4. PRACA

Rozumienie tekstu czytanego

TYP ZADANIA MATURALNEGO: dobieranie - identyfikacja osoby lub miejsca w tekście czytanym

Przeczytaj poniższe teksty i wybierz jeden nagłówek, który najlepiej je streszcza. Nie zwracaj uwa­gi na podkreślone fragmenty tekstu.

1. Jobs that will disappear in the future.

2. Jobs that will be popular in the future.

3. Jobs that will be invented in the future.

A. The trend towards cocooning was first identified by Faith Popcorn in her book 'The Popcorn Effect' (see the reading list on our web site) or visit her site for some real information on consumer trends today. Cocooning (from the word 'cocoon' - kokon) describes an idea where people will want to stay inside the safety, security and comfort of their homes, their cars, their offices, and their communities. People are afraid to go out. This is most possibly because of mass media's continued efforts to frighten the public by showing images of danger regularly.

That's why people will work more from their homes. They will spend more money to make their homes comfortable and complete. Home entertainment systems and home offices will become very popular.

B. We are still surprised that no one has thought about a good solution to this universal problem. Most mothers work in full time jobs, or run their own businesses - who. then. has time to prepare quality meals for the family? The rich may have maids, cooks and nannies, but what about the other 98% of the population. You can't use pizza delivery every night of the week.

What we need is an Amazon.com for meals on demand. Delivery within one hour. Big cities have various forms of take-away meals, but what about the suburbs. This will surely create jobs for delivery people as well as for cooks and chefs.

Skoncentruj się na informacjach podkreślonych w tekstach A i B z ćwiczenia 1. Do każdej z nich dopasuj informację o tej samej treści choć wyrażonej innymi słowami (A-D).

A. People won't want to leave their homes.

B. Many women have no time to cook well these days.

C. TV station and newspapers make people feel less safe.

D. People would probably like to order their meals over the Internet.

Przeczytaj poniższy tekst i znajdź odpowiedzi na pytania (1-6) w poszczególnych akapitach.

Zanim przystąpisz do zadania, przeczytał każdy akapit dokładnie i streść go w myślach - zastanów się na jakie pytanie mógłby odpowiadać, i spróbuj odszukać podobne wśród podanych pod tekstem.

The End for Silicon Glen

A.

In the late 1980s and early 1990s a number of international electronics and computer companies moved to Scotland. They came because the British government was offering them money and the Scots were a highly skilled and educated workforce. Silicon Glen is the name that was given to this group of high-tech businesses, because of Silicon Valley in America ('glen' is a Scottish word for 'valley'). For many years these companies have been the best at new developments in Artificial Intelligence, microprocessors and robotics. Research in Silicon Glen is responsible for many of the products in businesses and homes around the world.

B.

Today, however, the factories and offices that were so successful are closing. The high tech companies such as Motorola and Intel, which were part of Silicon Glen, are moving their factories to other countries.

It seems that there are a number of reasons for this. For example, India and Korea have also become attractive to high-tech companies. The workforces are highly skilled and cheaper. International companies want to save money so they are moving East. In addition, there is a lot of competition in Britain and recently computer companies have had trouble selling more expensive equipment.

C.

But not everyone agrees that Silicon Valley is in trouble. There is a change taking place but it isn't the end for Scottish high-tech industry, some experts say. Quite a few companies are specialising in other technology-based products such as computer games. New generations of games consoles have already been produced, and they are selling really well. To keep jobs Scottish companies must stay creative and innovative and that's what they are doing!

PODPOWIEDZI

1. Który akapit mówi o przyszłości? Przyszłość niekoniecznie musi być wyrażona poprzez will.

2. Który akapit odnosi się do przeszłości, podaje daty?

3. Jakich czasowników modalnych używa się do dawania rad? Jeśli jakiś znajdziesz, podkreśl go.

4. Jakie słowo oznacza many companies producing the same? Kiedy firmy mogą mieć problemy ze sprzedażą?

5. Który akapit mówi, co było od kilku lat produkowane w Szkocji?

6. Które akapity mówią o pieniądzach?

Which paragraphs/paragraph:

ZADANIE EGZAMINACYJNE

Przeczytaj poniższy tekst o tym, jak starać się o nietypowe zajęcia (A-D). Następnie odpowiedz na pytania pod tekstem (1-6), wpisując odpowiednie litery w kratki obok każdego pytania.

You want to do what...?

A. Greeting-card writer C. Circus performer

Is it possible to make a living as a greeting- These days circus people appear on TV, in
card writer? Yes, if you are creative, hard- adverts and on the stage. They run circus-
working and determined to succeed. This is a skills workshops, they are often used in
freelance career and the best place to start is hospitals to make patients laugh or at
in your local card shop. Look through as company parties. Remember, however, that
many examples as possible, and write down circus performing is more than a job: it's a
the contact details of the card publishers. whole way of life. You spend a lot of time
Next, phone or e-mail your selected travelling and you are with the same people
publishers, explaining why your ideas would for a long time. There are no formal entry
be good. If you sound confident, they will requirements - just come for an interview.
ask you to send some of your cards.

D. Shark keeper

B. Private investigator Looking after sharks in aquaria is a satisfying
Have you ever thought that you could be a career. As a shark keeper you would help
famous detective? Today private investigators educate the general public about these
do not look so much for missing persons or animals and the dangers to their survival. The
try to keep innocent people out of prison. competition for jobs is big, so you need to
You will probably be asked to solve computer make sure that your application makes you
crime, find shoplifters or work as a security look special. Your best strategy is to get an
guard. There are no formal requirements appropriate academic qualification in marine
when you apply for a job. To get the job, ecology or zoology. It is a good idea to gain
work on your detective skills: you will need some experience as a volunteer in a public
skills in observation, research, problem- aquarium or helping with research,
solving and interaction.

Rozumienie tekstu słuchanego

TYP ZADANIA MATURALNEGO: dobieranie

Usłyszysz opisy trzech zawodów związanych z pracą ze zwierzętami. Wysłuchaj każdego dwukrot­nie i napisz wyrazy/zwroty, które wydają ci się kluczowe do określenia każdego zawodu.

A. vet B. zoo keeper C. safari ranger

Przeczytaj tekst nagrania na stronie 290. i porównaj, czy wybrałeś/-aś te same słowa.

Wysłuchaj dwukrotnie trzech osób opisujących różne zawody i dopasuj właściwy opis zawodu do mówiących. Jeden zawód nie pasuje do żadnego opisu.

PODPOWIEDZI

1. Które wyrazy/zwroty sugerują pracę z zespołem?

2. Jakie znasz znaczenia słowa run oprócz biegać? Co znaczy run w zwrocie run a business/ a workshop!

3. Słowo coach może być użyte podchwytliwie.

A. sportsperson

B. fitness trainer

C. football coach

D. diet expert

Zapoznaj się ze zdaniami (A-E). Usłyszysz dwukrotnie wypowiedzi trzech osób radzących, jak pi­sać CV. Przyporządkuj każdej osobie radę, której udziela. Dwie rady nie pasują do żadnej z osób.

A. Include as many details as possible. D. Make it short and organised.

B. Don't lie in your CV. E. Send four copies of your CV.

C. Make it simple and serious-looking.

Wysłuchaj wymowy słów, które są podobne do słów w języku polskim.

operations / qualifications / tourists / souvenir / passion / diet / criticise / career / certificate

Wypowiedź pisemna

TYP ZADANIA MATURALNEGO: dłuższa forma użytkowa: list formalny - list motywacyjny

Przeczytaj zwroty typowe dla listu motywacyjnego. Niektóre zostały przetłumaczone na język pol­ski. Postaraj się przetłumaczyć pozostałe.

Opening the letter

■ Dear Sir/ Madam - Szanowni Państwo

Reason why you are writing (Przyczyna, dla której piszesz list)

• I am writing to apply for the job / post advertised in ... -

• I am writing with regard to your advertisement in ... - Piszę do Państwa w sprawie ogłoszenia o pracę, które ukazało się w ...

Your background: education, work and certificates (Twoje dane: wykształcenie, miejsce pracy, dyplomy)

• I attend a high school in ... - Uczęszczam do szkoły średniej w ...

• I graduated from ... in ... with distinction. - Ukonczyłem/-am wydział ... na ... z oceną bardzo dobrą.

• I hold a certificate in ... - Posiadam dyplom / certyfikat ...

• I am currently employed as a ... at... -

Experience (doświadczenie)

• I have experience of ... -

• For the past three years I have been working as ... -

• For the last year I have been involved in ... - Przez ostatni rok byłem/-am zaangażowany/-a w ...

Why you are a good candidate (Dlaczego jesteś dobrym/-ą kandytatem /-datką)

• I feel I am a suitable candidate for this job / course / scholarship because ... - Uważam, że jestem od­powiednim kandydatem/odpowiednią kandydatką na to stanowisko/kurs/stypendium, ponieważ ...

• I am very hard-working / confident/ cooperative which makes me an ideal candidate for this job.

Closing the letter

• I am available for an interview at any time convenient for you. - Mogę przyjść na rozmowę kwalifikacyj­ną w każdym odpowiadającym Państwu terminie.

• I enclose a copy of my CV and my references. -

• I look forward to hearing from you. - Czekam na Państwa odpowiedź.

• Yours faithfully. - Z poważaniem.

Przeczytaj poniższy list, który został napisany językiem zbyt potocznym. Popraw go, używając zwrotów z ćwiczenia 1.

RADA

Pamiętaj, że w listach oficjalnych nie używa się form skróconych, np. isn't czy / don't, potocznego słow­nictwa i niepełnych zdań.

Hello Mister

Yesterday I got a newspaper and I saw your job ad. I'm interested. I'm a high school student but I'm also working as an assistant in an office. I've got some experience and what I can do on the computer is pretty cool! I'm also pretty hardworking and that's why I'll be good.

I can come to talk to you whenever.

Let me know

Best wishes

XYZ

ZADANIE EGZAMINACYJNE

Napisz list.

Starasz się o stypendium na wyjazd do Szkocji, gdzie chciałbyś/-abyś uczyć się o historii i kulturze tego narodu. Napisz podanie o stypendium.

• Określ cel listu i napisz, jak dowiedziałeś/-aś się o tym stypendium.

• Opisz krótko swoje wykształcenie i poziom znajomości języka angielskiego.

• Wyjaśnij, jak długo i dlaczego interesujesz się Szkocją.

• Przekonaj organizatorów, dlaczego zasługujesz na stypendium, podając dwa powody.

Pamiętaj o zachowaniu odpowiedniej formy. Nie umieszczaj żadnych adresów. Podpisz się jako XYZ. Dłu­gość listu powinna wynosić od 120 do 150 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazania informa­cji (4 punkty), forma (2 punkty), poprawność językowa (2 punkty) oraz bogactwo językowe (2 punkty).

Oceń swój list według poniższych kategorii:

• pierwsza informacja została przekazana,

• druga informacja została przekazana,

• trzecia informacja została przekazana,

• czwarta informacja została przekazana,

• list jest podzielony na akapity,

• są wyrażenia i forma typowe dla listu motywacyjnego,

• list jest odpowiedniej długości,

• list zawiera pełne zdania.

Wypowiedź ustna

TYP ZADANIA MATURALNEGO (1): rozmowy sterowane - uzyskiwanie i udzielanie informacji

Napisz, jak po angielsku brzmiałyby twoje odpowiedzi na poniższe polecenia. Użyj pełnych zdań.

1. Podaj swój wiek: / am 18 years old.

2. Określ swoje zainteresowania.

3. Powiedz, gdzie mieszkasz.

4. Powiedz, do jakiej chodzisz szkoły.

5. Powiedz, co planujesz studiować lub gdzie chcesz pracować w przyszłości.

6. Spisz, jakie cechy twojego charakteru przydadzą się w pracy, którą chciałbyś/-abyś wykonywać.

7. Powiedz jak wyglądasz.

8. Powiedz jak spędzasz wolny czas.

9. Wyraź opinię o rynku pracy w twoim mieście.

10. Powiedz, które zawody są popularne wśród twoich rówieśników.

Napisz pytania tak, aby zapytać kogoś innego o informacje z ćwiczenia 1.

■ Example: 1. How old are you?

Przeczytaj zwroty przydatne przy przeprowadzaniu rozmów telefonicznych. Zaznacz, które z nich wypowiada osoba dzwoniąca (A), a które osoba odbierająca telefon (B).

Napisz dwie krótkie rozmowy telefoniczne:

1. w jednej nie ma osoby, z którą chcesz rozmawić, więc zostawisz wiadomość;

1. w drugiej zapytasz, czy są jeszcze miejsca na kursie asertywności {assertiveness course) w lokalnym klubie młodzieżowym.

ZADANIE EGZAMINACYJNE

Odegraj rozmowę.

Przeczytałeś/-aś ogłoszenie o pracy sezonowej w biurze w Londynie, które cię zainteresowało. Zadzwoń pod podany numer.

• Poinformuj, dlaczego dzwonisz.

• Zapytaj, jakie są wymagania, aby otrzymać pracę.

• Zapytaj o warunki mieszkaniowe, (rozmowę zaczyna zdający)

Odegraj rozmowę.

Zastępujesz kolegę w sekretariacie w szkole językowej i przyjmujesz zapisy na kurs w języku angielskim How to cope with stress at school. Przeprowadź rozmowę telefoniczną z osobą zainteresowaną.

• Zapytaj o podstawowe dane osobowe.

• Zapytaj o poziom znajomości języka tak, aby móc przydzielić osobę do odpowiedniej grupy.

• Poinformuj o terminie zajęć, (rozmowę zaczyna egzaminujący)

RADA

Powtórz nazwy miesięcy, dni tygodnia i sposoby określania godzin oraz dat. Często jest to jakaś część po­lecenia.

Posłuchaj rozmowy z ćwiczenia 5. i 6. Zapisz wszystkie pytania, które usłyszysz, a następnie po­równaj je z tekstem nagrania.

TYP ZADANIA MATURALNEGO (2): opisywanie ilustracji i odpowiadanie na pytania z nią związane

Przeczytaj listę zawodów i zastanów się, które z podanych przymiotników określają najbardziej pożądane cechy charakteru wykonujących te zawody. Jeden przymiotnik może pasować do kilku zawodów.

1. teacher 2. business person

3. artist 4. sportsperson

Przepisz poniższe zdania, zastępując przymiotnik rzeczownikiem.

Example: He is so fit. His fitness is really amazing.

1. She is so imaginative. She has a fantastic

2. They are truly determined. Their is amazing.

3. She is very creative. Her helps her in her work a lot.

4. He is very friendly. His is what students like about him.

5. You must be patient in this profession. is really important in this profession.

Przeczytaj zwroty z ramki, które wyrażają, co jest w danym zawodzie ważne. Wybierz jakiś zawód i opisz go.

In this job you must be ... /When you are a ..., you should be ... / When you are a ... it is necessary for you to be ... / It's important that you are ... / I Being organised is absolutely essential in this job. / Patience is very important in this profession.

RADA

Przetłumacz trudniejsze zwroty na język polski. Dzięki temu lepiej je zapamiętasz.

■ Example: Being organised = bycie zorganizowanym

Spójrz na ilustrację. Opisz ją. Pamiętaj, by opisać, nie tylko sytuację i miejsce, ale także uczucia.

Uzupełnij brakujące wyrazy w zdaniach.

1. I couldn't work a teacher because it's very hard to work with teenagers.

2. I'd like to a marketing specialist as it is quite a creative profession.

3. I wouldn't like to be a doctor because I'm not in medicine and I am not

patient enough.

4. It's my to run my own business because I love independence (niezależność).

5. In this you must be cooperative and communicative.

6. I wouldn't / would a good politician. I cannot lie!

Odpowiedz na poniższe pytania do ilustracji w ćwiczeniu 4. na stronie 160, używając pełnych zdań i zwrotów z tego rozdziału. Następnie napisz swoje odpowiedzi.

1. Do you think she likes her job? Why/why not?

2. Would you like to work as a doctor? Why/why not?

RADA

Czasami używaj rzeczowników zamiast przymiotników przy opisywaniu cech charakteru. W ten sposób wzbogacasz językowo swoją wypowiedź.

ZADANIE EGZAMINACYJNE

SPRAWDZ SIĘ

Opisz ilustrację i odpowiedz na pytania z nią związane.

1. Do you think they are professional musicians? Why/why not?

2. Is being a musician an interesting job? Why/why not?

---