Aleksandra_Bachanek
Ilona_Niewęgłowska
OŚ 1
Sprawozdanie z ćwiczeń nr 3
Wrocław, lata 1959-1962
Termiczne pory roku i dni charakterystyczne.
Przebieg temperatur średnich miesięcznych:
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
T
średnia
-0,9
-0,6
3,9
9,6
12,4 16,8 17,3 17,2 13,2
9,1
4,4
-0,8
W Polsce zróżnicowanie temperatur w przebiegu rocznym pozwala wydzielić osiem pór roku:
• Zima – temperatura średnia dobowa T < 0°C,
• Przedwiośnie – temperatura średnia dobowa 0°C <T < 5°C,
• Wiosna – temperatura średnia dobowa 5°C < T < 10°C,
• Przedlecie – temperatura średnia dobowa 10°C <T < 15°C,
• Lato – temperatura średnia dobowa T >15°C,
• Polecie – temperatura średnia dobowa 10°C <T < 15°C,
• Jesień – temperatura średnia dobowa 5°C < T < 10°C
• Przedzimie – temperatura średnia dobowa 0°C < T < 5°C.
Wyznaczono termiczne pory roku dla stacji Wrocław w latach 59-62:
L
0
= - T(<0)*30/[T(>0)-T(<0)] L
0
= -(-0,6)*30/[3,9-(-0,6)] = 4
15 lutego + 4 dni = 19 lutego – koniec zimy
L
5
= [5-T(<5)]*30/[(T>5)-T(<5)] L
5
= [5-3,9]*30/[9,6-3,9] = 6
15 marca + 6 = 21 marca – koniec przedwiośnia
L
10
=[10-T(<10)]*30/[T(>10)-T(<10)] L
10
= [10-9,6]*30/[12,4-9,6] = 5
15 kwietnia + 5 = 20 maja – koniec wiosny
L
15
=[15-T(<15)]*30/[T(>15)-T(<15)] L
15
= [15-12,4]*30/[16,8-12,4] = 18
15 maja + 18 dni = 2 czerwca – koniec przedlecia
L
15”
=[T(>15)-15]*30/[T(>15)-T(<15)] L
15”
= [17,2-15]*30/[17,2-13,2] = 17
15 czerwca + 17 dni = 1 września – koniec lata
L
10”
=[T(>10-10)]*30/[T(>10)-T(<10)] L
10”
= [13,2-10]*30/[13,-9,1] = 24
15 września + 24 dni = 9 października – koniec polecia
L
5”
=[T(>5-5)]*30/[T(>5)-T(<5)] L
5”
= [9,2-5]*30/[9,2-4,4] = 27
15 października + 27 dni = 11 listopada – koniec jesieni
L
0”
=T(>0)*30/[T(>0)-T(<0)] L
0”
= 4,4*30/[4,4-(-0,8)] = 26
15 listopada + 26 dni = 12 grudnia – koniec przedzimia, początek zimy
Pora roku
Data początku, data końca
Liczba dni
Zima
13 grudnia, 19 lutego
69
Przedwiośnie
20 lutego, 21 marca
30
Wiosna
22 marca, 20 kwietnia
30
Przedlecie
21 kwietnia, 2 czerwca
43
Lato
3 czerwca, 1 września
91
Polecie
2 września, 9 października
38
Jesień
10 października, 11 listopada
33
Przedzimie
12 listopada, 12 grudnia
31
Razem:
365 dni
Dzięki przedstawionym danym widzimy, że najdłuższą porą roku w latach 1959-1962 we Wrocławiu
było lato, które trwało 91 dni. Jest to wynik zbliżony do zamieszczonego w Atlasie Klimatu Polski, gdzie
długość lata mieści się w przedziale 90-100 dni. Z tabeli wynika, że jedne z najkrótszych pór roku to
przedwiośnie i wiosna (po 30 dni), jesień (33 dni) oraz przedzimie (31 dni).
Długa jest również zima, która trwała ponad 2 miesiące. Wynik ten różni się od danych z Atlasu,
gdzie ta pora roku trwa o około 15-20 dni krócej, a rozpoczyna się pomiędzy 20, a 30 grudnia. W latach
badanych przez nas początek zimy to 13 grudnia.
Atlas podaje, że od 1971 roku przez 30 lat przedwiośnie we Wrocławiu trwało około 50-60 dni, czyli
prawie dwukrotnie więcej niż w zamieszczonych wynikach. Inne są również daty rozpoczęcia ww. pory
roku, różnią się około 5-10 dniami. Według danych w Atlasie także wiosna liczy więcej dni niż w latach
1952-1962 (ponad 40 dni).
Kolejna pora roku – przedlecie, trwające 43 dni długością tylko nieznacznie różni się od danych
umieszczonych w Atlasie. Z tabeli odczytujemy, że we Wrocławiu rozpoczynało się już 21 kwietnia, jest to
data zbliżona do danych w Atlasie. Średnie daty początku lata to 3 czerwca, a 10 lat później 30 maja – 5
czerwca. Widzimy, że jest to niewielka różnica.
Polecie i jesień według Atlasu rozpoczynają się odpowiednio około 5 września i 5 października. Dane
z tabeli wskazują, że w latach 1959-1962 jesień rozpoczęła się później. Przedzimie, trwające miesiąc, po 10
latach wydłużyło się do 50-60 lat.
Na podstawie wyników w tabeli i map umieszczonych w Atlasie wnioskujemy, że po 10 latach
nastąpiły zauważalne zmiany w długościach pór roku. Widzimy, że wydłużyły się pory roku „pośrednie”
pomiędzy porami „głównymi”. Stwierdzić to można na postawie np. przedwiośnia, czy zimy. Być może jest
to spowodowane stopniowym ocieplaniem się klimatu. W przyszłości możemy spodziewać się dalszych
stopniowych zmian.
Na podstawie przebiegu temperatur minimalnych i maksymalnych określono liczbę dni:
- bardzo mroźnych (T
max
< -10
o
C)
- mroźnych (T
max
< 0
o
C)
- przymrozkowych (T
min
< 0
o
C)
- gorących (T
max
>= 25
o
C)
- upalnych (T
max
>= 30
o
C)
Przebieg temperatur minimalnych i maksymalnych:
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
T
min.
-4,4
-4,6
-0,4
3,6
6,5
10,4 11,9 11,9
7,5
4,4
1,1
-4,2
T
max.
2,4
3,6
8,8
15,6 17,9 22,6 22,7 23,2 20,0 15,1
8,1
2,5
Dni przymrozkowe: występują na przełomie marca i kwietnia oraz listopada i grudnia
L
0
=-T(<0)*30/[T(>0)-T(<0)] L
0
= -(-0,4)*30/[3,6-(-0,4)] = 3
15 marca + 3 dni = 18 marca
L
0”
=T(>0)*30/[T(>0)-T(<0)] L
0”
= 1,1*30/[1,1-(-4,2)] = 7
15 listopada + 7dni = 22 listopada
A więc ilość dni przymrozkowch wynosi:
31 dni stycznia + 28 dni lutego + 18 dni marca + 9 dni listopada + 31 dni grudnia = 117 dni przymrozkowych
Dni bardzo mroźne
Dni mroźne
Dni przymrozkowe
Dni gorące
Dni upalne
brak
brak
117 dni
brak
brak
Jak wynika z danych w tabeli, we Wrocławiu w latach 1959-1962 wystąpiło 117 dni
przymrozkowych. Dla porównania, jak podaje Atlas Klimatu Polski w latach 1971-2000 było ich już tylko 90-
100. Tabela Przebiegu temperatur minimalnych i maksymalnych podaje wartości, z których wynika, że
w badanych przez nas latach nie występują dni bardzo mroźne, mroźne, gorące i upalne. Natomiast według
Atlasu po 10 latach we Wrocławiu średnio w ciągu 30 lat było mniej niż 20 dni mroźnych, ponad 40 dni
gorących oraz 6 do 8 dni upalnych. Różnice te wynikają zapewne ze zmian klimatycznych zachodzących
w Polsce.
Literatura:
H. Lorenc, Atlas Klimatu Polski, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa 2005.