdego odcinka
przewodu pokarmowego – od jamy ustnej
do odbytu.

Zaparcia czynnościowe

- Zaparcia czynnościowe

Bardzo często zaparcie ma tło
psychosomatyczne – stres psychiczny,
ciągły pośpiech, czynniki cywilizacyjne i
społeczne.
Ciągłe celowe hamowanie odruchu
defekacji może spowodować zmianę
progu odczuwania parcia na stolec
receptorów czuciowych w odbytnicy.
Zaburzony zostaje dobowy rytm pracy
jelit, zwłaszcza gdy spożywamy obfite
posiłki wieczorem, rezygnując ze śniadań.

- Rak jelita grubego

Rak jelita grubego jest drugim pod
względem
zachorowalności nowotworem złośliwym
w Europie – co roku diagnozuje się go u
ponad 400 tys. Europejczyków. Przeszło
połowa z nich umrze z powodu zbyt późno
postawionej diagnozy (tylko wczesne
rozpoznanie daje dużą szansę
wyleczenia). 

Rak jelita grubego objawia się krwią w
kale, zaparciami, krwawieniami z odbytu,
a także bólem w dolnej części brzucha.

Rak jelita grubego może umiejscowić się
w każdej części tego jelita, najczęściej
rozwija się w okrężnicy oraz odbytnicy.

Rośnie wewnątrz jelita, tworząc
polipowaty twór, lub rozrasta się na
zewnątrz, w kierunku otaczających go
tkanek.

Drogą naczyń krwionośnych i chłonnych
tworzy przerzuty głównie do wątroby, ale
również do płuc, jajników, nadnerczy,
mózgu i kości.

Rak jelita grubego - przyczyny

Jest ich kilka.
Często jest to długoletnie wrzodziejące
zapalenie okrężnicy.

Jednak w większości przypadków
nowotwór rozwija się z narastających
miejscowo polipów (łagodnych
gruczolaków), powstających na ścianie
jelita w postaci niewielkich uwypukleń
lub guzków.

Przemiana gruczolaka w nowotwór trwa
zwykle ok. 10 lat.

Rozwojowi choroby sprzyja też
ubogoresztkowa dieta, charakterystyczna
dla rozwiniętych krajów kultury
zachodniej – brak warzyw, duża ilość
tłuszczów i czerwonego mięsa.

W krajach afrykańskich i azjatyckich
ryzyko zachorowania jest zdecydowanie
niższe.

Rak jelita grubego - grupy ryzyka

Prawdopodobieństwo zachorowania na raka
jelita grubego wzrasta z wiekiem – 90%
zdiagnozowanych przypadków dotyczy
pacjentów powyżej 50. roku życia, a szczyt
zachorowań przypada na okres po 60. roku
życia.
Szczególnie czujne powinny być osoby:

- w rodzinie których rozpoznano wcześniej
raka okrężnicy lub odbytnicy;

- z rodzinnym zespołem polipowatości;

- z przewlekłą zapalną chorobą jelita
grubego.

Sygnały raka jelita grubego

Rak jelita grubego może przez długi czas
ukrywać się, objawy pojawiają się
dopiero, gdy choroba osiąga bardziej
zaawansowaną fazę.

Dolegliwościami, które powinny wzbudzić
twój niepokój są:

•

obecność krwi w stolcu, czyli pozytywny

wynik testu na krew utajoną ;

• krwawienie z odbytu ;

• nagła i nie dająca się wytłumaczyć
zmiana rytmu wypróżnień (np. nagłe
wystąpienie biegunek

z równoczesnym odchodzeniem gazów)

;

• zaparcia spowodowane zwężeniem
jelita (w

przypadku zaawansowanego

raka tkanka nowotworowa może nawet
prowadzić do

niedrożności jelita) ;

•

zmiana kształtu stolca ;

• anemia, osłabienie sprawności,
chudnięcie, zwiększona

podatność na

zmęczenie, gorączka ;

• bóle w dolnej części brzucha, nudności,
wymioty,

trudności w przełykaniu.

Rak jelita grubego – profilaktyka

Aby uniknąć raka jelita grubego, powinno

się:

1. Ukształtować właściwe zachowania

żywieniowe:

- przede wszystkim ogranicz spożywanie

mięsa, zwłaszcza czerwonego;

- równie ważne jest upowszechnienie

diety bogatej w świeże warzywa i owoce;

- spożywaj pieczywo gruboziarniste,

ciemny ryż oraz produkty bogate w
wapń;

-unikaj natomiast pokarmów smażonych,

lepsze są gotowane, duszone lub
pieczone; ogranicz też picie alkoholu
oraz nie pal papierosów. 

- unikaj natomiast pokarmów smażonych,
lepsze są gotowane, duszone lub
pieczone;

- ogranicz też picie alkoholu ;

- nie pal papierosów.

2. Leczyć stany zwiększające ryzyko

zachorowania na ten nowotwór
- usuń polipy oraz wylecz choroby

zapalne

jelit.

3. Wykonywać badania
profilaktyczne,

- zwłaszcza gdy jesteś w grupie

zwiększonego ryzyka zachorowania.

By zmniejszyć ryzyko zachorowania na
raka jelita grubego, warto dbać o linię.
Nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko
pojawienia się nowotworu.

Podstawą diety, będącej częścią
profilaktyki raka jelita grubego powinny
być warzywa i owoce
(40–80 dag dziennie) oraz produkty
zbożowe
(60–80 dag dziennie).

• Warzywa są źródłem błonnika, witamin C
i E oraz

kwasu foliowego.

• Błonnik zwiększa masy kałowe,
przyśpiesza pasaż

jelitowy i

neutralizuje kwasy żółciowe.

• Dobrodziejstwem dla jelit są otręby
pszenne, które

ułatwiają ich pracę.

Można je dodawać do kefiru lub
jogurtu.

W diecie zapobiegającej nowotworom jelita
grubego niezbędny jest nabiał.

Zawarty w nabiale wapń wiąże kwasy
żółciowe.

Dieta powinna być uboga w czerwone
mięso
(mniej niż 80 g dziennie, czyli średniej
wielkości kotlet) i tłuszcze zwierzęce

.

 

Produkty zwierzęce obfitują w
cholesterol, który ma właściwości
kancerogenne

Warto ograniczyć także żywność
wędzoną oraz grillowane na ostrym
ogniu mięso i ryby, ponieważ w
wyższych temperaturach powstają w
nich szkodliwe nitrozwiązki.
Są one też w wędlinach i produktach
konserwowanych.