1.Różnice w indywidualnym doświadczeniu miejskości i jego
znaczenie? Różnice wynikają z różnicy pojmowania
znaczenia miasta i jego podstawowych pojęć. Różne
preferencje dotyczące miasta mogą prowadzić do konfliktu w
planowaniu i realizowaniu jego rozwoju.
2.Różnice się środowisko kulturowe od środowiska
przyrodniczego i ich wzajemne relacje?
KULTUROWE - dobra kultury materialnej (np. budowle,
urządzenia komunikacyjne itp.) i duchowej (np. normy
społeczne i zasady postępowania, wierzenia religijne,
obyczaje i zwyczaje, urządzenia służące zaspokajaniu
potrzeb kulturalnych itp.), które kształtują podstawowe
dyspozycje psychiczne jednostki i stanowią podstawę dla
celowego jej wychowania.
przyrodnicze (środowisko naturalne) − całokształt
ożywionych i nieożywionych składników przyrody, ściśle ze
sobą powiązanych, otaczających organizmy żywe. Jedną z
zasadniczych właściwości środowiska przyrodniczego jest
równowaga naturalna, która zachodzi, gdy odpływ i dopływ
energii i materii w przyrodzie są zrównoważone. Środowisko
przyrodnicze znajduje się w ciągłej interakcji z człowiekiem.
3. Co to jest rozwój? ROZWÓJ – zachodzący w czasie
proces przeobrażeń formy bardziej złożone i doskonalsze
(wg. J. M. Chmielewskiego).
4. Co to jest rozwój przestrzenny - Rozwój
zagospodarowania , które w wyniku tego procesu uzyskuje o
kreślone walory- korzystniejsze z punktu widzenia
użytkownika.
5. Co to jest rozwój zrównoważony?
Wykorzystywanie zasobów w sposób, który nie zmniejszy
możliwości zaspokojenia potrzeb przez następne pokolenia.
6. Co wiesz o prawidłowościach procesów rozwojowych?
- Rozwój ma charakter ciągły , ale nie przebiega
równomiernie, ponieważ występują w nim liczne napięcia
wywołane trudnościami w koordynacji działań oraz
społeczności powodowane zróżnicowanymi preferencjami.
- Efekty rozwojowe osiągane są gównie przez działania
inwestycyjne.
- Rozwój zachodzi niezależnie od planowania, planowanie
jest formą ingerencji w proces rozwojowy.
- Może być spontaniczny lub kreowany przez świadome i
planowane działania społeczne. Wpływ nań mają zarówno
działania indywidualne jak i zbiorowe.
- Procesy rozwojowe ograniczone do działań spontanicznych
i indywidualnych prowadzą do stanu anarchii. Ograniczenie
do kontrolowanych i zbiorowych prowadzi do stanu silnego
zbiurokratyzowania .
- Celowe i korzystne zatem jest kreowanie kontrolowanych
działań indywidualnych w ramach stanu prawnego oraz
wspieranie spontanicznych działań zbiorowych.
7. Jakie są elementy systemu planowania rozwoju i jakie
występują pomiędzy nimi relacje?
Elementy systemu planowania rozwoju
społeczeństwo
gospodarka
pl. społ.
pl.finans. rozwój pl.gosp.
pl.przestrz.
finanse przestrzeń
8.GOSPODARKA PRZESTRZENNA A PLANOWANIE
PRZESTRZENNE
Gospodarka przestrzenna-całokształt czynności, których
wynikiem jest zagospodarowanie przestrzenne danego
obszaru.
Celem gospodarki przestrzennej jest zarówno ochrona
określonych wartości przestrzeni, jak i racjonalne
kształtowanie przestrzeni przez stymulowanie procesów
gospodarczych. Działania ochronne obejmują dążenie do
zachowania równowagi pomiędzy elementami naturalnymi
środowiska, a wytworami działalności ludzkiej.
Planowanie przestrzenne-całokształt działań w celu
zapewnienia prawidłowego rozwoju danego obszaru.
- krajowe - transgeniczne (przygraniczne)
- regionalne (województwa) - gminy (miasta)
- miejscowe
9.Co to jest urbanistyka?
Nauka o budowie miast ,osiedli,oraz wszystkich problem.
związanych z ich planowanym urządzaniem i zorgani -
zowanie p.wzg. techn., gosp. i kulturowym.(W.Czarnecki)
Termin urbanistyka pochodzi od łac.słowa urbs-miasto. nauka
o programowaniu i planowaniu miast i osiedli oraz ich
powstawaniu i historii rozwoju.Urbanistyka zajmuje się
analizą struktur miejskich i na tej podstawie opracowuje
koncepcje planistyczne. Zadania urb. obejmują minimalizację
konfliktów interesów użytkowników poszczególnych obiektów
budowlanych i ochrona środowiska zarówno przyrodniczego
jak i kulturowego.
Urbanistyka klasyczna-operuje kategorią
działki,bloku/kwartału zabudowy i regulacji zabudowy wzdłuż
ulicy. Jednym z gł. czynników wpływających na rozwój i
przekształcenia poszcz. części miasta w danym czasie jest
renta gruntowa (dochód uzyskiwany przez właściciela gruntu
wykorzystywanego do celów produkcyjnych.)
Urbanistyka współczesna-jest dziedziną łączącą wiedzę
interdyscyplinarną, uwzględniającą społeczne aspekty
kształtowania przestrzeni.
Urbanizacja-proces koncentrowania się ludności w miastach
prowadzący do ich wzrostu i rozwoju.
10. Pojęcie ogólne i cechy miasta:
Miasto - jest historycznie ukształtowanym typem osiedla,
wyznaczonym istnieniem konkretnej społeczności
cząstkowej, skoncentrowanej na pewnym obszarze,o
odrębnej organizacji, uznanej prawnie oraz wytwarzającej w
ramach swojej działalności zespół trwałych urządzeń
materialnych o specyficznej fizjonomi, która odzwierciedla
odrębny ty krajobrazu.
Miasto (łac. civitas) - historycznie ukształtowana jednostka
osadnicza charakteryzująca się dużą intensywnością
zabudowy, małą ilością terenów rolniczych, ludnością
pracującą poza rolnictwem (w przemyśle lub w usługach)
prowadzącą specyficzny miejski styl życia. W różnych
państwach kryteria miejskości są różne. Najczęściej są to
kryteria ludnościowe bądź prawno-administracyjne (prawa
miejskie).
Lokacja-forma organizacyjno-prawna, nadawana prawem
lokacyjnym przez właściciela ziemi, zarówno już istniejącym
jak też nowo zakładanym wsiom i miastom w jego
posiadłościach. Proces zakładania miasta od wytyczenia w
terenie, poprzez osadzenie mieszkańców po nadanie praw
miejskich.
Prawa miejskie - zespół przywilejów i powinności
nadawanych w dawnych wiekach miastom i ich mieszkańcom
jako zbiorowości, regulujących status i podstawy
funkcjonowania miasta.
M. mono~ i wielofunkcyjne: -warowne -handlowe -portowe
-przemysłowe -administracyjne -akademickie -turystyczne
11.Jakie cechy odróżniają miasto od innych jednostek
osadniczych? Cechy miasta- co najmniej 2,5 tys.
mieszkańców - większość ludności nierolnicza - wyst.
typowych dla miasta usług, urzędów i instytucji -
wykształcony miejski układ przestrzenny
Jednostka osadnicza – znacznej wielości - duża
intensywność zabudowy - bogate wyposażenie w obiekty i
urządzenia usługowe i kulturalne - znaczna liczba ludności
pracująca w różnych działach gospodarki - duża częśc
aktywności nastawiona na obsługę ludności pozamiejscowej
12.Podaj czynniki miastotwórcze. 1.Naturalne – klimat,
gleby, ukształtowanie terenu, stosunki wodne, środowisko
przyrodnicze, dostępność surowców naturalnych. 2
Komunikacji 3.Gospodarcze – występowanie dogodnych war.
dla wymiany handlowej i produkcji 4.Militarny 5. Prawno –
obyczajowe – sys.prawny. (obciążenia fiskalne, lokalna
tradycja) 6.Demograficzny (struktura wieku, płci,
wykształcenia 7. Kompozycji urb.
1przedsiębiorczość indywidualną i zbiorową mieszkańców i
tzw. patriotyzm lokalny – społeczny 2czynniki lokalizacji
przemysłu, budownictwa, transportu oraz usług
produkcyjnych –produkcyjne 3czynniki zainwestowania w
infrastrukturze społecznej i ekonomicznej – czynniki
zainwestowania infrastrukturalnego 4czynniki historyczne
umożliwiające kontynuację procesów rozwojowych
dotychczasowych funkcji tradycyjnych, uwarunkowanie
biegiem historii 5 położenie względem tzw. otocznie
będącego siłą motoryczną rozwoju miast
rezerwy terenów miejskich 6dostępność komunikacyjna do
źródeł zasilania w wodę, energię elektryczną itp.
7siła oddziaływania potencjału lub grawitacji w strefie wpływu
wielkich miast – czynnik aglomeracji i deglomeracji miast
13.Osiedle a dzielnica.
Dzielnica - część miasta o określonych wyodrębniających ją
cechach położenia, zabudowy, pełnionych funkcji, niekiedy
zamieszkujących ją grup społecznych lub etnicznych.
Dzielnice: -mieszkaniowe –przemysłowe –handlowe -
uzdrowiskowe
dzielnica miasta – jednostka podziału administracyjnego
miasta obejmująca część jego terytorium: ulice, osiedla lub
zwyczajowa nazwa części miasta
Osiedle-(jako część miasta) miejska jednostka mieszkaniowa
stanowiąca zgrupowanie budynków mieszkalnych i
związanych z funkcją zamieszkania obiektów usługowych
oraz terenów zielonych, tworząca całość pod względem
terytorialnym i kompozycji przestrzennej. Kilka osiedli(4-6)
tworzy dzielnicę mieszkaniową.
Osiedle mieszkaniowe to wydzielony w ramach większej
jednostki administracyjnej (dzielnicy) w obrębie miasta,
rzadziej wsi obszar charakteryzujący się w miarę jednolitą
zabudową mieszkaniową, uzupełnioną niekiedy infrastrukturą
usługowo-handlową. W niektórych przypadkach takie osiedle
ma jednego właściciela, np. spółdzielnię mieszkaniową,
towarzystwo budownictwa społecznego itp., w innych
wypadkach poszczególne elementy zabudowy mieszkaniowej
mogą mieć różnych właścicieli, a wydzielenie takiego obszaru
jako odrębnego osiedla może mieć podstawy historyczne,
zwyczajowe itp.
14.Sródmieście a centrum miasta.
Śródmieście-historycznie ukształtowana część miasta
usytuowana najczęściej centralnie, charakteryzująca się
przemieszaniem zwartej i intensywnej zabudowy
mieszkaniowej, w której (zwykle o wysokim standardzie) z
obiektami usługowymi i administracyjnymi a niekiedy
przemysłowymi.
Śródmieście - oficjalna nazwa centralnych części miast,
które zazwyczaj skupiają funkcje administracyjne, handlowe,
usługowe itp.
Centrum miasta-ośrodek usługowy najwyższego stopnia w
danej jednostce. Występuje tu koncentracja obiektów głównie
usługowych i dyspozycyjnych w tym handlu, gastronomi,
rzemiosła, kultury, rozrywki, administracji, zwykle o
charakterze unikatowym zawarta w obszarze przestrzennie
ograniczonym, zwartym i wyodrębnionym z terenów o innym
sposobie użytkowania ,położonym w rejonie głównego węzła
komunikacyjnego danego układu osadniczego. Centrum jest
miejscem najwyższej aktywności gospodarczej i kulturalnej
oraz najintensywniejszych kontaktów społecznych.
15. Jak definiuje się wnętrze urbanistyczne, czym może być
wydzielone?
Wnętrze urbanistyczne – (ulica, plac, dziedziniec)
przestrzeń w mieście otoczona elementami tworzącymi
ściany. Pierzeja – zwarty ciąg budynków, tworzący ścianę
wnętrza urbanistycznego
16. Jakie akty prawne regulują sferę planowania i
zagospodarowania przestrzennego?
- Ustawa Kodeks Postępowania Administracyjnego
- Ust. o samorządzie terytorialnym, z 08.03.1990 z pz.
- Ust. o samorządowych kolegiach odwoławczych z
12.10.1994
- Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z
27 lipca 2003 z poź.zm.
- Rozporządzenie ministra infrastruktury z 26.08.2003 w
sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego pl.
zagospodarowania przestrzennego (+ załączniki)
- Ustawa Prawo budowlane z 07.07.1994
- Rozporządzenie ministra infrastruktury z 12.04 2002 o war.
tech. jakimi powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
- Ustawa o drogach publicznych
- Rozporządzenie o war.tech. jakimi powinny odpowiadać
drogi i ich usytuowanie
- Rozporządzenie o war.tech jakimi powinny odpowiadać
drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie
- Ust. Prawo wodne – Ust. o gospodarce gruntami
- Ust.o ochronie i kształtowaniu środ.
- Ust. o ochronie przyrody – Ust. o obszarach Natura 2000
- Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
ocenach oddziaływania na środowisko, z dnia 3.10.2008r.
- Rozporządzenie MSW z 03.11.1992 w sprawie ochrony
p.poż i zabezpieczenia p.poż budynków
- Rozporządzenie MSWiA z 15.01.1999 w sprawie
zaopatrzenia wodnego na cele p.poż
- Rozporządzenie MSWiA z 15.01.1999 w spawie dróg
pożarowych umożliwiających dojazd i dostęp jednostek
ratowniczo-gaśniczych straży pożarnej
17. Miasto jako system.
Jako system złożony z wielu podsystemów podlegających
ciągłym zmianom, miasto z natury jest strukturą dynamiczną
podlegającą ciągłym przemianom. W tym aspekcie bardziej
zasadne jest porównanie miasta do żywego organizmu niż do
maszyny. Organizm różni się tym od maszyny, że wykazuje
wysoki stopień wewnętrznej zmienności, ma zdolność do
samoodnawiania się, cechuje go pewien stopień autonomii,
jednocześnie funkcjonuje w ramach stałej wymiany.
Systemy i podsystemy miejskie:
-Miasto i jego mieszkańcy
-Fizjonomia i struktura
-Systemy i podsystemy:
- System przestrzeni publicznych
- System terenów zielonych
- System komunikacji
- System infrastruktury techn.
- System infrastruktury społecznej
18. Omów strukturę przestrzenną miasta.
Miasto rozpatrywane jako system rozwija się, komplikując
swoją strukturę poprzez stale rozszerzającym się wzajemnym
połączeniom, zarówno wewnętrznym, jak i relacjach z
otoczeniem. Struktura miasta jest wielokrotnie złożona.
Można w niej wyróżnić struktury: - Prawne - Funkcjonalne
- Społ. - Fizjonomiczne - Tech. – Kulturowe – Przyr. – Inne
Omówienie struktury przestrzennej miasta można jednak
sprowadzić do charakterystyki: - Prawnej - Funkcjonalnej
- Społecznej - Fizjonomicznej
Struktura miasta
org.prawnej funkcjonalna społeczna fizjonomiczna
Struktura przestrzenna
-podział -centrum,-dzielnice -przes.publ. -rejony,obszar
administrac -stref.zewn. -prz.grupowe -granice,krawędzie
-sys.transportu -prz.prywatna -drogi,przejścia
-sys.inżynieryjny -węzły,pkt.centralne
Prawna struktura Obecnie struktura prawna miasta wyraża
się głównie w jego statusie administracyjnym, strukturze
(podziale) administracyjnej oraz sposobie zarządzania.
Ustawa o samorządzie terytorialnym z 1990 roku przywróciła
gminny (miejski i wiejski) status samorządności, czyli
niezależności od struktur rządowych w ramach ogólnie
obowiązującego prawa państwowego.
Funkcjonalna struktura Badanie miasta w zakresie struktury
funkcjonalnej jest podstawowym zadaniem urbanistów.
Planowanie w okresie powojennym głównie w oparciu o
założenia mechanistyczne oraz po założeniu, że plan ma
wskazywać docelowy układ miasta, prowadziło do sytuacji
rozdźwięku pomiędzy założoną szeroko docelową wizją a
możliwościami o równomiernej realizacji. Powodowało to
rozwój struktury miasta poprzez tworzenie nowych struktur na
zasadzie wyspowej z koniecznością pozostawiania rezerw
terenowych pomiędzy lub wśród tworzonych struktur na
elementy zagospodarowania (np. usługi) które miały być
zrealizowane później.
W ten sposób miasto nie rozwijało się równomiernie,
powstawały nieciągłości w jego strukturze oraz generowane
były napięcia
3 strefy: - centralna - pośrednia - obrzeżna
19. Jak mierzy się intensywność zabudowy? Czym różni się
wskaźnik brutto od netto?
Intensywność zabudowy : I = P
Po – suma powierzchni ogólnej budynków
T – powierzchnia terenu
Intensywność może być liczona jako brutto lub netto.
Brutto – odnosi się do powierzchni całego trenu wraz z
ulicami dojazdowymi.
Netto - tylko tereny budynków mieszkalnych, zieleni
przydomowej, place zabaw dla dzieci, placyki gospodarcze i
śmietniki, dojścia i dojazdy nie mające charakteru ulic oraz
tereny urządzeń technicznych obsługujących zabudowę
mieszkaniową ( transformatory, hydrofornie, węzły cieplne).
20. Jak określa się wskaźnik zabudowy terenu oraz
wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej?
Procent powierzchni zabudowanej: Udział powierzchni
zabudowy w ogólnej powierzchni działki lub terenu inwestycji,
zwykle poniżej 50℅.
Procent powierzchni przyrodniczo czynnej: Udział pomierzch
pokrytej roślinnością w ogólnej powierzchni działki lub terenu.
21.Jak mierzy się gęstość zaludnienia?
Gęstość zaludnienia: G = liczba mieszkańców/powierzchnia
terenu (ha lub km²)
22.. Fizyczna struktura miasta wyodrębnia przestrzenie
zabudowane (z wydzieleniem przestrzeni ścianami
budynków) oraz przestrzenie otwarte.
Przestrzeń miejska składa się z systemu miejsc mające
swoje nazwy i przypisane im w toku użytkowania znaczenia
symboliczne oraz pełniące określone role użytkowe.
Wg K Lynch. O obrazie miasta decyduje zbiór elementów
składających się z 5 kategorii: rejony, krawędzie, przejścia,
węzły i dominanty.
23. Czym musi się charakteryzować działka, aby mogła
spełniać warunki terenu
budowlanego?
- wielkość,
- cechy geometryczne,
- dostęp do drogi publicznej,
- uzbrojenie (wyposażenie w urządzenia infrastruktury
publicznej)
działki budowlanej (gruntowej, nieruchomości gruntowej)
muszą odpowiadać wymogom zawartym w odrębnych
przepisach prawa miejscowego. W przypadku działek,
których cechy geometryczne, np. w przypadku wąskich
działek podejmowane są działania operacyjne - „scalanie
działek”, w celu umożliwienia zbudowania domu z
zachowaniem wszystkich obowiązujących norm dotyczących
usytuowania budynku na działce.
24.Jakie wymogi musi spełniać teren inwestycyjny aby mogły
być ustalone warunki
zabudowy (w przypadku braku planu miejscowego)?
1 Co najmniej jedna działka dostępna z tej samej drogi
publicznej musi być zabudowana w sposób pozwalający na
określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w
zakresie: - kontynuacji funkcji, - parametrów budynku,
- cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz
zagospodarowania terenu (gabaryty, forma arch., linia
zabudowy, intensywność wykorzystania terenu)
2.na podst. „warunku dobrego sąsiedztwa” - działki posiadają
bezpośredni dostęp do jedynej na tym terenie drogi
publicznej lub drogi wew. połączonej z drogą publiczną
3istniejące uzbrojenie terenu jest wystarczające dla
zamierzenia budowlanego,
4teren nie wymaga przekształcenia charakteru użytkowania
(z gruntów rolnych, leśnych na cele nierolnicze i nieleśne)
5decyzja o warunkach zabudowy jest zgodna z przepisami
odrębnymi
25. Jakie parametry nowej zabudowy określa się w decyzji o
warunkach zabudowy? 1.Linia zabudowy
2.Wielkość pow. zabudowy w stosunku do pow. działki albo
terenu. 3Szerokość elewacji frontowej.4Wysokość górnej
krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub attyki.5Geometria
dachu (kąt nachylenia, wysokość kalenicy i układ połaci
dachowej).
26. Co to jest mapa? Jakie mapy mają zastosowanie w
planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym?
MAPA – graficzne odwzorowanie fragmentu powierzchni
Ziemi na płaszczyźnie, wykonane w skali; użyte
na mapie oznaczenia są objaśnione w legendzie
mapy.
Przy sporządzaniu map zagospodarowania wykorzystuje się
mapę zasadniczą (wielkoskalowe opracowanie kartograficzne
zawierające aktualne informacje o przestrzennym
rozmieszczeniu obiektów ogólno geograficznych oraz
elementach ewidencji gruntów i budynków, a także sieci
uzbrojenia terenu) oraz mapy przyrodnicze (gleby, roślinność,
ukształtowanie terenu).
27. Jakie są rodzaje wyrysów?Rodzaje wyrysów:
1.Wyrys z mapy zasadniczej do celów projektowych (obecnie
w postaci cyfrowej), zawartość:- metryczka (wykonawca,
dane organu wydającego wyrys, nr arkusza) - skala 1: 500
- data aktualności mapy (ważność wyrysu - 2 lata, w okresie
tym mapa może być wykorzystywana do celów projektowych)
- szkic orientacyjny (w kontekście otaczających ulic)
- treść (granice działek, budynki, urządzenia towarzyszące,
murki, brama, poziom podłogi parteru – n.p.m., funkcje
budynków)
2.Wyrys z ewidencji gruntów i budynków- wykorzystywany
przy obrocie nieruchomościami - brak infrastruktury,
ukształtowania terenu - szkic orientacyjny - zawierająca
granice i numery działek, oznaczenia klas i użytków, budynki
– nr porządkowe, ich przeznaczenie, nazwy ulic i oznaczenia
dróg publicznych - metryczka (oznaczenie organu, nr sprawy,
podpis osoby reprezentującej organ lub osoby upoważnionej)
28. Od czego zależą odległości pomiędzy poszczególnymi
elementami na działce
budowlanej?
-odległość od granicy z sąsiednią działką
4 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą z
otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej
granicy
3 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą bez
otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy
powyższe odległości mogą być pomniejszone do 1,5-3
m, jeżeli wynika to z ustaleń planu miejscowego
zagosp., zachowanie tych odległości nie jest możliwe
ze względu na wymiary działki, jeżeli na sąsiedniej
działce istnieje budynek tak usytuowany lub wydano
zezwolenie jego budowę z zachowaniem minimalnych
odległości
-okapy i gzymsy nie mogą pomniejszać odległości od działki
budowlanej o 0,8 m, balkony, schody zewn., pochylnie,
rampy – o więcej niż 1,3 m
-odległość budynku przeznaczonego na pobyt ludzi od innych
obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie
-poza zasięgiem stref zagrożenia i uciążliwych
-nieprzekraczalne linie zabudowy
-stopień uciążliwości urządzeń technicznych towarzyszących
zabudowie wielorodzinnej (parking terenowy 7-20 m,
pojemniki i kontenery na odpady stałe, trzepaki, place zabaw
– co najmniej 10 m od okien i drzwi)
29. Jakie jest znaczenie przestrzeni publicznej w mieście w
różnych sferach jego funkcjonowania?
- przestrzeń dla systemu infrastruktury technicznej i
transportu.
- znaczenie ekologiczne (nasłonecznienie, nawadnianie,
przewietrzanie miasta)
- znaczenie gospodarcze (wymiana dóbr, kontakt
usługowców z klientami)
- znaczenie w komunikacji społecznej (informacje, kontakty
społeczne, przekazywanie wzorów i zachowań,
upowszechnianie mody itd..)
- znaczenie administracyjne i polityczne
- znaczenie symboliczne: możemy identyfikować miasto lub
jego część dzięki charakterystycznej przestrzeni publicznej,
lub miejsce takie będzie przywoływać wydarzenia utrwalone
w zbiorowej świadomości.
- znaczenie rekreacyjne
- miejsca celebracji państwowej i sakralnej
30. Omów zagadnienie znaczenia przestrzeni publicznej dla
komunikacji społecznej.
Przestrzeń publiczna dla kontaktów społecznych ma
znaczenie:
- integrujące
- higiena społeczna i emocjonalna > czyli chęć przebywania
wśród ludzi ,> poczucie przynależności do grupy,
dowartościowanie, współuczestnictwo w życiu społecznym,
łagodzenie przejawów wykluczania jednostek i grup,
powszechność dostępu do przestrzeni publicznej, społeczna
kontrola nad przestrzenią.
- wpływ na kontakty interpersonalne: zamierzone i
przypadkowe, formalne i nieformalne, indywidualne i
grupowe, pożądane i niepożądane.
- rozpowszechnianie społecznych wzorców zachowań
(przejmowanie i przekazywanie w drodze wzajemnej
obserwacji)
- ciągła zmienność jako element atrakcyjności przestrzeni
publicznej.
31. Omów alternatywne formy przestrzeni publicznych.
Uzupełnienie czy zagrożenie dla tradycyjnej przestrzeni
publicznej.centra handlowe i supermarkety,hipermarkety
są zagrożeniem ponieważ „odciągają” ludzi od rzeczywistego
śródmieścia i centrum kulturalnego i ośrodków rekreacyjnych
ze względu na kompaktowośc.
32. Na jakie sfery funkcjonowania miasta wpływ ma poziom
bezpieczeństwa publicznego. – wizerunek –aktywnośc
społeczna – atrakcyjnośc turystyczna – atrakcyjnośc
inwestycyjna – bilans migracji ludności
33. Przykłady typowych miejsc zagrożonych przestępczością.
Jakie są tego przyczyny?- Miejsca wydzielone, aneksy,
przestrzenie przyległe do miejsc uczęszczanych, o
ograniczonej widoczności z przestrzeni otaczających.
- Miejsca opuszczone (odludne) i przestrzenie zatłoczone
- Miejsca determinujące drogę użytkownika przestrzeni, nie
dające możliwości wyboru trasy, ani alternatywnych dróg
ucieczki, ewakuacji.
- Miejsca koncentracji atrakcyjnych celów działań
przestępczych – miejsca takie jak centra miast, centra
handlowe, bazary oraz ich otoczenie są przeważnie
atrakcyjne dla przestępców.
- Miejsca o widocznych oznakach przyzwolenia na łamanie
społecznych norm zachowań – przestrzeń zanarchizowana, z
oznakami wandalizmu, graffiti, zaniedbana sprzyja
rozzuchwaleniu przestępców, a jednocześnie powoduje
zobojętnienie zwykłych użytkowników i zanik kontroli
społecznej.
34. Jakie założenia przyświecają idei „Defensible space” O.
Newmana? Przede wszystkim buforowanie przestrzeni:
podział na przestrzenie publiczne – półpubliczne – społeczne
– półprywatne – prywatne. A także tworzenie przestrzeni
sprzyjającej aktywizacji i integracji społeczności sąsiedzkich.
Wzmacnianie poczucia terytorialności, więzi i identyfikacji ze
swoim miejscem zamieszkania.
35. Co to jest kontrola społeczna nad przestrzenią. Jakie
czynniki sprzyjają jej sprawowaniu?
Są to rożne rozwiązania podnoszące bezpieczeństwo
przestrzeni publicznych, tam gdzie niemożliwy jest stały i
pełen nadzór formalny. To społeczeństwo jak gdyby buduje to
bezpieczeństwo, dbając i kształtując tak przestrzeń, aby była
ona bezpieczna.
Czynniki sprzyjające sprawowaniu kontroli społecznej
można podzielić na dwie grupy przestrzenne i projektowe.
Przestrzenne: - zapewnienie widoczności (wzajemna
obserwacja użytkowników, dobra widoczność wszystkich
miejsc w przestrzeni) - brak miejsc wydzielonych, o
ograniczonej widoczności lecz dostępnych - struktura
przestrzenna zespołów mieszkaniowych sprzyjająca integracji
grup sąsiedzkich - stan utrzymania przestrzeni bez oznak
przyzwolenia na łamanie norm
Rozwiązania projektowe, które sprzyjają:
1) w przestrzeni mieszkaniowej:
- integracji społeczności sąsiedzkiej
- ograniczeniu liczebności wyodrębnionych społeczności
sąsiedzkich
- integracji sąsiadów wokół wspólnej przestrzeni o czytelnych
granicach (terytorialność)
- eliminacja ruchu tranzytowego
- dobrym warunkom widoczności w obrębie przestrzeni
- ograniczeniu dostępności do miejsc wrażliwych takich jak
okna i drzwi na parterze, zwłaszcza w budynkach skrajnych ,
przylegających do przestrzeni publicznych lub otwartych.
2) w przestrzeni publicznej:
- aktywnemu funkcjonowaniu czyli stałej obecności
użytkowników
- odpowiedniej podbudowie funkcjonalnej przestrzeni (np.
usługi), dobrym warunkom dla ruchu pieszego, rozwiązania
sprzyjające funkcjonowaniu przestrzeni jako miejsca
przebywania a nie tylko przemieszczania się ( przyjazne i
atrakcyjne zagospodarowanie)
36. Co to jest kontrola społeczna nad przestrzenią. Jakie
czynniki sprzyjają jej sprawowaniu? Są to rożne rozwiązania
podnoszące bezpieczeństwo przestrzeni publicznych, tam
gdzie niemożliwy jest stały i pełen nadzór formalny. To
społeczeństwo jak gdyby buduje to bezpieczeństwo, dbając i
kształtując tak przestrzeń, aby była ona bezpieczna.
Czynniki sprzyjające sprawowaniu kontroli społecznej:
- zapewnienie widoczności (wzajemna obserwacja
użytkowników, dobra widoczność wszystkich miejsc w
przestrzeni) - brak miejsc wydzielonych, o ograniczonej
widoczności lecz dostępnych - struktura przestrzenna
zespołów mieszkaniowych sprzyjająca integracji grup
sąsiedzkich - stan utrzymania przestrzeni bez oznak
przyzwolenia na łamanie norm
37. Wyjaśnij genezę kształtowania się śródmieść.
Kształtowanie się śródmieść związane z dynamicznym
wzrostem miast w wyniku urbanizacji w epoce gwałtownego
rozwoju przemysłu.
38. Cechy charakteryzujące śródmieście oraz centrum.Cechy
charakteryzujące śródmieście:- obszar historycznie
wyodrębniony, - usytuowany w środku układu
komunikacyjnego, - o intensywnej i wielofunkcyjnej
zabudowie, - z wyraźną przewagą usług, - największe
skupisko miejsc pracy
Cechy charakteryzujące centrum miasta: - usytuowany w
granicach śródmieścia główny ośrodek usługowy,
- pełniący funkcję obsługi miasta i jego strefy wpływów,
- o strukturze umożliwiającej segregację funkcjonalną i
ruchową
39. Kształtowanie się jakich instytucji wzmocniło rozwój
śródmieść? Źródła wyodrębniania się śródmieścia jako
koncentracji obiektów użyteczności publicznej sięgają głębiej:
Schyłek kultury nowożytnej, w sferze organizacji państwa
wywodzącej się jeszcze ze średniowiecza, wiązał się
wzrostem roli struktur państwowych i rozwojem różnych jego
instytucji: administracyjnych, socjalnych, edukacyjnych.
Tracące znaczenie regulacje wynikające z praw miejskich
i korporacyjnych zastępowane były przez działalność
instytucji związanych z administracją państwową.
Powstało miasto kapitalistyczne z jego wielokrotnie
złożoną strukturą funkcjonalno-przestrzenną.
Powstały urzędy (poczty, budynki administracyjne kolei,
instytucji socjalnych), instytucje finansowe, socjalne
(ubezpieczalnie, szpitale) czy kulturalne (teatry, opery) czy
militarne (komisariaty policji, obiekty wojskowe).
Rozwijała się również struktura społeczna z tworzącymi
się warstwami średnimi, w tym zwłaszcza rzeszą
pracowników najemnych (urzędników, funkcjonariuszy
państwowych, nauczycieli itp.).
Ich zapotrzebowanie na życie towarzyskie i kulturalne nie
mogło być w całości realizowane w prywatnych salonach,
stąd wytworzenie się takich funkcji jak restauracje, kawiarnie
Wywołało to rozwój i proces koncentracji obiektów tych
instytucji w obszarze wykraczającym poza dawne centrum
miasta.
Powstały również (II połowa XIX w.) obiekty węzłowe: -
dworce - centra handlowe (np. hale targowe) - duże zakłady
przemysłowe
W ten sposób w okresie około dwóch stuleci w dużych
miastach wytworzyły się obszary koncentracji funkcji
publicznych przemieszanych z zabudową mieszkaniową oraz
założeniami zielonymi.
40 .Omów problem konfliktów przestrzennych występujących
w śródmieściu.
Śródmieście jest obszarem
największej koncentracji miejsc pracy w mieście.
Ze względu na jego charakterystykę, w śródmieściu
ogniskują się największa w liczbie napięć i konfliktów
funkcjonalnych i rozwojowych. Są to:- konflikty funkcjonalne
- konflikty społeczne
41 Omów zagadnienie hierarchiczności ośrodków obsługi.
Poziomy ośrodków centralnych
Koncentracja usług tworzy centra miejskie, ośrodki
dzielnicowe lub osiedlowe.
Stosuje się zwykle zasadę hierarchiczności ich
rozmieszczania: - 1 stopień- ośrodek osiedlowy,
- 2 stopień- centrum funkcjonalne grupy osiedli
- 3 stopień- centrum miasta dużego lub średniego
W miastach bardzo dużych (powyżej 500 tys. mieszk. )
wyodrębnia się zwykle ośrodki 3 stopnia jako dzielnicowe
oraz 4 stopnia jako ogólnomiejskie.
Ośrodki 1 stopnia składają się z podstawowych obiektów
detalicznej sieci handlowo-usługowej, tzw. Usług pierwszej
potrzeby. Promień obsługi tych ośrodków przyjmuje się na
500 m.
Ośrodki 2 stopnia obejmują dodatkowo specjalistyczne
elementy sieci detalicznej, obiekty administracyjno-biurowe,
obiekty kultury i opieki zdrowotnej. Obsługa w obszarze
bezpośredniej dostępności oraz w promieniu maksymalnego
dojścia pieszego – do 1 km.
Ośrodki 3 stopnia: powinny skupiać wszystkie rodzaje
obiektów usługowych mających cechy centrotwórcze.
Obsługują mieszkańców w promieniu bezpośredniej
dostępności, maksymalnego dojścia pieszego, pozostałych
mieszkańców miasta oraz mieszkańców jego strefy wpływu.
42. Z czego wynika kryzys śródmieść i czym się przejawia?
Komunikacja- najważniejszy problem obszarów
śródmiejskich.
Dostępność komunikacyjna jest warunkiem funkcjonowania
usług, w tym śródmiejskich.
Zależy ona od efektywności transportu publicznego,
indywidualnego i towarowego, a także możliwości dojścia
pieszego i rowerowego.
Dostępność komunikacyjna mierzona jest czasem, który
należy poświęcić aby dotrzeć do celu, tu: śródmieścia.
Racjonalny czas osiągalności śródmieścia w dużym mieście
nie powinna przekraczać 45 minut.
Przebudowa i usprawnienie układów komunikacyjnych to
najczęstsze elementy programów przebudowy śródmieść:
- obwodnice zewnętrzne z parkingami strategicznymi
- ograniczenia ruchów pojazdów indywidualnych oraz ich
parkowania
- wydzielenie niezależnych tras dla środków transportu
publicznego
- tworzenie w obszarach największego zagęszczenia usług
stref ruchu pieszych
Kryzys śródmieścia – dekoncentracja przemysłu i usług.
Pogłębia się w wyniku napływu do centrum miasta ubogiej
ludności.
III dezurbanizacja - polega na intensywnym odpływie
ludności, zarówno z obszarów centralnych jak i peryferyjnych,
na tereny bardziej oddalone. Zjawisko to często określa się
mianem ,,kryzysu śródmieścia,,, który prowadzi do
przestrzennego rozwoju miast i powstania wielkich stref
zurbanizowanych. Przyczyną jest modernizacja i
automatyzacja produkcji oraz przenoszenie poza miasto
zakładów przemysłowych, a także wzrost zamożności
mieszkańców. W tym stadium rozwoju dominuje urbanizacja
ekonomiczna i przestrzenna.