„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Nina Maruszak

Stosowanie surowców skórzanych i skór wyprawionych
744[01].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Marian Grabkowski
dr inż. Jacek Przepiórka



Opracowanie redakcyjne:
inż. Nina Maruszak



Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[01].Z1.01

„Stosowanie surowców skórzanych i skór wyprawionych”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu kaletnik 744[01].

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

10

5.1. Skóra surowa

5.1.1. Ćwiczenia

10
10

5.2. Obróbka skóry surowej

5.2.1. Ćwiczenia

12
12

5.3. Skóry gotowe

5.3.1. Ćwiczenia

15
15

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

18

7. Literatura

32

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kaletnik.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, czyli wykaz umiejętności jakie uczeń powinien mieć już
ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z zajęć prowadzonych przez Państwa
oraz z treści nauczania poradnika dla ucznia i wskazanej literatury,

−

cele kształcenia obejmujące wykaz umiejętności teoretycznych i praktycznych, jakie
uczeń pozna i ukształtuje podczas realizacji treści materiału nauczania i wykonanych
ćwiczeń praktycznych,

−

przykładowe scenariusze zajęć, które mają być pomocne w organizowaniu przez Państwa
zajęć dydaktycznych,

−

zestaw przykładowych ćwiczeń ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania-uczenia się oraz wykazem środków dydaktycznych,

−

rozdział dotyczący ewaluacji osiągnięć ucznia z podanymi przykładami pomiaru
dydaktycznego.

Miejsce jednostki modułowej „Stosowanie surowców skórzanych i skór wyprawionych”

w strukturze modułu 744[01].Z1 „Surowce i materiały kaletnicze” jest wyeksponowane na
schemacie zamieszczonym poniżej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

744[01].Z1

Surowce i materiały kaletnicze

744[01].Z1.02

Stosowanie surowców

i materiałów włókienniczych

744[01].Z1.03

Stosowanie tworzyw sztucznych

i materiałów skóropodobnych

744[01]. Z1.05

Ocenianie jakości surowców

i materiałów do produkcji wyrobów

kaletniczych

744[01].Z1.01

Stosowanie surowców

skórzanych i skór

wyprawionych

744[01]. Z1.04

Stosowanie materiałów pomocniczych do

produkcji wyrobów kaletniczych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

definiować podstawowe prawa chemii, fizyki,

−

posługiwać się symbolami pierwiastków chemicznych,

−

posługiwać się symbolami związków chemicznych,

−

charakteryzować podstawowe związki chemiczne,

−

zapisywać różne typy reakcji chemicznych,

−

posługiwać się przyrządami pomiarowymi,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

−

odczytywać i stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w pracowniach i pomieszczeniach w których
będziesz odbywał zajęcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić rolę skóry u zwierząt,

−

wyjaśnić znaczenie skór zwierząt w zaspokajaniu potrzeb człowieka,

−

rozpoznać skóry naturalne,

−

określić histologiczną, chemiczną i topograficzną budowę tkanki skórnej i włosa,

−

scharakteryzować przebieg procesu wyprawy skór,

−

wyjaśnić cel wyprawy – garbowania, wykończania i uszlachetniania skór surowych,

−

określić rodzaj garbowania i sposób wykończania skór,

−

określić wymagania technologiczne dla poszczególnych rodzajów i gatunków skór,

−

rozpoznać wady i uszkodzenia skór wyprawionych oraz określić ich wpływ na jakość
wyrobów kaletniczych,

−

dokonać podziału skór gotowych ze względu na przeznaczenie asortymentowe,

−

dobrać środki wykończalnicze w zależności od rodzaju skóry i sposobu wykończenia,

−

określić sposoby cechowania skór gotowych,

−

określić sposoby pakowania, przechowywania i transportu skór gotowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Kaletnik 744[01]

Moduł:

Surowce i materiały kaletnicze744[01].Z1

Jednostka modułowa:

Stosowanie surowców skórzanych i skór
wyprawionych 744[01].Z1.01

Temat: Wykończanie skór w zależności od przeznaczenia.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności rozpoznawania sposobów wykończenia skór

surowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
– wymienić kolejne etapy wykończenia skór surowych,
– wymienić etapy wykończenia właściwego skór surowych,
– wymienić rodzaje farb kryjących stosowanych do poszczególnych rodzajów skór.

Metody nauczania–uczenia się:
– ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
– indywidualna.

Czas: 90 min.

Środki dydaktyczne:
– plansze lub przeźrocza z różnymi etapami wykończania skór,
– zestaw próbek farb i lakierów stosowanych do pokrywania skór wykończonych,
– zeszyt,
– przybory do pisania.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja tematu:

–

Uczeń analizuje plansze lub przeźrocza.

–

Uczeń wymienia rodzaje farb i lakierów kryjacych.

5. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
6. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy wykonał ja poprawnie.

Zakończenie zajęć:

Praca domowa

Opisz farby kryjace koloidowe.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Kaletnik 744[01]

Moduł:

Surowce i materiały kaletnicze744[01].Z1

Jednostka modułowa:

Stosowanie

surowców

skórzanych

i

skór

wyprawionych 744[01].Z1.01

Temat: Rozpoznawanie wad powstałych w czasie obróbki mechanicznej skór gotowych.

Cel ogólny: Nabycie umiejętności rozpoznawania wad skór powstałych w procesie obróbki

mechanicznej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

rozpoznać wady skór powstałe w procesie wyprawy i obróbki mechanicznej,

−

rozpoznać wady na skórze, powstałe za życia zwierzęcia,

−

zdefiniować pojęcia: zrogowacenie, narośl, dziura, użyłowanie,

−

opisać uszkodzenia spowodowane przez zapoczątkowany proces gnilny skory surowej,

−

opisać przebieg dwojenia i strugania skór.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas: 90 minut.

Środki dydaktyczne:

−

próbki skór z uszkodzeniami,

−

lupy,

−

odzież ochronna.

Przebieg zajęć:
1. Powitanie uczniów.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja tematu:

−

uczeń otrzymuje po 4 próbki skór u uszkodzeniami powstałymi w czasie procesu
obróbki mechanicznej,

−

uczeń określa uszkodzenia powstałe w procesie obróbki mechanicznej.

5. Po wykonaniu wszystkich czynności uczeń zapisuje swoje uwagi w dzienniczku.
6. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje notatki ucznia i stwierdza czy prawidłowo rozpoznał uszkodzenia.
8. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje omówienia ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat uszkodzeń skór.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

5.

ĆWICZENIA

5.1. Skóry surowe

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaj skóry surowej po kształcie i charakterze okrywy włosowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych skór surowych,
4) rozpoznać rodzaj skóry,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia,
7) posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

skóra surowa bydlęca,

−

skóra surowa cielęca,

−

skóra surowa końska,

−

skóra surowa świńska,

−

skóra surowa kozia,

−

skóra surowa owcza,

−

stół,

−

długopis lub ołówek,

−

zeszyt,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Dokonaj obserwacji pod mikroskopem przekrojów poprzecznych próbek skór. Narysuj

przekroje obejrzanych próbek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dokonać obserwacji mikroskopowych próbek skór,
4) narysować w zeszycie obejrzane próbki,
5) posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw próbek przekrojów poprzecznych skóry: bydlęcej, świńskiej, końskiej, owczej,
koziej,

−

przybory do rysowania i pisania,

−

mikroskop,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wskaż i nazwij miejsca topograficzne na skórze bydlęcej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wziąć udział w wycieczce do zakładu garbarskiego,
2) rozłożyć płasko skórę bydlęcą,
3) wskazać i nazwać części topograficzne skóry,
4) narysować profil skóry bydlęcej,
5) podzielić narysowaną skórę na części topograficzne i dopisać nazwy tych części.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

skóra bydlęca,

−

stół do sortowania skór,

−

długopis lub ołówek,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5.2. Obróbka skóry surowej

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ułóż z podanych karteczek z opisami przygotowania surowca do garbowania kolejność

etapów występująca w tym procesie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) ułożyć z karteczek kolejne etapy przygotowania surowca,
3) zapisać wyniki w zeszycie,
4) opisać je krótko,
5) zaprezentować na forum klasy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

karteczki z etapami przygotowania surowca,

−

zeszyt,

−

długopis lub ołówek,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj rodzaj i etap wyprawy z wybranych próbek skór surowych i półfabrykatów

skórzanych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego poradnika,
2) rozłożyć na stole próbki skór surowych i półfabrykatów skórzanych,
3) oznaczyć kolejne próbki numerami,
4) scharakteryzować próbki surowca i nazwać z jakiego rodzaju skór pochodzą,
5) scharakteryzować próbki półfabrykatów i etap wyprawy z jakiego pochodzą,
6) zapisać wyniki ćwiczenia w zeszycie,
7) przedstawić wyniki na forum klasy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stół do rozłożenia próbek,

−

próbki różnych rodzajów skór surowych,

−

próbki skór różnych półfabrykatów skórzanych,

−

zeszyt,

−

długopis

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź proces wapnienia skóry w zakładzie garbarskim.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego poradnika,
2) znać budowę i zasadę działania maszyny,
3) przygotować skórę surową do wapnienia,
4) przygotować środki chemiczne potrzebne do przeprowadzenia ćwiczenia,
5) przeprowadzić ćwiczenie w obecności nauczyciela,
6) zaprezentować efekty wapnienia na forum klasy,
7) zapisać kolejne etapy w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki skór surowych odpowiednio przygotowane,

−

środki chemiczne do wapnienia,

−

maszyna do wapnienia,

−

odzież ochronna (okulary, fartuch roboczy, rękawice gumowe),

−

zeszyt,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Wybierz z przedstawionych próbek skór wykończonych kolodionowo, próbkę

o wyglądzie tzw. naturalnym, wykończoną techniką nabłyszczania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego poradnika,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) rozłożyć na stole próbki skór wykończonych kolodionowo,
4) scharakteryzować je,
5) wybrać odpowiednia próbkę,
6) przedstawić wyniki na forum klasy,
7) zapisać wyniki ćwiczenia w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki skór wykończonych kolodionowo,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Skóry gotowe

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj skóry miękkie wg ich przeznaczenia, z podanych próbek skór gotowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego poradnika,
2) rozłożyć na stole próbki skór gotowych,
3) oznaczyć kolejne próbki numerkami,
4) rozpoznać skóry miękkie wg ich przeznaczenia,
5) omówić kolejne próbki na forum klasy,
6) zapisać wyniki ćwiczenia w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki skór gotowych,

−

numerki do oznaczenia kolejności próbek,

−

stół do rozłożenia próbek,

−

zeszyt,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj rodzaje uszkodzeń i wad na podstawie otrzymanych próbek skóry gotowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego poradnika,
2) rozłożyć na stole próbki skór,
3) oznaczyć kolejne próbki numerkami,
4) rozpoznać wady i uszkodzenia skóry,
5) omówić wady i uszkodzenia na forum klasy,
6) zapisać wyniki ćwiczenia w zeszycie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki skór gotowych,

−

numery do oznaczania kolejności próbek,

−

stół do rozłożenia próbek,

−

zeszyt,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Sklasyfikuj jakościowo skóry gotowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego poradnika,
2) rozłożyć na stole skóry gotowe,
3) zmierzyć powierzchnię skóry,
4) obliczyć ze wzoru podstawowego kryterium podziału na gatunki,
5) zapisać wyniki ćwiczenia w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki skór gotowych,

−

stół kontrolny o wymiarach 20x100x80 cm,

−

linijka lub metr krawiecki,

−

zeszyt,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Posegreguj w magazynie skóry gotowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) przygotować skóry gotowe do magazynowania,
3) przygotować palety lub podkłady,
4) dobrać odpowiednie warunki magazynowania:

−

temperaturę,

−

wilgotność,

−

wentylację,

5) podzielić skórę wg czasu magazynowania,
6) ułożyć skóry w stos,
7) przełożyć skórę w stosie,
8) usunąć ewentualną pojawiającą się pleśń odpowiednimi środkami,
9) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dostęp do magazynu skór gotowych,

−

palety lub podkłady,

−

środki do usuwania pleśni,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Stosowanie surowców

skórzanych i skór wyprawionych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5,8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 18 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 6, 7, 9, 16, 17, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie15 zadań, w tym co najmniej 3z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.b, 2.c, 3.a, 4.b, 5.c, 6.d, 7.a, 8.a, 9.b, 10.d, 11.c, 12.b, 13.d,
14.c, 15.a, 16.b, 17.c, 18.b, 19.d, 20.a

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Nazwać warstwy skóry

B

P

b

2.

Określić % grubości skóry surowej
w skórze właściwej

B

P

c

3.

Podać zawartość składników skóry
bydlęcej surowej

A

P

a

4.

Podać

potoczną

nazwę

tkanki

podskórnej

A

P

b

5.

Określić z jakiej części skóry powstaje
okrywa włosowa

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

6.

Wytypować zwierze, którego przekrój
poprzeczny włosa określa się mianem
biszkoptowego

C

PP

d

7.

Rozróżnić rodzaje włosów okrywy
włosowej

C

PP

a

8. Wyjaśnić cel procesu wapnienia

B

P

a

9.

Określić stopień napełnienia skór
garbowanych chromowo

C

PP

b

10.

Wskazać

proces

technologiczny

w wyniku którego otrzymujemy skóry
o potrzebnej grubości

B

P

d

11.

Wskazać

cel

procesu

obróbki

mechanicznej skór surowych

B

P

c

12. Określić środki do odwapniania

B

P

b

13. Opisać sposób barwienia skór

B

P

d

14.

Podać parametry procesu suszenia skór
w suszarniach z podczerwienią

A

P

c

15.

Podać nazwy związku wchodzącego
w skład farb kolodionowych

A

P

a

16.

Rozpoznać wał transportujący

na

schemacie budowy dwojarki

C

PP

b

17.

Przeanalizować procesy zachodzące na
poszczególnych etapach wyprawy

D

PP

c

18.

Podać zwierzę, którego skóra posiada
przedstawiony profil

A

P

b

19. Rozróżnić rodzaje skór surowych

C

PP

d

20. Rozróżnić skóry galanteryjne

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy sposób przeprowadzenia pomiaru i zasady punktacji są dla uczniów

zrozumiałe. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.

8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Na kilka minut przed zakończeniem testu, przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.

Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi, tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. W budowie skóry wyróżnia się 3 zasadnicze warstwy:

a)

mizdrę, skórę właściwą, lico.

b)

naskórek, skórę właściwą, warstwę podskórną.

c)

skórę właściwą, ,mizdrę, warstwę podskórną.

d)

warstwę podskórną, skórę właściwą, lico.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

2. Skóra właściwa stanowi około

a)

20% grubości skory surowej.

b)

60% grubości skory surowej.

c)

80% grubości skory surowej.

d)

45% grubości skory surowej.

3. Składniki, z jakich składa się skóra bydlęca surowa to około 65%

a)

wody, ok. 33% białka, ok. 2% tłuszczu, ok. 0,5% substancji mineralnych.

b)

białka, ok. 33% wody, ok. 2% substancji mineralnych, ok. 0,5% tłuszczu.

c)

tłuszczu, ok. 33% substancji mineralnych, ok. 2% wody, ok. 0,5% białka.

d)

substancji mineralnych, ok. 33%wody, ok. 2% tłuszczu, ok. 0,5% białka.

4. Tkanka podskórna potocznie nazywa się warstwą

a)

tłuszczową.

b)

mizdrową.

c)

mięśniową.

d)

właściwą.

5. Okrywa włosowa powstaje z

a)

warstwy podskórnej.

b)

skóry właściwej.

c)

naskórka.

d)

warstwy mizdrowej.

6. Kształt przekroju poprzecznego włosa – biszkoptowaty należy do

a)

chomika.

b)

antylopy.

c)

lamy.

d)

królika.

7. Włosy ościste są

a)

dłuższe od puchowych, grubsze, mocniejsze i bardziej sprężyste.

b)

długie, sztywne i wyrastają pojedynczo lub grupowo na niektórych częściach skóry.

c)

to włosy kierunkowe.

d)

to włosy okolicy podżuchwowej, a także na końcu ogona.

8. Wapnienie skór ma na celu

a)

pozbycie się lub znaczne osłabienie naskórka i włosa.

b)

odwłaszanie i wyciskanie brudu.

c)

usunięcie chemikaliów stosowanych przy moczeniu.

d)

wyprawę skóry.

9. Skóry garbowane chromowo są

a)

więcej niż średnio lub silnie wypełnione.

b)

stosukowo płaskie i mało wypełnione.

c)

mniej wytrzymałe na rozerwanie.

d)

skórami wodoodpornymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

10. Żądaną grubość skóry otrzymuje się poprzez

a)

wyżymanie.

b)

wymywanie.

c)

wybielanie.

d)

struganie.

11. Obróbka mechaniczna ma na celu

a)

zniszczenie naskórka.

b)

zniszczenie włosa.

c)

odwłoszenie skóry.

d)

usunięcie krwi, brudu i soli.

12. Do odwapnienia stosowany jest

a)

siarczek sodu.

b)

kwasy organiczne i ich sole.

c)

wapno gaszone.

d)

kaolin.

13. Barwienie poprzez polewanie polega na

a)

nanoszeniu szczotką na skóry zwilżone i płasko rozłożone.

b)

barwieniu w bębnie.

c)

barwieniu w cytroku.

d)

nanoszeniu roztworu barwnikowego przez maszyny polewarki.

14. Suszenie podczerwienią polega na

a)

suszeniu w temperaturze 40÷60°C, a czas od grubości skóry 20÷24 godz.

b)

prostowaniu w płytach z nierdzewnej stali.

c)

umieszczeniu skóry w tunelu suszarniczym agregatu natryskowego ze specjalnymi
lampami.

d)

naklejaniu skór na płyty szklane.

15. Farby kryjące kolodionowe to farby

a)

nitrocelulozowe.

b)

z dodatkiem związków zasadowych.

c)

lateksowe.

d)

emulsyjne.

16. Na podanym rysunku maszyny do dwojenia skór wał transportujący oznaczony jest

numerem
a)

7.

b)

5.

c)

8.

d)

6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

17. Etap wyprawy, podczas którego usuwane są włosy, tkanka podskórna, naskórek, tkanka

tłuszczowa to
a)

wykończanie.

b)

moczenie.

c)

przygotowanie do garbowania właściwego.

d)

dogarbowywanie.

18. Na rysunku przedstawiono profil skóry

a)

świńskiej.

b)

końskiej.

c)

owczej.

d)

bydlęcej.

19. Żarłoki to skóry

a)

kozie.

b)

owcze.

c)

drapieżników.

d)

bydlęce.

20. Safiany to skóry

a)

kozie lub owcze garbowane roślinnie.

b)

byków i krów garbowane chromowo.

c)

jałówek garbowanych roślinnie.

d)

owcze, najczęściej dwoiny garbowane roślinnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Stosowanie surowców skórzanych i skór wyprawionych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Stosowanie surowców

skórzanych i skór wyprawionych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 3, 4, 5, 6, 9, 12, 13, 14, 16, 18 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 7, 8, 10, 11, 15, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.b, 2.d, 3.b, 4.a, 5.b, 6.c, 7.d, 8.d, 9.a, 10.d, 11.a, 12.b, 13.a,
14.c, 15.b, 16.a, 17.a, 18.d, 19.a, 20.d

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Podać ilość warstw skóry surowej

B

P

b

2. Ustalić grubość naskórka

C

PP

d

3.

Podać główny składnik chemiczny
skóry właściwej

A

P

b

4. Rozpoznać budowę trzonu włosa

B

P

a

5.

Rozpoznać części topograficzne skóry
bydlęcej

B

P

b

6.

Określić

właściwości

części

topograficznych skóry

B

P

c

7.

Wyjaśnić etapy warsztatu mokrego
wyprawy skór surowych

C

PP

d

8.

Wyjaśnić

cel

stosowania

procesu

prasowania i wytłaczania

D

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

9.

Wyjaśnić sposób garbowania skór
metodą semichromową

C

P

a

10.

Przeanalizować element oznaczony na
schemacie budowy wyżymarki

D

PP

d

11.

Podać cel operacji technologicznej
wymywania

C

PP

a

12.

Wyjaśnić pojęcie suszenia skór przy
użyciu

powierzchni

ze

stali

nierdzewnej

C

P

b

13. Zdefiniować pojecie „apretura”

B

P

a

14.

Dobrać właściwą nazwę na podstawie
właściwości fizycznych

B

P

c

15.

Scharakteryzować rodzaj skór do
wyrobów kaletniczych

C

PP

b

16.

Określić kryteria klasyfikacji wady do
niewymierzalnych

B

P

a

17. Sklasyfikować wady wymierzalne

C

PP

a

18.

Wskazać

wady

strukturalne

skór

gotowych

A

P

d

19.

Podać kryteria klasyfikacji jakościowej
skór

B

P

a

20.

Podać sposób magazynowania skór
twardych

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy sposób przeprowadzenia pomiaru i zasady punktacji są dla uczniów

zrozumiałe. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.

8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Na kilka minut przed zakończeniem testu, przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.

Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi, tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Skóra zwierzęca składa się z warstw

a)

4.

b)

3.

c)

2.

d)

5.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

2. Grubość naskórka w stosunku do grubości całej skóry wynosi

a)

0,2÷3,0%.

b)

1,5÷6,0%.

c)

2,0÷8,0%.

d)

0,5÷5,0%.

3. Główny składnik skóry surowej to

a)

tłuszcz.

b)

woda.

c)

białko.

d)

substancje mineralne.

4. Na schemacie przekroju poprzecznego trzonu włosa numerem 1 oznaczono

a)

oskórek włosa.

b)

korę.

c)

rdzeń.

d)

kutikulę.

5. Część skóry bydlęcej po odcięciu boków to

a)

krupon.

b)

szczupak.

c)

zad.

d)

kark.

6. Najbardziej wartościową częścią skóry bydlęcej jest

a)

kark.

b)

bok.

c)

krupon.

d)

zad.

7. Do etapu wyprawy skór warsztatu mokrego należy

a)

wygładzanie.

b)

struganie.

c)

międlenie i groszkowanie.

d)

piklowanie.

8. Prasowanie i wytłaczanie ma na celu

a)

uzyskanie gładkiej powierzchni i odwodnienie.

b)

nadanie połysku.

c)

zmiękczenie.

d)

uszlachetnienie powierzchni.

9. Skóry semichromowe to produkty

a)

garbowane metodami kombinowanymi.

b)

garbowane roślinnie.

c)

garbowane chromowo

d)

garbowane glinowo.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

10. Rysunek przedstawia schemat wyżymarki. Numerem 2 oznaczono

a)

wał dociskowy przed prasą.

b)

dolny wał wyżymający.

c)

wał nożowy.

d)

filc.

11. Wymywanie przeprowadza się w celu

a)

usuniecie niezwiązanego garbnika z warstw zewnętrznych skóry.

b)

wytrącenia z warstwy licowej białych osadów.

c)

pogrubienie warstwy licowej.

d)

nadanie połysku.

12. Suszenie skór przy użyciu powierzchni z nierdzewnej stali to

a)

suszenie na płytach szklanych.

b)

suszenie próżniowe.

c)

suszenie w stanie napięcia na mokro.

d)

suszenie podczerwienią.

13. Apretury to

a)

zestawy kryjące bezbarwne.

b)

farby kryjące.

c)

farby koloidowe.

d)

rozpuszczalniki.

14. Drobno zmielone nierozpuszczalne w wodzie substancje barwne pochodzenia

organicznego i nieorganicznego to
a)

środki nabłyszczające.

b)

zmiękczacze.

c)

pigmenty.

d)

środki konserwujące.

15. Rodzaj skór z jakich powstają wyroby kaletnicze to

a)

potnikowe.

b)

safianowe.

c)

pasowe.

d)

waszetowe.

16. Wady niewymierzalne to takie

a)

w których nie można określić powierzchni.

b)

które określamy ważąc.

c)

które wynikają z ujemnych cech struktury tkanki skórnej.

d)

które zmniejszają powierzchnię użytkowa i dają się określić w jednostkach
powierzchni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

17. Uszkodzenia mechaniczne to

a)

chropowatość lica.

b)

ospa.

c)

blizna.

d)

łupież.

18. Do wad strukturalnych należą

a)

smugi.

b)

pylenie.

c)

sztywność.

d)

jażmowatość.

19. Procentowe wykorzystanie powierzchni skóry w gat. II jest nie mniejsza niż

a)

60%.

b)

80%.

c)

50%.

d)

70%.

20. Składowanie skór wyprawionych twardych odbywa się na

a)

regałach.

b)

stołach kontrolnych.

c)

podłodze.

d)

paletach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Stosowanie surowców skórzanych i skór wyprawionych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

7. LITERATURA

1. Brzozowski Cz., Kałuża B., Kosior Z.: Technologia – kierunek skórzany. WSiP,

Warszawa 1976

2. Duda I.: Skóry surowe futrzarskie. AE, Kraków 1992
3. Informator firmy Bayer. Garbowanie, barwienie, wykończanie. Bayer AG Leverkusen

(brak roku wydania)

4. Iwanowski J., Persz T.: Garbarstwo. Cz. 1. WPLiS, Warszawa 1965
5. Iwanowski J., Persz T.: Garbarstwo. Cz. 2. WPLiS, Warszawa 1966
6. Persz T.: Materiałoznawstwo dla technikum przemysłu skórzanego. WSiP, Warszawa

1997

7. Persz T.: Materiałoznawstwo dla technikum przemysłu skórzanego. WSiP, Warszawa

1992

8. Persz T.: Materiałoznawstwo skórzane. WPLiS, Warszawa 1964
9. Praca zbiorowa. Mała Encyklopedia techniki. PWN, Warszawa 1962
10. Stather F.: Skóra i jej namiastki. WPLiS, Warszawa 1956