20.10
MARC – katalogowanie czytelne maszynowo
Jest to format opisu danych bibliograficznych.
W latach 50 biblioteka Kongresu próbowała wprowadzić metody zautomatyzowanego katalogowania danych
1942 (lun 44) – ENIAC (I komputer)
1965 – konferencja zorganizowana przez Bibliotekę Kongresu – należy stworzyć katalog dostępny dla innych bibliotek. Porozumienie bibliotek w sprawie ujednolicenia rekordu.
1964 – wybrano 16 bibliotek, które miały testować MARC.
MARC na początku przeznaczony był tylko do wydawnictw zwartych. Opracowane dane wykorzystywano do tworzenia katalogów.
1967 – MARC zostaje zaimplementowany do prac nad bibliografią narodową biblioteki Wielkiej Brytanii – UKMARC
AUSMARC – Australia
TAIMARC – Tajlandia
1968 – debiut MARC
1978 – MARC online (Blaise)
1970 – w Bibliotece Kongresu został uruchomiony dział rozwoju
1971 – MARC wzięty pod skrzydła IFLA
Pod koniec lat 70 MARC zostaje dostosowany do kartotek wzorcowych
AARC – przepisy katalogowania dla krajów angloamerykańskich
Reguły RAK – przepisy niemieckie
ISBD – międzynarodowy znormalizowany opis bibliograficzny
Normy pokazują co w haśle wzorcowym na przyjęte a co odrzucone
Kartoteki Haseł Wzorcowych są oddzielone logicznie od bazy danych.
KHW obejmuje 4 typy haseł:
Forma przyjęta
Forma odrzucona
Odsyłacze orientacyjne
Uwagi i dane uzupełniające
Hasła:
Osobowe
Korporatywne
Imprez
Tytuły ujednolicone
Przedmiotowe
Hasła osobowe
Forma przyjęta: Molier (można dodać daty życia)
Forma odrzucona: to wszystko inne, prawdziwe imię, pisane po francusku, formy z innych języków itp.
Odsyłacze orientacyjne: przejście od jednej do drugiej osoby, dane uzupełniające - informacje z encyklopedii, bazy danych
Kartotekami na świecie zajmują się Biblioteki Narodowe
W Bibliotece Kongresu są 2 katalogi
Name authorities – 2,7 mln rekordów
LCSH (Library of Congress Subjects Headings)
Francja
APP –
Mają więcej danych od nas, są starsi od nas, gdy czegoś nie znajdziemy to szukamy tam (lub w innej bibliotece, z której jest autor)
Nukat – 2002 Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, katalog centralny, można znaleźć w nim hasła z Biblioteki Narodowej, tworzony przez KABA.
Standardy MARC:
ISO 2709
ISBD
Budowa formatu MARC:
Struktura – coś, co mówi nam jak dana rzecz jest zbudowana
Oznaczniki zawartości – znaki, symbole mówiące co gdzie jest i czym jest, pozwalają zidentyfikować dane, kod podpola.
Zawartość rekordu – dane
Struktura + reguły + treść = rekord
Każdy rekord posiada zmienną długość swoich elementów, jest on podzielony na jednoznacznie identyfikowane pola i podpola, obecność wskaźników (zawierają nie wszystkie pola) warunkujących interpretację danych przez komputer, cechę rekordu jest powtarzalność lub niepowtarzalność pól i podpól.
Np.
245 a tytuł główny (b) dodatek do tytułu (c) oznaczenie odpowiedzialności
27.10
Ćwiczenia z formatem MARC
Opis bibliograficzny dokumentów w formacie MARC 21 w systemie HORIZON Cz.1
http://www.wbc.poznan.pl/Content/30847/Ksiazka2006.pdf