O regule spo ecznego dowodu s uszno ci..
Wyobra sobie, e zostajesz zaproszony do wzi cia udzia u w badaniu w pewnym badaniu psychologicznym
dotycz cym tego, w jaki sposób postrzegamy d ugo odcinków.
Zjawiasz si o umówionej porze w umówionym miejscu. W pomieszczeniu znajduje si ju
grupa innych osób, jak si okaza o, podobnie jak Ty, uczestników badania. Rozpoczyna si
badanie. Eksperymentator prezentuje dwie plansze. Na jednej z nich narysowana by a
pojedyncza linia, na drugiej trzy linie o ró nej d ugo ci. Zadaniem osób bior cych udzia w
badaniu jest wybór tej linii na drugiej planszy, która d ugo ci jest najbardziej zbli ona do
linii z planszy pierwszej.
Badani udzielaj odpowiedzi kolejno, Ty jeste jako ostatni. Z rosn cym zdumieniem
yszysz, e, w przypadku niektórych plansz, kolejne osoby badane udzielaj b dnej
odpowiedzi, wskazuj c na lini , której d ugo , ju na pierwszy rzut oka, jest inna tej na
pierwszej planszy. Stajesz przed dylematem: udzieli odpowiedzi poprawnej czy te
odpowiedzi zgodnej z t , której udzielaj inni.
Co zrobisz?
Przed takim w
nie dylematem, sta y osoby badane w s ynnym eksperymencie Solomona
Asha. Okazywa o si , e a 76% z nich, w co najmniej jednej próbie poddawa o si
„naciskowi”, i udziela o odpowiedzi zgodnej z t , któr podawali inni uczestnicy badania (tak
naprawd asystenci badacza).
Okazuje si wi c, i w niektórych sytuacjach, zachowujemy si tak, jak zachowuj si inni,
nawet je li jeste my przekonani o niew
ciwo ci tego zachowania.
Zwró uwag jak cz sto ludzie ubieraj si w taki a nie Iny sposób tylko dlatego, e inni
preferuj taki w
nie ubiór. To samo dotyczy pogl dów i idei. Konformizm jest – nieomal e
– powszechnie obowi zuj
norm .
Oczywi cie wykorzystywane jest to w sprzeda y, reklamie, polityce.
Nie bez powodu sprzedawcy tak ch tnie podaj informacje typu: „z naszego produktu
skorzysta o ju ponad 10 000 osób”. Czytaj c tak reklam cz
potencjalnych osp biorców
my li sobie: „no przecie 10 000 osób nie mog o si pomyli !” i zaczynasz si zastanawia
nad tym, czy samem nie skorzysta z propozycji zakupu.
Bingo! W
nie uleg
lub uleg
regule spo ecznego dowodu s uszno ci. Polskie
przys owie „skoro wlaz
mi dzy wrony, to kracz jak i one” niezwykle tranie oddaje ducha
tej regu y.