REKLAMA W MEDIACH
Reklama w strukturze CI
Francois J.Paul-Cavallier, Wizualizacja, Poznań 1994
Adam Czarnecki Product placement. Niekonwencjonalny sposób promocji. Warszawa 2003
Michael Fleischer, Proces corporate identity i jego środowisko a reklama, w: Rozmowy o komunikacji 3, wyd. Leksem 2009
Proces corporate identity i jego środowisko a reklama (M.Fleischer)
Corporate identity - pełen wizerunek firmy (produktu)
Proces corporate identity:
Reklama w środowisku CI (M.Fleischer)
Reklama to trójelementowy proces zawierający powód, cel i skutek
Powodem tworzenia reklamy jest brak możliwości brania udziału w rynku bez niej. Kto nie pojawia się na rynku przez reklamę, ten na nim nie istnieje
Celem reklamy jest transportowanie do odbiorcy świata przeżyć produktu i/lub organizacji. Transportując świat przeżyć reklama zaświadcza o jego obecności na rynku
Skutkiem reklamy jest sprzedaż
Kupowanie reklamy
nadawca - twórca - dyspozytor towaru - media - odbiorca - klient.
Zasada ostensji (sposób prezentowania)
zauważalność (miejsce, czas, format itd.)
atrakcyjność (niebanalność, zwięzłość)
wzbudzenie uwagi (pobudzanie wyobraźni)
zaangażowanie odbiorcy
Pobudzanie wyobraźni
uruchamia wizualizację sytuacji konsumpcyjnej,
wywołuje emocje sprzyjające zakupowi przez niego reklamowanego produktu.
Wizualizacja „jest procesem aktywizowania doświadczeń zmysłowych (percepcyjnych) i emocjonalnych w celu wykorzystania zasobów psychicznych dla przyszłych planów i ich realizacji” (Paul-Cavallier 1994: 62).
Sposoby pobudzania wyobraźni
stosowanie literackich metafor i metonimii
Metafory uruchamiają podwójną wizualizację, bowiem odsyłają do dwóch standardowych płaszczyzn wyobrażeniowych (X to Y)
Metonimia pozwala
albo na przedstawianie tylko atrakcyjnych cech produktu (część za całość),
albo na umieszczenie produktu w atrakcyjnym otoczeniu (część przez całość).
Tło przedstawia obiekty rzeczywistości stereotypowo atrakcyjne, tzn. pozytywnie przeżywane przez odbiorcę, co pozwala na przeniesienie wartości z tła na obiekt.
Metafora i metonimia
Sposoby pobudzania wyobraźni
postacie filmowe, historyczne, literackie itd. (reklama proszku do prania Pollena -ociec prać)
świat zwierząt (reklama piwa Żubr - dobrze posiedzieć przy żubrze)
bajki (bajka o Tusku)
pastisze i parodie (reklama polityczna)
inne odniesienia do których odbiorca w warunkach określonej kultury często się odwołuje
Reklama - gatunek formalnie wyodrębniony
Formalne wyodrębnienie reklamy (nakazane prawnie) realizowane poprzez wyznaczone miejsce:
odrębna strona lub zamknięcie w ramce (w przypadku reklam graficznych),
zapowiedź (w przypadku reklam telewizyjnych i radiowych).
Wyjątek stanowi reklama typu product placement
Reklama product placement
Product placement to sposób promocji polegający na umieszczeniu na zasadach komercyjnych w filmie, sztuce teatralnej, programie telewizyjnym czy też innym nośniku audiowizualnym lub drukowanym produktu lub sytuacji prezentującej określony wzór zachowań (najczęściej konsumenckich) [Czarnecki 2003:22]
Kryptoreklama (kino, TV) „plasowanie produktu” - przywiązanie go do osób powszechnie uznanych za sympatyczne.
Efektywność towarzysząca (niezamierzona): płyty Mozarta po filmie „Amadeusz” Formana.
Tokarska-Nygat dokonała kategoryzacji product placement ze względu na typ przedmiotu jaki przedstawia:
brand placement - prezentowanie jednej marki
corporate placement - eksponowane jest logo producenta
generic placement - kiedy eksponowana jest grupa produktów np. mleko
historic placement - przedstawianie marek np. w historycznym filmie [Tokarska-Nygat 2009]
Reklama product placement
Poprzez ten rodzaj komunikacji można promować:
produkty
usługi
idee społeczne i charytatywne
instytucje
organizacje non-profit itp.
Reklama product placement
Reklama tego typu w serialu „Na Wspólnej”
Nośniki reklamy
Bogusława Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2007
Dariusz Doliński, Psychologiczne mechanizmy reklamy, Gdańsk 2005
Reklamy statyczne i dynamiczne w ujęciu komunikacyjnym (formalnym)
Reklamy statyczne umieszczane są:
w gazetach (dziennikach, tygodnikach, miesięcznikach itd.),
na bilboardach
w firmowych salonach sprzedaży
na środkach transportu
na opakowaniach
w Internecie w postaci obrazów nieruchomych (np. banery)
ulotki, foldery, albumy itd.
Reklamy dynamiczne dominują:
w telewizji,
w radiu (piosenki, rozmowy sponsorowane, konkursy z fundowanymi nagrodami)
w Internecie w postaci filmów i obrazów ruchomych (wyskakujące okno, reklamy pływające itd.)
Dynamika reklamy radiowej związana jest z przedstawieniem obrazów wyobrażeniowych, które się pojawiają w procesie słuchania materiału dźwiękowego.
Reklamy statyczne i dynamiczne w ujęciu psychologicznym (emocjonalnym)
Dotyczy reklam telewizyjnych, radiowych i niektórych internetowych
Reklama dynamiczna - dochodzi do zmiany znaku lub stopnia intensywności emocji (reklama Nurofenu, Gripexu itd. : emocje negatywne - zmiana na pozytywne)
Reklama statyczna - emocja jest obecna, ale przez cały czas nie zmienia się jej znak, a w niewielkim tylko stopniu ulega zmianie intensywność (reklama kaszki Nestle - mali mistrzowie) (wg Doliński 2005: 128)
---------------------------------------------------
Uwaga polemiczna:
Komu przypisana jest ta emocja? Aktorom prezentującym produkt? Konsumentowi?
Reklama w dziennikach
Reklama w magazynach
Reklama w magazynach
Reklama na billboardach
Reklama na opakowaniach
Reklama na samochodach
Reklama w Internecie
ZALETY:
niskie koszty reklamy
duża atrakcyjność
szeroki zasięg geograficzny
WADY:
wąska grupa odbiorców
Reklama statyczna
kliknięcie na ten obraz powoduje wejście na stronę, gdzie znajdują się szczegółowe informacje z prezentacją różnych modeli samochodów tej firmy
Reklama w Internecie
Dynamiczna
Reklama w Internecie
Dynamiczna
Reklama w Internecie
Dynamiczna
Reklama w Internecie
Dynamiczna
Reklama w telewizji
ZALETY:
duża siła oddziaływania i szybkie rezultaty
największy zasięg
wysoka wiarygodność i prestiż
najniższy koszt dotarcia do jednego klienta
łatwo zademonstrować działanie produktu
WADY:
wysokie koszty produkcji
brak selektywności demograficznej i geograficznej
nietrwałość przekazu
długi czas oczekiwania na realizację
PRZYKŁADY
Pierwsze polskie reklamy
Danio (erotyka)
Piwo Królewskie (wiodąca melodia), twarożek Turek (wiodąca piosenka: Ach jak przyjemnie), Władca pierścieni (piosenka: Złoty pierścionek)
Reklama w radiu
ZALETY:
wysoka selektywność demograficzna i geograficzna odbiorców
wysoka lojalność
niski koszt dotarcia do grupy docelowej
duże możliwości kreacyjne - pobudza wyobraźnię, przyciąga uwagę
WADY:
przekaz nietrwały - ograniczony tylko do słuchu
stwarza trudności w wychwyceniu reklamy
Kreowanie wizerunku telewizji cyfrowej polsat - strona internetowa
Kreowanie wizerunku telewizji cyfrowej polsat - baner internetowy
Kreowanie wizerunku telewizji cyfrowej polsat - logotyp
Kreowanie wizerunku telewizji cyfrowej polsat - punkt sprzedaży
Kreowanie wizerunku telewizji cyfrowej polsat - stoisko marketowe
Kreowanie wizerunku telewizji cyfrowej polsat - reklama w prasie
Kreowanie wizerunku telewizji cyfrowej polsat - billboard
Kreowanie wizerunku telewizji cyfrowej polsat - ulotki
Kreowanie wizerunku telewizji cyfrowej polsat - plakaty
Słowo i obraz
w reklamie
Dariusz Doliński, Psychologiczne mechanizmy reklamy, Gdańsk 2005
Marek Kochan, Slogan w reklamie i polityce, Warszawa 2002
Między obrazem a tekstem, red. Alicja Kwiatkowska, Łódź 2009
Marek Tokarz, Manipulacyjna funkcja pytań, w: Aida-Media 63, 1999
-----------------------------------------
Tylko dla zainteresowanych:
Jerzy Bralczyk, Język na sprzedaż, Warszawa 1995
Piotr Lewiński, Retoryka reklamy, Wrocław 1999
Słowo i obraz w reklamie
Obraz
Reguły organizujące spostrzegania obrazu przez człowieka
punkt centralny - 1/3 od góry obrazu
automatyczne zauważanie prawego górnego rogu strony
zasada kontrastu (kształt, kolor)
Bodźce werbalne - aktywna półkula lewa; bodźce obrazowe - aktywna półkula prawa
Do prawej półkuli przedostają się informacje znajdujące się po lewej stronie pola widzenia - do lewej półkuli przedostają się informacje znajdujące się po prawej stronie pola widzenia
Praktyczne uwagi na ten temat na warsztatach towarzyszących wykładowi
Słowo i obraz w reklamie
Słowo
słowa emocjonalnie nacechowane (zapamiętywane nawet, gdy nie jest znane ich znaczenie)
pytania w reklamie (Gdzie na Śląsku są najtańsze okna? Zapraszamy do…)
tekst w reklamie:
Napój „Baranek” jest bogatym źródłem wielu witamin. Picie tego napoju czyni ludzi szczęśliwszymi i bardziej optymistycznie nastawionymi do życia
Picie napoju „Baranek”, będącego bogatym źródłem wielu witamin, czyni ludzi szczęśliwszymi i bardziej optymistycznie nastawionymi do życia
Nieprawda, że napój „Baranek” jest bogatym źródłem wielu witamin.
Nieprawda, że picie tego napoju czyni ludzi szczęśliwszymi i bardziej optymistycznie nastawionymi do życia
Nieprawda, że picie napoju „Baranek”, będącego bogatym źródłem wielu witamin, czyni ludzi szczęśliwszymi i bardziej optymistycznie nastawionymi do życia
Słowo i obraz w reklamie
Słowo
slogan `banał, frazes' ~ `myśl przewodnia' = hasło
Obszary działania sloganów:
reklama
polityka
propaganda społeczna
Słowo i obraz w reklamie
Słowo
slogan `banał, frazes' ~ `myśl przewodnia' = hasło
Sytuacja komunikacyjna, w której funkcjonują slogany (wg Marka Kochana)
nadawca
produkt lub idea
twórca
przesłanie
przekaz (slogan)
intencja
odbiorca
kontekst wewnętrzny
kontekst zewnętrzny
Słowo i obraz w reklamie
Słowo
slogan `banał, frazes' ~ `myśl przewodnia' = hasło
Sytuacja komunikacyjna, w której funkcjonują slogany (wg Marka Kochana)
nadawca (ten, kto mówi lub w czyim imieniu mówi) - firma, instytucja
- decyduje o treści i formie komunikatu
- nadawca może sam interpretować slogan
(niby-nadawca, tzw. celbrity)
produkt lub idea (to, o czym się mówi)
- w przypadku corporate image nadawca = produkt
Słowo i obraz w reklamie
Słowo
slogan `banał, frazes' ~ `myśl przewodnia' = hasło
Sytuacja komunikacyjna, w której funkcjonują slogany (wg Marka Kochana)
twórca (autor sloganu i całego przekazu)
- agencja reklamowa
- brak osobistego zaangażowania w produkt lub ideę
- dąży do przekazu zauważalnego, zrozumiałego, zapamiętywanego i ewentualnie sprzedawanego
Słowo i obraz w reklamie
Słowo
slogan `banał, frazes' ~ `myśl przewodnia' = hasło
Sytuacja komunikacyjna, w której funkcjonują slogany (wg Marka Kochana)
przesłanie (to, co ma być odbiorcy zakomunikowane)
Przesłanie może dotyczyć:
- skutków działania produktu: Dłuższe życie każdej pralki to Calgon
- jego cech: Rama - to jest smak
- szczegółów oferty: Miliard w środę, miliard w sobotę
- cech konsumentów: Gilette. Najlepsze dla mężczyzny itd.
Przesłanie musi trafiać w wartości wyznawane przez konsumentów
Przesłanie ważne jest:
- z punktu widzenia trafności (klarowności treści)
- z punktu widzenia atrakcyjności (perswazyjności)
- z punktu widzenia wyjątkowości (produktu)
Słowo i obraz w reklamie
Słowo
slogan `banał, frazes' ~ `myśl przewodnia' = hasło
Sytuacja komunikacyjna, w której funkcjonują slogany (wg Marka Kochana)
przekaz (slogan) - komunikat i znak towarowy
intencja (oczekiwany skutek aktu komunikacji)
odbiorca (ten, do którego chce się mówić)
odbiorca wpisany w slogan: Stać cię na światową jakość; Chłopaki to lubią (piwo EB)
kontekst wewnętrzny (tekst towarzyszący sloganowi, obraz ew. muzyka)
kontekst zewnętrzny (dyskurs w obrębie którego slogan dociera do odbiorcy, inne przekazy)
Niestacjonarni - 7.11.2009
Stacjonarni - 16.11.2009
Słowo i obraz w reklamie
Typy sloganów ze względu na ich miejsce w strukturze przekazu:
Headline - rodzaj tytułu, mający zwrócić uwagę odbiorcy (Chcesz kupić nowy samochód?)
Slogan właściwy - eksponuje cechę produktu lub główną myśl kampanii
Slogo (slogan-logo) - uzupełnia nazwę firmy (Pasta Kiwi but ożywi)
- stosowane jest przede wszystkim przez firmy sprzedające produkty trwałego użytku, np. firmy samochodowe:
Renault to pełnia życia
Citroen - polubisz każdą drogę
Toyota - godna twojego zaufania itd.
Słowo i obraz w reklamie
Typologia technik budowania sloganów (Marka Kochana):
Cytaty z literatury, piosenek, przysłowia itd..
Ociec prać? (proszek do prania Pollena 2000)
Mocny w gębie (papierosy Mocne)
Parafrazy
przysłowia, wyliczanki: Kocha, lubi… smakuje (reklama Bakomy)
fragmenty piosenek: Nie ma jak u Malmy
fragmenty wierszy: ZnaszLEE ten kraj
tytuły filmów: Elektryczna pomarańcza
frazeologizmy: U nas każdy klient ma swoje pięć sekund (Kredyt Bank SA), Kama na ławę
Słowo i obraz w reklamie
Typologia sloganów Marka Kochana:
Cytaty z języka potocznego:
Z pewną taką nieśmiałością (podpaski Always)
Jesteś tego warta
Jak pięknie być sobą
Naruszenie normy językowej:
Kup se loda (lody firmy Sella)
Oszczędność ORAS komfort (armatura firmy Oras)
5. Utrudnienie lektury (wg Kochana ?zmusza do kilkakrotnego czytania):
Big łyk orzeźwia w mig (Pepsi)
Pora na Polar
Gwiżdż na pryszcz (Oxy)
Słowo i obraz w reklamie
Typologia sloganów Marka Kochana:
Wieloznaczność:
Słowo i obraz w reklamie
Typologia sloganów Marka Kochana:
Nazwa produktu w sloganie
cała nazwa w sloganie
Fanta. Fantastyczna przygoda
Plus GSM. Zmieniamy świat na Plus
AWS - zAWSze Polska Wolność Rodzina
część nazwy w sloganie
To nie wizja to Vizir
Autotak. Tak kupisz na raty
Ace. Wybielacz nad wybielacze
Przezorny Zawsze Ubezpieczony
Słowo i obraz w reklamie
Typologia sloganów Marka Kochana:
Nazwa produktu w sloganie
związek z produktem na poziomie treści
Alpen Gold. Szczyt dobrego smaku
Strong… i nie ma mocnych
Chłopi na Wiejską
Współwystępowanie obrazu i słowa
Przewaga obrazu sprawia, że reklama staje się bardziej realistyczna, z kolei przewaga języka decyduje o efekcie perswazyjnym (agitacyjnym).
Relacje języka do obrazu:
ilustrowanie, demonstracja działania
dopełnianie
rozłączność
sam obraz
sam tekst
Relacja obrazu do słowa
ilustrowanie i demonstracja działania
Relacja obrazu do słowa - dopełnianie
Relacja obrazu do słowa - dopełnienie
Relacja obrazu do słowa - rozłączność
Relacja obrazu do słowa - rozłączność
Sam obraz + logo
Sam obraz + logo
Sam tekst
Sam tekst
Co dla kogo? dlaczego? - podstawowe determinanty skuteczności reklamy
Aleksy Awdiejew, …
Dariusz Doliński, Psychologiczne mechanizmy reklamy, Gdańsk 2005
Grupa docelowa
Grupa docelowa jest określana przez relację do produktu: potrzebę konsumpcyjną i dostępność
Ludzie, którzy już używają produktu jakiejś kategorii, najprawdopodobniej będą używać go nadal
Potrzeba konsumpcyjna:
niezbędne produkty pojedyncze (pralka)
niezbędne produkty seryjne (żywność, napoje)
produkty luksusowe (biżuteria)
Konsumenci „eksperci” i „naiwni” (sklepoholicy)
Informacja o produkcie docierająca do konsumentów:
23% przyjaciele, 15% krewni, 6% - reklama
Konieczność badania grup przyszłych konsumentów. Zupełnie inne parametry niż „społeczne” (kto, np. kupuje zupy w proszku, itd.
Grupa docelowa
1. Bada się kto kupuje dany produkt i kto go nie kupuje (konsument ~ nie-konsument):
kobiety ~ mężczyźni
małżonkowie ~osoby samotne
młodzi ~ starzy
bogaci ~ biedni
dzieci ~ ludzie starsi
„W Stanach Zjednoczonych wyraźnie można też wyróżnić reklamy skierowane do mniejszości etnicznych, do osób niepełnosprawnych, a także do ludzi o odmiennej orientacji seksualnej” (Doliński 2005: 54)
2. Powinno się badać:
styl życia
skłonność do zmiany upodobań i przyzwyczajeń
strukturę potrzeb i wyznawanych wartości
Zasada dopasowania w reklamie
związek między charakterem produktu a osobowością konsumenta
związek między produktem i reklamą
sposób dokonywania zakupów i charakterem reklamy
Rodzaje reklamowanych produktów
produkty „racjonalne” i „emocjonalne”
John O'Toole (za Doliński 2005: 56) dzieli produkty na „emocjonalne” i „racjonalne”, przy zakupach których może występować wysokie lub niskie zaangażowanie:
Rodzaje reklamowanych produktów
produkty „racjonalne” i „emocjonalne”
Sam produkt w oderwaniu od sytuacji konsumpcyjnej, od potrzeb i preferencji wewnętrznej konsumentów, nie może stanowić żadnego określonego typu - ani emocjonalnego ani racjonalnego.
Racjonalność produktu zależy przede wszystkim od stopnia niezależnego od odbiorcy zapotrzebowania na niego i cena, a emocjonalność zakłada wewnętrzne zaangażowanie, przeżywanie produktu
(Aleksy Awdiejew)
Rodzaje reklamowanych produktów
produkty niskiego i wysokiego ryzyka
Marc Weinberger (za Doliński 2005: 136) dzieli produkty na niskiego i wysokiego ryzyka klienta przy zakupie towaru oraz emocjonalny lub racjonalny charakter zakupu (tzw. taksonomia PCM: Product Color Matrix):
Reklama produktów „białych” (i niebieskich?)
Reklama produktów „czerwonych”
Reklama produktów
„racjonalnych i emocjonalnych
Rodzaje reklamowanych produktów
produkty publiczne i prywatne
Na charakter reklamy wpływa również sposób eksploatacji reklamowanego produktu oraz przekonania, jakie mają o sobie potencjalni konsumenci
Dwa rodzaje przekonań o sobie - „ja realne” i „ja idealne”
„ja realne” - subiektywne przeświadczenie człowieka o tym, jaki jest, jakie cechy posiada,
„ja idealne” - przekonanie człowieka o tym, jaki chciałby być (Doliński 2005: 59)
Ze względu na sposób eksploatacji produktu możemy wyróżnić towary użytku publicznego (konsumpcja przez innych obserwowana) i prywatnego (konsumpcja nieobserwowana)
Rodzaje reklamowanych produktów
produkty publiczne i prywatne
Kupowanie produktów używanych prywatnie
proszek do prania,
dezodoranty,
prezerwatywy itd.
dopasowywane jest przez klienta do „ja realnego”
Kupowanie produktów używanych publicznie
dom,
samochód,
sprzęt muzyczny itd.
dopasowywane jest do „ja idealnego”, które w ten sposób jest eksponowane, w celu zyskania prestiżu
Rodzaje reklamowanych produktów
produkty publiczne i prywatne
Produkty z którymi wchodzimy w interakcję
jedzenie,
kosmetyki,
ubrania itd.
mają dwa wymiary: prywatny i publiczny, w zależności od tego, kto ma być konsumentem.
Jeśli na przykład zapraszamy na przyjęcie gości, jedzenie czy ubranie zmienia wymiar z prywatnego na publiczny.
Kosmetyki stosowane na noc mają wymiar prywatny, ale stosowane na dzień, kiedy przewidujemy kontakt i innymi ludźmi, mają wymiar publiczny itd.
Wpływ ryzyka na reklamę produktów
Charakterystyka wybranych produktów
Reklama
w strukturze wypowiedzi perswazyjnej
Aleksy Awdiejew…
Aleksy Awdiejew, Grażyna Habrajska, Strategie propagandowe, w: Rozmowy o komunikacji 3, wyd. Leksem 2009
Dariusz Doliński, Psychologiczne mechanizmy reklamy, Gdańsk 2005
Reklama z definicji jest gatunkiem prymarnie perswazyjnym.
Cel - nakłonienie odbiorcy do określonego działania, poprzez strategię perswazyjną, w której informowanie jest połączone z proponowaniem i oddziaływaniem emotywnym
O sposobach wpływania na zmianę postaw będę mówiła więcej w semestrze 3 (Perswazja, manipulacja, propaganda)
Różne poziomy perswazyjności:
informacja pasywna o towarze i usługach
informacja aktywna - wypowiedź perswazyjna
Cechy merytoryczne, perswazyjne i estetyczne reklamy
Informacja w reklamie
Racjonalność: zalety i funkcjonalność produktu
Przedstawienie prawdy absolutnej (blokowanie weryfikacji)
Wyjątkowe (przesadzone) cechy produktu i jego wyższość jako innowacja
Ekspozycja cech sprzyjających i unikanie uwag krytycznych
Kreowanie „normatywności” (zasada zwyczajowości - przyzwyczajenie odbiorcy do produktu)
Perswazja w reklamie
1. rama perswazyjna
Wywoływanie korzystnego do przyjęcia reklamy nastroju i emocji
Nastrój - trwający długo stan afektywny o niewielkiej intensywności
zły - koncentracja na sposobie usunięcia dyskomfortu
dobry - koncentracja na torze pobocznym komunikatu
neutralny - analiza argumentów, koncentracja na torze głównym
Sposoby wywoływania dobrego nastroju:
lubiana przez odbiorcę muzyka
uśmiechnięta twarz aktora
humor
Perswazja w reklamie
1. rama perswazyjna
humor
reklamy dowcipne są lubiane, przyciągają uwagę odbiorcy (nie znaczy skuteczne)
dowcip pomaga w reklamach produktów kupowanych emocjonalnie (piwo, papierosy, kosmetyki, telefony komórkowe - Mumio itd.)
dowcip przeszkadza w reklamach produktów kupowanych w sposób racjonalny (samochody, lodówki Beko, meble itd.)
Perswazja w reklamie
1. rama perswazyjna
Emocja - krótkotrwały stan afektywny o dużej intensywności i silnym pobudzeniu fizjologicznym
Wysokie pobudzenie emocjonalne powoduje zawężenie uwagi i skupienie jej na tych bodźcach, które to pobudzenie wywołują
tym samym zostaje zaburzone przetwarzanie innych bodźców
Emocje wywoływane przez reklamy
lęk (ubezpieczanie Allianz) - najskuteczniejszy średni poziom lęku (duży - „mnie to nie dotyczy”)
wstyd (maszynki do golenia)
wina („pełnowartościowe” pokarmy - Knorr, Winiary)
Perswazja w reklamie
1. rama perswazyjna
1.1. Kreowanie odbiorcy.
Uwzględnienie grupy perswazyjnej - potencjalnego odbiorcy towaru (dopasowanie do jego języka, potrzeb i upodobań) - Castorama
Indukowanie potrzeb, np. Jesteś tego warta. Wykorzystywanie „myślenia życzeniowego”
„Myślenie życzeniowe polega na oczekiwaniu sądów oceniających, których treść i interpretacja są identyczne z treścią systemu przekonań odbiorcy. (…) Występująca na przykład w reklamie kosmetyków formuła: jesteś tego warta! w bezczelny sposób sugeruje ogólną regułę:
REGUŁA OGÓLNA: Tak bezcenny produkt naszej firmy nie jest dla wszystkich - przeznaczony jest dla kobiet wyjątkowych
SĄD KWALIFIKUJĄCY: Ty jesteś wyjątkowa
__________________________
KONKLUZJA/TEZA: Ty jesteś warta naszego produktu” (Awdiejew 2008: 137)
Perswazja w reklamie
1. rama perswazyjna
1.1. Kreowanie odbiorcy.
Ryzyko: narzucenie „woli”.
Kategoryczność tylko jako chwyt - rola „przyjaciela” (odżywka dla niemowląt - przyjaciel mamy), przypomnienie „obowiązku”.
Minimalizacja „nietrafienia” do właściwego odbiorcy (uwzględnienie tabu).
Perswazja w reklamie
1. rama perswazyjna
1.2. Budowanie więzi z odbiorcą.
Polaryzacja: lub mnie, bo jestem dobry : pomóż mi, bo sam nie dam sobie rady.
Komplementy (wyjątkowość Ty).
Apelowanie do Ja, Ty, My.
Imitacja interakcji: pytania, „odpowiedzi” na domniemane pytania.
Perswazja w reklamie
1. rama perswazyjna
1.3. Kreowanie nadawcy.
Autorytet, kompetencja, życzliwość = dobro odbiorcy, wzbudzanie czułości
Medium:
„maskotki” reklamowe - znane i lubiane postacie z filmu, estrady, sportu
eksperci
„zwykli użytkownicy” odpowiednio dobrani do grupy perswazyjnej
dzieci
zwierzęta (Velvet - mięki jak sierść szczeniaczka, Żubr - piwo dla wszystkich)
same produkty „mówiące”
produkt - medium - odbiorca
Odbiorca utożsamia się z bohaterem reklamy (medium)
Emocje wywoływane przez bohatera reklamy przenoszone są na reklamowany produkt
Postacie z filmu, estrady, telewizji i sportu
Eksperci
Zwykli użytkownicy produktów
TV:
Eurobank
Pożyczki BPH
Winiary - smaczna
Dzieci
Zwierzęta
tv: Velvet; reklama mydła; Żubr;
club-sex
„Mówiące” przedmioty / produkty
TV: Łowicz - dania z fasoli
Animacje
TV: Mms dubbing
Perswazja w reklamie
1. rama perswazyjna
1.3. Kreowanie nadawcy.
Rola:
pięknej kobiety (tak - kosmetyki, eleganckie stroje; nie - płyn do mycia muszli klozetowych, środki do odchwaszczania ogródka)
gospodyni domowej (gotuje, pierze, sprząta itd.)
kobieta wyzwolona (szybkie samochody, telefony komórkowe, karty kredytowe itd.)
„macho” (alkohol, papierosy, dezodoranty)
dziecka (zabawki, odżywki itd.)
mądrego starca
Perswazja w reklamie
1. rama perswazyjna
1.4. Ekspozycja (forma)
Zauważalność (czasem za wszelką cenę).
Powtarzalność, procedury magiczne (zasada Goebbelsa), trwałość kampanii reklamowej,
Wykorzystanie sloganów, transformacja znanych powiedzeń,
Wykorzystanie stałych toposów kulturowych
(dom, matka, przyjaciel, gra słów, magia rymu i liczb itd.)
Perswazja w reklamie
1. rama perswazyjna
1.4. Ekspozycja (forma)
Reklama problemowa
ekspozycja problemu (ból głowy, łupież, brak pieniędzy na wakacje itd.),
postać doradcy, który zna rozwiązanie problemu i służy radą (ekspert, osoba, która już sama wypróbowała użycie reklamowanego produktu, osoba publiczna itd.),
rozwiązanie problemu (TV: Nurofen, Voltaren, Gripex),
euforia wywołana usunięciem problemu.
Perswazja w reklamie
1. rama perswazyjna
1.4. Ekspozycja (forma)
Reklama ludyczna
ma charakter metaforyczny,
opiera się na grze mentalnej,
eksponuje jeden komponent semantyczny
nie pokazuje bezpośredniej sytuacji konsumpcji.
(TV: Plus GSM z kabaretem Mumio; N jak Nordea; piwo Żubr)
Perswazja w reklamie
2. argumentacja
Perswazja informacyjna.
Przedstawienie obietnicy. Schemat: Jeśli kupisz T, to... (różnego typu gratyfikacja).
Uproszczenie aksjologii do perspektywy dobra posiadania.
Cel - dobro odbiorcy.
Porównanie ze „zwykłymi” produktami.
Emotywizacja racji. Wzbudzanie emocji: zazdrość, duma, strach itd.
Sugestia: powodzenie w miłości, zdrowie, wygoda (komfort), bezpieczeństwo.
Imitowanie „iluminacji” (nie wiedział(a) wie).
Kreowanie sytuacji problemowej - proponowanie rozwiązania - racjonalizacja emocji (ulga)
Perswazja w reklamie
2. argumentacja
Wykorzystywanie stereotypów
Kobieta - głupia, dogadzająca mężczyznom i dzieciom, skoncentrowana na „typowo kobiecych zajęciach”, w średnim wieku, o miłej powierzchowności, reaguje emocjonalnie
Starzy ludzie - biedni, niechętnie wydają pieniądze, nie zmieniają swoich przyzwyczajeń
Stylistyczne gatunki reklamy
Aleksy Awdiejew, Grażyna Habrajska, Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, tom 2, wyd. Leksem 2006
Reklama - gatunek publicystyczny
Celem tekstów publicystycznych jest perswazja, czyli wywieranie wpływu na odbiorców
Wpływ ten ma powodować zmiany lub umocnienie ich systemów przekonań i motywować ich zachowanie się w społeczeństwie
Reklama - styl mieszany czy stylizacja?
Styl publicystyczny - styl naukowy
Celem tekstów publicystycznych jest perswazja, czyli wywieranie wpływu na odbiorców.
Wpływ ten ma powodować zmiany lub umocnienie ich systemów przekonań i motywować ich zachowanie się w społeczeństwie
Celem tekstów naukowych jest organizacja procesu poznawczego, czyli wspólne dążenie uczestników komunikacji do udowodnienia prawdy lub wiarygodności opisywanych zjawisk rzeczywistości, z pozycji obiektywnych i niezależnych od jakichkolwiek indywidualnych postaw
Styl publicystyczno-naukowy w reklamie
Realizuje reklamowy cel perswazyjny (właściwy stylowi publicystycznemu) i cel organizowania procesu poznawczego (właściwy stylowi naukowemu),
przejawiający się w przekazywaniu informacji o produkcie w sposób zobiektywizowany, które mają być przyjęte jako prawdziwe
Sposób realizacji celu:
opinie zawodowych autorytetów
demonstracje działania produktu
porównywanie efektów działania produktu, wykresy itd.
Ten rodzaj reklamy dominuje w przypadku promowania leków, kosmetyków, samochodów i urządzeń technicznych, usług bankowych
Ten styl realizują przede wszystkim reklamy problemowe.
Styl publicystyczny - styl literacki
Celem tekstów publicystycznych jest perswazja, czyli wywieranie wpływu na odbiorców.
Wpływ ten ma powodować zmiany lub umocnienie ich systemów przekonań i motywować ich zachowanie się w społeczeństwie
Celem tekstów literackich jest wywołanie przeżycia estetycznego odbiorcy przez obrazowe, kreatywne przedstawienie świata
Styl publicystyczno-literacki w reklamie
Poza celem perswazyjnym realizuje również cel właściwy dla gatunków literackich, jakim jest wywoływanie przeżyć estetycznych i ludycznych.
Pojawiają się w nich:
fabuła (TV: mixer-dom (1), Cisowianka (2)),
rymy i rymowanki,
metafory (TV: reklama piwa Żubr (3)),
personifikacje (TV: rozmawiające owoce Caprio, Danio - metoda na głoda),
kalambury i zagadki (TV: N jak Nordea (4)),
intertekst (TV: Play Fresh - Borewicz (5)),
Styl publicystyczno-literacki w reklamie
humor (TV: GSM Plus - kabaret Mumio (6); Posterisan (7))
parodiowanie (reklamy polityczne) (8) itd.
Ten styl realizują głownie reklamy ludyczne
Styl publicystyczny - styl potoczny
Celem tekstów publicystycznych jest perswazja, czyli wywieranie wpływu na odbiorców.
Wpływ ten ma powodować zmiany lub umocnienie ich systemów przekonań i motywować ich zachowanie się w społeczeństwie
Celem tekstów potocznych jest organizacja bezpośredniej komunikacji face - to - face w warunkach realnego (fizycznego) kontaktu interlokutorów, kiedy znajdują się oni w tym samym miejscu i czasie oraz mają jednakowe możliwości obserwacji otoczenia (tła komunikacyjnego)
Styl publicystyczno-potoczny w reklamie
Sylizacja na potoczność (kolokwializacja w tym profesjonalizacja) - TV: Castorama - mix (9)
Realizowany jest jeden cel komunikacyjny, a wykładniki potoczności mają tylko wspomagać jego osiągnięcie
Tego rodzaju reklamy mają najczęściej formy:
scenki z życia, rozmowy przyjaciół, krewnych (TV: Era - sieć rodzinna - odebranie z treningu),
lekcji szkolnej (TV: no to sru (10)) itd.
Stosowane są takie wykładniki potoczności jak:
formy adresatywne, pytania (TV: Fronczewski - Getin Bank (11)),
gry słowne,
imitowanie emocji w sytuacjach konsumpcji indywidualnej (zachwyt nad smakiem - czekolada z bąbelkami - dwie mlaskające dziewczyny) itd.
Styl publicystyczno-potoczny w reklamie
Poza stylizacją na potoczność w reklamach stosowane są również inne rodzaje stylizacji, takie jak:
archaizacja (TV: Pollena - ociec prać (12)),
dialektyzacja (TV: piwo Harnaś (13)) i
internacjonalizacja (TV: reklama piwa Tyskie - babiczka z Chrzanowa, piwo Budweiser (14)).
Stylizacja stosowana jest przede wszystkim w reklamach produktów codziennej konsumpcji.
Pastisz
Stylizacja na inny utwór:
film akcji,
komedia,
wykład naukowy (15),
sielanka romantyczna,
fantastyka,
baśń itd.
Świat reklamy
Dariusz Doliński, Psychologiczne mechanizmy reklamy, Gdańsk 2005
Funkcje reklamy
Funkcje reklamy komercyjnej:
globalne kreowanie potrzeb i popytu.
informowanie.
kształtowanie gustu (estetyka).
kształtowanie mody i wzorców zachowań społecznych (integracja społeczna, identyfikacja z grupą docelową, oddziaływanie cywilizacyjne).
dążenie do idealnego świata wyobraźni (planowanie dobrostanu)
Dobra i zła reklama. Nieadekwatność między `dobrą' reklamą, a jej skutecznością.
Ocena nie zawsze jest poprzedzona racjonalizacją (dlaczego się podoba?). Preferencje (estetyczne) nie wymagają inferencji
Historia reklamy
Gliniane tabliczki w Babilonie (szewc, kupiec handlujący cudowna maścią).
Pompeje (napisy na ścianach: najlepsze łaźnie, zajazdy, zakłady ciesielskie…)
Jeden z najstarszych znanych szyldów oznaczających sklep rzeźniczy w Pompejach.
Źródło: J. T. Russell, W.R. Lane, Reklama według Ottona Kleppnera, 2000, s. 6
Historia reklamy
Londyn 1480 rok: na ścianach świątyń ulotki zachęcające do kupienia książek religijnych.
Pierwsza gazeta z reklamą - 1591 roku,
Pierwszy plakat - 1740.
Rozwój mediów i możliwości reklamy (Ameryka: 1921 - radio, 1939 - TV).
Inwazja reklamy
Do 300 reklam dziennie, na ulicy, spamy, poczta, gazety itd.
Pasywna - graficzna, aktywna - radio, TV.
Życie w reklamie, przenikanie itd.
Iluzja „odporności”. Podświadome oddziaływanie reklamy. „Innym reklama szkodzi, ale nie mnie”.
PLOTKA
Stosunek do reklamy (wyłączenie się). Antyreklama (zabroniona prawem), ale plotki nie są zabronione. Bojkot „Kodu da Vinci” itd.
Skuteczność reklamy
Trudność oceny: za dużo czynników motywujących sprzedaż (oprócz reklamy):
1.popyt - nisza, moda (papierowa sukienka 1966-68), potrzeba konsumpcyjna (dzieci/starcy i słodycze), cena, prestiż itd.
„Umieranie” popytu (papierowe sukienki, kapelusze męskie, rowery?)
2. wybór/brak wyboru (obecność zbyt wielu wariantów, brak rozróżnienia)
3. konsumpcja wymuszona (sól, chleb, mięso, banany Ciquita)
Realne potrzeby a reklama (najbardziej optymalny wariant). Niektóre towary dla niektórych nie wymagają reklamy.
Dyferencje rynkowe
Dyferencje (różnice) rynkowe przedmiotów tego samego rodzaju nie mają nic wspólnego z ich ceną; cena jest (pozytywnym bądź negatywnym) miernikiem (symbolem) tych dyferencji (w takim samym sensie, w jakim pieniądz jest symbolem).
Produkty (tego samego rodzaju) dyferencjują się poprzez:
markę (Biedronka - Harolds),
jakość wykonania (np. 'japońska jakość wykonania' vs. 'chińska jakość wykonania'),
pochodzenie produktu (napis na camembert Saint Benoit - "oryginalny ser typu brie wyprodukowany we Francji"),
pochodzenie składników produktu ("wszystkie składniki pochodzą z ekologicznych upraw"),
charakter procesu produkcji ("wyprodukowano bez udziału pracy dzieci"),
pojęcia określające jego klasę (Mercedes S, "Teraz Polska", "Polskie Zioła", Gniotpol)
Dobra reklama
Dobry produkt a dobra reklama (czy można zareklamować bubel?)
zachęcanie do spróbowania (tylko tu można klienta nabrać)
zachęcenie do kupienia po raz kolejny
przywiązanie klienta do marki
Ludzie kupują „wyobrażenie” o towarach.
Subiektywnie „dobra” reklama - to taka, której wizualizacja odpowiada idealnemu JA.
Motywacja: złożone procesy demograficzne, kulturowe i socjologiczne. Zmiana preferencji, zanik obyczaju, powody technologiczne (wyparcie przez doskonalsze towary: walkmany i MP3, ipody itd.)
Marketing mix i zasada łańcucha
Cztery P: product, place, price, promotion
Zasada łańcucha - słabość najsłabszego ogniwa można nadrobić skutecznymi działaniami w innych ogniwach.
Produkt - ludzie kupują wyobrażenie o produkcie (firma - marka itd.).
O zakupie decyduje znajomość marki, reputacja sklepu, cena, warunki gwarancji, poziom reklamowania itd.
Rozszerzanie marki (podczepienie produktu - dodawanie „nowych” cech - np. light(s)).
Zasada kontrastu - poszukiwanie cech różniących produkt od analogicznych.
Produkt musi mieć cechy przypominające już konsumowane (konserwatyzm).
Logo firmy. Kolory. Napisy etc. Kolor a synestezja najbardziej sprzyjających cech produktu: niebieski - zimno, żółty, czerwony - ciepło, optymizm, biel, czerń - elegancja, zieleń - ekologia, pomarańcz - witalność. Zależności kulturowe.
Marketing mix i zasada łańcucha
Cztery P: product, place, price, promotion
Miejsce - umieszczenie towaru na półkach, organizacja poszukiwania w supermarkecie.
Ludzie przyzwyczajają się do miejsca produktów. Lepiej dobrze zaplanować od początku i nie ruszać.
Słodycze, baterie, drobiazgi koło kasy.
Reguła prawej strony - z prawej strony towar najłatwiej zauważalny.
„Przeceniony bestseller” - mało chodliwe książki bez przeceny
Gradacyjne ułożenie towarów wg Marki (klasy) i ceny. (od najtańszych - do najdroższych) vs Umieszczenie wśród renomowanych.
Rola pustej przestrzeni
Marketing mix i zasada łańcucha
Cztery P: product, place, price, promotion
Cena - nie zawsze najtańsze produkty są najchętniej kupowane. Cena kojarzy się z trwałością i jakością - jeśli reklama mówi o wysokiej jakości, to musi być wysoka cena
Sztuczki z cenami:
cena psychologiczna: 9,99.
obniżki, wysprzedaże, promocje itd. (samochody, ile można „zaoszczędzić”)
raty.
efekt kontrastu.
Subiektywna ocena wysokości ceny
Zadowolenie z ceny jest proporcjonalne do zadowolenia z zakupu.
Etyka
Reklama jako uwodzicielka - manipulowanie przekonaniami i emocjami odbiorców
Nakłanianie do konsumpcji towarów bezwartościowych (filmy, muzyka) i szkodliwych dla zdrowia (alkohol, papierosy, tłuszcz, cukier itd.)
Nieskuteczność reklamy alkoholu i papierosów (walka między producentami)
Ostrzeżenie: alkohol szkodzi zdrowiu; papierosy powodują choroby serca itd.
Szkodliwość reklamy leków:
ostrzeżenie: skontaktuj się z lekarzem…
sprzeczność z przedstawieniem jako panaceum na wszystko i dla wszystkich
deficyt informacyjny, rytualna gadanina, ogólniki, wykresy, naukawość
Komunikaty ostrzegawcze a dysonans poznawczy - to nie dla mnie
Etyka
Reklama podprogowa (podświadoma)- naruszenie procesu reklamowego, w którym ważną rolę odgrywa świadomość (mit)
Dynamiczność reklamy zwiększa zaangażowanie w sposób sztuczny (odbiorca nie nadąża z uświadomieniem).
Wykorzystywanie roztkliwienia „schemat dziecięcości”: bezbronność dzieci, szczeniaków, osoby ułomne itd.
Zakaz pornografii i seksu w reklamie (omijanie: lody, słodycze itd.)
Antyreklama, fałszywe informacje, niedomówienie itd. (zwykły proszek i reklamowany)
TV: Kontrowersyjna reklama; reklama mobilking
Strategia reklamy
Aleksy Awdiejew
Dariusz Doliński, Psychologiczne mechanizmy reklamy, Gdańsk 2005
Konsekwencja.
Przedreklama.
Ciągi reklamowe.
Premie, talony, zniżki, promocje, dodatkowe atrakcje.
Organizowanie spotkań reklamowych.
Kluby i towarzystwa określonych marek (zniżki dla stałych konsumentów itd.).
Ciągi towarowe:
telewizor - tuner satelitarny - DVD odtwarzacz - DVD nagrywarka - kino domowe itd.
Dowód społeczny
Renoma firmy. Jej historia i popularność.
Informacja o sprzedaży.
Tworzenie wizerunku „dobrego produktu”.
Wyobrażeniowy schemat dobrego produktu.
Nowa dobra reklama tylko dobudowuje ten schemat.
Następuje asymilacja nowej informacji (specyfikacja wewnątrz schematu).
Ryzyko - zmiana schematu (zupełnie nowy produkt?).
Akomodacja (przystosowanie) jest naruszeniem stereotypu.
Najlepszy efekt - schemat dobrego produktu łączy się z dopasowaniem do niego klienta (im większe dopasowanie, tym mniej krytyczny jest klient)
Sympatia. Deficyt. Kontrast
Sympatia, autorytet.
Związek między atrakcyjnością reklamującego i estetyką towaru (atrakcyjne osoby - kosmetyki, auta, ubrania, obuwie itd. - akumulacja w schemacie).
Dla towarów, których estetyka jest drugorzędna - artykuły prozaiczne (proszki do prania, komputery, telefony, pasty do zębów, leki itd. - atrakcyjność przeszkadza -sprzeczna akumulacja)
Deficyt.
Ograniczenie warunków sprzedaży (czas, miejsce, okazja itd.).
Wysprzedaże.
Ograniczenie grupy klientów (manipulacja cenowa, kredyty preferencyjne itd.)
Kontrast („zwykłe towary” vs reklamowane)
Specyfika kulturowa
Zasada: tworzenie wizerunku, który nie koliduje ze stereotypem grupy docelowej.
Kolizja uniemożliwia zaakceptowanie schematu dobrego produktu dopasowanie się do jego wizualizacji.
Globalizacja i reklamy „importowe”
Osram (żarówki), Pupa (kosmetyki), Chevrolet Nova (po hiszpańsku no va `nie pojedzie') itd.
Czy zrezygnować z nazwy, która w innych warunkach skutecznie reklamuje towar, czy poczekać na jej „wytarcie” semantyczne.
Specyfika kulturowa
Kultury kolektywistyczne (hierarchiczne) i indywidualistyczne (egalitarne).
Typ towaru i wartości typowe dla danej kultury.
Kolektywistyczne (Meksyk, Chile, Korea, Polska itd.) - wybór zgodnie z tradycją grupy - wybór grupy wyborem jednostki (auto - mężczyzna; słodycze - matka), podkreślanie wartości rodziny.
Indywidualistyczne (USA, Francja, Niemcy itd.) - wyjątkowość jednostki, możliwość uzyskania sukcesu, dążenie do przyjemności, indywidualne traktowanie towaru, nowości itd.
Autorytet, dowód społeczny - kolektywistyczne
Sympatia, konsekwencja, deficyt - indywidualistyczne
Komponenty procesu reklamowego
1. Określenie typu produktu (racjonalny - emocjonalny, wysokiego - średniego - niskiego ryzyka, konsumpcji społecznej, prywatnej). Znany - nieznany, przywiązany do marki - wolny, technologicznie nowy - technologicznie tradycyjny.
2. Określenie grup docelowych - (g1, g2 … gn). Uściślenie typu produktu pod względem racjonalności - emocjonalności, stopnia ryzyka). Wybór grupy do projektowania reklamy.
3. Organizacja ostensji. Wybór miejsca, czasu nadania reklamy. Stopień uczestnictwa danej grupy w mediach. Wybór typu reklamy: agresywna - pasywna.
Komponenty procesu reklamowego
4. Organizacja uwagi. Wybór sposobu prowokowania w zależności od preferencji danej grupy: konserwatyzm, indywidualizm, egalitaryzm - hierarchizm. Zasada sympatii, autorytetu, dowodu społecznego, konsekwencji, kontrastu, zagadki, gry itd.
5. Organizacja zaangażowania. Kreowanie dla danej grupy wyobrażeniowej sytuacji konsumpcji. Określenie komponentów SK w zależności od preferencji danej grupy: otoczenie, ekspozycja towaru, ujęcie problemowe, zasada happy endu, informatywność - ekspresywność, wybór gatunku: od spotu do noweli.
6. Rewizja komponentów pod względem możliwości odbioru reklamy i utożsamiania się z uczestnictwem w SK. Cel - maksymalne ułatwienie tego utożsamiania się.
Reklama społeczna i polityczna
Bogusława Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2007
Dariusz Doliński, Psychologiczne mechanizmy reklamy, Gdańsk 2005
Reklama polityczna i społeczna
Cele
reklama polityczna - walka o głosy wyborcze (czasem budowanie korzystnego obrazu kraju)
reklama społeczna - wywołanie społecznie pożądanych postaw lub zachowań
Środki
reklama polityczna - autoprezentacja, krytyka / ośmieszanie przeciwnika, plotka i pogłoska
reklama społeczna - często nieprzyjemna (choroba, śmierć, tragedie, nieszczęścia itd.); brak gratyfikacji lub odsunięta w czasie
Grupy docelowe
reklama polityczna - wyborcy
reklama społeczna - całe społeczeństwo
Reklama polityczna
Emocjonalny charakter reklamy (3/4 Polaków to funkcjonalni analfabeci)
czujemy sympatię do ludzi, którzy są do nas podobni
większym nieszczęściem jest polityk niemoralny niż niekompetentny
2. Sposób prezentacji w reklamie politycznej
reklama prymitywna - gloryfikacja polityka / partii / idei (1, 1a - 2)
reklama typu „gadające głowy” (3)
reklama prawdziwego kina - polityk w pracy i w domu
reklama osobistego dowodu - technika: człowiek z ulicy (4) i technika: świadectwa znanej osoby
reklama „neutralnego” sprawozdawcy
3. Reklama pozytywna i negatywna
Reklama negatywna
Reklama negatywna sensu stricte - przedstawienie konkurenta w możliwie najgorszym świetle
(1.1) reklama problemowa - negatywne przedstawienie poglądów i postaw konkurenta (np. popieranie aborcji na życzenie, praw dla homoseksualistów itd.) (5-6)
(1.2) reklama wizerunkowa - negatywne przedstawienie osobowości i charakteru przeciwnika (choroby, życie osobiste / intymne, przeszłość, konflikty z prawem itd.)
Reklama atakująca - napastliwe podkreślanie słabych stron rywala (niedomówienia, insynuacje, plotki, kłamstwa itd.) (7-10 i 10a)
Reklama negatywna
Reklama porównawcza - konfrontacja cech walczących kandydatów
(3.1) bezpośrednia reklama porównawcza - przekaz dwustronny kontrastujący konkurentów (11-12 ~12a)
(3.2) sugerująca reklama porównawcza - przekaz jednostronny, nie wskazuje wprost przeciwnika politycznego, skłania do porównywania kandydatów
(3.3) powierzchowna reklama porównawcza - wykorzystuje ogólniki, których nie można zakwestionować (13)
(3.4) zaangażowana reklama porównawcza - odwołuje się do konkretów i faktów, wykorzystuje jasną argumentację (UPR-4)
(4) Reklama dysrupcyjna (disruption) - odchodząca od stereotypów i łamiąca obowiązujące konwencje (14-15 spot LiD - wymaga asumpcji)
Reklama polityczna - PiS
Reklama polityczna - LiD, PO, LPR; Samoobrona
TV:; Senyszyn; UPR; Partia Kobiet; przeciwko neofaszystom
Parodie reklamy politycznej
Zachęcanie do udziału w wyborach
Reklama społeczna
Reklamy, których twórcy mówią ludziom, co mogą zyskać, jeśli podejmą działania, do których są namawiani, lub co mogą stracić, jeśli tego nie zrobią
Emocje:
nadzieja (działanie dla własnego dobra - np. utwórz własną firmę, pij mleko itd.)
lęk (działanie dla własnego dobra - np. palenie papierosów, badanie piersi, jazda po alkoholu itd.)
współczucie (działanie dla dobra innych)
Wywoływanie nadziei
Nakłanianie do:
dbania o zdrowie (20)
aktywności zawodowej
(21-22)
Wywoływanie lęku
Komunikat powinien:
wzbudzić silny lęk
pokazać sposób, w jaki można usunąć przyczynę tego lęku
sposób ten musi być widziany jako bardzo efektywny
odbiorca przekazu musi uznać, że jest w stanie podjąć zlecane działanie (potrafi, ma pieniądze, ma czas itd.)
Wywoływanie lęku
- prędkość
Wywoływanie lęku
- alkohol / narkotyki (23)
Wywoływanie lęku
- sprawny samochód
Wywoływanie lęku
- zapinanie pasów
Wywoływanie lęku
- foteliki dla dzieci
Wywoływanie współczucia
(1) w celu reagowania na zło
Wywoływanie współczucia
(2) w celu udzielenia pomocy fizycznej, reagowania na niesprawiedliwość
Wywoływanie współczucia
(3) w celu udzielenia pomocy finansowej
23