Krzysztof Tojek

Wpływ zabiegu operacyjnego na zachowanie się

wybranych parametrów fibrynolizy we krwi

chorych na raka jelita grubego

Rozprawa doktorska

Promotor:
Prof. dr hab. n. med.
Arkadiusz Jawień

Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej

Akademii Medycznej im. L. Rydygiera

w Bydgoszczy

Rys historyczny

A. Trousseau - 1865 -

opis zakrzepicy

żylnej
u chorych z
nowotworem

T. Billroth - 1878 -

obecność fibryny

wokół
śródnaczyniowych
złogów
komórek
nowotworowych
w
przewodzie
pokarmowym

Schemat fibrynolizy

PLAZMINOGEN

PLAZMINA

ROZPUSZCZENIE

SKRZEPU

u-PA t-PA

PAI-1

PAI-2



2

-AP



2

-

MGL

Zaburzenia w układzie fibrynolizy

na poziomie guza

J. S. K. Gelister

-

Br. Med. J. 1986, 293, 728-

31

S. Ganesh

-

Cancer Res. 1994. 54,

4065-71

L. Buo

-

Hum. Pathol. 1995, 26, 1133-38

H. W. Verspaget

-

Eur. J. of Cancer 1995,

31A, 1105-09

Cel pracy

1.

Określić potencjał fibrynolityczny

krwi chorych na raka jelita
grubego w porównaniu
do osób zdrowych.

2.

Oznaczyć i porównać poziom

wybra-nych

parametrów

fibrynolizy krwi w zależności
od stopnia zaawansowa-nia
klinicznego.

3.

Ocenić

wpływ

zabiegu

operacyjnego na zachowanie się
parametrów fibrynolizy krwi osób z
rakiem jelita grubego.

4.

Dać odpowiedź na pytanie: „czy

badany parametr i ewentualne
zmiany jego stężenia we krwi
mogą posłużyć jako dodatkowy
czynnik do oceny regresji lub
progresji choroby nowotworowej?”

Płeć

Liczba

chorych

Wiek

chorych

Mediana

wieku

Kobiety

14 (33%)

53 - 84

68,5

(SD = 9,4)

Mężczyźni

29 (67%)

44 - 87

64,0

(SD = 10,8)

Razem

43 (100%)

44 - 87

66,5

(SD = 10,5)

Liczebność i wiek chorych z r.j.g.

Płeć

Liczba

chorych

Wiek

chorych

Mediana

wieku

Kobiety

14 (33%)

53 - 84

68,5

(SD = 9,4)

Mężczyźni

29 (67%)

44 - 87

64,0

(SD = 10,8)

Razem

43 (100%)

44 - 87

66,5

(SD = 10,5)

Liczebność i wiek chorych z r.j.g.

Protokół badań

ilość pobranej krwi żylnej

przed 1h 1 doba 7 doba
operacją po operacji po operacji po operacji

5 ml

5 ml

5 ml

5 ml

Badane parametry układu fibrynolizy

aktywatory

inhibitory

t-PA

(antygen-ng/ml)

u-PA

(antygen-ng/ml)

PAI-1

(antygen-ng/ml)

(aktywność IU/ml)

PAI-2

(antygen - ng/ml)

Metody statystyczne

•

Dla wszystkich uzyskanych wyników obliczono:

- wartości średnich arytmetycznych (mean -

m);

- odchylenie standardowe (standard deviation

- SD).

•

Porównanie

między

badanymi

grupami

przeprowa-dzono w oparciu o zmodyfikowany

test t-Studenta.

•

Przyjęto jako istotne statystycznie różnice dla

poziomu istotności p  0,05.

Stopień zaawansowania

klinicznego wg Dukesa

Stopień zaawansowania

Rodzaj zabiegu

A

B

C

D

RRA

10

4

1

5

-

m. Miles

9

5

3

1

-

Hem. dex.

7

4

3

-

-

Hem. sin. + sigm.

9

6

2

1

-

Anus praeter nat.

8

-

-

-

8

Razem

43

19

9

7

8

Stopień zaawansowania

klinicznego wg Dukesa

Stopień zaawansowania

Rodzaj zabiegu

A

B

C

D

RRA

10

4

1

5

-

m. Miles

9

5

3

1

-

Hem. dex.

7

4

3

-

-

Hem. sin. + sigm.

9

6

2

1

-

Anus praeter nat.

8

-

-

-

8

Razem

43

19

9

7

8

0

2

4

6

8

10

t-PA:Ag

Wybrane parametry układu fibrynolizy

osób chorych na r.j.g. i zdrowych

0

0,2

0,4

0,6

u-PA:Ag

(ng/ml)

(ng/ml)

p < 0,001

p < 0,05

0

7

14

21

28

35

PAI-1:Ag

(ng/ml)

(IU/ml)

Grupa badana

Grupa kontrolna

p < 0,01

0

1

2

3

PAI-2:Ag

0

3

6

9

12

PAI-1:Ac

p = ns

(ng/ml)

p = ns

Wartości parametrów fibrynolizy

w zależności od stopnia

zaawansowania klinicznego

* niezależnie od stopnia
zaawansowania
klinicznego wg Dukesa

* w stosunku do grupy
kontrolnej

t-PA:Ag

PAI-1:Ag
PAI-1:Ac ns

PAI-2:Ag ns

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

u-PA:Ag

grupa kontolna
stopień A
stopień B
stopień C
stopień D

Średnie wartości u-PA:Ag w zależności

od stopnia zaawansowania klinicznego

(ng/ml)

Zmiany wartości parametrów fibrynolizy

w odpowiedzi na przeprowadzony

zabieg operacyjny

0

9

18

27

36

45

po

1h

1d

7d

(ng/ml)

p < 0,05

p < 0,05

PAI-1:Ag

0

3

6

9

12

15

po

1h

1d

7d

(IU/ml)

p < 0,05

p < 0,05

PAI-1:Ac

0

2

4

6

8

10

12

14

po

1h

1d

7d

(ng/ml)

p < 0,01

p < 0,05

t-PA:Ag

0

1

2

3

4

5

po

1h

1d

7d

(ng/ml)

p = ns

p = ns

PAI-2:Ag

zabieg nieresekcyjny
zabieg resekcyjny

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

po

1h

1d

7d

ANUS P. N.

MILES

HEM. SIN

HEM. DEX

RRA

Aktywator plazminogenu

typu urokinazy (u-PA:Ag)

(ng/ml)

Wartości parametrów fibrynolizy

w zależności od przeprowadzonego zabiegu

i stopnia zaawansowania klinicznego

przed 1h 1 doba 7 doba
operacją po operacji po operacji po operacji

PAI-1

t-PA:Ag

PAI-2:Ag

Zmiany wartości niezależnie od rodzaju przeprowadzonego
zabiegu i stopnia zaawansowania klinicznego

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

po

1h

1d

7d

A

B

C

D

Aktywator plazminogenu

typu urokinazy (u-PA:Ag)

(ng/ml)

WNIOSKI

1.

U

chorych

na

raka

jelita

grubego

zaobserwowano

zmieniony

potencjał

fibrynolityczny krwi w porównaniu z krwią osób
z grupy kontrolnej.

2.

Nie stwierdzono zależności między poziomem t-

PA i jego inhibitorami (PAI-1, PAI-2), a
stopniem zaawansowania klinicznego raka
jelita grubego.

3.

Zaobserwowano wzrost stężenia u-PA u chorych

z najwyższym stopniem zaawansowania
klinicznego raka jelita grubego.

4.

U chorych na raka jelita grubego zabieg

operacyjny

powodował

zmianę

aktywności

fibrynolitycznej krwi. W przebiegu
pooperacyjnym badane parametry, z
wyjątkiem u-PA:Ag, zachowywały się podobnie,
niezależnie od rodzaju zabiegu, jak i stopnia
zaawansowania.

5.

Usunięcie raka jelita grubego powodowało

obniżenie się poziomu u-PA w 7-ej dobie
pooperacyjnej; natomiast nie stwierdzono takiej
zależności

u

chorych

z

zaawan-sowanym

procesem nowotworowym.

6.

Wysokie poziomy u-PA w najwyższym stopniu

zaawanso-wania raka i późniejszy spadek po
usunięciu guza, może przemawiać za syntezą u-PA
przez komórki raka jelita grubego.