CZYM JEST LITURGIA ?
Liturgia ma bardziej świeckie pochodzenie niż „kult”. Przetłumaczony dosłownie wyraz „kult” oznacza „dzieło ludu”, „sprawę publiczną”. Pojęcie to może przybrać również znaczenie kultyczne, albowiem kult należał do publicznych spraw społecznego bytowania ludzi.
Liturgia oznaczała zatem religijne obchody mobilizujące całą wspólnotę miasta, za przebieg których byli odpowiedzialni wszyscy i musieli troszczyć się o to, by zapewnić za pomocą odpowiednich czynności ofiarniczych błogosławieństwo bóstwa opiekującego się dana wspólnotą miejscową.
Septuaginta i hellenistyczny judaizm pojmują liturgię jako „służbę”, ale też jako określenie starotestamentowego kultu. Liturgia jest służbą kultyczną ludu Przymierza Bogu w świątyni i synagodze.
W Nowym Testamencie, gdzie pojawia się to pojęcie, oznacza ono ogólnie „służbę”.
Liturgia jest w pierwszym rzędzie dziełem Boga, który przez Chrystusa w Duchu Świętym dokonuje zbawienia w świecie. Wschód chrześc. przyjął więc najpierw liturgię jako pojęcie nadrzędne na określenie wszelkich obchodów czy obrzędów związanych ze Służbą Bożą. Z biegiem czasu zostało ono zawężone do samego sprawowania Eucharystii. Liturgia, względnie Boska Liturgia, oznacza więc na Wschodzie to samo, co Msza święta na Zachodzie.
M. Kunzler
Gr. słowo leitourgia („publiczna służba ludzi”), w kontekście chrześc. zawsze odnosi się do pewnego aspektu oficjalnego kultu. W najwęższym sensie dotyczy celebrowania Eucharystii (Msza święta lub Komunia Święta).
Znacznie częściej pojęcie liturgia odnosi się do całości praktyki kultu zbiorowego.
Inne przyjęte powszechnie definicje - ograniczenie do form i układu kultu lub też może identyfikować się z poznawaniem tego kultu.
Liturgia - obejmuje całość oficjalnego kultu sprawowanego przez wspólnotę chrześc.. Urzeczywistnia ona każdy aspekt tego kultu, a więc strukturę, układ, muzykę, tekst, gesty, szaty i naczynia liturgiczne, określając także ich związek z poświęconymi budowlami, w których była sprawowana.
Postrzeganie liturgii jest każdorazowo zabarwione osobistym doświadczeniem.
Obrządek (ryt) - odnosi się zwł. do układu i treści liturgii: określa co i kiedy ma być powiedziane lub zrobione. Może dotyczyć całości porządku liturgicznego, pojedynczego obrzędu (np. obrzęd eucharystyczny) lub elementów układu i treści. Kościół zachodni posiada obrządek łaciński (do VI w. dzielił się na obrządki: rzymski, gallikański, celtycki i in.); od VIII w. dominował obrządek rzymski.
Ceremonia - przebieg i styl danej czynności. Wydarzenie, które można oglądać. Aktywna i praktyczna postać obrzędu.
Zwyczaj - regionalny, diecezjalny lub lokalny wariant obrządku rzymskiego. Jako pojęcie liturgiczne zwyczaj obejmuje wszystkie aspekty kultu zbiorowego. Może obejmować także sprawy nieliturgiczne. Zwyczaj łączy w sobie zarówno obrzęd, jak i ceremonię.
Ryt rzymski - dominował w Kościele zachodnim epoki średniowiecza; jego struktury liturgiczne wywodziły się gł. z kościołów rzymskich VI i VII w., w których posługę sprawowali mnisi. Ryt rzymski miał dwa warianty - zwyczaje, skodyfikowane w VIII i IX w., często określane jako „monastyczny” i „diecezjalny”.
John Harper