E K O N O M I K A T U R Y S T Y K I
Zakres:
1) Umiejscowienie przedmiotu wśród dyscyplin naukowych i zjawisk gospodarczych
•Turystyka- ruch turystyczny
2) Definicje turystyki z punktu widzenia:
- przedmiotu- ujęcie socjologiczne, przestrzenne, ekonomiczne.
- ze względu na podmiot formujących doktrynę: organizacje międzynarodowe (WTO), krajowe organizacje i urzędy zajmujące się turystyką.
- statystyką
- praktyką turystyczną
•Pojęcie turysty wg. WTO:
Turysta- to osoba, która przebywa w podróży dłużej niż 24 h i korzysta min. z jednego noclegu.
•Turystyka- ogół działań ludzi, którzy podróżują, przebywają na wypoczynku, w interesach i innych celach przez okres krótszy niż jeden rok bez przerwy w miejscach znajdujących się poza ich zwykłym otoczeniem
•Ekonomiczne skutki tych działań to przedmiot zainteresowania EKONOMIKI.
•Rekreacja- jako wypoczynek bez konieczności podróży.
•Turystyka z punktu widzenia ekonomii to:
- podaż
- popyt
- skutki ekonomiczne z tym związane
•Przemysł turystyczny - przedsiębiorstwa i obiekty oferujące usługi i urządzenia dla turystów i osób korzystających z rekreacji.
•Ekonomia- nauka o stosunkach ekonomicznych i prawach rządzących produkcją i podziałem, wymianą i konsumpcją na różnych szczeblach rozwoju społeczeństwa, początkowo kojarzona tylko z produkcją, dopiero potem doszły usługi.
•Ekonomika turystyki- to nauka zajmująca się badaniem zjawisk i prawidłowości ekonomicznych występujących w turystyce, mająca na celu ustalenie metodami naukowymi najbardziej efektywnych instrumentów polityki turystyki i zarządzania, zmierzających do optymalnego zaspokojenia szeroko rozumianych potrzeb społecznych związanych z tą dziedziną.
•Nie jest to sztuka dla sztuki, ale musi:
- służyć rozwojowi
- uwzględniać prawa ekonomii
- uwzględniać przy formułowaniu polityki turystyki
- sprzyjać podejmowaniu optymalnych decyzji
Jest to dyscyplina wyjściowa dla wielu sfer działalności
•Ekonomiczny aspekt turystyki XIX w.:
- pierwsze źródła mówiące o ekonomicznych skutkach turystyki to 1896 r. Szwajcaria (podkreślano pozytywne dla mieszkańców efekty przyjazdu turystów do miejscowości uzdrowiskowych)
- Austria- Graz 1883 r. „przemysł turystyczny jest dziedziną służącą odwiedzającym”, przemysł turystyczny to przełom XIX i XX w.
•Ekonomiki funkcjonalne
np. przedsiębiorstwa turystycznego
hotelarstwa
marketing
zarządzanie
•W Polsce od lat 90-tych rozwija się ekonomika turystyki- wcześniej była to działalność socjalna państwa często łączona ze sportem i rekreacją w strukturze zarządzania.
• Obecnie w Polsce turystyka jest w resorcie gospodarki. Analizami ekonomicznymi i innymi zajmują się w Polsce:
Instytut Turystyki
Ośrodki Akademickie
Szkolnictwo ponad średnie
•Obecna tendencja to orientacja rynkowa w turystyce:
- nastawiona na produkt (rynek sprzedawcy)
- nastawiona na sprzedaż (rynek nabywcy)
- marketing
•Najważniejszym zadaniem ekonomiki jest: co trzeba badać, jakie kategorie ekonomiczne są najważniejsze dla branży, jak unikać kosztownych ale nieefektywnych badań.
•Zakon Templariuszy był „ pierwszym biurem podróży”, 1100- 1117 r.- „pierwszy łańcuch hotelowy”- ich zakony, siedziby były w pewnym oddaleniu od siebie, tak by w jednym dniu można było przemieścić się z jednego do drugiego obiektu.
•Małżeństwa i wojny były powodami przemieszczania się ludności. Wyprawy Marco Polo (opis trasy przejazdu, przejścia) przyczynił się do rozwoju turystyki.
•Wielkie odkrycia geograficzne były także przyczyną rozwoju wiedzy o świecie i kolejnych wypraw, podróży i rozwoju gospodarczego.
Chęć leczenia się - podróże do wód.
Pod koniec XIX w. ogromne migracje ze wsi do miasta.
Czas wolny.
Czynniki od których zależy rozwój TiR w ujęciu ekonomicznym:
1.Cywilizacja i urbanizacja rodzi stres.
2. Czas wolny od pracy (płatne urlopy i wakacje) i po pracy (skracanie dnia pracy). Celem jest odtworzenie sił( do końca lat 50- tych), konsumpcja i rozwój kulturalny.
3. Siła nabywcza ludności- zależy od wielkości dochodu narodowego na mieszkańca. Gdy wzrasta to poprawia się sytuacja ekonomiczna jednostki i następuje wzrost wydatków na turystykę.
4.Ochrona środowiska naturalnego, przyrodniczego i społecznego.
5.Pierwsze opracowania teoretyczne podkreślające aspekt ekonomiczny turystyki to II poł. XIX i XX w.
• Zwrócono uwagę, że turystyka i rekreacja to gałąź gospodarki, a ich rozwój może wpłynąć na poprawę sytuacji ekonomicznej. Jest to dziedzina gospodarki, która tworzy wiele miejcs pracy- 1 gość obsługiwany jest przez ok. 10 osób.
•Zmiany polityczne i ich wpływ na TIR:
- likwidacja stereotypów
- współpraca międzynarodowa
- znoszenie barier w podróżach
•Wpływ mas mediów na tworzenie potrzeb poznawczych
•Turystyka jako gałąź gospodarki:
- od pojedynczych „wykonawców” (gospoda, dyliżans, kolej, hotel)
- działy- hotelarstwo, gastronomia, transport, biura podróży.
WARUNKI NATURALNE A ROZWÓJ TURYSTYKI:
Warunki naturalne turystyki tworzą następujące elementy:
litosfera- rzeźba terenu, osobliwości geologiczne
atmosfera- jakość powietrza, temperatura, pokrywa śnieżna
hydrosfera- rzeki, potoki, jeziora, zbiorniki wodne, morza, źródła mineralne
pokrywa glebowa
szata roślinna- lasy, osobliwości flory
świat zwierzęcy- ryby, ptaki, zwierzęta łowne
krajobraz- konglomeraty wymienionych elementów o wysokich walorach estetycznych
Produkty pracy ludzkiej jako składnik walorów:
miejsca związane z historią
dzieła urbanistyki, architektury
dzieła techniki
Warunki naturalne a ekonomika:
wspomagające np. klimat
utrudniające np. ukształtowanie terenu, podłoże
Nadmierny napływ turystów powoduje degradację środowiska, sezonowa sprzedaż towarów.
Ruch turystyczny i rekreacja, ujęcie ekonomiczne, definicje, motywy, typologia
1.Definicja ruchu turystycznego w ujęciu przestrzennym- to przemieszczanie się ludzi.
2.Aspekt ekonomiczny ruchu turystycznego:
a) pozytywny- ożywienie gospodarcze
- przepływ środków finansowych
- nowe miejsca pracy
- nowe technologie i techniki
- rozbudowa infrastruktury, która ma wpływ na sytuację ludności
miejscowej ( np. banki, transport).
b) negatywny- wtedy, gdy liczba turystów przekroczy „bezpieczny próg” i stanowi zbyt duże obciążenie dla ludzi i środowiska.
3) Rozłożenie konsumpcji turyst. w czasie- pojęcie sezonu (ponad 70% ruchu tur. na polskim wybrzeżu to lipiec i sierpień).
4) Każdy ruch turystyczny to następujące etapy:
5 P - przygotowanie, podróż tam, pobyt, podróż powrotna, podsumowanie
Przygotowanie - zawsze odbywa się w miejscu zamieszkania: dokumenty, transport, ubezpieczenie, sieć biur podróży lub biur przewoźników- czyli dostępność.
Podróż tam - rodzi rozwój transportu: sieci dróg, sieci kolejowe, połączenia lotnicze, promowe ; wpływa na podnoszenie komfortu podróży- wyposażenie środków transportu,
stan dróg, usługi łączone np. fly& drive
Pobyt - rozwój bazy noclegowej- jej standard, położenie, otoczenie, specjalizacja; baza gastronomiczna- dostępność, ceny, kuchnia regionalna; infrastruktura; atrakcje programowe
Podróż powrotna - patrz podróż tam, ale musi być wygodniejsza.
Podsumowanie - obecnie się je dodaje- bardzo ważne, od tego bowiem zależy jak turysta oceni wyjazd i czy dalej będzie klientem.
•Motywy podróży turystycznej:
społeczne- chęć naśladowania innych; chęć zapoznania się z innymi cywilizacjami; chęć poznania innych kultur; chęć poznania świata; chęć osobistego poznania tego o czym się słyszało, widziało w TV, gazetach
rodzinne lub plemienne- odbudowa więzi rodzinnych(wizyty rodzinne), nawiązywanie kontaktów rodzinnych, poszukiwanie korzeni rodzinnych; podróże w celu wprowadzenia dzieci w dorosły świat tzn. pokazywanie nowych miejsc, poznanie świata.
osobiste lub egoistyczne- chęć ucieczki od życia codziennego, np. pracy, miejsca zamieszkania; chęć pogłębienia własnej wiedzy ; kompleks „tarzana”- chęć sprawdzenia się w nowych sytuacjach; chęć dominacji; sprawdzenia w sytuacjach ekstremalnych; egoistyczne- mnie będą podziwiali itd., potrzebny do własnego rozwoju.
•Typologia motywacji wg. Światowej Organizacji Turystyki (WTO):
związane z kult. fizyczną oraz fizjologią- zdrowie, wypoczynek, relaks
kulturalne, psychologiczne i edukacyjne- ciekawe spektakle, widowiska
motywy towarzyskie i etniczne- wyjazdy grupą przyjaciół
rozrywka, zabawa, przyjemność
związane z praca, udział w konferencjach
religijne np. pielgrzymki, uczestnictwo w specjal. obrzędach
•Kryteria podziału turystyki:
wg motywów
ze względu na podmiot (liczba uczestników, czas pobytu, pora roku, rodzaj zakwaterowania, środki transportu, itp.)
ze względu na pochodzenie turystów na: krajową, przyjazdową, wyjazdową.
Dobra i usługi na rynku turystycznym:
1. Definicja dobra- dobro lub zespół dóbr danych przez naturę, historię lub ludzką działalność, na które występuje popyt turystyki.
Produkt turystyczny→ dobro+ usługa (produkt się produkuje, a usługi świadczy)
Dobra→ warunki naturalne+ działalność człowieka
2. Definicja podaży- ilość produktu turystycznego oferowana na sprzedaż przy danej cenie i w danym czasie.
3. Produkt turystyczny- to dobra i urządzenia turyst.(baza materialna turystyki) oraz usługi.
4. Dobra i urządzenia turystyczne:
a) podstawowe- walory turystyczne naturalne i antropogeniczne
b) komplementarne- sieć transportowa, środki transp. baza noclegowa, baza żywieniowa, baza towarzysząca.
5. Podział walorów ze względu na funkcje:
a) wypoczynkowe
b) krajoznawcze
c) specjalistyczne
6. Usługi turystyczne: Produkt turystyczny
a) podstawowe ↓
b) komplementarne dobro + usługa
/ \
podstawowa komplementarna
7. Definicja usług wg. O. Langego: „Towar się produkuje a usługi świadczy”. Czynności związane z zaspokajaniem potrzeb ludzkich, ale nie służących do wytwarzania przedm.
8. Podział usług:
a) materialne skierowane na osobę:
- medyczne
- kosmetyczne
- noclegowe
- transportowe
b) materialne skierowane na przedmiot:
- konserwacyjno- reparacyjne
- pralnicze
- porządkowe
- transportowe
c) niematerialne skierowane na osobę:
- oświatowe
- informacyjne
- kulturalne
d) czynności niematerialne:
- finansowe
- prawne
- ubezpieczenia
- konsultacyjne np. odp. na pytania związ. z podróżą
9. Cechy produktu turystycznego:
- konsumpcja jest jednorazowa
- różnorodność prod. (usługi świadczy człowiek- mają charakter unikalny)
- podstawą zakupu jest wyobrażenie, idea dotycząca głównie miejsca docelowego
- popyt jest nietrwały
-musi odbywać się w określonym czasie i miejscu
- nie może być magazynowany (ale rezerwowany tak)
- świadczenie usług i konsumpcja występują jednocześnie
- nabycie produktu- jest tymczasowe prawo do jego użycia
- ocena produktu kształtuje się w bezpośrednim kontakcie między klientem a świadczącym.
10. Ekonomiczny charakter produktu:
- musi spełniać 3 warunki:
musi służyć zaspokajaniu konkretnych potrzeb (tzw. akceptacja społ.)
musi mieć określoną cenę
musi mieć charakter wymienny
Turystyka jako zjawisko ekonomiczne:
- ekonomiczna treść zjawiska turystyki przejawia się w działalności gospod. mającej na celu przygotowanie regionu recepcji ruchu turystycznego do przyjęcia turystów oraz w tworzeniu źródeł dochodów strefy obsługi
- turystyka powoduje powstawanie nowych dziedzin usług i wytwarzania nowych produktów, a więc aktywizuje działalność gospodarczą
- Wielkość i struktura popytu turystycznego- funkcje konsumpcji:
1. Definicja popytu- suma dóbr, usług i towarów, które turyści są skłonni kupić przy określonym poziomie cen.
● jest to trochę inna definicja niż w ekonomii, bo:
- produkt turystyczny składa się z dóbr i usług
- cena produktu jest subiektywna
- nie jest potrzeba podstawową, aby doszło do konsumpcji , muszą być spełnione określone warunki.
2. Popyt potencjalny- ( nie występuje na rynku)- a popyt efektywny, który ma pokrycie w dochodach
3. Pojęcie dochodu indywidualnego i jego podział na wydatki niezbędne i wg. upodobań (rezerwa i konsumpcja swobodna):
- poziom dochodów musi być na tyle duży, by powstał fundusz na konsumpcję swobodną
- czynniki kształtujące popyt turyst. muszą mieć dużą siłę oddziaływania by część lub całość funduszu konsumpcji swobodnej został skierowany na zaspokojenie potrzeb turystycznych
- konsumpcja turystyki następuje po przekroczeniu określonego poziomu dochodów
- na popyt turystyczny wpływ mają też czynniki pozaekonomiczne: moda, efekt demonstracji oraz na ile na rynku obecna będzie tzw. turystyka socjalna.
4. Badanie popytu- to analiza zależności pomiędzy popytem, dochodem i ceną :
a) dochodowa elastyczność popytu- jeśli w grupie nastąpi większy niż 1% wzrost wydatków na turystykę jako odpowiedź na 1 % wzrost dochodu do konsumpcji swobodnej wtedy mówimy o rynku dochodowo elastycznym, a gdy zmiany tych wskaźników są mniej niż proporcjonalne to występuje rynek dochodowo nieelastyczny .
b) cenowa elastyczność popytu- gdy rośnie cena to popyt spada i odwrotnie.
• Główne czynniki rozwoju popytu turystycznego:
zwiększenie ilości czasu wolnego
wzrost poziomu dochodów
rozwój oświaty, zmiana obyczajów
rozwój środków transportu
industrializacja i urbanizacja
walory i infrastruktura turystyczna
polityka turystyczna
motywy wyjazdów turystycznych
Klasyfikacja czynników popytowych:
ekonomiczne:
- ogólnogospodarcze: poziom Dochodu Narodowego, poziom płac, stopa bezrobocia, struktura konsumpcji, międzynarodowa wymiana gospodarcza
- dochodowe: dochód, moda, efekt demonstracji( wszyscy jeżdżą to ja też), turystyka socjalna
- cenowe: zmiany cen produktów turystycznych i cen substytutów
b) społeczno- ekonomiczne:
- czas wolny
- czynniki demograficzne (wiek, płeć, liczba rodzin, miejsce zamieszkania)
- kulturalne
-motywy podróży
c) podażowe:
- polityka turystyki (ułatwianie lub utrudnianie graniczne, limitowanie turystyki-ograniczone wejścia np. rezerwaty, turystyka socjalna)
- infrastruktura transportu- ilość, jakość
- dostępność obiektów hotelowych i gastronomicznych
- sieć organizatorów turystyki- koncesje→ transport osobowy, usługi o charakterze przewodnictwa, pilotażu .
Cechy charakterystyczne popytu turystycznego:
- jest niejednorodny i heterogeniczny (wew. rozbudowany)
- występuje w grupie wydatków na konsumpcję swobodną
- popyt efektywny jest uzależniony od wzrostu dochodów w większym zakresie niż innych rodzajów konsumpcji
- jest elastyczny dochodowo
- jest mobilny tj. konsument udaje się do miejsca występowania podaży
- jest substycjonalny
- jest odnawialny
- łączony
- elastyczny cenowo
- sezonowy
- może być inflacjogenny
- wypadkowa popytu ma wszystkie składniki podaży
- w bardzo dużym stopniu zależy od społeczno- gospod. polityki państwa
Mierniki popytu turystycznego:
wielkość ruchu turystycznego i jego struktura
aktywność turyst. netto (% osób wyjeżdżających do ogółu) i brutto( podróże- ile razy badana społeczność wyjeżdżała)
Klasyfikacja ruchu turystycznego:
opisująca podróż
opisująca uczestników
Wydatki turystyczne:
poprzedzające podróż
w czasie podróży tam i powrót
w miejscu pobytu
Podaż turystyczna :
Def.1- ilość produktu turystycznego oferowanego na sprzedaż po danej cenie i w danym czasie
Def.2- całokształt działań wszystkich podmiotów zmierzających do zaspokojenia popytu turystycznego.
Cechy podaży turystycznej:
- związek z miejscem występowania walorów
- jedność w miejscu i czasie produkcji i konsumpcji usług turystycznych
- wysoka kapitałochłonność
- ograniczoność wynikająca z określoną chłonnością i pojemnością
+ walory turystyczne
+ bazy i infrastruktury
+ społ. stałych mieszkańców gwarantująca zachowanie miejscowej kultury
- komplementarność produktu turystycznego
- sezonowość
- brak możliwości magazynowania
Mierniki podaży:
dostępność i rodzaj miejsc noclegowych
gastronomia
transport
biura podróży
Klasyfikacja bazy noclegowej według WTO
/ \
hotelarska uzupełniająca
↓ (komplementarna)
hotele ↓
motele pozostałe obiekty
pensjonaty
zajazdy
Aktualne tendencje dotyczące podaży:
Globalizacja działalności firm turystycznych poprzez koncentrację kapitałową
Integracja pozioma - gdy łączą się firmy o podobnym lub identycznym profilu
Integracja pionowa - np. połączenie linii lotniczych z hotelami i biurami podróży
Fuzje i przejęcia jako formy organizacyjne integracji.
Gospodarka turystyczna:
•Odpowiedzią na potrzeby turystyczne są czynności gospodarcze zmierzające do ich zaspokojenia.
Zakres zadań gospodarki turystycznej:
baza noclegowa
atrakcje
transport
organizatorzy turystyki
organizacja w miejscach odwiedzin
Oddziaływanie turystyki na sektory gospodarcze bezpośrednie i pośrednie:
budownictwo
handel
hotele i restauracje
transport i gospodarka magazynowa, łączność
pośrednictwo finansowe
obsługa nieruchomości
administracja publiczna
edukacja
pozostałe działalności usługowe
organizacje i instytucje międzynarodowe
JATA- żeby sprzedawać bilety lotnicze musi być członkiem JATA'y.
•Stopień wykorzystania infrastruktury jest odzwierciedleniem pozycji turystyki w gospodarce kraju.
•Kapitałochłonność to wysoki poziom kosztów stałych
WTO- organizacja zbierająca, opracowująca info. Wydatków tur. Ustala kryteria dla tur. Np. ocena hoteli, usług, pracuje nad wyrównaniem standardów światowych.
ICCA- międzynarodowe stowarzyszenie organizatorów konferencji, polskie biura kongresów.
Wpływ tur. Wydatków sekr.. na gospodarkę:
Bezpośrednie: na dochód narodowy, na bilans płatniczy, na zatrudnienie, inwestycje,
Pośredni: wpływ na tworzenie nowych technologii wydatków technik wykorzystywanych wydatków innych dziedzinach (budownictwo indywidualne wydatków ogólnospołeczne), wpływ na zagospodarowanie przestrzenne i ochronę środowiska, wpływ na programy edukacji wydatków wychowania, wpływ na twórczość artystyczną wydatków korzystanie wydatków dóbr kultury.
Teoria mnożnika tur.
Podstawą jego obliczania jest czas trwania wydatków amplituda cykli krążenia, wyraża on łącznie obrót podst. Wydatków obroty pochodne realizowane za pośrednictwem pieniądz transferowego wydatków obrocie tur., ekonomika bada jaka będzie zmiana wytworzonego dochodu gdy zwiększą się lub zwiększą wydatki turystów zagranicznych, wywodzi się wydatków teorii mnożnika inwestycyjnego wydatków handlu
mnożnik ustalony dla danego czasu i liczby transakcji
wzrost konsumpcji wydatków regionie bez podst. Konsump. turystycznej
wzrost dochodów ludności
Im mniejszy wskaźnik tym obieg pieniędzy z tur. jest szybki, im wyższy wskaźnik tym obieg pieniędzy wydatków tur. jest wolny.
Kapitałochłonność to wysoki poziom kosztów stałych.
Koszty związane wydatków ogrzewaniem, oświetleniem, ochroną, zachowaniem czystości ośrodka hotelowego.
Zależności wydatków na turystykę do:
czasu- w Polsce 60% lipiec/ sierpień
przestrzeni- miejscowości wypoczynkowe, górskie, morskie, nad jeziorami, itd.
Cena- wartość wytworzenia towaru, w tym również koszty ogólnospołeczne. Odpowiadają wartości użytkowej dobra turystycznego. Są wynikiem umów i negocjacji.
Metody ustalania cen:
kosztowa
kosztowo- popytowa
popytowo- podażowa
mieszana- uwzględnia sytuację rynkową, ceny światowe i poziom życia ludności
•Ceny w turystyce można szybko zmieniać.
Rodzaje cen:
cena podstawowa
upust, rabat (ze wzgl. na sezon, stałych gości, dzieci, czas trwania imprezy)
ceny dumpingowe dla zdobycia nowych rynków
- Różnice kursowe i ich wpływ na ceny w turystyce
Strategie cenowe:
strategia penetracyjna ceny
konkurencyjne ceny
spijanie śmietanki- wysoka cena i wysoki zysk, stosowane gdy produkt jest nowością lub gdy jest tak atrakcyjny, że cena nie stwarza problemów np. wyprawy na Safari
cena postulowana- na etapie wprowadzenia produktu na rynek
cena tranzakcyjna- kwota rzeczywiście uzyskana ze sprzedaży danego produktu
ceny psychologiczne
bazowanie na cenach niskich i wysokich- podejście subiektywne w zależności od portfela klienta
-Cena wysoka:
*wady:
niedostępny dla wszystkich
zmniejsza popyt
turystyka staje się niedostępna
*zalety:
wzrost gospodarczy
podwyższenie standardu
-Cena niska:
*wady:
produkt tandetny
jakość świadczonych usług jest niższa
nadwyżka turystów
*zalety:
dostępność
masowość turystyki
cena sezonu i pozasezonu- związana z war. klimatycznymi, z dostępnością tego miejsca w danym sezonie np. w Poznaniu- targi, sezony, gdy jest wielu klientów, ale również targi, które nie wywołują większego zainteresowania.
Elementy rynku: popyt, podaż, produkt, cena, dystrybucja, segmentacja podmiotowa i przedmiotowa, kanały rynkowe, marketing.
Przedsiębiorstwo tur. jako podmiot polityki turystycznej musi charakteryzować się następującymi cechami:
osobowość prawna
wydzielony majątek
określony w statucie zakres działalności
określony sposób zorganizowania (jednozakładowy lub sieć)
Znaczenie ustawy o usługach turystycznych:
porządkuje
wprowadza wymogi dotyczące świadczenia usług (koncesja, egzamin)
kategoryzacja obiektów
Segmentacja rynku według:
rodzaju usług
geografii( kraj, zagranica, morze, góry)
wiek, przyczyny demograficzne: wielkość gospod. domowego, miejsce zamieszkania konsumentów)
cel podróży
Kanały rynkowe:
własne placówki sprzedaży
agenci i przedstawiciele handlowi
detaliści i hurtownicy
sprzedaż bezpośrednia
Internet a sprzedaż usług turystycznych
Marketing - to określenie celów i funkcji turystycznych, opracowanie wskazówek postępowania za pomocą strategii cząstkowych.
Cele polityki turystycznej osiąga się za pomocą infrastruktury marketingowej:
produkt
cena
promocja sprzedaży
dystrybucja
reklama
* Targi i giełdy turystyczne jako forma promocji i wymiany oświadczeń.
Funkcje turystyki:
Wypoczynkowa- odnowa sił fiz. i psychicznych- stymulacje wydajności pracy
Zdrowotna- zmniejszenie negatywnych zjawisk i stanów cywilizacji
Wychowawcza- wpływa na zachowania z punktu widzenia bodźca
Edukacyjna- poznawcza i ucząca umiejętności praktycznych
Kulturowa
Ekonomiczna
kształtuje model konsumpcji
wielkość i struktura popytu i wydatków
efekty dewizowe
rozwój gospodarczy terenów recepcyjnych
narzędzie zmian w przestrzennej strukturze podziału Dochodu Narodowego
jest znaczącym elementem handlu zagranicznego (stosunek dochodów z zagranicznej turystyki przyjazdowej do ogółu dochodów z eksportu towarów i usług i stosunek wpływów z tej dziedziny do Dochodu Narodowego
Etniczna
Ekologiczna
Polityczna
Dysfunkcje turystyki:
zamiast gościnności towar do sprzedaży
wpływ na tradycje miejscowe
stereotypy
hałas, zanieczyszczenie środowiska
zbytnia konkurencja ruchu na niewielkim terenie
Struktura turystyki w Polsce:
Struktura rozpatrywania z punktu widzenia wydatków to ich % przeznaczony na:
pakiety turystyczne
noclegi
wyżywienie
transport
rekreacja i kultura
zakupy
inne
Struktura turystyki w ujęciu przestrzeni:
- krajowa (góry, pas nadmorski, pogranicze, duże miasta)
- zagraniczne (przyjazdowa, wyjazdowa)
Struktura turystyki według czasu:
- krótkie pobyty i długie
- sezon, niski sezon
Sposób zarządzania turystyką w Polsce:
- umiejscowienie w strukturach rządowych w resorcie gospodarki→ jeżeli nastąpi zgodność tych polityk turyst. będzie
- w samorządach terytorialnych → się rozwijać lepiej
Polska Organizacja Turystyki , samorząd gospodarczy w turystyce (Regionalne Izby Turystyczne):
- turystyka biznesowa
Regionalne Izby Turyst. - grupują głównie biura turystyczne, zadania tych izb to wspólne działanie, oferta, biorą udział w różnych kursach, seminariach; nie wszystkie biura mogą należeć do Izby turyst.; najwięcej reklamacji składają klienci biur turyst. nie zrzeszonych w Izbach.
Polska Organizacja Turystyki- opiniuje wszystkie akty prawne wydawane przez rząd, otrzymuje dotacje od rządu, promuje Polskę jako kraj, wydawanie albumów; wspomaga Ośrodki Kultury Polskiej, wspomagają biura turystyczne w wyjazdach na Międzynarodowe Targi Turystyczne, uczestniczy w budowaniu długoterminowych planów.
●Podstawa prawna: Ustawa o usługach turystycznych z dnia 28.08.1997 r.
Strategia rozwoju Krajowego Produktu turystycznego Polski:
krajowy produkt musi być dobrze identyfikowany z Polską:
atrakcyjność- kraj tranzytowy; duża atrakcyjność; bogata rzeźba terenu( duże zróżnicowanie); ciekawa, dobrze zachowana przyroda, środowisko naturalne, ochrona środowiska ; wiele zabytków budowanych pojed. lub zespołowo np. Kraków, Toruń; najwięcej w świecie zespołów budynków związanych z martyrologią wielu narodów np. Żydów
infrastruktura- obiekty: hotele, stadiony, drogi, lotniska, przejścia graniczne, tereny rekreacyjne; szybki rozwój bazy noclegowej; zainteresowanie budową sieci hoteli ekonomicznych np. Ibis; obiekty rekreacyjne np. parki wodne; drogi: zły stan, brak punków, centrów obsługi klienta wzdłuż dróg np. banków, hoteli itp.; poprawa warunków na przejściach granicznych; sieć lotnisk
dostępność- np. ułatwiona polityka wizowa
wizerunek- Polska przedstawiana jako kraj z tradycjami
ceny
Promocja markowych produktów turystycznych:
miejska i kulturalna
aktywna- np. turystyka konna, rehabilitacja zw. z „naprawą” zdrowia, gł. rozwój uzdrowisk; skałki, wspinaczka, trasy do spływów kajakowych, trasa od Berlina do Moskwy przez Polskę.
turystyka biznesowa- przedst. możliwości org. konferencji dla dużych grup, np. duze konferencje na 5 tys. osób
przygraniczna i tranzytowa
agroturystyka
Programy krajowe:
- rozwój prod. markowych
- renesans miejscowości wypoczynkowych
- gwarantowanie jakości
- statystyki
- rozwój przedsiębiorczości- rozwój turystyki jest jednocześnie rozwojem przedsięb.,
kształcenie kadr, promocja regionalna]
- kształcenie kadr- promocja regionalna
- rozwój infrastruktury transportu- zły stan dróg, brak punktów obsługi klienta
- informacja turystyczna- informacje o atrakcyjności miejsc w danej miejscowości, umiejętność do promocji danej miejscowości
- marketing
- imprezy kulturalne, sportowe, o znaczeniu międzynarodowym
Cykl turystyczny:
badanie rynku
planowanie rozwoju- produkty
budowa infrastruktury
przygotowanie kadr
model organizacyjny
rozwój gospodarczy
propaganda
badanie efektów na rynku
Analiza SWOT (siła, słabości, szanse, zagrożenia) - analizuje szanse, plusy i - przedsięwzięcia w stosunku do ekonomiki.
Międzynarodowy ruch turystyczny:
Turystyka międzynarodowa- dotyczy grupy państw
Turystyka zagraniczna- z punktu widzenia jednego państwa (dla Polski przyjazdowa, gdy przyjeżdżają do PL np. Niemcy, a wyjazdowa, gdy Polacy wyjeżdżają do Niemiec)
Regiony i subregiony turyst. -główne strumienie ruchu turystycznego; kryterium geograficzne i polityczne
Regiony według poziomu gospodarczego:
rozwinięte
rozwijające się
pozostałe
Wskaźniki określające ruch turystyczny:
wielkość ruchu
eksport produktu turystycznego
Najwięksi eksporterzy- są to kraje wysoko rozwinięte, najwięcej przyjmują turystów, czyli tworzą produkt turystyczny- kraje rozwijające się
Stosunek państwa do międzynarodowej turystyki:
sprzyjający
neutralny
negatywny
Międzynarodowe uwarunkowania ochrony klienta na rynku turystycznym:
informacje o warunkach umowy
informacja o zmianach warunków umowy
ważne informacje przed wyjazdem
skutki nie wykonania umowy
Ruch turystyczny a przepływy środowisk pieniężnych- pozycja walut
Kraje recepcyjne, tranzytowe i generujące ruch turystyczny.
Zmiany popytu turystycznego: Koncepcja „Hard i Soft Tourism”:
Hard Tourism (turytyka twarda) Cechy dotychczasowej turystyki: - podróżowanie grupowe - mało czasu, pobyty krótkoterminowe - dominujący model jednego, gł. wyjazdu w okresie urlopowo- wakacyjnym - wszystko z góry ustalone od a do z (trasa, atrakcje, program) - wygoda i bierność - nastawienie na ilość wyjazdów oraz „zaliczonych” atrakcji - poczucie wyższości, efekt demonstracji |
Soft Tourism (turystyka łagodna): Cechy „przyszłej” turystyki: - podróżowanie indywidualne - dużo czasu, pobyty długoterminowe - model opierający się na 2 lub więcej nieco krótszych wyjazdach wypoczynkowych w roku - indywidualne i spontaniczne decyzje programowe - wysiłek i aktywność - nastawienie na jakość, przeżycie nowych doświadczeń - szacunek i partnerstwo w kontaktach z gospodarzami |
Megatrendy rozwojowe a rozwój turystyki:
Czynniki demograficzne: - starzenie się społeczeństwa - tendencja do zakładania rodzin w późniejszym okresie - mniejsza liczebność gospod. domowego - dominujący model rodziny 2+1 - wzrost ilości osób samotnych - wzrost liczby małżeństw bezdzietnych - wzrost liczby kobiet pracujących Czynniki socjalne i społ.- kulturowe: - skracanie czasu pracy i wzrost liczby czasu wolnego - wydłużanie urlopów wypoczynkowych - wzrost ilości czasu przeznaczonego na dodatkową pracę - wcześniejsze emerytury - wzrost liczby dwudochodowych gosp. domowych - zwrot w kierunku zdrowego trybu życia -kryzys rodziny - konflikt między tożsamością a modernizacją szczeg. w krajach rozwijających się - radykalizacja żądań i wzrost znaczenia ruchów etnicznych, religijnych itp. Czynniki ekologiczne: - kurczące się zasoby środow. np. zmniejszanie się zasobów wody - wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa - troska rządów poszczególnych państw o stan środowiska - konflikty wywołane rozwojem wielkich aglomeracji (dot. to zarówno krajów rozwiniętych jak i rozwijających się) - rozwój ruchu ekologicznego oraz współpraca międzynarodowa w tym względzie |
Czynniki technologiczne: - automatyzacja i komputeryzacja - rozwój telekomunikacji - rozwój systemów informacyjnych - rozwój środków transportu oraz infrastruktury (lotniska, autos.) - wykorzystanie nowoczesnych technologii w codziennym życiu( art. gospod. domowego, wyposażenie wnętrz, sprzęt sportowo- turystyczny) - rozwój tzw. technologii miękkich np. franchising Czynniki polityczne: - zmiany w Europie Środk. -Wsch. - postępująca integracja w UE - liberalizacja migracji międzynarodowych - ułatwienia paszportowe, celne, dewizowe - niestabilna sytuacja polityczna w wielu regionach świata - terroryzm międzynarodowy, wzrost znaczenia bezpieczeństwa podróży Czynniki ekonomiczne: - kontynuacja umiarkowanego wzrostu gosp. w skali świata (pomimo mniejszej dynamiki niż wcześniej) - pogłębianie się dysproporcji pomiędzy krajami bogatymi a biednymi - coraz częstsze kryzysy finans. w wielu krajach (zwłaszcza wśród tzw. tygrysów gosp., które do niedawna uważano za siłę napędową światowej gospodarki) - tempo przepływu siły roboczej - liberalizacja i rozwój światowego handlu - koncentracja kapitału w całej gospod. światowej - globalizacja dział. gospodarczej
|