EG)AMIN ) PODSTAW )AR)ĄD)ANIA- NAJC)ĘSTS)E PYTANIA

1. Co to jest zarządza ie, fu k je zarządza ia z opise

.

Zarządza ie to zesta działa skiero a y h a zaso y orga iza ji ludzkie, fi a so e, rze zo e i
i for a yj e , ykorzysty a y h z za iare osiąg ię ia eló orga iza ji sposó spra y i
skute z y. )arządza ie polega a de ydo a iu i spółde ydo a iu o isji i elach organizacji, o
kieru ka h i sposo a h ykorzysta ia zaso ó orga iza ji, a także a t orze iu aru kó
rze zo y h, fi a so y h, kadro y h, orga iza yj y h sprzyjają y h realiza ji isji, eló i zada
organizacji.
Fu k je zarządza ia:

 Planowanie- to pro es ustala ia eló , i h rodzaju, pożąda ego pozio u oraz zasu i iejs a

i h osiąga ia, a także etod i h realiza ji.

 Organizowanie- to grupo a ie zaso ó aterial y h i ludzki h oraz

ustala ie rela ji iędzy i i.

 Motywowanie- to pro es regulują y za ho a ie pra o ikó tak, a y ożli e yło

osiąg ię ie z pe y pra dopodo ie st e eló uz a y h za użyte z e dla orga iza ji.

 Kontrolowanie- to działa ie polegają e a adzoro a iu i korygo a iu sta ó rze zy oraz

regulo a iu pro esó realizo a y h dla zape ie ia i h przyszłej spra oś i.

2. Charakterystyka klasy z ej teorii zarządza ia.

T ierdze ia doty zą e:

 Pra o ikó - iększoś i od zu ają ie hę do pra y, osiągają posta io e przed i i ele,

jeżeli zada ia są proste, a ko trola ś isła, rzadko dążą do yko y a ia zada y agają y h
t ór zego yśle ia i sa oko troli, a pła a jest dla i h ajistot iejszy oty atore do
pracy.

 Organizacji- orga iza ja jest układe staty z y , deter i isty z y , który oż a

z udo a ideal y syste oddziały a ia jej zęś i składo y h g ara tują y h osiąg ię ie
pro adze ia ałoś i; orga iza ja jest syste e za k ięty , z iązku z ty ada ia
ogra i zają się jedy ie do a alizy zależ oś i e ętrz y h, który h ide tyfika ja jest

ystar zają a dla udo y spra ej orga iza ji.

 Sposo u eli i o a ia dysfu k ji działa iu orga iza ji- specjalizacja i harmonizacja pracy,

ś isły i struktaż yko a y, ada ie pra y etoda i a alizy auko ej, sko e tro a ie
prawa

do ko troli a aj yższy sz ze lu, ró o ier y podział upra ie , o o iązkó i

odpo iedzial oś i.

3. Przedstawi iele klasy z ej teorii zarządza ia:

 Fryderyk Winslow Taylor- u ażał, że z iększe ie ydaj oś i pra y leży e spól y i teresie

kiero i t a i ro ot ikó . Według iego efekt ra jo aliza ji orga iza ji pra y a sta owisku
ro o zy oż a osiąg ą przez podział pra y, uprosz ze ie yko y a y h zy oś i,
spe jaliza ję pra o ikó , dostoso a ie aru kó pra y do potrze pra o ikó ,
i struo a ie o do sposo u yko y a ia przydzielo y h zada , dostoso a ie ryt u pra y
zat

rud io y h do aszy i urządze oraz oddziały a ie a pra o ikó za po o ą odź ó

aterial y h i dys ypli ar y h. U ażał, że iędzy kiero i t e a ro ot ika i po i a

ist ie ezpośred ia, przyjaz a spółpra a i o ie stro y po i y dąży do z iększa ia
produkcji.

 Harrington Emerson- y iku o ser a ji doszedł do ioskó o iskiej ydaj oś i pra y

ludzkiej, o ar otra st ie zasu, e ergii, ateriałó . Głosił, że z trze h ele e tó , który i

a do zy ie ia prze ysł aszy y, ateriały, ludzie aj aż iejszy ele e te są ludzie. W

zarządza iu za aj aż iejsze u ażał zasady, a ie sposo y. Dlatego sfor uło ał zasad
uzyski a ia ysokiej ydaj oś i pra y. Są i i: jas o określo y el, zdro y rozsądek, rady
ko pete t y h dorad ó , dys ypli a, spra iedli e postępo a ie, rzetel a, dokład a i sty

te aty z a spra ozda zoś , porządek prze iegu działa ia, przystoso a e aru ki,

zor o e sposo y działa ia sta daryza ja metod i operacji), pisemne regulaminy i instrukcje,

agradza ie ydaj oś i.

 Frank B. i Lilian M. Gilberthowie a yższą o e ę - yodrę ili każdej z yko y a y h

pra podsta o y h ru hó ro o zy h tz . ikroru hó . )aj o ali się ada ia i ad
z ę ze ie i ru ha i ro ot ikó . Opra o ali trójpozy yj y pla a a só , który iał służy
jako progra dosko ale ia pra o ikó . Według tego pla u każdy pra o ik yko uje s oją
pra ę, przygoto uje się do a a su o jede sz ze el i szkoli s ojego astęp ę.

 Henry Le Chatelier- sfor uło ał ykl działa ia zorga izo a ego ykl orga iza yj y . Jest to

przedsta ia ie kolej o astępują y h po so ie działa ukieru ko a y h a osiąg ię ie elu i
u zględ iają y h stop io e dosko ale ie. W ersji podsta o ej składa się o z pię iu
etapó : y ór elu -> określe ie środkó i aru kó realiza ji elu -> przygotowanie
środkó i aru kó do realiza ji elu -> wykonanie stosownie do wytyczonego planu ->
ko trola otrzy a y h y ikó .

 Karol Adamiecki- wpro adził wykorzystanie graficznych metod do analizy i planowania pracy

zespoło ej har o ogra y oraz podstawowe zasady teoretyczne z dziedziny nauki organizacji
i zarządza ia. Są to:

o Pra o i er ji przyz y zaje - każda z ia a rodzi opór, stąd doko y a ie reorga iza ji i

wprowadzanie

i o a ji po i o od y a się stop io o, zgod ie z ra jo al y i

pro edura i pro adzą y i do z

iejsze ia ty h oporó .

o Prawo optymalnej produkcji- ist ieje za sze ś iśle określo a gra i a ydaj oś i

produk ja zor o a , przy której koszt a jed ostkę jest najmniejszy.

o Prawo harmonii- ra jo aliza ja pra y zespoło ej:

 Prawo harmonii doboru- to do ór jed ostek yt ór zy h tak, a y iały o e

jak aj ardziej z liżo e do sie ie produk je zor o e i a y łą z y koszt
stra o ego zasu ył jak aj

iejszy.

 Prawo har o ii działa ia- spółpra a urządze po i a y tak

zorga izo a a, a y każda zy oś od y ała się s oi zasie i a y

yeli i o a e yły przestoje, tz . ąskie gardła.

 Prawo harmonii duchowej- pra o i y przedsię iorst po i i zu się

zęś ią jed ego orga iz u i działa jak jede orga iz .

 Henri Fayol- ył pier szy , który usyste atyzo ał za ho a ia kiero ikó . T ierdził, że

kiero a ie to u iejęt oś , której oż a się au zy , jeżeli poz a się zasady leżą e u jej
podsta . Sfor uło ał zasad zarządzania. Są to:

o Podział pra y. – i ardziej ludzie się yspe jalizują, ty spra

iej ogą yko y a

s oją pra ę, p. spół zes a li ia o tażo a.

o Autorytet – kiero

i y uszą yda a pole e ia, a y pra e yły yko y a e.

Autorytet formalny daje im prawo rozkazywania, ale nie zawsze zapewnia
posłusze st o, jeżeli ie ędzie u to arzyszy także autorytet oso isty p.

y ikają y z potrze y iedzy .

o Dyscyplina – zło ko ie orga iza ji po i

i przestrzega przepisó i uzgod ie ią

rządzą y h. Według Fayola dys ypli a y ika z Dorego przy ództ a a szystki h
sz ze la h orga iza ji, ze spra iedli y h u ó p. doty zą y h agradza ia za
lepsze y iki pra y oraz rozsąd ie stoso a y h kar za ykro ze ia.

o Jed oś rozkazodawstwa – każdy pra o

ik po i ie otrzy y a polecenia od jednej

tylko oso y. )da ie Fayola podporządko a ie pra o ika ię ej iż jed e u

ezpośred ie u przełożo e u pro adzi do sprze z y h pole e i zakłó e ia

autorytetu.

o Jed olitoś kierowa ia – jede kiero

ik po i ie kiero a opera ja i pro adzą y i

orga iza ji do jed ego elu i realizo a y i edług jed ego pla u. Np. działe

perso al y przedsię iorst a ie oże kiero a d ó h szefó , z który h każdy
stosuje i ą politykę zatrud ie ia.

o Podporządkowa ie i teresu oso istego i teresowi ogółu – żad y przedsię zię iu

i teresy posz zegól y h pra o ikó ie po i y prze aża ad i teresa i
orga iza ji jako ałoś i.

o Wynagrodzenie – pła a za yko a ą pra ę po i

a y spra iedli a zaró o z

punktu widzenia pracownika, jak i pracodawcy.

o Centralizacja – ogra i za ie roli pod ład y h podej o a iu de yzji oz a za

e traliza ję, z iększa ie zaś i h roli – de e traliza ję. Fayol u ażał, że ostate z a

odpo iedzial oś za podej o a ie de yzji ależy do kiero ikó , ale jed o ześ ie
po i i o i przekaza pod ład y dostate z e upra ie ia de yzyj e, tak a y ogli

łaś i ie yko y a s oje zada ia. Pro le polega a z alezie iu każdy
ypadku łaś i ego stop ia e traliza ji.

o Hierarchia – li ie podporządko a ia orga iza ji – dziś zęsto przedsta ia e

posta i uporządko a y h prostokątó i łą zą y h je od i kó a s he ata h
organizacyjnych

– prze iegają od a zel ego kiero i t a do aj iższego sz ze la

przedsię iorst ie.

o Ład – każdy zło iek i każda rze z po i

i y a łaś i y iejs u e łaś i y

zasie. Ludzie po i i zaj o a te sta o iska, które są dla i h ajodpo ied iejsze.

o Odpowied ie traktowa ie pra ow ików – kiero

i y po i i się od osi do

pod ład y h sposó przy hyl y i spra iedli y.

o Sta il oś perso elu – duża fluktua ja pra o

ikó iekorzyst ie pły a a

spra oś fu k jo o a ia orga iza ji.

o Inicjatywa – pod ład i po i

i ie s o odę t orze ia i realiza ji s oi h pla ó ,

a et jeżeli oże to pro adzi do pe y h łędó .

o Esprit de corps – sprzyja ie po sta a iu po zu ia przy ależ oś i do zespołu zape

ia

orga iza ji du ha jed oś i. Według Fayola pro adzą do tego a et dro e zy iki.
Np. propo o ał, a y ta , gdzie to tylko ożli e, porozu ie a o się ust ie za iast
przekazywania sobie oficjalnych pism.

) ró ił u agę a to , że spra e fu k jo o a ie fir y zależy ie tylko od przestrzega ia

skaza y h reguł , ale także od realizo a ia sposó iągły, ś iśle określo y h zy oś i.

Pogrupo ał je tz . fu k je zy oś i przedsię iorst a:

o techniczne (produkcja)
o ha dlo e kup o, sprzedaż, y ia a
o fi a so e poszuki a ie kapitału i o rót i

o u ezpie ze io e o hro a ajątku i osó
o ra hu koś io e i

e taryza ja, ila se , koszty , statystyka

o administracyjne

W o rę ie fu k ji ad i istra yj ej Fayol yróż ił:

o przewidywanie- to ada ie przyszłoś i i ustala ie odpo ied iego do iej

progra u działa ia

o organizowanie - t orze ie aterial ego i społe z ego orga iz u

przedsię iorst a

o rozkazywanie - oddziały a ie a perso el
o kontrolowanie- czuwanie przebiegiem produkcji

 Elton Mayo- przedsta i iel szkoły rela ji iędzyludzki h, której podkreśla się posta y i

zachowania jednostek oraz procesy grupowe

. ) ró ił u agę a to, że podsta o y i

oty atora i do pra y są potrze y społe z e tj. przy ależ oś i uz a ie, a także, że

pra o ik poszukuje i zerpie satysfak ję ze stosu kó iefor al y h. Według iego
u zest i t o zło ieka jest ty ardziej ieza od e i ydaj e, i ardziej a pozyty y
stosu ek do orga iza ji i grupy społe z ej, której jest zło kie , a także im bardziej jest
zadowolony ze swojej sytuacji w pracy.

4. Szkoła ada opera yj y h – to podej o a ie opty al y h de yzji zakresie zarządza ia i

orga iza ji a podsta ie odeli ate aty z y h i algoryt ó opra o y a y h dla ko kret y h
pro le ó . Metodyka ada opera yj y h polega a: sfor uło a iu pro le u, udo ie odelu
matematycznego, zebraniu danych i rozwijaniu hipotezy badawczej, obliczeniu

roz iąza ia

optymalnego i opracowaniu systemu kontroli.

)espół uduje ate aty z y odel, który kategoria h

s

y

oli z y h przedsta ia szystkie zy iki, y ierają e pły a te pro le oraz ystępują e

iędzy i i zależ oś i. Przez z ia ę ielkoś i z ie y h odelu zespół oże określi skutki każdej

z ia y. Popular e stało się prog ozo a ie przyszłoś i a podsta ie teraź iejszoś i i przeszłoś i. Szkoła

ada opera yj y h krytyko a a yła za a isk a tylko te aspekty przedsię iorst a, które oż a

przedsta i za po o ą li z , a po ija z a ze ie ludzi i z iązkó iędzy i i.

5. Szkoła syste owa- cztero zło owy odel organizacji wg H.J. Leavitta- odz ier iedla układ ztere h

podsta o y h zło ó orga iza ji (ludzie, zadania, struktura, technologia), które pozostają e

zaje

y h rela ja h ze so ą i określo y h z otoczeniem. Ludzie to uczestnicy organizacji wraz z

ały pote jałe fizy z y , iedzą, t ór zoś ią, u iejęt oś ia i, k alifika ja i, oty a ją.

)ada ia to z iór za ierze prze idzia y h do realiza ji określo y zasie przez posz zegól e
stanowiska organizacyjne. Technologia-

z iór yty z y h spra ego działa ia i zastoso a y sposó

wytwarzania. Struktura-

z iór rela ji o ej ują y stosu ki iędzy skład ika i syste u, jed ostki

orga iza yj e i zaje

e i h po iąza ia, a także regula i y i zasady fu k jo o a ia. Według Lea itta

z ia a który kol iek ele e ie syste u y usza z ia y pozostały h. I terak je są sil e i
wielokierunkowe. W kierunku systemowym

orga iza ję traktuje się jako jed olity, elo y syste ,

złożo y z zaje

ie po iąza y h zęś i, sta o ią ą zaraze zęś szerszego oto ze ia ze ętrz ego.

D

ziałal oś do ol ego seg e tu pły a a działal oś każdego i ego seg e tu. Kiero i y uszą

łą zy s ój ydział do ałej orga iza ji.

6. Organizacja- z a ze iu przed ioto y to pe ie o iekt, który oż a odróż i od i

y h ze

zględu a jego e hy harakterysty z e; z a ze iu atry uto y to e ha przed iotó złożo y h

azy a a zorga izo a ie , a z a ze iu zy oś io y to ałoś , której skład iki przy zy iają się

do po odze ia ałoś i.

7. Proces organizacji (etapy organizowania)- to ustale ie iez ęd ego zakresu pra y, która usi y

yko a a dla osiąg ię ia eló , odpo ied i podział pra y iędzy zło kó orga iza ji, łą ze ie

sta o isk zespoły g podo ie st a realizo a y h zada , koordy o a ie pra y har o ij ą

ałoś , a także ko trola i spra dza ie skute z oś i orga iza ji i pro adza ie popra ek

(korygowanie).

8. Jak orga izowa przedsię iorstwo?- Orga izo a ie składa się z astępują y h ele e tó :

projektowanie stanowisk pracy, grupowanie stanowisk pracy, ustalenie hierarchicz

ej zależ oś i,

rozdziele ie upra ie de yzyj y h, koordy a ja zy oś i i zróż i o a ie sta o isk pra y.

9. Podział pra y- to rozłoże ie zada ia taki sposó , y każda oso a orga iza ji po osiła

odpo iedzial oś za ogra i zo y z iór zy oś i i yko y ała je za iast realizo a ia ałego zada ia.

10. Specjalizacja pracy- to jakoś io y podział pra y, z ko ep ji podziału pra y jest to zakres, który

ogól e zada ie orga iza ji zostaje podzielo e a

iejsze zęś i składo e.

11. Elementy struktury organizacyjnej (często :

 Stanowisko organizacyjne- to ele e tar a zęś struktury orga iza yj ej yodrę io a elu

realiza ji posz zegól y h zada przedsię iorst a.

 Ko órka orga iza yj a- to z iór sta o isk pra y podporządko a y h ezpośred ie u

stanowiskowi kierowniczemu.

 Jednostka organizacyjna- podporządko a a jed e u kiero iko i zęś orga iza ji,

składają a się z kilku ko órek i i h kiero ikó .

 Pion organizacyjny- to z iór ko órek orga iza yj y h realizują y h tę sa ą fu k ję,

podporządko a y h dyrektorowi naczelnemu lub kolejnemu w hierarchii kierownikowi.

12. Rozpiętoś kierowania- to li z a osó i działó ezpośred io podległy h jed e u kiero

iko i.

Czy iki pły ają e a rozpiętoś kiero a ia to: zakres y aga ego adzoru, trud oś i złożo oś
realizowa

y h zada , podo ie st o ty h zada , terytorial a rozpiętoś spra o a y h fu k ji, a także

u iejęt oś i przełożo y h i pod ład y h. Wyróż ia się rozpiętoś kiero a ia: for al ą- określo ą

przepisa h orga iza yj y h; rze zy istą- ró ą li z ie pra o ikó , który i fakty z ie kieruje

da y kiero ik; pote jal ą- aj ardziej efekty ą da y h aru ka h.

13. Zasięg kierowa ia- jest to li z a pod ład y h, którzy ezpośred io lu pośred io podlegają jed e u

kierownikowi.

14. Departamentalizacja- to grupowanie podo

y h i logi z ie po iąza y h sta o isk pra y działy.

Określa się ją g określo y h kryterió , tj.: iedza i u iejęt oś i, prze ieg pro esu pra y, fu k je
syste ie yko a zy i zarządza iu, zas pra y, yt arza y produkt, klie t oraz regio działa ia.
Departa e taliza ja z ajduje głó ie zastoso a ie śred i h i duży h przedsię iorst a h, który h

ie ożli y jest ezpośred i adzór a zel ego kiero i t a ad pra o ika i, o e zego

o o iązki te są prze oszo e a e edżeró posz zegól y h działó .

15. Typy struktur organizacyjnych zęsto ze zględu a kryteriu :

 „sz ze li orga iza yj y h strukturze”

o S ukłe- ist ieje relaty

ie iele sz ze li, ko órki orga iza yj e są ie ielki h

roz iaró , ała jest także rozpiętoś kiero a ia a posz zegól y h pozio a h.
)aleta i są: ożli oś ikli ej ko troli pra y pod ład y h przez kiero ika,

ezpośred ie oddziały a ie kiero ika a pra o ikó , st orze ie drogi a a su

pio o ego, a ady to: długi przepły i for a ji iędzy aj yższy i i aj iższy i
sz ze la i orga iza ji, ożli oś poja ie ia się łędó pro esa h i for a yj o-
decyzyjnych.

o Płaskie- ie iele jest sz ze li zarządza ia, ko órki orga iza yj e są stosu ko o duże,

podo ie jak i rozpiętoś kiero a ia. Ogra i zo a jest tu ożli oś oso istej, ieżą ej
kontroli i nadzoru kierownika.

 „stop ia s e tralizo a ia”

o Scentralizowane- zde ydo a a iększoś upra

ie do podej o a ia de yzji

skupio a jest a sz zy ie hierar hii, de yzje zapadają „ a sa ej górze”. Niższe sz ze le
zarządza ia peł ią ty przypadku rolę przekaź ika i adzoru odpo iedzial ego za

yko y a ie zada i pro edur zat ierdzo y h przez dyrektora.

o Zdecentralizowane- szereg istot y h upra

ie de yzyj y h posiadają kiero i y

iższy h sz ze li zarządza ia, iekiedy a et pracownicy na stanowiskach

wykonawczych.

 „stop ia for aliza ji”

o Sformalizowane- zapisane są tu w dokumentach i oficjalnie uznawane wzajemne

stosun

ki iędzy zło ka i orga iza ji, regula je zada i sposo ó działa ia. Odgry a

to zasad i zą rolę koordy o a iu pra y szystki h ele e tó .

o Niesformalizowane- o ej uje te ele i stosu ki orga iza ji, które pro esie

for aliza ji ś iado ie pozosta io o poza orga iza ją for al ą, ieu hro ie
poja iają e się y iku oso isty h i grupo y h potrze pra o ikó .

 „rela ji iędzy sz ze la i orga iza yj y i”

o Liniowe- podsta ą do jej ukształto a ia jest zasada jed oś i rozkazoda st a, yśl

której każdy pod ład y oże ie tylko jed ego przełożo ego. Zalety: prostota,
łat oś ustale ia zakresó odpo iedzial oś i, sta il oś syste u, łat oś utrzy a ia

dys ypli y. Wady: szty a, iedają a się łat o przystoso a do z ie y h aru kó
orga iza ja, ko ie z oś posiada ia dużej iedzy przez kiero ikó , ożli oś
zała a ia się orga iza ji przypadku ieo e oś i kadry kiero iczej.

o Funkcjonalne-opiera się a zasadzie spe jaliza ji zakresie fu k ji kiero

i zy h.

Pod ład y posiada kilku przełożo y h i każdy z i h jest odpo iedzial y za pe ie
aspekt zarządza ia. Wy aga to ś isłej spółpra y szystki h kiero ikó , zaufa ia,
p

orozu ie ia i u iejęt oś i roz iązy a ia ko fliktó . )alety: ko pete t a porada ze

stro y kiero ikó i dorad ó , krótki zas przepły u i for a ji, iększa elasty z oś .
Wady: naruszenie zasady 1-

oso o ego kiero i t a, ożli oś ystąpie ia

iejed olitoś i kiero a ia, trud oś i z rozgra i za ie odpo iedzial oś i i koordy a ji

zy oś i kiero i zy h.

o Liniowo- sztabowe- dąży się do jed o zes ego ykorzysta ia jed oś i rozkazoda st a

oraz spe jalisty z ego spar ia zarządza ia. T orzy się sta o iska i ko órki
szta o e, po oła e do spo aga ia kiero ikó li io y h zakresie zagad ie
sz zegóło y h z iąza y h z zarządza ie „i h” ko órka i lu jed ostka i
orga iza yj y i. Kiero ik li io y za ho uje upra ie ia i odpo iedzial oś za
fu k jo o a ie podległej u ko órki jed ostki . Tylko o podej uje de yzje i ydaje
polecenia. Zalety: zachowanie zasady 1-

oso o ego kiero i t a i jed olitoś i

kiero a ia, ś iśle określo a odpo iedzial oś i ko pete t a porada ze stro y
dorad ó . Wady: ożli oś ystąpie ia ko fliktu iędzy ko órka i li io y i i
szta o y i, zględ ie długi zas przepły u i for a ji.

o Dywizjonalne- yodrę

ie ie ielu ró olegle usta io y h strukturze

orga iza yj ej dy izji sektoró kiero a y h zęsto przez sa odziel y h dyrektoró
jest przejaw

e de e traliza ji upra ie i odpo iedzial oś i oraz ko e tra ji de yzji

określo ej sfery ręka h aj ardziej ko pete t y h osó . Na zel e kiero i t o jest

ię zdjęte z odpo iedzial oś i za ieżą ą działal oś gospodar zą dy izja h

uzyskuje ożli oś sko e tro a ia się a pro le a h strategi z y h.

16. Dekoncentracja struktur organizacyjnych- typy idealne struktur w teorii H. Mintzberga, która opiera

się a astępują y h yróż ie ia h:

 Podsta o y h zęś ia h orga iza ji:

o Wierz hołek strategi z y- naczelne kierownictwo wraz z osobistym personelem

po o i zy asyste i, sekretarki , dyrektor a zel y, jego zastęp y, rada adzor za i
zarząd.

o Rdze opera yj y- pra o

i y yko a zy o szarze działal oś i podsta o ej, p.

sprzedawcy w sklepie, projektanci w biurach projektowych.

o Li ia śred ia- kiero

i y li io i sz ze li pośred i h iędzy a zel y kiero i t e

a zęś ią yko a zą, tj.: kiero i y iższego sz ze la, kierują y ezpośred io
pra o ika i yko a zy i ajstro ie, rygadziś i

o Technostruktura- pra o

i y zaj ują y się for uło a ie , aktualizo a ie i

ko trolo a ie przestrzega ia o o iązują y h orga iza ji sta dardó , p.:
la oratoriu ko trol e zakłada h he i z y h.

o Personel pomocniczy- pra o

i y szta o i i o sługi, którzy ezpośred io spo agają

działa ia podsta o e, p. rad a pra y, sek ja a alizy ry ku.

 Podstawowych mechanizmach koordynacji

o Wzajemne dostosowanie- polega a ezpośred i h iefor al y h uzgod ie ia h

iędzy pra o ika i pod zas pra y.

o dezpośred i adzór kiero

i zy- kiero ik oso iś ie przekazuje pole e ia i a ieżą o

ko troluje pra ę pod ład ego.

o Standaryzacja przebiegu procesu- jej istotą jest zaprogra o a ie treś i pra y zada i

zy oś i, etod i arzędzi, zasad za ho a ia, zasu realiza ji i struk ja h,

regulaminach, wytycznych.

o Sta daryza ja y ikó - polega a spre yzo a iu rezultató , z pozosta ie ie

yko a y s o ody y oru i h osiąg ię ia.

o Standaryzacja kwalifikacji- ra a h jej for ułuje się y aga ia doty zą e pozio u

kwalifikacji pracownika.

 Podsta o y h para etró struktury orga iza yj ej

o Specjalizacja- y iarze pozio y yrażo a jest li z ą i zróż i o a ie zada

wykonywanych przez pracownika

oraz pio o y harakteryzują y stopie , jaki

pra o ik oże kształto a treś i sposó pra y.

o Formalizacja- przez opis sta o iska oraz pro edury za ho a i pro esó pra y, a ię

arzu a ie zada do yko a ia, sposo ó i h yko a ia i reguł fu k jo o a ia

organizacji.

o Szkolenie i indoktrynacja- uzupeł ia ie i aktualizo a ie iedzy oraz przys aja ia norm

i artoś i prefero a y h przez orga iza ję.

o Departamentalizacja- grupowanie stanowisk i jed ostek orga iza yj y h, które służy

budowie hierarchicznego systemu kierowania w organizacji oraz tworzeniu

e ętrz y h jed ostek orga iza yj y h, który h pra o i y realizują przydzielo e

jed ost e zada ia, ykorzystują spól ie przydzielo e a yko a ie ty h zada
zasoby.

o Wielkoś jed ostek orga iza yj y h- ielkoś jed ostek orga iza yj y h ierzo a

li z ą pra o ikó lu ele e tó orga iza ji, i y i sło y jaka po i a y
rozpiętoś i zasięg kiero a ia.

o Planowanie i system kontroli- ustala y odpo iadają a pyta ie jaki zakresie i

jaki sposó sta daryzo a y iki, które ają osiąga posz zegól e sta o iska i
jednostki organizacyjne.

o Me ha iz y spajają e- sta o iska, zespoły zada io e służą e ułat ie iu koordy a ji

działa zróż i o a y h jed ostek orga iza yj y h, zyli spe jal e e ha iz y łą zą e.

o Pionowa decentralizacja- rozkład upra

ie de yzyj y h śród li io ej kadry

kierowniczej.

o Pozioma decentralizacja- rozkład upra

ie de yzyj y h pozostały h zęś ia h

organizacji (w technostrukturze, rdzeniu operacyjnym, jednostkach pomocniczych).

 Podsta o y h u aru ko a udo y struktury orga iza yj ej

o Wiek i ielkoś orga iza ji- struktury organizacji stary h i ielki h róż ią się od

łody h i o ały h roz iara h, ię ie oż a ezkryty z ie prze osi roz iąza

strukturalnych z jednych na drugie.

o System techniczny- rozpatry a y jest ze zględu a stopie zaprogra o a ia i

złożo oś . I ardziej zrozu iały syste se sie opa o a ia te h ologii, i ardziej
sta dardo y produkt, którego ie trze a dopaso y a do i dy idual y h potrze
od ior y, ty yższy stopie zaprogra o a ia.

o Otoczenie- a alizo a e jest z pu ktu idze ia dy a iki, zróż i o a ia i rogoś i.

Orga iza ja działają a szy ko z ie iają y się oto ze iu usi ie elasty z ą
strukturę, za iera iele ele e tó spajają y h, y relaty ie sła o
sfor alizo a a, zde e tralizo a a, sta ia a ysokie k alifika je pra o ikó .

o Władza- w organizacji uj o a a jest y iara h łas oś i, potrze zło kó i

popular oś i da ego roz iąza ia struktural ego. W róż y h typa h orga iza ji i e
grupy pra o ikó dążą do odgry a ia aj aż iejszej roli. To, jaka grupa do i uje i
do zego dąży, od ija się a roz iąza ia h struktural y h.

 Idealne konfiguracje struktur organizacyjnych- zesta y / para etró struktury oraz

zy ikó aru kują y h t orzą ko figura je, ędą e typo y i ideal y i. Są to:

o Konfiguracja prosta- głó

ą zęś ią orga iza ji jest ierz hołek strategiczny, a

podstawowym mechanizmem koordynacyjnym-

ezpośred i adzór kiero i zy.

Odz a za się o a relaty ie iski stop ie spe jaliza ji i for aliza ji, ały
zakrese szkole ia i stoso a ia for al y h pla ó i pro edur ko trol y h, rakie
mechan

iz ó spajają y h. Najistot iejszą e hą jest s e tralizo a ie. Sprzyjają y i

zy ika i sytua yj y i dla tej struktury są: łody iek i ie ielkie roz iary

organizacji, prosty system techniczny, proste, dynamiczne, a nawet wrogie otoczenie

oraz silna potr

ze a ładzy u a zel ego kiero i t a. W taki h orga iza ja h

aj aż iejszy jest szef, zęsto łaś i iel, ezpośred io i oso iś ie orga izują y pra ę i
adzorują y jej yko a ie.

o Biurokracja maszynowa (mechaniczna)- opiera się a sta daryzo a iu prze iegu

pro esó pra y, a głó ą rolę odgry ają urzęd i y, zaj ują y się przygoto a ie
ty h sta dardó , i h aktualiza ją i ko trolo a ie . Charakterystyki tej ko figura ji to:

ysoki stopie spe jaliza ji i or aliza ji, duże roz iary jed ostek yko a zy h,

duża rola pla o a ia i ko troli, yodrę ie ie e ętrz y h jed ostek
orga iza yj y h edług kryteriu fu k ji, ieli z e e ha iz y spajają e,

e traliza ja pio o a oraz stosu ko o duże upra ie ia de yzyj e te h ostruktury.

Właś i y i dla tej struktury z ie y i aru kują y i są: zaa a so a y iek i duże
roz iary orga iza ji, sta il e oto ze ie, ze ętrz a ko trola orga iza ji, regulo al y
syste te h i z y oraz potrze a ładzy u spe jalistó szta o y h
technostrukturze.

o Biurokracja profesjonalna- podstawowym mechanizmem koordynacyjnym jest

sta daryza ja u iejęt oś i. Klu zo ą zęś ią orga iza ji jest rdze opera yj y, który
sta o ią ysoko yk alifiko a i pra o i y, yko ują y podsta o e zada ia
organizacji.

Para etry struktury kształtują się astępują o: ysoki stopie spe jaliza ji

przy iski pozio ie for aliza ji, duży zakres szkole ia i i dokry a ji, ie ielki zakres

ykorzysta ia pla ó i ko troli zarządza iu, grupo a ie a zasadzie fu k ji,
ystępo a ie e ha iz ó spajają y h głó ie zęś i ad inistracyjnej, daleko

posu ięta de e traliza ja de yzji, duża s o oda pra o ikó rdze ia opera yj ego
do orze eló i etod realiza ji zada . Najistot iejszy i para etra i iurokra ji
profesjo al ej są: złożo e, le z sta il e, oto ze ie oraz złożo y system techniczny.
Profesjo aliś i ają dużą s o odę o do y oru sposo u realiza ji zada ; ko órki
szta o e, jak też hierar hia kiero i t a, ie są sz zegól ie roz udo a e, o ie
działa ia regulo a e są za po o ą u i ersal y h or i pro edur profesjo al y h, w
ty ety z y h, łaś i y h da e u za odo i.

o Konfiguracja dywizjonalna- klu zo ą rolę odgry a li ia śred ia, zyli kiero

i t o

posz zegól y h oddziałó dy izji , a koordy a ję działa ia orga iza ji jako ałoś i
osiąga się przez sta daryza ję yjś , zyli y ikó , jakie ają uzyska posz zegól e
oddziały. Naj aż iejszy i e ha i tej struktury są: grupo a ie edług kryterió
ry ku, szerokie zastoso a ie syste ó pla o a ia i ko troli, de e traliza ja ielu
upra ie de yzyj y h doty zą y h ieżą ego fu kcjonowania na szczebel
kiero i t a oddziałó , duży zakres szkole ia li ii śred iej. For a dy izjo al a
poja ia się aru ka h: z a z ego zróż i o a ia produktó i ry kó , a jaki h
działa orga iza ja, ielki h roz iaró orga iza ji i z reguły zaa a so a ego wieku,
sil ej potrze y ładzy u kiero ikó posz zegól y h dy izji.

o Adhockracja- Podsta o y środkie koordy a ji adho kra ji są zaje

e

uzgod ie ia. Istot ą rolę odgry a perso el po o i zy, spo agają y

fu k jo o a ie orga iza ji oraz rdze opera yj y. Struktura ta odz a za się
jed o zes y grupo a ie a zasadzie ry ku i fu k ji, ystępo a ie ardzo
li z y h e ha iz ó spajają y h, iski stop ie for aliza ji, duży zakrese
szkole ia. Wskaza a jest przypadku złożo ego i dy a i z ego oto ze ia,
sko pliko a ego i ieprogra o al ego syste u te h i z ego, łodego ieku i
relaty ie ie ielki h roz iaró orga iza ji. Adho kra ja zape ia aksy al ie
elasty z e działa ie.

17. Zasady tworzenia struktur organizacyjnych:

 )asady określa ia zada dla posz zegól y h sta o isk:

o Celo oś i- zada ia i zy

oś i sta o isk po i y y ika z ałego układu eló

orga iza yj y h i y po iąza e z ela i i zada ia i i y h zęś i struktury; oz a za
to eli i a ję zada i zy oś i z ęd y h lu ało przydat y h

o Optymalnej specjalizacji- przystoso a ie zada i zy

oś i a da y sta o isku do

urządze i arzędzi, k alifika ji pra o ika i aru kó oto ze ia

o Należytej sz zegóło oś i- - yraź e rozgra i ze ie zada posz zegól y h sta o isk,

określe ie zada tak, a y yraź ie yz a zały kieru ki działa ia, pozosta iają jed ak

yko a o iększy lu

iejszy argi es s o ody

o Przystoso al oś i- przystoso a ie zada do k alifika ji pra o

ika tak, a y ógł o

yko y a je a odpo ied i pozio ie, a jed o ześ ie y jego k alifika je yły

maksymalnie wykorzystane

 )asady roz iesz za ia upra ie de yzyj y h:

o Minimum decentralizacji- e stęp y etapie projekto a ia ależy przydzieli

sta o isko yko a zy upra ie ia do podej o a ia taki h de yzji, który h
skutki ie ykra zają poza stanowisko

o Przydziela ia upra

ie de yzyj y h jak aj liżej źródła i for a ji, a podsta ie

której podej uje się de yzje

o Ró

o aże ia zada , upra ie i odpo iedzial oś i- upra ie ia ie ogą y z yt

duże, a i z yt ałe, stosu ku do zada i odpo iedzial oś i.

18. Motywowanie do pra y to pro es regulują y za ho a ie pra o

ikó tak, a y ożli e yło

osiąg ię ie z pe y pra dopodo ie st e eló uz a y h za użyte z e dla orga iza ji. Jest to
pro es kiero i zy polegają y a pły a iu a za ho a ie ludzi, z u zględ ie ie iedzy o ty , o
po oduje takie, a ie i e postępo a ie zło ieka. Po sta a ie oty a ji: zło iek -> potrzeba ->

apię ie oty a yj e -> apęd, e ergia, przedsię ior zoś -> działa ie -> zaspokojona potrzeba ->

reduk ja apię ia.

19. Teorie procesu- określają, jaki sposó i przez jakie ele posz zegól e oso y są oty o a e „jak się

motywuje

?” :

 Teorie o zeki a g V. Vroo a- tej teorii poprzez oty a ję do pra y rozu ie się fu k ję

pożąda y h rezultató działa ia oraz o zeki a ia, że rezultaty te zosta ą przed jed ostkę
osiąg ięte. W ś ietle tej teorii za ho a ie da ej oso y zależy od roz oju o zeki a y h

y ikó . Motywa ja występuje wtedy, kiedy złowiek dostrzega sprzyjają ą ko

i a ję tego,

o dla iego jest waż e i tego, zego o zekują jako agrody za i h wysiłek. Szkic: pobudzona

potrzeba -

> od zu ie, że ydatko a y ysiłek dopro adzi do realiza ji zada ia -> od zu ie, że

realiza ja zada ia dopro adzi do z a zą ego zaspokojenia odczuwalnej potrzeby -> poja ia się
motywacja.

 Teorie sprawiedliwego nagradzania J. A. Adamsa- jed ostka od zu a iesłusz oś agradza ia,

jeżeli spostrzega, że stosu ek korzyś i, jakie zerpie z pra y do akładó , jakie po osi pra ują
oraz

rela ja korzyś i od oszo y h przez i y h pra o ikó tej fir y do po oszo y h

akładó pra y ie są ró e.

 Teorie wzmocnienia B. F. Skinnera- podejś ie do oty a ji oparte a „pra ie skutku”-

ko ep ji, że ist ieje skło oś do po tarza ia za ho a przy oszą y h pozyty e skutki, zaś
u ika ia za ho a o skutka h egaty y h. Czło ieka e huje oty a ja, jeżeli jego reak je

a odź e są ko sek e t e i zgod e z doty h zaso y i zora i za ho a . S he at: odzie

-> reakcja -> skutki -

> reak ja przyszłoś i

20. Kierowanie- to działa ie z ierzają e do spo odo a ia fu k jo o a ia i

y h ludzi zgod ie z ele

tego, kto nim kieruje.

21. Źródła władzy kierow i zej:

 Autorytet- t orzą go: haryz a, pra o, trady ja, k alifika je za odo e. Charyz a oparta jest

na emocjonalnym

z iązku iędzy lidere a spółpra o ika i, zego efekte jest podzi ,

lojal oś i odda ie; autorytet wzrasta, gdy za ho a ia lidera stają się zorcem do

aślado a ia dla grupy, ato iast k alifika je za odo e, zyli iedza od osi się do

zdol oś i, u iejęt oś i przez lidera, jest ty iększa i pod ład i są ardziej przeko a i o
ty , że ogą się zegoś użyte z ego au zy od lidera lu jakiś sposó skorzysta z jego

ądroś i lu doś iad ze ia.

 Nagradzanie- uzależ io e jest od ożli oś i spra o a ia ko troli danego kierownika nad

rzadki i zaso a i orga iza ji. Pie iądze i a a s są typo y i przykłada i artoś io y h

agród, które po odują yko y a ie służ o y h pole e przez pod ład y h, ają y h

pły a agrodę.

 Przymus- jest od rot oś ią agrody. Podporządko a ie się pole e io jest agradza e, a

rak dys ypli y i efektó kara y. Kary ogą ie harakter for al y, regulo a y przez

struktury i pro edury iższa pła a, z ol ie ie oraz iefor al y rak ak epta ji grupy,
przydziela ie ięższy h zada .

22. Rodzaje władzy tworzo e przez autorytet:

 Legalna (z mocy prawa lub zwyczaju)- ładza ist ieją a tedy, kiedy pod ład i uz ają, że te ,

kto y iera pły , określo y h gra i a h, a do tego „pra o” i a zej autorytet formalny)

 Ekspercka- y ikają a z przeko a ia, że oso a y ierają a pły a ko kret ą iedzę

spe jalisty z ą, której ie a te , a kogo pły się y iera

 Odniesienia- y ika z prag ie ia tej oso y, a którą y iera y jest pły , do upodo ie ia

się do oso y, która y iera pły , lu do ide tyfiko a ia się z ią

 Przedstawicielska

23. Ko ep je stylów kierowa ia zy są i zy się róż ią

 Kwalifikacyjna- podsta o e założe ia tego podejś ia traktują zdol oś do spra o a ia

przy ództ a jako oś rodzo ego. Wg tego podejś ia przy ód y rodzą się z odpowiednimi

e ha i, przy ództ o jest rzadką u iejęt oś ią azują ą a e ha h oso o y h, przy ód y

są haryz aty z i. Lista spe yfi z y h atry utó lideró haryz aty z y h za ierała takie

e hy jak odpor oś a stres, aserty oś , kooperaty oś , skło oś do do i a ji,

kreaty oś .

 Behawioralna- kiero ała u agę stro ę za ho a przy ód ó , poszuki a o u ikato y h

spe yfi z y h za ho a efekty y h lideró . Często zada a o pyta ie zy są o i ardziej

de okraty z i zy autokraty z i. Podejś ie to sko e tro ało się a poszuki a iu
„ zor o y h” za ho a przy ód ó . Wg eha iorystó przy ód ó e hują głó ie
odpo ied ie za ho a ia, który h oż a się au zy . Podsta o e założe ie: lidera oż a

yszkoli z a iają pożąda e lu ytłu iają ieodpo ied ie zachowania.

 Sytuacyjna- podsta o ą e hą jest założe ie, że przy ództ o ie jest e hą yjątko y h ludzi

oraz że efekty oś styló przy ództ a zależy od ielu zy ikó , g tego podejś ia lider
po i ie dyspo o a róż y i źródła i ładzy, po i ie uży a ko

i a ji iedzy,

haryz y, agradza ia i kara ia, po i ie harakteryzo a się yjątko y i e ha i

u ożli iają y i oty o a ie pod ład y h, po i ie utrzy y a ró o adze orie ta ję

a ludzi i orie ta ję za zada ia oraz dopaso a s ój styl do z ie iają y h się aru kó i

y aga sytua ji, iorą pod u ae typ zada ia, e hy pod ład y h oraz e hy orga iza ji, tj.:

spe jaliza ja, sta daryza ja i for aliza ja zada .

24. Siatka stylów kierowa ia wg R. dlake’a i J. S. Mouto - za iera d a y iary: troskę o ludzi i troskę o

produk ję, które odpo iadają kategorio : posza o a ia i strukturalizo a ia oraz orie ta ji a ludzi i
orie ta ji a zada ia. Na siat e z ajduje się ożli y h pozy ji, jaki h oż a sklasyfiko a styl
kiero ika. Siatka przedsta ia do i ują y sposó yśle ia kiero ika z ierzają ego do określo ego

elu. Charakterysty z e style kiero a ia: i i al a troska zaró o o produk ję, jak i o ludzi dol y,

le y róg ta eli ; ysoka troska o ludzi i iska o produk ję gór y, le y róg ; ysoka troska o
produk ję i iska o ludzi dol y, pra y róg ; śred ia troska zaró o o produk ję jak i o ludzi środek
ta eli ; ysoka troska zaró o o produk ję, jak i o ludzi pra y, gór y róg .

 Styl zarządza ia , ier y : poprzesta a ie a i i u ysiłku potrze ego do yko a ia

pra y ystar zy, a y utrzy a przy ależ oś do orga iza ji.

 Styl zarządza ia , rela je iędzyludzkie : d ałoś o potrze y ludzi dla „do ry h stosu kó ”

prowadzi do powstania w organizacji przyjemnej, przyjacielskiej atmosfery i do pracy w

dogodnym tempie.

 Styl zarządza ia , klasy z y : ydaj oś pra y za dzię za się takie u zorga izo a iu jej

aru kó , że rola zy ika ludzkiego jest i i al a.

 Styl zarządza ia , ko pro iso y : do ra działal oś orga iza ji jest ożli a pod

aru kie z alezie ia ró o agi iędzy ko ie z oś ią egzek o a ia pra y a utrzy a ie

morale

 Styl zarządza ia , party ypa yj y : efekty oś pra y jest skutkie zaa gażo a ej posta y

pod

ład y h; trakto a ie eló orga iza ji jako „ spól ej spra y” pro adzi do stosu kó

nacechowanych wzajemnym zaufaniem i respektem.

25. Dy a i z e ko ep je stylów kierowa ia:

K

o ep ja przy ództ a e olu yj ego- efekty oś styló kiero a ia jest deter i owana stopniem

dojrzałoś i za odo ej i psy hi z ej pod ład y h. Ko ep ja ta zakłada, że sytua ji yjątko ej, p.
kryzysu, dojrzali u zest i y ak eptują styl autokraty z y, polegają y a yda a iu ezdyskusyj y h
pole e . W dłuższy okresie zasu po oduje to jed ak spadek efekty oś i, po ie aż dojrzali
pra o i y o zekują i ego ardziej dojrzałego trakto a ia. Wady: trud oś ustale iu stop ia
dojrzałoś i u zest ikó z łasz za, gdy ie t orzą jed orod ej grupy oraz ko ie z oś z ia
za ho a lidera. )alety: podkreśle ie zaje

y h rela ji iędzy grupą a lidere oraz skaza ie a

elasty z oś jako a e hę de ydują ą o efekty oś i przy ód y.
P. Hersey i K. H. dla hard yróż ili cztery stany dojrzałoś i uczestnika organizacji:
I. Nie chce i nie potrafi w

ypeł ia zada -> yda a ie pole e , ś isłe i struo a ie

II. Ch e, le z ie potrafi yko y a zada -> dziele ie się iedzą
III. Potrafi, le z ie h e ypeł ia zada -> u ożli ie ie udziału podej o a iu de yzji
IV. Potrafi i h e ypeł ia zada ia -> delego a ie o o iązkó i upra ie

26. Planowanie- to pro es ustala ia eló , i h rodzaju, pożąda ego pozio u oraz zasu i iejs a i h

osiąga ia, a także etod i h realiza ji. Na ogól y odel podej o a ia de yzji składają się astępują e
etapy procesu planowania:

 Ustale ie eló
 Ide tyfika ja pro le ó - y oła y h ądź przez syg ały po hodzą e z fir y lu z jej

otoczenia

 Poszuki a ie alter aty y h roz iąza - alter aty e roz iąza ia ie ogą od iega od

a zel y h za ierze fir y, ają po aga y orze skute z ego działa ia, które jak
ajszy iej dopro adzi do osiąg ię ia pla o a y h rezultató

 Ocenianie konsekwencji- pod kąte pozyty y h ko sek e ji, jakie ogą przy ieś oraz

utra o y h korzyś i, jakie poja ią się, gdy da e roz iąza ie ie zosta ie drożo e

 Dokonanie wyboru
 Wdraża ie pla u
 Kontrola realizacji- ależy a ieżą o rejestro a z ia y za hodzą e fir ie, a także

poró y a rezultaty i astępst a za hodzą e fir ie. Poró a ie to poz ala st ierdzi ,
jaki zakresie pla został zrealizo a y, a jaki y aga po o ego sfor uło a ia.

27. Rodzaje pla ów

 wg kryterium:

o Pod ioto ego pla y jed ostki orga iza yj ej, zakładu, przedsię iorst a - plany te

ogą y t orzo e a potrze y ko órki orga iza yj ej, zakładu przedsię iorst a lu

ałej orga iza ji. dudo a pla u a potrze y działu ie yklu za t orze ia pla ó ałej

firmy.

o Przed ioto ego pla y ra żo e, sektoro e, ogól ogospodar ze - kryterium to

poz ala i tegro a pla y działa ia przedsię iorst spółpra ują y h ra a h
jed ej ra ży zy sektora. Dzięki ustale iu eló oraz sposo ó i h realiza ji, fir y z
jed ej ra że lu sektora ogą prze i działa ist ieją ej lu pote jal ej ko kure ji,
z

iejsza egaty e pły y z ia aru kó oto ze ia zy też łą zy s oje zaso y

w celu zdobycia nowych ryn

kó lu pro adze ia działal oś i i o a yj ej.

o Pola planu- to zakres te aty z y lu zasięg pla u

 Plany wycinkowe- o ej ują ąski o szar zagad ie lu tylko jede o szar

 Plany problemowe- gdy pla o ej uje oraz iększą li z ę zagad ie ,

u zględ ia ałokształt spra de ydują y h o po odze iu głó ego założe ia
planu

 Plany kompleksowe- uzupeł io e ustale ia i o do udżetu środkó

pie ięż y h a te el i pote jal y h kieru kó roz oju zakresu
ś iad zo y h przez fir ę usług

o Charakteru planu

 Plany operacyjne- to z iór de yzji określają y h ko kret e zada ia i działa ia

ko ie z e do popra ego i h yko a ia prze idzia y ś iśle zasie oraz

aru ki, które uszą y dotrzy a e przy realiza ji posz zegól y h zada i

zy oś i te h ologi z e, eko o i z e, orga iza yj e , a także aru ki

ze ętrz e p. o hro y środo iska . Ce hy pla u opera yj ego: zakres-
pojedy ze działa ie lu zada ia; złożo oś - ała li z a z ie y h; el
planowania-

yko a ie zada ia; harakter zy oś i pla isty z y h-

odt ór zy, postępo anie wg wytycznych; agregacja informacji- niska.

 Plany taktyczne- są z iore de yzji określają y h ele pośred ie zględe

eló sfor uło a y h przez pla strategi z y. O ej uje też ustale ia o do

reguł przydziela ia zaso ó stoso ie do zada ieżą y h oraz ustale ia reguł
efekty ego i h ykorzysta ia przy realiza ji zada . Cechy planu taktycznego:
zakres-

duża li z a pól; złożo oś - wiele zmiennych; cel planowania-

dopro adze ie do pożąda y h rezultató krótki okresie; harakter

zy oś i pla isty z ych- ila sują y i aloka yj y; agrega ja i for a ji- niska.

 Plany strategiczne- z iór de yzji określają y h ele i i h z ia y oto ze iu,

zaso y iez ęd e do osiąga ia założo y h eló oraz sposo y i h
pozyski a ia, roz iesz ze ia i użytko a ia. Cechy planu strategicznego:
zakres-

jede głó y aspekt roz oju; złożo oś - ardzo dużo z ie y h; el

planowania-

isja orga iza ji; harakter zy oś i pla isty z y h- t ór zy;

agregacja informacji- wysoka.

o Formy planu- plany deklaratywne i proceduralne.

o Horyzontu czasu planowania:

 Pla y długookreso e- doty zą działa roz ojo y h przedsię iorst ,

sposo ó zdo y ia przez fir ę pozy ji ko kure yj ej, utr ale ia pozy ji a
ry ku, zrostu artoś i ajątku, roz oju profilu, harakteru działa ia, to
ustale ie ożli oś i roz udo a ia zdol oś i yt ór zy h i określe ie etapó

droże ia i esty ji ży ie.

 Pla y śred io- i krótkookreso e- u zględ ia się i h z ia y oto ze iu,

zada ia opera yj e stoją e przed fir ą, posu ię ia ko kure ji zy też y ogi
produktowe rynku.

28. dłędy pla owa ia:

 dłęd a diag oza orga iza yj a spo odo a a ad ier ą izola ją pla istó lu /i rakie

ko plekso ego i syste o ego uję ia orga iza ji

 Pry at for y pla u ad jego treś ią spo odo a y sfor alizo a ie syste u i for a yj ego

wykorzystywanego w procesie planowania

 Sporządza ie pla ó jed o aria to y h
 drak sy hro iza ji pla ó z działa ie spo odo a y ieporozu ie ie założe przez

yko a ó

 drak działa yjaś iają y h, dodatko y h i terpreta ji, iągłej ko troli realiza ji pla u i korekt,

z łasz za gdy aru ki fu k jo o a ia przedsię iorst a uległy z ia ie

 Fetyszyzo a ie z ie y h iloś io y h.

29. Etapy procesu decyzyjnego – opis pro esu de yzyj ego zakłada sek e ję kolej o astępują y h po

so ie zy oś i:

 Sfor uło a ie elu- dzięki te u ożli e jest rozpo zę ie defi io a ia pro le u
 Określe ie kryteriu y oru ędą ego po hod ą o ra ego elu
 Sko struo a ie aria tó de yzyj y h
 O e ę hipotety z y h skutkó realiza ji posz zegól y h aria tó z u zględ ie ie

kontekstu

 Wy ór, poprzez od oła ie się do y ra ego kryteriu , aj ardziej łaś i ego aria tu

decyzyjnego.

30. Decyzja racjonalna- to ożli y efekt pro esu podej o a ia de yzji przy założe iu posiada ia przez

de yde ta peł ej, i zy ieogra i zo ej i for a ji oraz założe iu ieogra i zo ej zdol oś i
decydenta do przetwarzania posiadanych informacji, natomiast

de yzja zadowalają a jest efektem

„ogra i zo ej ra jo al oś i” de yde ta, tz . zakłada o y ór takiego aria tu de yzyj ego, który

oż a uz a za de yzję zado alają ą, zyli de yzję uz a ą przez de yde ta za ystar zają o do rą i za

satysfak jo ują ą. Róż i a iędzy ty i de yzja i jest taka, jak po iędzy przeszuki a ie roz iąza

elu z alezie ia ajlepszego, a przeszuki a ie ty h sa y h roz iąza elu z alezie ia roz iąza ia

dostatecznie dobrego.

31. Modele pro esów de yzyj y h:

 Model normatywny- decyzja racjonalna: a ogra i zo ą użyte z oś opisie rze zy istego

procesu decyzyjnego,

opiera się a d ó h podsta o y h założe ia h:

o )ałoże iu posiada ia przez de yde ta peł ej, i zy nieograniczonej informacji-

de yde t, który h e podją de yzję ra jo al ą, usi przede szystki dyspo o a
peł ą i y zerpują ą iedzą o przed io ie de yzji.

o )ałoże iu ieogra i zo ej zdol oś i de yde ta do przet arza ia posiada y h

(zdobytych) informacji-

ra jo al y de yde t ie tylko jest sta ie zapa ięta i

„prze ho y a ” szystkie zdo yte i for a je, ale także ie apotyka żad y h
trud oś i o e ie i poró y a iu da y h u aria tó oraz doko y a iu y oru

iędzy i i.

Proces podejmowania decyzji r

a jo al ej realizuje się edle astępują ego s he atu:

Faza , zyli opis sytua ji pro le o ej i i juje ały pro es. Faza to określe ie elu,
dzięki ze u ożli e jest rozpo zę ie defi io a ia pro le u. Sfor uło a ie
kryterium wyboru to faza (3). Faz

a polega a sko struo a iu szystki h aria tó ,

który h hipotety z e skutki i pra dopodo ie st a ystąpie ia są sza o a e fazie

. Wy ór aria tu ra jo al ego astępuje fazie , zaś realiza ja, zyli droże ie

przyjętego roz iąza ia- w fazie ostatniej (7).

 Model opisowo- yjaś iają y- de yzja zado alają a jako efekt „ogra i zo ej ra jo al oś i”

de yde ta: u zględ ia ogra i ze ia użyte z oś i opisie rze zy istego pro esu de yzyj ego.
Poję ie „ogra i zo ej ra jo al oś i” zakłada określe ie y ranego wariantu decyzyjnego jako
de yzji zado alają ej, zyli takiej, która została ko kret ej sytua ji de yzyj ej uz a a za

ystar zają o do rą i satysfak jo ują ą oraz sek e yj ą, zyli „krok po kroku” o e ę

ożli y h do przyję ia aria tó za iast jed o zes ej o e y szystki h ożli oś i.

Kolej e fazy tego odelu polegają a: sfor uło a iu elu i zdefi io a iu pro le u;
ustaleniu poziomu aspiracji; (3) zastosowaniu heurystyki do znalezienia wariantu
„ ystar zają o do rego”; a gdy de yde to i ie udało się z aleź aria tu „ ystar zają o
do rego” astępuje przejś ie do

, zyli o iże ia pozio u aspira ji i po tórze ia faz i

; a jeżeli de yde to i udało się z aleź aria t „ ystar zają o do ry” astępuje

,

czyli ocena tego war

ia tu elu st ierdze ia zy jest ró ież „satysfak jo ują y”; jeśli ie jest

ystar zają o „satysfak jo ują y” ależy po tórzy fazy , i ; a jeśli aria t jest do

przyję ia astępuje

, zyli realizacja wybranego wariantu.

32. Zagroże ia w grupowym procesie decyzyjnym:

 )ja isko „przesu ię ia ryzyka”- zaprze ze ie skaza i tui ji, która akazuje o zeki a

podejmowania

przez grupę de yzji prze yśla y h i y ażo y h, z liżo y h ze zględu a

pozio ryzyka do śred iego pozio u ryzyka z grupie. Grupa ez zględu a i dy idual e

harakterystyki jako ałoś podej uje de yzje o yższy od śred iego pozio ie ryzyka.

 Sy dro Grupo ego Myślenia- zespół z iekształ e , który oże ystępo a trak ie

podej o a ia de yzji przez grupę ó zas, gdy dąże ie grupy do spój oś i prze aża ad
dąże ie do podję ia ożli ie ajlepszej de yzji.

o iluzja jed o yśl oś i- ypo iada ie przez zło kó grupy jedynie pozytywnych opinii

o do opra o a ej stęp ie ko ep ji

o sza taż ielojal oś i- tłu ie ie i for a ji iezgod y h ze stęp ie przyjętą ko ep ją,

z o a y o spro oko a ie oskarże ia o ielojal oś , o pro adzi do ygasza ia
wszelkich uwag i komentarzy ni

ezgod y h z tą ko ep ją auto e zura

o ogra i ze ie zdol oś i po iera ia i for a ji- odrzu a ie e e tual y h syg ałó o

ie ezpie ze st ie i łęda h y ikają y h z przyjętego o razu sytua ji

o utrata krytycyzmu
o iluzja iez y iężo ej grupy

33. Kultura organizacyjna- to z iór do i ują y h artoś i i or postępo a ia harakterysty z y h dla

da ej orga iza ji, pod udo a y założe ia i o do atury rze zy istoś i i przeja iają y się poprzez
artefakty.

Jest to „oso o oś ” ko kret ego przedsię iorst a. Pozio y kultury organizacyjnej

przedsta ia odel E. S hei a trójkąt od góry :

 Artefakty- są to sztu z e t ory da ej kultury. Dzielą się o e a:

o artefakty języko e- język, ity, lege dy
o artefakty behawioralne- ere o ie, rytuały
o artefakty fizyczne- sztuka, technologia, przedmioty materialne

 Nor y i artoś i- są tr alsze od artefaktó i trud iej je „zao ser o a ”. Dzielą się a:

o

or y i artoś i deklaro a e- ot arte ó ie ie o jest dla orga iza ji aż e, o się

u aża za god e po h ały, a o za złe lu aga e

o normy i artości przestrzegane- trud o je u h y i , dlatego, że ludzie ie za sze

postępują zgod ie z ty , o głoszą, zase za ho ują się zupeł ie od rot ie
stosu ku do tego, o ó ią

 założe ia kulturo e- są fu da e te , a który spo zy a ała kultura orga iza yj a, są jej

sed e i ardzo iężko do i h dotrze . Dzieli się je u o ie zależ oś i od tego, zego
doty zą. Jej podsta o e i iek estio o a e założe ia od oszą się do: atury zło ieka,
rela ji iędzyludzki h, sa ej orga iza ji, atury oto ze ia i rela ji organizacji z otoczeniem.

34. Funkcje struktur organizacyjnych- efekty

a struktura orga iza yj a po i a speł i szereg fu k ji i

y ogó . Po i a:

przykłado e rodzaje

 Sta o i ra y działa orga iza yj y h yko a zy h i zarząd zy h
 Regulo a działa ia posz zegól y h pra o ikó i zespołó
 U ożli i osiąg ię ie określo ego pozio u realiza ji potrze pra o ikó
 Wy ika ze strategii orga iza ji i y do iej dostoso a a
 U zględ ia spe yfikę pro esó yko a zy h
 )ape i efekty ą realiza ję eló orga iza ji.

35. Heurystyka- uprosz ze ie podej o a ia de yzji za po o ą zasad heurysty z y h, zyli takiej etody

podej o a ia de yzji, która korzysta z reguł ro o zy h do yszuka ia roz iąza lu odpo iedzi.

36. Dysonans kulturowy- to sytua ja, której ludzie uś iada iają so ie od ie

oś łas y h reak ji

kulturo y h. )ja isko to poja ia się sz zegól ie zęsto fazie for uło a ie się orga iza ji,

pro adza ia z ia i poszerza ia przed iotu i o szaru działa ia. Przy zy a i pro adzą y i do

dyso a su kulturo ego g G. Hofstede’a są: lokaliza ja regio al a, religia, płe , ięź pokole io a i
przy ależ oś do klasy społe z ej.

37. Kierunek ewolucji kultury organizacyjnej.

ie ogę się do zyta z ykładu ;p

38. Innowacyjno- partycypacyjny klimat organizacyjny.

Klimat innowacyjno-

party ypa yj y orga iza ji to efekt zarządza ia ukieru ko a y a t orze ie

i o a ji poprzez uja ia ie t ór zy h ożli oś i pra o ikó , i h elo e ykorzysty a ie dla

eló ge ero a ia o y h artoś i.

39. Klimat organizacyjny to ś iado oś z ioro a jej pra o

ikó kształto a a przez pro esy społe z e

za hodzą e orga iza ji, ędą e y ikie układu przyjęty h artoś i, o e , z y zajó , or
postępo a ia.

40. Partycypacja pra o

i za to u zest i t o pra o ikó real y h pro esa h za hodzą y h

przedsię iorst ie z ożli oś ią spółde ydo a ia i spółzarządza ia fir ą. )alety: ogra i za

ystępo a ie stresó śród pra o ikó , u ożli ia pra o iko ykaza ie się k alifika ja i

za odo y i, sta o i podsta ę do zaspokoje ia potrze yższego rzędu tj.: przy ależ oś i, sza u ku,
uz a ia i sa orealiza ji, sprzyja zrosto i oty a ji do pra y, z iększa zaa gażo a ie pra o ikó

yz alają zaraze i h i i jaty ę, przy zy ia się do zrostu spra oś i działa ia i jakoś i pra y,

sprzyja

i tegra ji eló pra o ikó z ela i orga iza ji. Wady: zaso hło oś ze ra , uzgod ie ,

ko sulta ji, ydłuże ie zasu iędzy poja ie ie się pro le u a roz iąza ie pro le u lu h ilą
podję ia de yzji, ożli oś a ipula ji pra o ikó poprzez przesta ie ie iepeł ej lu yl ej
i for a ji po odują ej do ko fliktó , pogorsze ia się spółpra y zespołu, po sta ie egaty y h
stereotypó .