LEKI PRZECIWGRZYBICZE

Grzybice głębokie:

Amfoterycyna B	Flukonazol
Flucytozyna	Itrakonazol
Natamycyna	Ketokonazol
Kaspofungina	Worykonazol

Grzybice powierzchowne:

Nystatyna	Klotrymazol
Gryzeofulwina	Mikonazol
Terbinafina	Sertakonazol
Ketokonazol

Antybiotyki polienowe - wiąża się z ergosterolem i powodują uszkodzenie ciągłości błony. Dochodzi do wycieku jonów i uszkodzenia komórki.

Amfoterycyna B

• działa na drożdżaki Candida, Cryptococcus, pleśnie (Aspergillus), grzyby dymorficzne

• podaje się we wlewie dożylnym, podana doustnie działa tylko miejscowo (źle się wchłania z przewodu pokarmowego)

• Rzadko lekooporność

• Wskazania: ciężkie układowe i/lub głębokie zakażenia grzybicze: kandydoza, aspergiloza, kryptokokoza, mukormikoza

• Słabo przenika do OUN (czasem potrzebne podanie dokanałowe)

• Działa bakteriobójczo, bakteriostatycznie

• DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:

• Nefrotoksyczność (odpowiednie nawodnienie w dniu podania leku!)

• Mielotoksyczność

• Hipokalemia, hipomagnezemia

• Gorączka, bóle głowy, dreszcze (↑TNFα, ↑IL-1)

• Wymioty

• Zakrzepowe zapalenie żył

• ↓ ciśnienia, bradykardia

• Anafilaksja

• Liczne interakcje z innymi lekami

• Łagodzenie objawów grypopodobnych: aspiryna, paracetamol, hydrokortyzon

• Dawka próbna 1mg we wlewie 30-60 min obserwacja 4h

• Nośniki: liposomy z wbudowaną amfoteryczną Bzmniejszenie toksyczności , wzrost penetracji leku (ale nie przenikają do OUN), mniej nefro- i mielotoksyczne

Nystatyna

• Wskazania: zakażenia grzybicze jamy ustnej, p pok, pochwy, skóry, oczu, paznokci

• Profilaktyka nadważeń grzybiczych wskutek antybiotykoterapii u chorych z cukrzycą, nowotworami,

• Brak form do stosowania dożylnego

• DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:

• Biegunki, nudności, wymioty

• Zaczerwienienie, świąd

• Kategoria C działanie teratogenne i mutagenne

• Można stosować u noworodków i niemowląt

• Preparaty złożone:

• Nystatyna +nifuratelgrzybice pochwy

• Nystatyna +neomycyna+gramicydyna+triancynolon

• Nystatyna lizosomalna III faza badań

Natamycyna

• Mechanizm działania antybiotyków polienowych

• Działa na drożdżaki (Candida), pierwotniaki (Trichomonas vagnalis)

• Wskazania: kandydoza p pok, niezaawansowane grzybice układu oddechowego, zakażenia narządów płciowych, paznokci, pochwy, ucha zewn., oczu

• DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:

• Nudności, wymioty

• Zaczerwienienie

• Kategoria C

• Jeśli brak poprawy po 7-10 dniach oporność na natamycynę

Flucytozyna

• Chemioterapeutyk

• Kojarzona z amfoteryczną B

• Hamuje syntezę DNA i białek

• Wskazania: uogólniona kandydoza, kryptokokoza, aspergiloza, okromoblastomikoza

• Dobra biodostępność po podaniu p.o., duża dystrybucja (OUN),

• Kategoria C

• DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:

• Nudności, wymioty

• Leukopenia, trombocytopenia

• Reakcje alergiczne

• Uszkodzenie wątroby

• Zaburzenia OUN

Gryzeofulwina

• Grzybostatyczna, grzybobójcza, przeciwzapalna

• Działa na Microsporum, Trichophyton, Epidermophyton

• Wskazania: zakażenia skóry, włosów, paznokci

• Czas leczenie ok. 4 tygskóra, włosy , ok. 6-12 m paznokcie

• Hamuje podziały mitotyczne komórek dermatofitów

• Interakcje:

• Alkohol ↑

• NLPZ ↓

• Leki antykoncepcyjne ↓

• Doustne leki przeciwzakrzepowe ↓

• DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:

• Bóle głowy, zmęczenie

• Nudności, wymioty

• Nadwrażliwość na światło

• Wysypki skórne

ZWIĄZKI TRIAZOLOWE - blokują syntezę ergosterolu

Flukonazol

• Silnie działa na drożdżaki, pleśnie, grzyby dymorficzne

• Bardzo dobra biodostępność po podaniu p.o.

• Wskazania: zapalenie otrzewnej, wsierdzia, układu oddechowego, opon m.rdz., fungemia, kandydoza pochwy, j.ustnej, gardła, łupież pstry

• DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:

• Nudności

• ↑ aminotransferaz

• Kategoria C

• Interakcje:

• ↑działania doustnych leków hipoglikwmizujących, przeciwzakrzepowych, fenytoiny

• Hydrocholotiazyd potęguje działanie flukonazolu

Itrakonazol

• Szerokie spektrum działania

• Dobra biodostępność po podaniu p.o. (nie stosować z lekami zobojętniającymiważne pH)

• Podawać podczas posiłku

• Słabo przenika do OUN

• Długi okres półtrwania

• Wskazania: grzybice układowe i powierzchowne

• Kategoria C, w trakcie terapii i 1 miesiąc po antykoncepcja

Worykonazol

• Szeroki zakres działania

• Dobra biodostępność po podaniu p.o.

• Kategoria D

• DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:

• Zaburzenia widzenia 30% (kolory, ostrość)

• ↑aminotransferaz i bilirubiny

• Objawy grypopodobne

• Interakcje:

• ↑działania doustnych leków przeciwzakrzepowych, hipoglikemizujących, benzodiazepin, omeprazolu, statyn, cyklosporyn, takrolimusu, alkaloidów sporyszu

Posakonazol

• Grzybice inwazyjne (skuteczniejszy niż worykonazol i itrakonazol)

• Przenika do OUN

• Podawany p.o.

Rawukonazol

• III faza badań klinicznych

• Porównywalny do itrakonazolu

• Słabszy od posakonazolu

ZWIĄZKI IMIDAZOLOWE

Ketokonazol

• Działa grzybobójczo i grzybostatycznie, przeciwzapalnie, przeciwświądowo

• Wskazania: grzybice układowe i powierzchowne

• Interakcje: hamuje aktywność CYP3A4

• ↓działania ketokonazolu powodują leki alkalizujące, chinlityki, omeprazol, ranitydyna

• Kategoria C

• DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:

• Nudności, wymioty

• Światłowstręt

• Zmiany skórne

• Trombocytopenia

Sertakonazol

• Miejscowokrem, dopochwowoglobulki

ECHINOKANDYNY

Kaspofungina

• Działa na Candida, Aspergillus

• Wskazania: inwazyjne asperillozy i kandydozy (gdy oporność lub nadwrażliwość na inne leki), grzybice j.ustnej, gardła, przełyku, j.brzusznej, płuc

• DZIAŁANIE NIEPOŻĄDANE:

• Gorączka, nudności 2%

• Zapalenie żył w miejscu podania

• Tachykardia, wzrost ciśnienia

• ↑ aminotransferaz i bilirubiny

• Wyłącznie do stosowania dożylnego

Terapia skojarzona

Kandydoza i kryptokokoza

• Amfoterycyna B + flucytozyna

• Amfoterycyna B + flukonazol/posakonazol

• Flukonazol + flucytozyna

• Amfoterycyna B + kaspofungina

• Kaspofungina (3dni) + flukonazol (4 dni) Candida albicans

• Terbinafina + flukonazol/itrakonazol

Wykład dr Obuchowicz 1.04.2009 Grupa 8,

1

---