BIAŁKA AMIN.EGZOGENNE

Izoleucyna,laucyna,fenyloalanina,lizyna,metionina,

treonina,tryptofan,walina

WZG.EGZO:histydyna,arginina

AMIN.ENDOGENNE

Cysteina,tyrozyna,alanina,glicyna,kwas asparag.

Wartość biologiczna białka-zależy od ilości i wzajemnych proporcji amin.egzo.zawartych w danym białku,sparwności białka czyli stopniu uwolnienia i wchłonięcia amin.podczas procesów trawinia w przew.pokarm.

Źródła białka:ryby morskie,owoce morza,mięso białe, odtłuszczone mleko, białko jaj

NIEDOŻYWIENIE BIAŁKOWE

TYPU MARASMUS,tzw choroba głodowa:

>masy ciała(poniżej60%)

ubytek mm.osłabienie siły mm.

Mało/brak tkanki tłuszczowej

>wskaźników antropometrycznych

twraz starego czł.pomarszczona skóra,brak zmian we włosach,brak obrzęków,wątroba niestłuszczona, niedokrwistaość,<odporności,niska cieplota ciała,dobry apetyt,upośledzenie oddecdhowego,krążenia,trawiania,wchłaniania

TYPU KWASHIORKOR

Wyłacznie z nidoboru białka,pokram dostarczany w duzej ilosci ale ubogi w białko,często dalszy etap marasmusu,może mieć charakter pierwotny np.po stresie pooperac./wynik choroby pasoż.,infekcji mikrotoksynami

Objawy:

Brak zmniejszenia masy ciała,normalna ilośc tk. Tł.<st.albumin i białek w krótki okresie półtrwania w surowicy,twarz księżycowata,skóra popękana,przebarwienia,zmiany struktury i koloru włosów,kruchość i wypadanie włosów,jadłowstręt,obrzęki, stłuszczenie watroby.

TYPU MIESZANEGO

W stanach duzego hiperkatabolizmu przy ndst dowozie białka,dalszy etap typu marasmus

CELIKALIA(choroba trzewna) nietolerancja na gluten,zanik kosmków jelitowych

WĘGLOWODANYŹródła:

(80-100%)cukier rafinowany,mączka ziemniaczana,ich prztwory(50-80%)produkty zbożowe(kawa makarony,ryż,pieczywo,płatki śn.)słodycze,pieczywo cukiernicze,przetwory owocowe,suche nasiona strączkowe(10-25%)ziemniaki,warzywa okopowe,owoce korzenne,napoje

WŁAŚCIWOŚCI BŁONNIKA

Zdolnośc do:wiązania wody,tworzenia żeli,wymiany kationów,wiązania kw.żółciowych i cholesterolu

PROFILAKTYKA:miazdżycy,chorób nowot.st zapalne uchyłkowatości jelita,hemoroidy,żylaków podudzia,otyłosci

ZALECENIA ŻYWIENIOWE 1.zawartość weglow.w dziennej racji pokarmowej powinna stanowić 50-65% ,wgWHO 55%całkowitego zapotrzebowania energ.2w diecie powinny przewazac w.złozone(skrobia)3unikać przetworó cukrowych i sacharozy i ograniczyć je do 10%d.z.e.4spożywanie świezych warzyw i owoców(ok30g/dzień)

PIRAMIDA SZOSTAKA

5porcji produktów zbozowych,4 porcje warzyw,3porcje owoców,2 porcje mleka i produk.mlecz.

PIRAMIDA WALTERA WILLETTA

Spoż.duże ilosci zdrowych tł. gł.roślinnych,ograniczyć ilośc białego pieczywa,ziemniaków,makaronów,białego ryżu,spoż. Zdrowe weglow.chleb pełnozia.otręby owsiane,brązowy ryz,jeść wiecej ryb,owoców morza i jajek,min.spoż czarwonego mięsa,soli oczysz.

TŁUSZCZE

EIKOZANOIDYbiologicznie aktywne subs.o char.hormonów tkankowych,które stanowią obwodowe przekaźniki wzmacniajace lub osłabiające w komórkach regulacyjność czynność hormonów i neurotransmiterów.odpowiadaja za czynność układu sercowonaczyniowego.

Nasycone	Masłowy, laurynowy, mirystynowy, palmitynowy, stearynowy	Tł.kokosowy,masło Tł.kokosowy Tł.kokosowy Olej palmowy,smalec Masło i inne
Jednonie nasycone	Palmitooleinowy Oleinowy erukowy	W rzadkich olejach roslinnych Oliwa z oliwek,sardynki o.rzepak.,awokado,tunczyk olej rzepakowy wysokoerukowy
Wielonie Nasyc,n-6 n-3 n-6 n-3	linolowy .gama-linolenowy alfa.-linolenowy archidonowy eikozapantaenowy dokozaheksaenowy	o.kukurydziany,słonecz,sojowy, bawełniany,rzepakowy,oliwa, olej z wiesiołka,z ogórecznika mleko kobiece,o.lniany, rzepakowy,sojowy mleko,mieso prod,zwierz łosoś, olej z makreli

Omega6 o.rosl,oliwa z oliwek,olej sojowy,słonecz

Omega3 tk,ssaków i ryb morskich

NNKT

Skł,budulcowy kom.transport lipidów we krwi,<poziomu cholesterolu,

Hamują procesy agregacji płytek krwi,zapobieganie nadcisnieniu tetniczym krwi

Zwiększenie siły skurczu m.sercowego,rozwój mózgu,stymulacja i regulacja u.immuno

WITAMINY

B1tiamina produkty zbozowe,miesne,warzywa,soja,owoce jaja,drożdze

B2ryboflamina mleko,mieso,wątroba,jaja ryby ziarna zbóz

B3niacyna mieso,ryby morskie,otreby orzeszki,

B5kw.pentotenowy gruboziarnist prod,zboz,jaja,mleko,chude mieso

Wzory:

Shofielda(PPM w MJ)

K: 18-29: 0.06W+2.08

30-59: 0.0364W+3,47

M: 18-29: 0.064W+2.84

30-59: 0.0485W+3.67

Wartosci

1kcal=4,2kJ

1kcal=0.0042MJ

1kj=0.2388kcal

1MJ=239kcal

NMC-nalezna masa ciala

K: NMC=H-100-(H-150)/2 (mg)

M: NMC=H-100-(H-150)/4

BMI=W/H*H

<18,5 niedowaga

18,5-24,9 ok.

25-29.9 nadwaga

>30 otylosc

>40 otylosc olbrzymia

Cholesterol w org.:

-post.wolna lub zestryf.

-pol z kw.nacys. lub nienasyc.

-tworzy lipoproteidy

-endogenny(watroba,jelito)

700mg/doba)2/3ogolnej il.

-egzogenny(20-40%)

nie wiecej niż 300mg/doba

Przyczyny niskiego stez. HDL:

-wieksz.stez.trigilceryd.w surowicy krwi

-nadwaga,otyłość

-mala akt.fiz.

-palenie

-duze spoz.weglowod.

-cukrzyca typ2

-leki

-genetycznie

Normy poz.cholersterolu:

HDL>35mg%=0.9mmo/l

LDL<135mg%=3.9mmol/l

LDL/HDL>4

Optimum:

HDL u k. >40mg/dl

HDL u m. >35mg/dl

Nadmiar cholester:

-lagodny(200-250)

-umiarkowany(250-00)

-zagrozenie zdrowia >300

Regul.poz.cholester.

-ogran.spoz.nasyc.kw.tl.

i izomerow trans

-dostarcz. WNKT i JNKT

-zwieksz.spoz.prod.zaw.blonnik

-ogran.pord.o wys.IG

-czosnek,wino

-prawidlowa masa ciala

oksysterole:

- w czasie proc. Technolog

-termicznych

-niewlasciwe pzechowyw.zywnosci

(proszek jajeczny.maslo obrobione termicznie,

mleko skondens.,proszku,termicznie mieso)

Dzialanie:

-inhibit.wzrostu kom.

-uszkodzenie ścian naczyn

-mutagenne,kancerogenne

-miazdzycotworcze

---