Proces
Proces
pielęgnowania
pielęgnowania
podstawą
podstawą
profesjonalnej
profesjonalnej
opieki
opieki
pielęgniarskiej.
pielęgniarskiej.
Pielęgnowanie tradycyjne i proces pielęgnowania
to dwa różne, praktykowane współcześnie
modele opieki nad pacjentem i środowiskiem.
Posługując się pojęciem pielęgnowanie, musimy
pamiętać, że może ono oznaczać dwa zasadniczo
różne od siebie modele pielęgnowania:
1
–
model
ograniczonego
i
zależnego
pielęgnowania; ograniczoność i zależność to
cechy charakterystyczne dla pielęgnowania
rozumianego i praktykowanego w sposób
wybitnie tradycyjny;
2 – model samodzielnego, całościowego i ciągłego
pielęgnowania,
nazywany
procesem
pielęgnowania.
Zasadnicze różnice
Zasadnicze różnice
pomiędzy
pomiędzy
pielęgnowaniem
pielęgnowaniem
tradycyjnym
tradycyjnym
a
a
procesem
procesem
pielęgnowania.
pielęgnowania.
Pielęgnowanie tradycyjne
a
proces pielęgnowania
• Opieka
pielęgniarska
najczęściej oparta
jest na diagnozie
lekarskiej.
• Zakres i charakter
opieki
pielęgniarskiej
wyznaczony jest
przez rozpoznanie
stanu i określenie
problemów
opiekuńczych
człowieka i
środowiska.
Pielęgnowanie tradycyjne
a
proces pielęgnowania
• Pielęgniarka w
pracy z
pacjentem
podporządkowana
jest zleceniom
lekarskim
•
Pielęgniarka pracuje
jako samodzielny
specjalista w
zakresie
pielęgnowania we
współpracy z
pacjentem, rodziną,
osobami bliskimi mu
oraz członkami
zespołu
terapeutycznego.
Pielęgnowanie tradycyjne
a
proces pielęgnowania
• Główną troską
pielęgniarki jest
szybkie i
bezbłędne
wykonywanie
zleceń lekarskich.
• Główną troską
pielęgniarki jest
opieka nad
człowiekiem jako
całością,
jednością bio-
psycho-społeczną.
Pielęgnowanie tradycyjne
a
proces pielęgnowania
• Działania
pielęgniarskie
koncentrują się
na zleceniu
lekarskim
będącym do
wykonania u
pacjenta.
• Działanie
pielęgniarki jest
planowym krokiem w
procesie
pielęgnowania,
przybliżającym do
zmiany
rozpoznanego stanu
a w niektórych
przypadkach
utrzymania go lub
potęgowania.
Pielęgnowanie tradycyjne
a
proces pielęgnowania
• Opieka
pielęgniarska
zorientowana jest
na chorobę,
pacjenta i
likwidowanie jej.
• Opieka
pielęgniarska
zorientowana jest
na człowieka
rozumianego jako
całość, jedność
bio-psycho-
społeczną.
Pielęgnowanie tradycyjne
a
proces pielęgnowania
• Opieka
pielęgniarska ma
charakter
rutynowy lub
intuicyjny.
• Opieka
pielęgniarska
oparta jest na
planie
wynikającym z
rozpoznania stanu
pacjenta i jego
środowiska
dokonanym przez
pielęgniarkę.
Pielęgnowanie tradycyjne
a
proces pielęgnowania
• Opieka
pielęgniarska jest
realizowana
zazwyczaj bez
udziału samego
pacjenta, rodziny
i/lub osób mu
bliskich.
•
Opieka
pielęgniarska jest
realizowana przy
aktywnym udziale
pacjenta, rodziny
i/lub osób bliskich
mu. Pacjent i
rodzina są zachęcani
do świadczenia
samoopieki i opieki
nieprofesjonalnej.
Pielęgnowanie tradycyjne
a
proces pielęgnowania
• Lekarz i
pielęgniarka (lub
sam lekarz)
ustalają co dla
pacjenta w
zakresie opieki
będzie najlepsze,
najistotniejsze.
• Ustalenie
priorytetów
opiekuńczych
odbywa się
wspólnie z
pacjentem,
rodziną i/lub
osobami bliskimi
mu.
Pielęgnowanie tradycyjne
a
proces pielęgnowania
• Przy zlecaniu
pielęgniarce zabiegów
do wykonania u
danego pacjenta
(pielęgnacyjnych i
leczniczych) nie
uwzględnia się jej
indywidualnych
kwalifikacji, wiedzy,
umiejętności,
możliwości i zdolności.
• Przy zlecaniu
pielęgniarce zabiegów
do wykonania u danego
pacjenta bierze się pod
uwagę jej indywidualne
kwalifikacje, wiedzę,
umiejętności, a w
niektórych sytuacjach
predyspozycje i cechy
osobowościowe.
Pielęgnowanie tradycyjne
a
proces pielęgnowania
• Samodzielna
praca
poszczególnych
pielęgniarek
oparta jest na
planie leczenia.
Wszelkie dyskusje
merytoryczne
dotyczą leczenia.
• Samodzielna praca
poszczególnych
pielęgniarek oparta
jest na planie
pielęgnowania.
Towarzyszą jej
merytoryczne
dyskusje na temat
pielęgnowania.
Pielęgnowanie tradycyjne
a
proces pielęgnowania
• Zbiorowa
odpowiedzialność
za wyniki
pielęgnowania.
Prowadzi to do
przypadkowych
zmian w
postępowaniu z
pacjentem.
• Indywidualna
odpowiedzialność
pielęgniarki za
pacjenta i
środowisko.
Co to jest
Co to jest
proces pielęgnowania?
proces pielęgnowania?
Proces pielęgnowania
Proces pielęgnowania
Jest systematycznym stosowaniem
przez pielęgniarkę rozpoznania
stanu bio-psycho-społecznego
jednostki i środowiska oraz
podejmowania celowych i
planowych działań wynikających z
wcześniejszego rozpoznania, a także
ocenienia uzyskanych wyników.
W procesie pielęgnowania
W procesie pielęgnowania
pielęgniarka występuje
pielęgniarka występuje
jako:
jako:
• Niezależna od innych profesjonalistów w
sprawach związanych z pielęgnowaniem
pojedynczych osób i/ lub całych grup ludzi
• Współzależna od członków zespołu
terapeutycznego w zakresie koordynowania
prac podejmowanych na rzecz pacjenta i
środowiska
• Zależna od lekarza ale tylko w zakresie
zaordynowanych przez niego zleceń
wynikających z rozpoznania lekarskiego.
Cechy procesu
Cechy procesu
pielęgnowania
pielęgnowania
• wieloetapowość,
• ciągłość i dynamika,
• logiczność i następstwo czasowe,
• całościowe podejście do
pielęgnowanego,
• szerokie, ze względu na przedmiot i
zakres działań, możliwości
realizowania.
Wieloetapowość
procesu pielęgnowania
Proces pielęgnowania nie ma charakteru
jednolitego, składa się z kilku kolejno po
sobie następujących etapów:
• rozpoznawanie
stanu
pacjenta
i
środowiska,
• planowanie opieki nad pacjentem i
środowiskiem,
• realizowanie planu opieki pielęgniarskiej,
• ocenienie wyników opieki.
Charakter każdego z etapu jest inny,
lecz nie ma etapów ważniejszych i
mniej ważnych. Wartość procesu
pielęgnowania nie tkwi w
pojedynczych etapach, ale w ich
kompletności i komplementarności
Ciągłość i dynamika
Poszczególne etapy procesu pielęgnowania
są ze sobą ściśle połączone. Niekiedy
mogą nawet zachodzić na siebie dlatego
moment przechodzenia jednego w drugi
nie zawsze musi być wyraźnie zaznaczony.
Aby mógł nastąpić kolejny etap, muszą być
spełnione
wszystkie
warunki
poprzedniego.
Czteroetapowy
proces
pielęgnowania, to pewien cykl, który może
być powtarzany wielokrotnie.
Liczba jego powtórzeń uzależniona jest między
innymi od częstotliwości (a niekiedy i zakresu)
zmian zachodzących w stanie pacjenta i
środowiska oraz skuteczności podejmowanych
działań opiekuńczych. W powtarzającym się
cyklu ponowny powrót do etapu 1 może nastąpić
dopiero po dokonaniu racjonalnej oceny opieki,
jaka była świadczona. Powrót ten nigdy nie jest
powrotem
do
punktu
wyjścia,
bowiem
pielęgniarka posiada już pewien zasób wiedzy,
który wzbogaca nowymi treściami. To ciągle
pełniejsze pielęgnowanie pacjenta i środowiska
pozwala mówić o procesie jako o dynamicznym
modelu pielęgnowania. Dynamika pozwala na
nieustanne, progresywne przemiany, którym
podlega pacjent, środowisko, pielęgniarka.
Logiczność i następstwo
czasowe
Logiczność to racjonalne, uzasadnione,
konsekwentne przechodzenie od fazy do
fazy, od etapu do etapu. Cecha określana
jako następstwo czasowe łączy się z
logicznością
procesu
pielęgnowania.
Racjonalne przechodzenie od fazy do fazy i
od etapu do etapu podlega regułom
czasowym. Jedne fazy poprzedzają w
czasie inne, np. analizowanie danych
poprzedzone jest ich gromadzeniem.
Konieczność przestrzegania w
realizacji procesu pielęgnowania
zasad logiczności i następstwa
czasowego pozwala wykluczyć
chaos i przypadkowość działań, co
nie powinno mieć miejsca w opiece
pielęgniarskiej oraz wyklucza
możliwość jej planowania.
Całościowe podejście do
pielęgnowanego pacjenta i
jego środowiska
Wg. WHO człowiek ujmowany jest jako istota
złożona, funkcjonująca w trzech sferach:
biologicznej, psychicznej i społecznej. W
pielęgnowaniu powinno brać się pod uwagę
pacjenta jako jednostkę niepowtarzalną i
jednocześnie jako członka określonej grupy
społecznej. Pielęgniarka więc troszczy się o
osobę pielęgnowaną ale także o jego rodzinę,
środowisko pracy, nauki, wypoczynku, w
zdrowiu, chorobie i przy przechodzeniu
jednego stanu w drugi.
Szerokie, ze względu na
przedmiot i zakres
działań, możliwości
realizowania
Istotną cechą procesu pielęgnowania
jest jego uniwersalność. Oznacza to,
że może być stosowany dla potrzeb
indywidualnego człowieka,rodziny,
określonej społeczności, a także
całego społeczeństwa. może być
stosowany
w
zdrowiu,
w
profilaktyce, w chorobie, w stanie
umierania i śmierci człowieka.