kościól Ducha, ODK, Sztuka a liturgia


Kościół pod wezwaniem Świętego Ducha w Toruniu obecnie pełni funkcję świątyni rzymsko- katolickiej. Do roku 1945 był kościołem ewangelicko- augsburskim.

Wzniesiony w centrum Torunia w zachodniej części starego miasta, przy Rynku Staromiejskim. Na skrzyżowaniu ulic Różanej i Piekary. Prezbiterium umiejscowione od strony zachodniej, wejście główne znajduje się od strony wschodniej naprzeciwko Ratusza(obecnie siedziba muzeum okręgowego) który znajduje się na środku rynku staromiejskiego. Od strony północnej sąsiaduje z neogotyckim budynkiem Poczty Głównej. Na południowy- wschód od kościoła w pierzei ulicy Rynek Staromiejski znajduje się neobarokowy dwór Artusa.

Świątynia zbudowana została z cegły pokrytej jasnym tynkiem. W kościele znajdują się kamienne posadzki i cokoły. Z czarnego marmuru wykonane są portale. Dach pokrywa dachówka zaś miedziana blacha wieżę. Z drewna wykonana jest empora organowa oraz ambona, obie polichromowane .Okna przeszklone.

Nawy przykryte są sklepieniem krzyżowym o spłaszczonym łuku.

Jest to budowla wolnostojąca, na planie prostokąta, halowa. Ma plan wzdłużny.

W zachodniej części prostokątne prezbiterium wpisane w korpus kościoła, po jego bokach znajdują się dwa pomieszczenia jednokondygnacyjne, służące jako zakrystie. korpus trójnawowy z których najszersza jest środkowa. Nawę główną od naw bocznych wydzielają dwa rzędy filarów. Długość przęseł jest zróżnicowana. początkowe i końcowe przęsło jest krótsze niż trzy znajdujące się po środku. Na wschodnim krańcu korpusu znajdują się arkady podtrzymujące emporę organowa. Od wschodu kościoła korpus poprzedzony jest kruchta pod wieżową oraz z przybudówkami na planie prostokątnym zbliżonym do kwadratu po stronie północnej i południowej. Wieża wpisuje się w kształt kwadratu. Wieża i przybudówki zostały założone na planie prostokąta ,dostawione do korpusu nawowego.

Bryła korpusu kościoła jest zwarta. Natomiast wieża wysuwa się do przodu i wypiętrza ku górze. Budowla składa się z dwukondygnacyjnego korpusu z wysokim na dwie kondygnacje szczytem oraz wieży wraz z dwiema jednokondygnacyjnymi przybudówkami, sięgających do wysokości części nawowej nad nimi znajduje się wysoki na dwie kondygnacje szczyt przykryty dwuspadowym dachem. W bryle góruje trójkondygnacyjna wieża przykryta hełmem, której każda kondygnacja jest równa dwóm kondygnacjom korpusu.

Fasada kościoła jest trójosiowa. Wejście główne i okno nad nim znajdują się na osi nawy głównej kościoła i otoczone są portalem kolumnowym, po którego bokach usytuowano kolumny na wysokich cokołach. Nad kolumnami jest belkowanie, a na min znajduje się trójkątny naczółek załamany w górnej części, który wypełnia kartusz. Na drugiej kondygnacji wieży znajdują się dwupoziomowe okna z opaskami i załamaniami profili oraz pilastry umieszczone w narożnikach ścian. Kondygnacja dzwonna jest otwarta z czterech stron półkolistymi przeźroczami, po których obu stronach są kolumny. Wieża przykryta jest hełmem o formie ostrosłupa z iglicą. W fasadzie po bokach wieży znajdują się w dwóch kondygnacjach okna z opaskami. Na szczycie umieszczona jest attyka zwieńczona spływem wolutowym z półpasmami na których znajdują się ozdobne wazony.

Elewacja wschodnia i zachodnia są niemal identyczne. Trójosiowe, dwukondygnacyjne zwieńczone wysokimi szczytami o spływie wolutowym.

W elewacji zachodniej oś główną akcentuje uskokowo wysunięty ku przodowi pseudoryzalit, który wieńczy trójkątny naczółek z kartuszem. W środku podział pionowy elewacji stanowią pary uproszczonych pilastrów które umieszczone są na krawędziach ryzalitu i na granicach naw. Na osiach wzdłużnych w dwóch kondygnacjach znajdują się trzy okna z płycinami o wyciętych narożach .Okno środkowe w dolnej kondygnacji jest największe. Całość zwieńczona została uproszczonym belkowaniem z uskokowo zaznaczonym gzymsem. Nad naczółkiem w szczycie o spływie wolutowym znajdują się dwa okna jedno kwadratowe, a drugie mniejsze w kształcie elipsy. Płaszczyznę szczytu dzielą pseudo pilastry nawiązujące do kondygnacji niższej jednak nieco szersze. Dwuspadowy dach posiada okna umieszczone w bocznych połaciach.

Elewacje ścian bocznych północnej i południowej są takie same, siedmioosiowe i dwukondygnacyjne z oknami w dwóch poziomach umieszczonymi na osiach otoczonych opaskami. Między oknami dolnej i górnej kondygnacji znajdują się płyciny o wyciętych narożach. Pseudoryzalit uskokowo różnicuje grubość muru, akcentując dwustopniowo oś środkowa z wejściem bocznym Portale zewnętrzne są pomniejszoną formą wewnętrznego portalu u wejścia głównego.

Wnętrze kościoła jest jasne i przestronne, charakteryzuje się prostotą architektoniczną. prezbiterium zostało wzniesione względem posadzki o jeden stopień i oddzielony od korpusu balustrada. Ściany są gładkie , podzielone w połowie wysokości uskokiem determinującym dwukondygnacyjność korpusu. Na pasach filarów i ścian znajdują się nasady sklepienne. Filary umieszczone są na cokołach ,w górnej części zakończone opaska kapitelowi. Ambona znajduje się w centrum kościoła jest dostawiona do czwartego filaru z prawej strony. Do korpusu z kruchty pod wieżowej prowadzi wejście otoczone portalem. Empora organowa, ambona, filar ambony i wejście do zakrystii pokryte malowidłami.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Typy ikonograficzne - Chrystologiczne, ODK, Sztuka a liturgia
CZTERY EWANGELIE, ODK, Sztuka a liturgia
Biblia - przekłady, ODK, Sztuka a liturgia
Biblia Pauperum, ODK, Sztuka a liturgia
Ikonografia nowożytnej sztukii kościelnej, ODK, Sztuka a liturgia
czym jest liturgia, ODK, Sztuka a liturgia
DEKOR MALAR - empory, ODK, Sztuka a liturgia
Biblia - ogólne, ODK, Sztuka a liturgia
CHRZCIELNICA, ODK, Sztuka a liturgia
LITURGICZNE I ARCHITEKTONICZNE RAMY PROSTESTANCKIEJ, ODK, Sztuka a liturgia
Biblia - przekłady, ODK, Sztuka a liturgia
Reformatorzy, ODK, Sztuka a liturgia
Sobory o sztuce - tabela, ODK, Sztuka a liturgia
AMBONY, ODK, Sztuka a liturgia
Ołtarz i jego symbolika, ODK, Sztuka a liturgia

więcej podobnych podstron