MIKROEKONOMIA – WYKŁAD I

Prof. Dr hab. Barbara Majewska Jurczyk

egzamin – ponoć daje pytania otwarte

książki: S. Forlicz , M. Jasiński – „Mikroekonomia”

P. Samuelson – „Mikroekonomia cz. 1”

MIKROEKONOWIA - WYKŁAD II

POPYT i PODAŻ

Efektem produkcji jest towar czyli produkt pracy ludzkiej z góry przeznaczony do wymiany.

Każdy towar ma dwie ceny: wartość i wartość użytkową.

O wartości towaru świadczy nakład pracy ludzkiej, który został włożony w jego wytworzenie. Natomiast wartość użytkowa towaru jest to zdolność (tego towaru) do zaspokojenia określonych potrzeb ludzkich.

Wartość towaru na rynku wyrażona jest w cenie.

POPYT – to zapotrzebowanie na towary na rynku, zgłaszane przez konsumentów.

Rodzaje popytu na rynku:

- popyt efektywny – rzeczywisty/ realny popyt na towary w danym czasie

- popyt substytucyjny – popyt na towary wzajemnie zastępujące się

- popyt komplementarny – popyt na towary wzajemnie uzupełniające się

Czynniki od których zależy popyt:

- moda, upodobania i gusta klientów

- od dochodów

- od ceny

PRAWO ENGLA – mówi o zależności między dochodami a popytem

Prawo mówi o tym, że w miarę wzrostu dochodów ludności, wydają oni więcej na zakup towarów luksusowych.

Rodzaje popytu w zależności od współczynnika cenowej elastyczności popytu (Ec):

Ec –to zmiana popytu do zmiany ceny

1. Popyt proporcjonalny – jeśli współczynnik Ec = 1

Np.: cena rośnie o 10% a popyt maleje też o 10%

1. Popyt elastyczny - jeśli współczynnik Ec > 1

Np.: cena rośnie o 10% a popyt maleje więcej niż o 10%

1. Popyt nieelastyczny - jeśli współczynnik Ec < 1

Np.: cena rośnie o 10% a popyt maleje mniej niż o 10%

1. Popyt sztywny – popyt utrzymuje się na tym samym poziomie bez względu na cenę

PODAŻ – to zaoferowanie towarów na rynku przez producenta

Podaż przede wszystkim zależy oc ceny

O zależności podaży od ceny mówi krzywa podaży – zależność a jest proporcjonalna.

Równowaga rynkowa:

MIKROEKONOWIA - WYKŁAD III

TEORIA UŻYTECZNOŚCI

Użyteczność krańcowa – to zdolność do zaspokajania przez każdą następną jednostkę towaru, określonych potrzeb ludzkich.

W teorii ekonomii występuje „Prawo malejącej użyteczności krańcowej” – które stanowi, że miarą zaspokajania potrzeb przez każdą następną jednostkę produktu / towaru, nasze zadowolenie maleje. (np.: kolejny pierścionek z brylantem, kolejne z kolei futro)

użyteczność krańcowa - jest to zadowolenie (korzyść), jakie uzyskuje konsument z konsumpcji każdej kolejnej jednostki tego samego dobra lub usługi

Prawo malejącej użyteczności krańcowej – prawo ekonomiczne, w myśl którego korzyść krańcowa każdej kolejnej konsumowanej jednostki dobra jest mniejsza od korzyści krańcowej poprzedniej jednostki dobra. Tym samym konsument zwiększając konsumpcję o kolejne jednostki powoduje zwiększenie odnoszonych korzyści, ale przyrost tych korzyści z każdą jednostką dobra jest coraz mniejszy.

Paradoks wartości – polega na tym, że ludzie mając do wyboru towary / produkty o mniejszej i większej wartości , wybiorą / kupują towar o większej wartości – co z punktu widzenia ekonomii jest paradoksem.

(np.: chleb i sztaba złota)

Nadwyżka konsumenta - polega na tym, że człowiek za pierwszą jednostkę towaru jest w stanie zapłacić więcej niż ona kosztuje. Natomiast za każdą następną jednostkę towaru, jest w stanie zapłacić mniej (jednak i tak płaci cenę zawyżoną) pomimo, że ona kosztuje znacznie mniej.

A więc różnica pomiędzy sumą pieniędzy, którą chcemy wydać na zakup towaru, a ceną tego towaru stanowi „nadwyżkę konsumenta”

(np.: kupno wody na pustyni)

ORGANIZACJE GOSPODARCZE – WYKŁAD IV I V

W gospodarce rynkowej występują 3 typy operacji gospodarczych:

1) przedsiębiorstwo jednoosobowe

2) spółki

3) korporacje:

- transnarodowe

- międzynarodowe

- wielonarodowe

Ad.1) przedsiębiorstwo jednoosobowe – jest najprostrzą formą organ. Gosp. Ponieważ jego właścicielem jest jedna osoba i prowadzi działalność gospodarczą na niewielką skalę (np.: krawcowa, szewc, kowal)

Z punktu widzenia nauki ekonomii takie przedsiębiorstwo jest na rynku chronione

Występowała nie tylko w gospodarce rynkowej ale każdej innej.

Ad.2) spółka – to organizacja gospodarcza prowadząca działalność gospodarczą na większą skalę niż przedsiębiorstwa jednoosobowe

Z definicji spółki wynika, że tworzą je co najmniej dwie osoby.

W świetle prawa polskiego, tzn. na podstawie kodeksu cywilnego i kodeksu spółek handlowych, wyróżniamy spółki osobowe i kapitałowe.

Do spółek osobowych należą:

- spółka jawna

- spółka cywilna

- spółka komandytowa

Natomiast spółkami działającymi na podstawie prawa handlowego są spółki kapitałowe:

- spółka z o .o.

- spółka akcyjna

Ze spółek osobowych najważniejsza z pkt widzenia prawa jest spółka komandytowa, charakteryzująca się tym, że tworzą ją co najmniej dwie osoby.

- jedna zwana komplementariuszem, odpowiada za długi i zobowiązania spółki całym swoim majątkiem

- druga komandytariuszem- odpowiada za długi i zobowiązania spółki tylko majątkiem wniesionym do spółki.

Spółki kapitałowe, a więc spółka z o.o. i akcyjna charakteryzuje się tym, że :

- posiada osobowość prawną tzn. może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania

- posiadają organy

- muszą być wpisane do rejestru spółek handlowych

Spółka z o.o. posiada organy tj:

- walne zgromadzenie wspólników

- zarząd

- radę nadzorczą

Ad.3) korporacja – są to wielkie organizacje gospodarcze, które od lat 50-tych XX wieku uformowały się w postaci korporacji międzynarodowych i prowadzą działalność gospodarczą nie tylko w kraju macierzystym ale w wielu innych krajach.

Korporacje międzynarodowe / wielonarodowe / transnarodowe działają w krajach przyjmujących kapitał poprzez: lokowanie kapitału w formie inwestycji bezpośrednich.

Inwestycje bezpośrednie są to lokaty kapitału po to, aby np.: wybudować od podstaw nową fabrykę, aby przejąć fabrykę upadającą.

Korzyści jakie przynosi internacjonalizacja kapitału dla kraju korporacji międzynarodowej.

1. Rozszerzenie produkcji

2. Zdobywanie nowych rynków zbytu

3. Zwiększenie zysków

Korzyści jakie otrzymuje kraj przyjmujący kapitał:

1. Otrzymywanie nowocześniejszych technologii

2. Zmniejszenie bezrobocia

3. Korzyści z wymogu dostosowania infrastruktury w kraju przyjmujących kapitał.

ORGANIZACJE GOSPODARCZE – WYKŁAD VI

Koszty produkcji

W teorii ekonomii wyróżnia się:

- koszty stałe

- koszty zmienne

- koszty stałe i zmienne = całkowite

Koszty stałe – to koszty które producent ponosi raz, a potem w miarę wzrostu produkcji nie zmieniają się na koszt poniesiony na wyprodukowanie fabryki.

Koszty zmienne zmieniają się w trakcie procesu produkcji np.: koszt zakupu środków lub siły roboczej.

Koszy przeciętne są poniesione na wytworzenie jednostki produktu

Koszt krańcowy – poniesiony na wytworzenie kolejnej jednostki produktu

MIKROEKONOWIA – WYKŁAD 05-05-2012

KONKURENCJA I MONOPOL

Sytuacja konkurencji na rynku występuje w gospodarce rynkowej. Konkurencja oznacza rywalizację przedsiębiorstw o konsumenta, polegającą na tym, że biorą oni pod uwagę jakość towaru i cenę.

Konkurencję rozpatrujemy biorąc pod uwagę substytucję towarów.

W teorii występuje pojęcie konkurencji doskonałej, która charakteryzuje się:

1. Bardzo dużą ilością przedsiębiorców i kupujących

2. Przedsiębiorstwa są małe, niewielskie

3. Występuje brak barier wejścia na rynek

4. Towary na rynku są homogeniczne

5. Występuje brak handlu zagranicznego

Monopol jest to sytuacja na rynku, w której występuje jeden producent towarów dla których nie ma substytutów. Stąd monopolista ustala tzw. Cenę monopolową, czyli cenę wyższą niż cena ustalona w warunkach konkurencji. Z wysokiej ceny monopolowej wynika wysoki zysk monopolisty.

Wykres konkurencji doskonałej przedstawia ilość produkcji i cenę konkurencji doskonałej.

Producent produkuje zawsze w punkcie przecięcia się krzywej utargu krańcowego z kosztem krańcowym.

Wykres monopolu ma również pokazać ilość towaru produkowaną przez monopolistę oraz cenę monopolową.