Finanse publiczne 

Ćwiczenia 1

 

Finanse

 

Finanse gospodarstw domowych  

 

Finanse publiczne  

 

Finanse banków i instytucji kredytowych 

 

Finanse ubezpieczeń 

 

Finanse przedsiębiorstw 

2 

Publiczny system finansowy 

O  ile  rynkowy  system  finansowy  jest  mechanizmem  działającym 
w  oparciu  o  instytucje  finansowe  (prywatne),  o  tyle  publiczny 
system finansowy jest  

 

„mechanizmem  zapewniającym  współtworzenie  i  przepływ 
środków  pieniężnych,  które  umożliwiają  władzom  publicznym 
dostarczanie  dóbr  publicznych  oraz  usług  i  świadczeń 
społecznych”. 

 

3 

Finanse publiczne tworzą złożony system w 

zakresie:  

 

•

podmiotowym, 

 

•

organizacyjnym,  

 

•

prawnym,  

 

•

instytucjonalnym,  

 

•

instrumentalnym. 

4 

Struktura systemu finansów publicznych  

5 

 

 

INSTYTUCJE 

 

 

 

INSTRUMENTY 

System finansów publicznych 

 

PODMIOTY (SEKTOR FP) 

 

 

 

PRAWO 

 

Struktura systemu finansów publicznych  

W  znaczeniu  podmiotowym  najważniejszymi  elementami  systemu 

finansów publicznych są: 

•

Władze  ustawodawcze  -  parlament,  rady  regionalne,  rady 
gminne; 

•

Władze  wykonawcze  -  rządy,  zarządy  wymienionych  wyżej 
szczebli; 

•

Władze kontrolne - Najwyższa Izba Kontroli oraz Regionalne Izby 
Obrachunkowe; 

•

Aparat  skarbowy,  zajmujący  się  na  bieżąco  realizacją  dochodów  
i  wydatków  publicznych,  ich  kontrolą  –  np.  policja  skarbowa, 
zarządzaniem budżetem, funduszami ubezpieczeniowymi; 

•

Jednostki,  które  są  finansowane  z  funduszy  publicznych,  czyli 
szpitale,  szkoły,  jednostki  wojskowe,  jednostki  sądownictwa, 
jednostki policji, jednostki administracji publicznej. 

6 

Struktura systemu finansów publicznych  

W znaczeniu prawnym system finansów publicznych tworzą: 
 

•

Konstytucja  -  zawierająca  ogólne  zasady  tworzenie  funduszy 
publicznych  oraz  obowiązki  poszczególnych  rodzajów  władz 
publicznych  w  zakresie  uchwalania,  wykonywania  i  kontroli 
funduszy publicznych; 

•

Prawo  budżetowe  -  w  randze  ustawy,  regulujące  zasady  budowy 
ustroju  budżetowego  (ustawa  z  dnia  27  sierpnia  2009  r.  
o finansach publicznych, 

•

Coroczne ustawy budżetowe i uchwały budżetowe samorządów; 

•

Ustawy podatkowe (PIT, CIT, VAT, podatki i opłaty lokalne, itp); 

•

Ustawy o pozabudżetowych funduszach publicznych; 

•

Ustawy o finansach samorządowych; 

•

Ustawy  regulujące  działalność  ministra  finansów  i  działalność 
aparatu skarbowego; 

•

Ustawa karno-skarbowa; 

•

Ustawa o zobowiązaniach podatkowych – ordynacja podatkowa. 

7 

Struktura systemu finansów publicznych  

W  znaczeniu  instytucjonalnym  system  finansów  publicznych  tworzą 
fundusze przyjmujące formę: 

•

Budżetu państwa; 

•

Budżetów  samorządowych  szczebla  podstawowego  lub 

wyższego, np. powiaty samorządowe; 

•

Funduszy ubezpieczeń społecznych; 

•

Funduszy celowych; 

•

Fundacji publicznych; 

•

Agencji publicznych 

 

 

8 

Struktura systemu finansów publicznych  

W znaczeniu instrumentalnym wykorzystywane są następujące 
narzędzia: 

 

•

podatki centralne; 

•

podatki lokalne; 

•

opłaty; 

•

cła; 

•

dochody z majątku publicznego - np. dywidendy, renty; 

•

składki na ubezpieczenia społeczne; 

•

subwencje; 

•

dotacje; 

•

kredyty państwowe i pożyczki publiczne. 

9