Gospodarowanie a 

środowisko

Wykład 13

WNE UW

Związek gospodarowania ze 

środowiskiem i 

zanieczyszczeniami

Zasoby i środowisko naturalne

Przetwarzanie

energii

Produkcja

przemysłowa

Konsumpcja gospodarstw

domowych

Odpady

Zneutralizowane przez

środowisko

Zanieczyszczenia

Odpady

 zutylizowane

Działalność gospodarcza a 

odpady i zanieczyszczenia

•

Działalność gospodarcza jest nierozerwalnie 

związana ze środowiskiem i efektem tej 

działalności są odpady i zanieczyszczenia 

środowiska (schemat)

•

Sposoby zmniejszenia presji gospodarowania 

na środowisko:

-

oszczędne wykorzystanie zasobów, zwłaszcza 

odnawialnych

-

dążenie do pełnej wyceny nakładów i efektów

-

Recycling odpadów

Optymalny poziom 

zanieczyszczeń

Krańcowe

Koszty 

społeczne

Krańcowe

Korzyści

społeczne

Produkcja

Koszty

 i korzyści

Optymalny poziom 

zanieczyszczeń (2)

Produkcja

Zanieczy-

szczenia

MEC=T

Analiza kosztów i efektów

• Zanieczyszczenia – negatywny efekt 

zewnętrzny – zawodność rynku

• Koszty prywatne a koszty społeczne 

działalności gospodarczej (rysunek)

• W jaki sposób można wprowadzić 

korzystanie ze środowiska do 

rachunku kosztów?

• Podatek Pigou – podatek ekologiczny

Sposoby oddziaływania państwa 

na sektor gospodarczy w celu 

zmniejszenia zanieczyszczeń

• Metody administracyjne:
- standardy zanieczyszczeń
- wymuszanie odpowiednich technologii i 

rozwiązań technicznych

- kary administracyjne
• Metody ekonomiczno-rynkowe
- precyzowanie praw własności
- podatki ekologiczne
- handel zezwoleniami na emisję 

zanieczyszczeń

Znaczenie praw własności dla 

ochrony środowiska 

naturalnego i zasobów 

naturalnych

•

Czy dobra przyrody są „dobrami wolnymi”? 
(nie mającymi ceny)

•

„Tragedia wspólnot (wspólne pastwiska, 
łowiska, lasy itp.)” – skutki braku 
precyzyjnego określenia uprawnień 
własnościowych

•

Twierdzenie R. Coase’a

•

Przyczyny szczególnie destrukcyjnego 
wpływu gospodarki socjalistycznej na 
środowisko

Pytania do wykładu 13

1. W jaki sposób możemy określić tzw. 

optymalny poziom zanieczyszczeń?

2. Jakie instrumenty ekonomiczne można 

wykorzystać dla lepszej ochrony 
środowiska?

3. Jaką rolę odgrywa podatek ekologiczny 

(podatek Pigou)?

4. Znaczenie praw własności dla 

efektywnego gospodarowania zasobami