Poznanie społeczne
Psychologia społeczna
WSB –NLU 2010
Dr Krzysztof Brocławik
Poznanie społeczne
Psychologia społeczna
WSB –NLU 2010
Dr Krzysztof Brocławik
Wszystko zaczyna się od nas
samych ?
Tradycja psychologii ego
Obraz samego siebie ?
Struktura Ja
Schemat ja
Strefy schematyzowane
Strefy aschematyczne
Empatia
Właściwego postrzegania i
rozumienia uczuć innych
Współodczuwania
Właściwego reagowania
Struktura ja
Ja realne
Ja idealne
Ja Powinnościowe
Ja niezależne
Ja współzależne
Funkcje Ja
Negocjowanie tożsamości
Symulacja psychiki innych
Symulacja psychiki innych
Regulacja zachowania celowego
Funkcje Ja
Samokontrola jako problem
Samokontrola
Monitorowanie własnych ,myśli
Planowa interwencja
Efekt paradoksalny
Wyczerpanie woli
Samoocena
Samoocena jako cecha
Samoocena jako motyw
Motyw egotystyczny
Porównania społeczne
Spostrzeganie ludzi
Ludzie w sposób celowy oddziaływają na
rzeczywistość
Inni Ludzie również spostrzegają
Obiekty społeczne zmieniają się, kiedy
są spostrzegane
Ważne cechy ludzi nie mogą być
spostrzegane bezpośrednio, ale są
ważnymi atrybutami zachowania, tego,
co jest postrzegane, czyli
Spostrzeganie ludzi
Ludzie zmieniają się w czasie o wiele
bardziej niż inne obiekty
Weryfikacja spostrzegania społecznego
jest trudna
Bodźce społeczne są niesłychanie
złożone
Spostrzeganie społeczne w praktyce jest
nierozdzielne od wnioskowania i
wyjaśnienia
Spostrzeganie jako proces
aktywny
Informacje dostępna w otoczeniu
Schemat pamięciowy
Eksploracja
Wniosek
Spostrzeganie to proces: skomplikowany i
złożony, w dużej mierze automatyczny
w którym biorą udział
procesy fizjologiczne
wiedza i doświadczenie człowieka
jego dziedzictwo kulturowe
Poznanie społeczne
Proces myślenia o sobie i innych
Ludzie często myślą dla zaspokojenia
własnej ciekawości
Myślenie ma jednak charakter
praktyczny
Myślenie służy do realizacji ludzkich
celów
Podstawowe procesy
poznania społecznego
Uwaga: selekcjonowanie informacji
Interpretacja: nadawanie znaczenia
informacji
Sąd: wykorzystywanie informacji do
formowania spostrzeżeń i
podejmowania decyzji
Pamięć: zachowywanie informacji i
sądów na przyszłość
Reprezentacje:
Zwierają to, czego możemy oczekiwać od
świata społecznego, na co zwracać
uwagę, jak interpretować
niejednoznaczne wydarzenia, jak
rozgrywać interakcje z innymi ludźmi.
Reprezentacje to oczekiwania!
Ludzki system poznawczy
Stały element ludzkich zachowań, to
ograniczona możliwość przetwarzania
informacji
Dlatego: potrzebujemy prostych
sposobów rozumienia świata, strategii,
które dadzą możliwość przetworzenia
dużej ilości informacji przy minimalnym
wysiłku umysłowym
Oczekiwania
Ludzie zwracają uwagę na informacje
związane z ich oczekiwaniami i szukają
informacji, które je potwierdzają
Niejednoznaczne informacje
interpretowane są w kierunku
potwierdzenia oczekiwań
Ludzie zapamiętują to co jest w
zgodzie z ich oczekiwaniami
Samospełniające się
proroctwo:
Zjawisko zachodzące wtedy, gdy błędne
oczekiwania prowadzą do następstw,
powodujących że stają się one
prawdziwe
Samospełniające się
proroctwo
Najczęściej pojawia się gdy:
Ludzie o błędnych oczekiwaniach
kontrolują przebieg danego kontaktu
społecznego
Ludzie będący przedmiotem tych
oczekiwań poddają się kontroli
Efekt pierwszego
wrażenia
Efekt pierwszego wrażenia
=
pierwsze 20 sekund kontaktu
+
pierwsze 20 słów
+
pierwsze 20 gestów
Efekt pierwszego
wrażenia
Efekt anielski – pozytywna opinia o
drugiej osobie oraz przypisywanie jej
pożądanych cech
Efekt diabelski – zakładanie z góry na
podstawie pierwszego wrażenia, że
osoba ma wiele innych negatywnych
cech
Zjawisko “wystawania”
Jakie bodźce mają tendencję do
wystawania?
To co jest nowe
To co jest jaskrawe
Jest niezwykłe u danej osoby.
Jest niezwykłe dla kategorii społecznej
Rodzina Mormonów
Bodźce z tendencją do
wystawania
Jest niezwykłe dla ludzi w ogóle
Jest niezwykłe dla ludzi w ogóle
Jest ekstremalne, pozytywne albo
negatywne
Dominuje w polu widzenia
Spostrzeganie jako proces
aktywny
Informacje dostępna w otoczeniu
Schemat pamięciowy
Eksploracja
Cykl percepcyjny Neissera
Wniosek
Spostrzeganie to proces: skomplikowany i
złożony, w dużej mierze automatyczny
w którym biorą udział
procesy fizjologiczne
wiedza i doświadczenie człowieka
jego dziedzictwo kulturowe
Poznanie społeczne:
Proces myślenia o sobie i innych
Ludzie często myślą dla zaspokojenia
własnej ciekawości
Myślenie ma jednak charakter
praktyczny
Myślenie służy do realizacji ludzkich
celów
Rozpoznawanie wzorców
naturalnych - twarzy
ludzkiej)
Bodziec bardzo złożony
Identyfikujemy natychmiast
Rozpoznajemy mimo zniekształceń
Przypisujemy do imienia itd.
Cechy dystynktywne
oczy, brwi, usta (stany)
uszy, nos, włosy (cechy)
Podstawowe procesy
poznania społecznego:
Uwaga: selekcjonowanie informacji
Interpretacja: nadawanie znaczenia
informacji
Sąd: wykorzystywanie informacji do
formowania spostrzeżeń i
podejmowania decyzji
Pamięć: zachowywanie informacji i
sądów na przyszłość
Zjawisko “wystawania”
Jakie bodźce mają tendencję do
wystawania?
To co jest nowe
To co jest jaskrawe
Jest niezwykłe u danej osoby.
Jest niezwykłe dla kategorii społecznej
Jakie bodźce mają
tendencję do wystawania?
Jest niezwykłe dla ludzi w ogóle
Jest niezwykłe dla ludzi w ogóle
Jest ekstremalne, pozytywne albo
negatywne
Dominuje w polu widzenia
Najważniejsze źródła błędów
w spostrzeganiu ludzi
Halo efekt
Efekt Polyanny
Błąd tendencji centralnej
Efekt świeżości
Efekt kontrastu