„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Joanna Stępień
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska
313[06].O1.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inŜ. Jacek Szydłowski
mgr inŜ. Maciej Szykowny
Opracowanie redakcyjne:
mgr inŜ. Joanna Stępień
Konsultacja:
dr inŜ. Janusz Figurski
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej ,,Stosowanie
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
ś
rodowiska” zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu asystent operatora
dźwięku.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
11
5.1. Prawna ochrona pracy
11
5.1.1.Ćwiczenia
11
5.2. Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciąŜliwe i niebezpieczne
12
5.2.1.Ćwiczenia
12
5.3. Elementy ergonomii, fizjologii i higieny pracy
13
5.3.1.Ćwiczenia
13
5.4. Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy
15
5.4.1.Ćwiczenia
15
5.5. Bezpieczeństwo pracy z urządzeniami elektrycznymi
17
5.5.1.Ćwiczenia
17
5.6. Ochrona przeciwpoŜarowa
20
5.7.1.Ćwiczenia
20
5.7. Pierwsza pomoc w wypadkach przy pracy
22
5.7.1.Ćwiczenia
22
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
25
7. Literatura
39
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy
Państwu
„Poradnik
dla
nauczyciela
–
Stosowanie
przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska
313[06].O1.01 w szkole kształcącej w zawodzie asystent operator dźwięku.
W poradniku zamieszczono:
–
wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać juŜ
ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z poradnika dla ucznia,
–
cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem dla ucznia,
–
przykładowe scenariusze zajęć,
–
przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi, z których nauczyciel moŜe skorzystać w całości
lub wybrać jego zdaniem najlepsze,
–
przykład narzędzi pomiaru dydaktycznego,
–
wykaz literatury.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
313[06].O1.03
Rozpoznawanie
trendów muzycznych
313[06].O1.05
Rozpoznawanie tradycyjnych
i elektronicznych instrumentów
muzycznych
313[06].O1
Podstawy zawodu
313[06].O1.04
Okre
ś
lanie wła
ś
ciwo
ś
ci
akustycznych ró
Ŝ
nych
pomieszcze
ń
313[06].O1.07
Stosowanie urz
ą
dze
ń
elektrycznych i sprz
ę
tu
d
ź
wi
ę
kowego
313[06].O1.02
Analizowanie rynku mediów
w Polsce i na
ś
wiecie
313[06].O1.01
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony
środowiska
313[06].O1.06
Doskonalenie dykcji
i fonetyki
Schemat układu jednostek modułowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:
−−−−
stosować terminologię techniczną,
−−−−
obsługiwać komputer na poziomie podstawowym,
−−−−
korzystać z róŜnych źródeł informacji,
−−−−
uczestniczyć w dyskusjach,
−−−−
prezentować efekty swojej pracy,
−−−−
współpracować w grupie,
−−−−
wyciągać i uzasadniać wnioski z wykonanych ćwiczeń.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:
–
zinterpretować podstawowe przepisy prawa dotyczące obowiązków pracownika oraz
pracodawcy związane z bezpieczeństwem i higieną pracy,
–
określić podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy,
–
przewidzieć konsekwencje naruszania przepisów pracy oraz zasad bezpieczeństwa
i higieny pracy podczas wykonywania zadań zawodowych,
–
określić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące pomieszczeń pracy
i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych,
–
rozpoznać i przewidzieć zagroŜenia bezpieczeństwa człowieka w środowisku pracy oraz
wskazać sposoby ich usunięcia,
–
dobrać i zastosować odzieŜ ochronną oraz sprzęt ochrony indywidualnej w zaleŜności od
rodzaju prowadzonych prac,
–
zastosować zasady bezpiecznej pracy z urządzeniami elektrycznymi i na wysokości,
–
określić skutki oddziaływania prądu elektrycznego, wibracji oraz hałasu na organizm
ludzki,
–
zastosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpoŜarowej,
–
zareagować zgodnie z instrukcją ochrony przeciwpoŜarowej w przypadku zagroŜenia
poŜarowego,
–
zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
zastosować obowiązujące zasady ochrony środowiska,
–
zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym
w wypadkach,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Asystent operator dźwięku 313[06]
Moduł:
313[06].O1 Podstawy zawodu
Jednostka modułowa:
313[06].O1.01 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
ś
rodowiska
Temat: Prawna ochrona pracy.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności stosowania obowiązujących przepisów prawnych
w zakresie bezpieczeństwa, higieny i prawa pracy.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
−
przeprowadzić nadzór i kontrolę warunków pracy,
−
wyszukać w Kodeksie Pracy podstawowe akty prawne w zakresie praw i obowiązków
pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
−
określić podstawowe obowiązki pracodawcy i pracownika w zakresie bhp,
−
wyszukać specjalistyczne informacje w ogólnodostępnych źródłach informacji,
−
określić podstawowe obowiązki pracodawcy i pracownika w zakresie stosowania
ś
rodków ochronnych i środków ochrony indywidualnej,
−
określić wymagania bezpieczeństwa i higieny dotyczące pomieszczeń pracy
i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych.
Metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
ć
wiczenie przedmiotowe,
−−−−
dyskusja.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−−−−
zespołowa.
Czas: 90 min.
Środki dydaktyczne:
−−−−
Kodeksy pracy (po jednym egzemplarzu na zespół lub stanowiska komputerowe
z dostępem do Internetu),
−−−−
przybory plastyczne.
Plan zajęć:
1.
Sprawy organizacyjne.
2.
Uświadomienie uczniom celów zajęć i przedstawienie przebiegu zajęć.
3.
Realizacja tematu.
−−−−
pogadanka: prawo pracy,
−−−−
pytania sprawdzające,
−−−−
ć
wiczenie.
4.
Podsumowanie zajęć:
−−−−
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.
−−−−
Ewaluacja zajęć.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Pytania sprawdzające:
1.
Jakie są podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie bhp?
2.
Jakie są podstawowe obowiązki pracownika w zakresie bhp?
3.
Jakie są podstawowe prawa pracownika w zakresie bhp?
4.
Jakie są podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie środków ochrony indywidualnej?
5.
Jakie są podstawowe obowiązki pracownika w zakresie środków ochrony indywidualnej?
6.
Jakie są wymogi bezpieczeństwa i higieny dla pomieszczeń higieniczno sanitarnych?
Ćwiczenie
Podstawowe obowiązki pracodawcy i pracownika w zakresie bhp.
Wskazówki do realizacji
Praca zespołowa; uczniowie tworzą zespoły 3-4 osobowe, które wykonują plakaty; wynik
pracy prezentowany jest przez osobę wybraną z grupy, przed zespołem klasowym; po
prezentacji nauczyciel dokonuje podsumowania, podkreślając znaczenie wypełniana
przedstawionych obowiązków dla zapewnienia bezpieczeństwa pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1)
wyszukać w dziale dziesiątym kodeksu pracy obowiązki w zakresie prawnej ochrony
pracy,
2)
wypisać punkty dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,
3)
wyszukać dział, w którym zawarto obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)
zanotować na plakacie nazwę, numer działu i artykułu,
5)
określić w oparciu o rozdział I i II Kodeksu pracy obowiązki zgodnie z tematem zadania,
6)
uczestniczyć w opracowaniu plakatu zaznaczając wyszukane w kodeksie obowiązki,
7)
słuchać uwaŜnie prezentacji drugiej grupy zwracając uwagę, czy przedstawił wszystkie
obowiązki zawarte w dziale X kodeksu pracy,
8)
brać udział w dyskusji uzupełniając ewentualnie prezentacje przedstawicieli grup.
Podsumowanie lekcji:
Uczniowie:
−
wymieniają podstawowe źródła prawa pracy,
−
wymieniają podstawowe zasady prawa pracy,
−
wymieniają podstawowe prawa pracownika,
−
określają podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie bhp,
−
określają podstawowe obowiązki pracownika w zakresie bhp,
−
określają korzyści wynikające ze stosowania prawa,
−
wymieniają podstawowe wymogi bhp odnośnie pomieszczeń higieniczno-sanitarnych.
Nauczyciel:
−−−−
komentuje, ewentualnie uzupełnia wypowiedzi uczniów,
−−−−
ocenia wspólnie z uczniami wykonaną pracę i ich aktywność.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Asystent operatora dźwięku 313[06]
Moduł:
313[06].O1 Podstawy zawodu
Jednostka modułowa:
313[06].O1.01 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
ś
rodowiska
Temat: Ochrona przeciwpoŜarowa.
Cel ogólny: Poznanie sposobów zabezpieczających zakład przed poŜarem.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi wymienić:
– przyczyny powstania poŜarów,
−
urządzenia i instalacje elektryczne w obszarach zagroŜonych poŜarem,
−
sposoby walki z poŜarami,
−
typy poŜarów,
−
rozpoznać rodzaje sprzętu gaśniczego,
−
symbole przeciwpoŜarowe,
−
symbole ewakuacyjne,
−
symbole bhp,
−
znaki informacyjne,
−
znaki zakazu.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:
– organizowania i planowania zajęć,
– pracy w zespole,
– czytania ze zrozumieniem.
Metody nauczania–uczenia się:
–
metoda przewodniego tekstu,
−
pokaz.
Środki dydaktyczne:
Teksty do analizy zawarte w poradniku dla ucznia, rozdział 4.– „Ochrona przeciwpoŜarowa”
lub ich kopie przygotowane przez nauczyciela dla kaŜdego zespołu uczniów, instrukcja pracy
metodą tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
uczniowie pracują w grupach 4–5 osobowych.
Czas trwania: 45 minut
Przebieg zajęć
Faza wstępna – (5 minut).
1.
Wyjaśnienie uczniom tematu zajęć.
2.
Zapoznanie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
3.
Podział grupy na zespoły.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego, sporządzanie notatek z udzielaniem odpowiedzi na
podane pytania.
Etap I: Informacje
Określenie uczniom źródła tekstów lub rozdanie kopii tekstów do analizy i pytań – 2 minuty.
Pytania przewodnie:
1.
Jakie są główne przyczyny powstawania poŜarów?
2.
W jaki sposób powinny być montowane urządzenia elektryczne mogące stworzyć
zagroŜenie poŜarowe?
3.
Jak naleŜy zabezpieczyć urządzenia wytwarzające łuk elektryczny podczas pracy?
4.
Jakie warunki muszą być spełnione, aby obrona czynna przed poŜarem była skuteczna?
5.
Jakie rozróŜniamy typy poŜarów?
6.
Do jakich typów poŜarów uŜywane są gaśnice pianowe, proszkowe, śniegowe?
7.
Za pomocą jakich środków moŜna bezpiecznie gasić poŜary delikatnych urządzeń
elektronicznych?
8.
Jakiego sprzętu gaśniczego moŜna uŜywać do gaszenia urządzeń pod napięciem?
Etap II Planowanie – (10 minut).
Analizowanie tekstu przewodniego i dołączonych pytań.
Uczniowie pracują w zespołach, analizują otrzymane teksty, dyskutują nad treścią pytań.
Etap III Ustalenie odpowiedzi – (10–12 minut).
Wszyscy uczniowie ustalają i zapisują w zeszytach przedmiotowych odpowiedzi na kolejne
pytania, konsultują z nauczycielem poprawność odpowiedzi.
Etap IV Prezentacja wykonania przez uczniów zadań i sprawdzanie wyników pracy –
(12 minut). 4 zespoły po 3 minuty.
Przedstawiciele zespołów kolejno prezentują opracowane odpowiedzi. KaŜdy z 4 zespołów
powinien zaprezentować odpowiedzi na 2 kolejne pytania.
Etap V
Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania.
Etap VI Analiza końcowa, pokaz – (4 minuty):
– uczniowie i nauczyciel wskazują, które etapy zadania sprawiły trudności,
–
nauczyciel podsumowuje zajęcia, wskazuje, jakie umiejętności były ćwiczone, jakie
wystąpiły nieprawidłowości i jak unikać ich w przyszłości,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Prawna ochrona pracy
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wyobraź sobie, Ŝe jesteś szefem firmy ze sprzętem dźwiękowym zatrudniającej 4 osoby:
2 pracowników technicznych, 1 księgową i 1 sekretarkę. Co musisz zrobić, Ŝeby Twoja firma
działała zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
2)
dobrać partnerów do pracy w grupie,
3)
zastanowić się, jakie musisz podjąć obowiązki organizacyjne, uwzględniając prawa
i obowiązki swoich pracowników; zapisać wszystkie propozycje na kartce (I faza burzy
mózgów – nie krytykując Ŝadnego z pomysłów Twoich koleŜanek/kolegów),
4)
zgromadzić w podręcznej biblioteczce niezbędne akty prawne (abyś mógł w razie
potrzeby powołać się na konkretne zapisy),
5)
zaprezentować efekty pracy grupy na forum klasy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
duŜe arkusze papieru,
−
mazaki,
−
tablica flip chart,
−
Kodeks Pracy, wybrane rozporządzenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
5.2. Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciąŜliwe i niebezpieczne
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ obowiązki pracodawcy związane z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy
dotyczące prac, podczas wykonywania których moŜe wystąpić w środowisku pracy hałas.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wyszukać w Internecie rozporządzenie
z
dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z naraŜeniem na hałas lub
drgania mechaniczne (Dziennik Ustaw z roku 2005 r. nr 157, poz. 1318),
2)
zapoznać się z treścią rozporządzenia,
3)
określić obowiązki pracodawcy związane z naraŜeniem na hałas na stanowiskach pracy
zawarte w § 5. 1 oraz obowiązki związane z realizacją programu, o którym mowa
w ustępie 2 § 5 rozporządzenia.
Zalecany metody nauczania – uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−−−−
komputer z dostępem do Internetu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5.3. Elementy ergonomii, fizjologii i higieny pracy
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ obowiązki pracodawcy związane z bezpieczeństwem i higieną pracy przy ręcznych
pracach transportowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wyszukać w Internecie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14
marca 2000r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach
transportowych (Dziennik Ustaw z roku 2000 r. nr 26, poz. 313 ze zmianami),
2)
zapoznać się z treścią rozporządzenia,
3)
określić na podstawie rozporządzenia obowiązki pracodawcy związane z bhp przy
ręcznych pracach transportowych.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu.
Ćwiczenie 2
Określ dopuszczalne wartości masy przemieszczanych przedmiotów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wyszukać w Internecie rozporządzenie Ministra Pracy i polityki Społecznej z dnia 14
marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach
transportowych (Dziennik Ustaw z roku 2000 r. nr 26, poz. 313 ze zmianami),
2)
określić, dopuszczalne masy przemieszczanych przedmiotów przy podanych sytuacjach
transportu. (Tab. do ćwiczenia 2).
Lp.
Przemieszczanie przedmiotów
Masa nie moŜe
przekraczać kg
1.
przez męŜczyznę przy pracy stałej.
2.
przez męŜczyznę przy pracy dorywczej
3.
przez męŜczyznę przy przetaczaniu ręcznie przedmiotów po terenie poziomym
5.
zespołowo przez męŜczyzn przy pracy stałej
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
6.
zespołowo przez męŜczyzn przy pracy dorywczej
7.
przez kobietę przy pracy stałej
8.
przez kobietę przy pracy dorywczej
9.
przez kobietę przy pracy przy przewoŜeniu na taczkach 2-kolowych
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Środki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
karta ćwiczeń.
Ćwiczenie 3
Zorganizuj stanowisko komputerowe zgodnie z zasadami bhp i ergonomii pracy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1)
zastosować zmiany, które zmniejszą uciąŜliwość pracy na tym stanowisku,
2)
przedstawić propozycje zmian nauczycielowi,
3)
przeprowadzić podobną analizę w domu na swoim stanowisku komputerowym,
4)
sprawdzić po dokonaniu zmian czy będzie Ci się wygodniej pracowało,
5)
zapisać wnioski z pracy w domu w arkuszu ćwiczeniowym.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−−−−
Dziennik Ustaw z roku 1998 Nr 148, poz. 973,
−−−−
stanowisko komputerowe, na którym pracuje uczeń,
−−−−
liniał do pomiaru z dokładnością 1 mm.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
5.4. Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wyobraź sobie, Ŝe pracujesz w duŜej firmie branŜy elektrycznej i zajmujesz
się konserwacją urządzeń elektrycznych. Zastanów się, w jaki sposób moŜesz zadbać
o środowisko pracując na swoim stanowisku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
dobrać partnerów do pracy w grupie,
2)
zastanowić się, jakie zagroŜenia środowiska są związane ze sprzętem elektrycznym,
zapisać wszystkie pomysły na kartce (I faza burzy mózgów – nie krytykując Ŝadnego
z pomysłów Twoich koleŜanek/kolegów),
3)
uporządkować zapisane pomysły; ustalić, co moŜna zrobić ze zuŜytymi elementami
urządzeń elektrycznych i jakie metody wypracować na stanowiskach pracy,
by doprowadzić do zmniejszenia zuŜycia energii elektrycznej,
4)
zaprezentować efekty pracy grupy na forum klasy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
duŜe arkusze papieru,
−
mazaki,
−
tablica flip chart.
Ćwiczenie 2
Poszukaj w Internecie informacji na temat zanieczyszczeń środowiska z tytułu
niewłaściwego gospodarowania odpadami ze zuŜytych urządzeń elektrycznych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
zrobić notatki z informacji odnalezionych w Internecie,
2)
zaprezentować efekty swojej pracy na forum klasy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Ś
rodki dydaktyczne:
−
stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
−
przybory do pisania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.5. Bezpieczeństwo pracy z urządzeniami elektrycznymi i na
wysokości
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wybierz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe:
Zadanie:
prawda
fałsz
Wilgotne
otoczenie
zmniejsza
zagroŜenie
poraŜenia
prądem
elektrycznym
Prąd zmienny jest mniej niebezpieczny dla człowieka niŜ prąd stały
o tym samym natęŜeniu.
Migotanie moŜe powodować dekoncentrację i ból głowy.
Aby uniknąć olśnienia naleŜy odsłaniać okna, uŜywać lamp i stosować
gładkie powierzchnie.
Zły stan techniczny urządzeń elektrycznych moŜe być przyczyną
poraŜenia prądem.
Czas trwania poraŜenia nie ma znaczenia dla rozmiaru zmian
w organizmie spowodowanych przez przepływający prąd.
Działanie
prądu
przemiennego
wpływa
przede
wszystkim
na zaburzenia czynności komórek.
Wibracja wpływa na ostrość widzenia.
Dopuszczalny hałas podczas pracy projektanta wynosi 85 dB.
Separacja elektryczna zapewnia ochronę przeciwporaŜeniową przed
dotykiem pośrednim.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeczytać dokładnie zdania,
2)
przeanalizować ich treść decydując czy zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe,
3)
zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4)
dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
treść zadania dla kaŜdego ucznia,
−
literatura z rozdziału 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Ćwiczenie 2
Wpisz znaczenie poszczególnych znaków i symboli:
CE
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
obejrzeć dokładnie wszystkie znaki i symbole,
2)
przeanalizować znaczenie znaków i krótko opisać, czego dotyczą,
3)
zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
treść zadania dla kaŜdego ucznia,
−
literatura z rozdziału 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Ćwiczenie 3
Zaklasyfikuj środki ochrony przeciwporaŜeniowej do odpowiedniej kategorii wstawiając
„x” w odpowiedniej kolumnie lub kolumnach:
Ś
rodki ochrony przeciwporaŜeniowej
Ochrona przed
dotykiem bezpośrednim
Ochrona przed
dotykiem pośrednim
umieszczenie urządzenia
w odpowiedniej obudowie
bezpiecznik z wkładką topikową
bariera uniemoŜliwiająca dostęp do
urządzenia
zastosowanie wyłączników
róŜnicowoprądowych
zastosowanie urządzeń ochronnych
przetęŜeniowych
(nadmiarowoprądowych)
stosowanie dodatkowej izolacji
stosowanie nieuziemionych połączeń
wyrównawczych miejscowych
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeanalizować wskazane środki ochrony przeciwporaŜeniowej,
2)
zakwalifikować kaŜdy z nich do odpowiedniej kategorii lub do obu kategorii,
3)
zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4)
dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
treść zadania dla kaŜdego ucznia,
−
literatura z rozdziału 7,
−
przybory do pisania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
5.6. Ochrona przeciwpoŜarowa
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz sprzęt i środki gaśnicze w zaleŜności od rodzaju poŜaru.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
zapoznać się z instrukcjami przeciwpoŜarowymi oraz instrukcjami stosowania sprzętu
i środków gaśniczych,
2)
zanotować moŜliwe do zastosowania środki gaśnicze,
3)
scharakteryzować środki gaśnicze,
4)
wypełnić tabelę.
Rodzaje poŜaru
Środki gaśnicze
1. urządzenia elektryczne
2. tłuszcze i oleje spoŜywcze
3. ciała stałe
4. ciecze i gazy palne
5. urządzenia pod napięciem
6. metale palne
7. tłuszcze spoŜywcze w urządzeniach
kuchennych
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
instrukcje przeciwpoŜarowe, instrukcje stosowania sprzętu i środków gaśniczych,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Wykonaj symulację polegającą na zastosowaniu podręcznego sprzętu i środków
gaśniczych do gaszenia poŜaru.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wybrać odpowiedni sprzęt lub środek gaśniczy do określonego typu poŜaru,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
2)
omówić sposób uŜycia danego sprzętu lub środka gaśniczego,
3)
omówić najczęściej popełniane błędy przy stosowaniu w/w środków.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
sprzęt i środki gaśnicze,
−
instrukcje przeciwpoŜarowe, instrukcje stosowania sprzętu i środków gaśniczych,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla ucznia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
5.7. Pierwsza pomoc w wypadkach przy pracy
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wpisz do tabeli wymienione poniŜej fazy ratowania poszkodowanego w przypadku
omdlenia. w odpowiedniej kolejności (wybierz właściwe).
sprawdzenie czynności serca; upewnienie się, Ŝe pacjent oddycha; ułoŜenie w pozycji
bezpiecznej; zewnętrzny masaŜ serca; masaŜ wykonywany równocześnie ze sztucznym
oddychaniem; kontrola tętna; sztuczne oddychanie; przywrócenie droŜności układu
oddechowego; badanie kompleksowe; wezwanie pogotowia.
1.
2.
3.
4.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeczytać dokładnie nazwy wszystkich faz,
2)
przeanalizować ich treść decydując, w jakiej kolejności powinny być wykonywane,
3)
zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4)
dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
treść zadania dla kaŜdego ucznia,
−
literatura z rozdziału 7,
−
przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Połącz początek zdania z jego końcem, tak aby stanowiły sensowną całość.
Przy oparzeniu prądem elektrycznym
naleŜy…
…zdjąć
poszkodowanemu
obrączki,
pierścionki i bransoletki.
Przy oparzeniach nie naleŜy…
…zgłosić się do przychodni chirurgicznej
celem zabezpieczenia przeciwtęŜcowego.
JeŜeli doszło do poparzenia powyŜej
15% powierzchni ciała naleŜy…
…zdejmować
części
ubrania
przylegających bezpośrednio do miejsca
oparzonego.
Przy oparzeniach kończyn naleŜy…
…dodatkowo zapewnić poszkodowanemu
opiekę kardiologiczną.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
JeŜeli doszło do utraty części ciała
naleŜy…
…okryć go kocem lub płaszczem.
W
przypadku
zabrudzenia
rany
kurzem, błotem lub ziemią, naleŜy…
…ułoŜyć
poszkodowanego
wygodnie
w pomieszczeniu o nieskaŜonym powietrzu.
JeŜeli poszkodowany, oczekując na
pomoc przebywa w chłodnym miejscu,
naleŜy…
…zwrócić się o pomoc do lekarza.
Przy ostrym zatruciu w oczekiwaniu na
pomoc lekarską, naleŜy…
…odciętą część zabezpieczyć w worku
foliowym lub suchym opatrunku do czasu
przyjazdu pogotowia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeczytać dokładnie wszystkie części zdań,
2)
przeanalizować je decydując, które z nich powinny się łączyć,
3)
zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4)
dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
treść zadania dla kaŜdego ucznia,
−
literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Uzupełnij teksty odpowiednimi słowami. W kaŜdą lukę naleŜy wpisać tylko jedno słowo.
Miejsce wypadku naleŜy zabezpieczyć do czasu ustalenia okoliczności i …………….
wypadku, w taki sposób, by wykluczyć: dopuszczenie do miejsca ………….. osób
niepowołanych, uruchomienie bez koniecznej potrzeby ……………., które w związku
z wypadkiem zostały wstrzymane, dokonywanie zmiany ich połoŜenia, jak równieŜ zmiany
połoŜenia innych przedmiotów, które …………….. wypadek lub pozwalają odtworzyć jego
…………..
JeŜeli poszkodowany wymaga czynności ……………… krąŜenie i oddychanie, tamowania
……………….. lub ochrony uszkodzonego kręgosłupa - pierwszej pomocy powinny
udzielać tylko osoby ………………. w tym zakresie. W zaleŜności od sytuacji, …………
rannych oraz charakteru ………….. powinno się wezwać odpowiednią pomoc: karetkę lub
kilka karetek, zespół reanimacyjny, straŜ …………., pogotowie energetyczne lub ………….
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeczytać dokładnie całe teksty,
2)
przeanalizować je decydując, jakie słowa naleŜy wpisać w luki,
3)
zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4)
dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
treść zadania dla kaŜdego ucznia,
−
literatura z rozdziału 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Stosowanie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
środowiska”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
–
zadania 3, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są poziomu podstawowego,
–
zadania 1, 2, 4, 5, 18 są poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−−−−
dopuszczający – za rozwiązanie, co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
−−−−
dostateczny – za rozwiązanie, co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
−−−−
dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym, co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
−−−−
bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym, co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi 1 a, 2 d, 3 d, 4 b, 5 d, 6 a, 7 a, 8 d, 9 b, 10 c, 11 b, 12 c,
13 b, 14 c, 15 c, 16 c, 17 b, 18 c, 19 a, 20 a.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(uczeń potrafi)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Wskazać zagroŜenia spowodowane hałasem
A
P
a
2
Ustalić sposób postępowania, w przypadku
poraŜenia prądem.
C
PP
d
3
Wyjaśnić na czym polega ochrona
przeciwporaŜeniowa dodatkowa
B
P
d
4
Ustalić sposób postępowania, przy wypadku
poraŜenia prądem
C
PP
b
5
Podać znaczenie symboli gaśnic
B
P
d
6
Wskazać środki ochrony indywidualnej
C
P
a
7
Zastosować wymogi, jakie powinny spełniać
pomieszczenia higieniczno-sanitarne
C
PP
a
8
Zastosować zadania przy udzielaniu pierwszej
pomocy
C
PP
d
9
Określić zadania przy udzielaniu pierwszej
pomocy
C
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
10 Określić zadania przy udzielaniu pierwszej
pomocy
C
P
c
11 Określić sposób postępowania podczas poŜaru
C
P
b
12 Określić zastosowanie gaśnicy proszkowej
B
P
c
13 Określić podstawowe zadania przy udzielaniu
pierwszej pomocy
C
P
b
14 Określić zadania przy udzielaniu pierwszej
pomocy
C
P
c
15 Wskazać rolę prowadzącego przy udzielaniu
pierwszej pomocy
A
P
c
16 Wybrać sposób ułoŜenia nieprzytomnego przy
udzielaniu pierwszej pomocy
C
P
c
17 Określić zadania przy udzielaniu pierwszej
pomocy przy poraŜeniu prądem
C
P
b
18 Wskazać zagroŜenia występujące na
stanowisku operatora dźwięku
A
P
c
19 Podać numer straŜy poŜarnej
C
P
b
20 Określić osobę odpowiedzialną za ochronę
i środki ochrony indywidualnej w zakładzie
pracy
B
P
a
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1.
Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.
2.
Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
3.
Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
4.
Upewnij się, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.
5.
Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.
Instrukcja dla ucznia
1.
Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.
Test pisemny zawiera 20 zadań i sprawdza Twoje wiadomości z zakresu nawiązywania
i utrzymywania kontaktów międzyludzkich
5.
Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. WskaŜ tylko jedną
odpowiedź prawidłową. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zakreślić
kółkiem i zaznaczyć odpowiedź poprawną.
6.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7.
Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8.
Na rozwiązanie testu pisemnego masz 40 minut.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
−−−−
instrukcja,
−−−−
zestaw zadań testowych,
−−−−
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1.
Negatywnym skutkiem hałasu w pracy nie jest
a)
zaburzenie akcji serca,
b)
zmiana rytmu oddychania,
c)
łamliwość kości,
d)
zaburzenie wzroku.
2.
Na wystąpienie poraŜenia prądem nie ma wpływu
a)
zły stan techniczny urządzeń elektrycznych,
b)
niewłaściwe posługiwanie się urządzeniami elektrycznymi,
c)
bezpośredni kontakt ze źródłem prądu lub przewodami elektrycznymi,
d)
obecność w pomieszczeniu drewnianego parkietu i wykończeń gipsowych.
3.
Ochrona przeciwporaŜeniowa dodatkowa zapobiega
a)
zetknięciu człowieka z przewodzącymi częściami urządzeń znajdujących się pod
napięciem,
b)
udzielaniu się napięcia przedmiotom lub częściom urządzeń normalnie nie
znajdujących się pod napięciem,
c)
szkodliwemu działaniu łuku elektrycznego,
d)
pojawieniu się niebezpiecznego napięcia dotykowego dzięki zastosowaniu urządzeń II
klasy ochronności.
4.
Dla której z wymienionych osób poraŜenie prądem jest najbardziej niebezpieczne
a)
młoda kobieta,
b)
starsza kobieta,
c)
młody męŜczyzna,
d)
starszy męŜczyzna.
5.
Symbol E na gaśnicy oznacza, Ŝe jest ona przeznaczona do
a)
gaszenia ciał stałych, np. papieru
b)
gaszenie cieczy palnych.
c)
gaszenie gazów.
d)
gaszenie poŜarów występujące w obrębie urządzeń elektrycznych pod napięciem.
6.
Środkiem ochrony układu oddechowego jest
a)
maska ochronna.
b)
rękawice ochronne.
c)
nakrycie głowy.
d)
ubranie robocze.
7.
Zaproponuj, gdzie powinno znajdować się największe pomieszczenie higieniczno-
sanitarne
a)
w budynku, w którym odbywa się praca.
b)
tylko i wyłącznie w oddzielnym budynku.
c)
nie ma konieczności tworzenia takiego pomieszczenia na terenie zakładu.
d)
to moŜe być kaŜde jedno pomieszczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
8.
Opaskę uciskową naleŜy stosować
a)
w kaŜdym przypadku krwawiącej rany.
b)
w przypadku obcięcia lub oderwania kończyny.
c)
w przypadku zmiaŜdŜenia kończyny.
d)
w przypadku skaleczenia.
9.
W czasie udzielania pierwszej pomocy tętno sprawdza się
a)
po obu stronach szyi, uŜywając kciuka i pozostałych palców.
b)
po jednej stronie szyi, trzema środkowymi palcami.
c)
kciukiem na przegubie ręki.
d)
po jednej stronie szyi, jednym palcem.
10.
Najskuteczniejszą i najprostszą metodą udroŜnienia dróg oddechowych podczas wypadku
przy pracach monterskich jest
a)
wyciągnięcie i przytrzymanie języka.
b)
przygięcie głowy do mostka.
c)
usunięcie ciał obcych z jamy ustnej i odgięcie głowy do tyłu.
d)
odgięcie głowy do tyłu.
11.
W przypadku wybuchu poŜaru w pomieszczeniu naleŜy
a)
szybko otworzyć okno,
b)
nie otwierać okna,
c)
otworzyć lufcik lub uchylić okno.
d)
szybko szczelnie zamknąć okno.
12.
Gaśnicy proszkowej uŜyjesz do gaszenia
a)
cięŜkiej zasłony z materiału i instalacji elektrycznej,
b)
podłogi drewnianej i instalacji elektrycznej,
c)
cięŜkiej zasłony z materiału i drewnianej podłogi.
d)
wykładziny leŜącej w pomieszczeniu.
13.
Udzielający pierwszej pomocy podczas zagroŜenie Ŝycia ma za zadanie
a)
przenieść poszkodowanego w bezpieczne miejsce i czekać na przyjazd pogotowia,
b)
utrzymać przy Ŝyciu poszkodowanego,
c)
szukać pomocy wśród ludzi zebranych wokół poszkodowanego i dopiero jej udzielić.
d)
szukać na własną rękę pomocy.
14.
Objawy wskazujące na konieczność wykonania masaŜu serca to
a)
brak tętna, sztywność źrenic, silny ból w klatce piersiowej, kaszel,
b)
zmiana barwy skóry, silny ból w dole brzucha, brak tętna,
c)
utrata przytomności, zatrzymanie oddechu, brak tętna, zmieniona barwa skóry.
d)
brak tętna, sinienie rąk.
15.
Prowadzący sztuczne oddychanie po wykonaniu wdechu obserwuje
a)
poszkodowanego i jego wygląd,
b)
poszkodowanego i jego zachowanie,
c)
klatkę piersiową kontrolując jej ruchy.
d)
kolor twarzy i rąk.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
16.
Pacjenta nieprzytomnego naleŜy ułoŜyć w pozycji
a)
na wznak.
b)
wysokiej.
c)
bocznej ustalonej.
d)
siedzącej.
17.
Pierwszą czynnością w przypadku poraŜenia prądem jest
a)
odciągniecie poszkodowanego od miejsca wypadku,
b)
przerwanie obwodu elektrycznego,
c)
wezwanie pogotowia ratunkowego.
d)
udzielenie pierwszej pomocy.
18.
UciąŜliwością w pracy asystenta operatora dźwięku jest
a)
zapylenie.
b)
nadmierny wysiłek fizyczny.
c)
wymuszona pozycja ciała.
d)
praca w naraŜeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych.
19.
W przypadku poŜaru naleŜy zawiadomić straŜ poŜarną dzwoniąc po numer
a)
997 lub 112 (z telefonu komórkowego).
b)
998 lub 112 (z telefonu komórkowego).
c)
999 lub 113 (z telefonu komórkowego).
d)
998 lub 113 (z telefonu komórkowego).
20.
W środki ochrony indywidualnej zabezpiecza pracownika
a)
pracodawca.
b)
tylko i wyłącznie pracownik.
c)
ś
rodki ochrony indywidualnej.
d)
dobra wola pracodawcy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Stosowanie
przepisów
bezpieczeństwa
i
higieny
pracy,
ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska
Zakreśl poprawną odpowiedź
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1.
a
b
c
d
2.
a
b
c
d
3.
a
b
c
d
4.
a
b
c
d
5.
a
b
c
d
6.
a
b
c
d
7.
a
b
c
d
8.
a
b
c
d
9.
a
b
c
d
10.
a
b
c
d
11.
a
b
c
d
12.
a
b
c
d
13.
a
b
c
d
14.
a
b
c
d
15.
a
b
c
d
16.
a
b
c
d
17.
a
b
c
d
18.
a
b
c
d
19.
a
b
c
d
20.
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Test 2
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Stosowanie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
środowiska”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
–
zadania od 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 19, są poziomu
podstawowego,
–
zadania 2, 15, 20 są poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−−−−
dopuszczający – za rozwiązanie, co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
−−−−
dostateczny – za rozwiązanie, co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
−−−−
dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym, co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
−−−−
bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym, co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1 c, 2 b, 3 b, 4 c, 5 d, 6 b, 7 b, 8 a, 9 a, 10 d, 11 c, 12 c, 13 d,
14 a, 15 c, 16 d, 17 a, 18 c, 19 b, 20 a.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(uczeń potrafi)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Określić bezpieczeństwo pozycji bocznej
ustalonej
B
PP
b
2
Określić zadania przy udzielaniu pierwszej
pomocy
C
PP
b
3
Określić sposób postępowania podczas poŜaru
C
P
b
4
Określić zagroŜenie
C
P
c
5
Wybrać z listy środki ochrony indywidualnej
A
P
d
6
Podać znaczenie symboli gaśnic
B
P
b
7
Wskazać dokument zawierający obowiązki
pracownika w zakresie BHP
A
P
b
8
Określić w jaki sposób sprawdzić przytomność
u poszkodowanego (dorosłego)
C
P
a
9
Przewidzieć skutki naraŜenia człowieka na
hałas.
B
P
a
10 Wskazać osobę odpowiedzialną za bhp w
zakładzie pracy
A
P
d
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
11 Podać organ państwowej kontroli w zakresie
BHP
B
P
c
12 Podać przepisy określające obowiązki
pracownika w zakresie BHP
C
PP
c
13 Określić obowiązki pracodawcy w zakresie
BHP
C
P
d
14 Określić czas w jakim dochodzi do
nieodwracalnych zmian w centralnym układzie
nerwowym
B
PP
c
15 Dobrać środki ochrony indywidualnej
C
PP
c
16 Wskazać organ państwowej kontroli w
zakresie BHP
B
P
d
17 Podać sposób postępowania podczas poŜaru
C
P
a
18 Rozpoznać symbol przedstawiony na rysunku
A
P
c
19 Podać wysokości, jakie powinny spełniać
pomieszczenia higieniczno-sanitarne
A
P
a
20 Ustalić sposób postępowania, w przypadku
poraŜenia prądem
C
PP
a
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1.
Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.
2.
Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
3.
Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
4.
Upewnij się, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.
5.
Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.
Instrukcja dla ucznia
1.
Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.
Test pisemny zawiera 20 zadań i sprawdza Twoje wiadomości z zakresu nawiązywania
i utrzymywania kontaktów międzyludzkich
5.
Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. WskaŜ tylko jedną
odpowiedź prawidłową. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zakreślić
kółkiem i zaznaczyć odpowiedź poprawną.
6.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7.
Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8.
Na rozwiązanie testu pisemnego masz 40 minut.
Materiały dla ucznia:
−−−−
instrukcja,
−−−−
zestaw zadań testowych,
−−−−
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1.
Pozycja boczna ustalona jest bezpieczna poniewaŜ
a)
jest standardowa.
b)
zabezpiecza przed zachłyśnięciem.
c)
zapewnia komfort psychiczny.
d)
zabezpiecza przed powstawaniem siniaków.
2.
Udzielający pierwszej pomocy podczas zagroŜenia Ŝycia ma za zadanie
a)
przenieść poszkodowanego w bezpieczne miejsce i czekać na przyjazd pogotowia.
b)
utrzymać przy Ŝyciu poszkodowanego.
c)
szukać pomocy wśród ludzi zebranych wokół poszkodowanego i dopiero jej udzielić.
d)
nic nie robić.
3.
W przypadku wybuchu poŜaru w pomieszczeniach naleŜy
a)
szybko otworzyć okno.
b)
nie otwierać okna.
c)
otworzyć lufcik lub uchylić okno.
d)
wszystkie odpowiedzi są poprawne.
4.
Korzystanie z wadliwego lub niesprawdzonego urządzenia elektrycznego jest
zagorzeniem
a)
szkodliwym.
b)
obojętnym.
c)
niebezpiecznym.
d)
szkodliwym i niebezpiecznym.
5.
Do środków ochrony wzroku naleŜą
a)
maska ochronna.
b)
rękawice ochronne.
c)
nakrycie głowy.
d)
okulary ochronne.
6.
Gaśnice z symbolem B stosuje się do
a)
gaszenia ciał stałych, np., papieru.
b)
gaszenia cieczy palnych.
c)
gaszenia gazów.
d)
gaszenia poŜarów występujące w obrębie urządzeń elektrycznych pod napięciem.
7.
Obowiązki pracowników w zakresie ochrony przeciwpoŜarowej zawiera
a)
Regulamin pracy.
b)
Instrukcja bezpieczeństwa poŜarowego.
c)
Instrukcja darmowe na wypadek poŜaru.
d)
Ustawa o ochronie przeciwpoŜarowej.
8.
Przytomność u poszkodowanego sprawdzisz w sposób
a)
chwycę poszkodowanego za barki i lekko potrząsając zapytam np. Co się stało?.
b)
poklepię go po twarzy.
c)
poleję wodą.
d)
poklepię go po rękach.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
9.
Przy naraŜeniu człowieka na działanie dźwięku o natęŜeniu 140 dB
a)
wystąpi chwilowe obniŜenie progu słyszalności.
b)
wystąpi utrata słuchu trwająca przez kilka dni.
c)
wystąpi utrata słuchu trwająca przez parę miesięcy.
d)
narząd słuchu zostanie mechanicznie uszkodzony.
10.
Za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy odpowiada
a)
nauczyciel praktycznej nauki zawodu.
b)
kaŜdy pracownik.
c)
kaŜda osoba kierująca pracownikami.
d)
pracodawca (właściciel zakładu).
11.
Organem państwowego nadzoru i kontroli w zakresie bhp oraz prawnej ochrony pracy jest
a)
Wojewoda.
b)
Premier RP.
c)
Państwowa Inspekcja Pracy.
d)
NajwyŜsza Izba Kontroli.
12.
Do obowiązków pracownika w zakresie bhp naleŜy
a)
organizowanie pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki
pracy.
b)
organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami bhp.
c)
dbanie o naleŜyty stan maszyn i urządzeń oraz o porządek i ład na stanowisku pracy.
d)
wykonywanie zaleceń Społecznego Inspektora Pracy.
13.
Do obowiązków osoby kierującej pracownikami w zakresie bhp naleŜy
a)
organizacja stanowiska pracy zgodnie z przepisami.
b)
formułowanie zaleceń dla społecznego inspektora pracy.
c)
dbać o ład i porządek na stanowisku pracy.
d)
ułatwianie pracownikowi podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
14.
Na skutek nagłego zatrzymania krąŜenia dochodzi do nieodwracalnych zmian
w centralnym układzie nerwowym po:
a)
10 min.
b)
3 min.
c)
4,5 min.
d)
6 min.
15.
Ś
rodkiem profilaktycznym chroniącym oczy jest
a)
ustawienie maszyn tak, aby umoŜliwić swobodne rozchodzenie się światła.
b)
wyłoŜenie sufitu i ścian blachą stalową.
c)
zastosowanie specjalistycznych okularów ochronnych.
d)
ustawienie maszyn na betonowej podłodze.
16.
Rozstrzyganie indywidualnych spraw z zakresu prawa pracy naleŜy do
a)
inspektorów PIP.
b)
pracodawców.
c)
inspektorów PIS.
d)
sądów pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
17.
Uniwersalny numer telefonu komórkowego w krajach UE w przypadku zgłoszenia
poŜaru, wypadku lub innego zagroŜenia to
b)
112.
c)
999.
d)
997.
e)
998.
18.
Znaczenie poniŜszego rysunku to
a)
nie dotykać.
b)
ostrzeŜenie przed promieniami laserowymi.
c)
nieupowaŜnionym wstęp wzbroniony.
d)
tu nie wolno parkować.
19.
Wysokość pomieszczeń sanitarnych powinna
a)
być nie mniejsza niŜ 2,5 m.
b)
być mniejsza niŜ 2,5 m.
c)
być mniejsza niŜ 2,2 m.
d)
wynosić 3 m
20.
W przypadku poraŜenia prądem ratownik powinien w pierwszej kolejności
a)
uwolnić człowieka poraŜonego spod napięcia.
b)
rozpoznać stan zagroŜenia poraŜonego.
c)
skontrolować oddech.
d)
zmierzyć ciśnienie i skontrolować tętno.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Stosowanie
przepisów
bezpieczeństwa
i
higieny
pracy,
ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1.
a
b
c
d
2.
a
b
c
d
3.
a
b
c
d
4.
a
b
c
d
5.
a
b
c
d
6.
a
b
c
d
7.
a
b
c
d
8.
a
b
c
d
9.
a
b
c
d
10.
a
b
c
d
11.
a
b
c
d
12.
a
b
c
d
13.
a
b
c
d
14.
a
b
c
d
15.
a
b
c
d
16.
a
b
c
d
17.
a
b
c
d
18.
a
b
c
d
19.
a
b
c
d
20.
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
7.
LITERATURA
1.
Gacek W.: Kompendium pierwszej pomocy. CIOP- PIB, Warszawa 2002
2.
Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy dla szkół zasadniczych. WSiP,
Warszawa 1999
3.
Markiewicz H.: ZagroŜenia i ochrona od poraŜeń w instalacjach elektrycznych.
Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004
4.
Kwiatkowski K.: Zasady doboru i stosowania środków ochrony indywidualnej oraz
odzieŜy i obuwia roboczego. ODiDK. Gdańsk 2003
5.
Olszewski J.: Podstawy ergonomii i fizjologii pracy. WAE, Poznań 1997
6.
Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Gdańsk 2005
7.
Roj-Chodacka A.: Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Poradnik i materiały dla ucznia. KOWEZiU,
Warszawa 2002
8.
Rozporządzenie z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy
pracach związanych z naraŜeniem na hałas lub drgania mechaniczne (Dziennik Ustaw
z roku 2005 r. nr 157, poz. 1318).
9.
Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposaŜonych w monitory ekranowe.
10.
Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z póŜn. zm. (tekst jedn.: Dz. U.
z 2003 r., nr 169, poz. 1650)
11.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska
12.
Warno O.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach zagraŜających Ŝyciu. PCK, Warszawa
1994
13.
www.ciop.pl
Norma
1.
PN-92/N-01256/03 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona i higiena pracy.