Asystent_operatora_dzwieku_313[06].O1_04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inŜ. Marcin Makowski
mgr inŜ. Paweł Pirosz

Opracowanie redakcyjne:
mgr Marzena Borowska

Konsultacja:
mgr inŜ. Joanna Stępień

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 313[06].O1.04
Określanie właściwości akustycznych róŜnych pomieszczeń, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu asystent operatora dźwięku.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Fale, drgania i dźwięki

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Mechanizm słyszenia

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Zjawiska akustyczne

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Właściwości akustyczne materiałów

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Projektowanie pomieszczeń o określonych wymaganiach akustycznych

5.5.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie asystent operatora dźwięku.
W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania –
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

–

literaturę.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania.  Formy  organizacyjne  pracy
uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od  samodzielnej  pracy  uczniów  do  pracy
zespołowej.  Jako  pomoc  w  realizacji  jednostki  modułowej  dla  uczniów  przeznaczony  jest
Poradnik  dla  ucznia.  Nauczyciel  powinien  ukierunkować  uczniów  na  właściwe  korzystanie
z poradnika  do  nich  adresowanego.  Podczas  realizacji  poszczególnych  rozdziałów
wskazanym jest zwrócenie uwagi na następujące elementy:
–

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu  ze
zrozumieniem,

–

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić
uczniom samodzielną odpowiedź na pytania lub wspólnie z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, poniewaŜ
nauczyciel  sterując  dyskusją  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz  w  trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

–

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną  oraz  opanować  nowe  umiejętności.  Przedstawiono  dosyć  obszerną
propozycję  ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia,
uwzględniając  róŜne  moŜliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Prowadzący  moŜe  równieŜ
zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

–

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału,  zadaniem  uczniów  jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego
zakresu materiału. JeŜeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia
przez  ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania.
W tym  miejscu  jest  szczególnie  waŜna  rola  nauczyciela,  gdyŜ  od  postawy  nauczyciela,
sposobu  prowadzenia  zajęć  zaleŜy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń  nie
zainteresowany  materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni
umiejętności  załoŜonych  w  jednostce  modułowej.  NaleŜy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału moŜe stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

–

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i naleŜy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela
realizującego  tę  jednostkę  modułową.  KaŜdemu  zadaniu  testu  przypisano  określoną
liczbę  moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzaleŜniona
jest  od  ilości  uzyskanych  punktów.  Nauczyciel  moŜe  zastosować  test  według  własnego
projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  NaleŜy  pamiętać,  Ŝeby  tak
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umoŜliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

metoda projektów,

−

metoda tekstu przewodniego,

−

metoda analityczno – percepcyjna,

−

wiczeń praktycznych,

−

pokazu z instruktaŜem,

−

pokazu z objaśnieniem.

Schemat układu jednostek modułowych

313[06].O1.03

Rozpoznawanie

trendów muzycznych

313[06].O1.05

Rozpoznawanie instrumentów

muzycznych

313[06].O1

Podstawy zawodu

313[06].O1.04

Określanie właściwości

akustycznych róŜnych

pomieszczeń

313[06].O1.07

Stosowanie urządzeń

elektrycznych i sprzętu

dźwiękowego

313[06].O1.02

Analizowanie rynku mediów

w Polsce i na świecie

313[06].O1.01

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony

rodowiska

313[06].O1.06

Doskonalenie dykcji

i fonetyki

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

posługiwać się wartościami nut,

−

wykonywać działania matematyczne, typu dodawanie, odejmowanie, mnoŜenie,
dzielenie, rozwiązywanie równań, logarytmy, pierwiastki,

−

przeliczać miary czasu, długości i cięŜkości,

−

rozróŜnić podstawowe jednostki w układzie SI,

−

posługiwać się podstawową terminologią stosowaną w muzyce i akustyce,

−

zidentyfikować podstawowe prawa i zasady akustyki mające wpływ na powstawanie
zjawisk akustycznych,

−

stosować zasady etyki zawodowej,

−

korzystać z komputera w stopniu podstawowym,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp,

−

korzystać z róŜnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

scharakteryzować zasady powstawania, źródła oraz cechy fal, drgań i dźwięków,

–

określić wielkości charakteryzujące fale, drgania i dźwięki,

–

zdefiniować pojęcia: szumy, hałasy,

–

określić wpływ środowiska na przebieg fal dźwiękowych,

–

wyjaśnić budowę i działanie ludzkiego ucha,

–

zdefiniować pojęcia: słuch relatywny i absolutny, obszar słyszalności, alikwoty i tony
kombinacyjne, konsonanse i dysonanse,

–

posłuŜyć się pojęciami dotyczącymi akustyki wnętrz,

–

rozróŜnić rodzaje pomieszczeń pod względem właściwości akustycznych,

–

scharakteryzować zjawiska fizyczne występujące w akustyce wnętrz,

–

określić podstawowe właściwości akustyczne pomieszczeń,

–

sklasyfikować materiały pod względem właściwości akustycznych i izolacyjnych,

–

określić izolacyjne, pochłaniające, odbijające i rozpraszające właściwości materiałów,

–

wyjaśnić zasady projektowania pomieszczeń o określonych wymaganiach akustycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Asystent operatora dźwięku 313 [06]

Moduł:

Podstawy zawodu 313 [06].O1

Jednostka modułowa:

Określanie

właściwości

akustycznych

róŜnych pomieszczeń

313 [06].O1.04

Temat: W świecie dźwięków, czyli co i jak słyszymy.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozróŜniania dźwięków, powstawania fali
dźwiękowej oraz określania mechanizmu słyszenia człowieka.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

w jaki sposób powstaje dźwięk,

−

scharakteryzować falę dźwiękową,

−

zdefiniować ultradźwięki

−

zdefiniować infradźwięki,

−

określić natęŜenie i wysokość dźwięku,

−

zdefiniować alikwot,

−

określić prędkość rozchodzenia się dźwięku w powietrzu,

−

scharakteryzować echo, pogłos, ton, dźwięk i hałas,

−

określić wielkości charakteryzujące dźwięk,

−

scharakteryzować mechanizm słyszenia,

−

określić źródła dźwięku,

−

wyjaśnić, w jaki sposób hałas wpływa na człowieka.

Metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

grupowa.

Czas: 135 min.

Środki dydaktyczne:

−

plansze z róŜnymi rodzajami fal,

−

plansze przedstawiające budowę ucha ludzkiego,

−

model ucha ludzkiego,

−

kamerton,

−

pojemnik z wodą,

−

diaskop,

−

cięŜarek zawieszony na nici,

−

sznur,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

spręŜyna,

−

linijki o róŜnych długościach,

−

plansza z oktawami,

−

nagrania róŜnych dźwięków,

−

magnetofon lub odtwarzacz płyt CD,

−

materiały poglądowe z podstawowymi pojęciami w akustyce.

Przebieg zajęć:
1.

Czynności organizacyjne.

Nawiązanie do tematu i omówienie celów zajęć.

Zorganizowanie stanowisk pracy do wykonania ćwiczeń.

Realizacja tematu:

−

Nauczyciel objaśnia czym jest fala, jak i gdzie powstaje.

−

Uczniowie oglądają plansze z rodzajami fal.

−

Nauczyciel wraz z uczniami wykonuje doświadczenia wykorzystując:
a)

pojemnik z wodą na diaskopie,

pobudzony do drgań sznur,

pobudzona do drgań spręŜyna,

pobudzony do drgań kamerton.

−

nauczyciel objaśnia powstawanie fal mechanicznych i fali dźwiękowej,

−

uczniowie

określają

rodzaje

fal

jakie

powstały

przeprowadzonych

doświadczeniach,

−

nauczyciel objaśnia, z jakich źródeł moŜe wydobywać się dźwięk,

−

uczniowie wyliczają inne źródła dźwięku,

−

nauczyciel wykonuje doświadczenie z cięŜarkiem zawieszonym na nici, uczniowie
zaś słuchają, Ŝe nie wydaje on drgań. nauczyciel objaśnia częstotliwości słyszalne dla
ludzkiego ucha, mówi o infra- i ultradźwiękach,

−

uczniowie wprawiają w drgania linijki o róŜnych długościach i wyciągają wnioski
z doświadczenia (wyczuwalna wysokość dźwięku zaleŜy od jego częstotliwości – im
większa częstotliwość, tym wyŜszy dźwięk),

−

nauczyciel objaśnia, jaki jest podział dźwięków w muzyce (czym jest oktawa),

−

uczniowie oglądają planszę z oktawami w odniesieniu, np. do klawiatury pianina,

−

uczniowie słuchają nagrań dźwięków o róŜnych wysokościach (tonów), a nauczyciel
wyjaśnia, czym jest alikwot,

−

nauczyciel objaśnia, jaka jest prędkość fali dźwiękowej w powietrzu oraz omawia
zjawisko echa i interferencji fal,

−

uczniowie wykonują doświadczenie – wzbudzają fale w naczyniu z wodą tak, by
powstałe fale nałoŜyły się na siebie,

−

nauczyciel objaśnia budowę anatomiczną ucha ludzkiego oraz mechanizm jego
działania,

−

uczniowie słuchają fragmentu głośnej muzyki, obserwują drgania przedmiotów
usytuowanych blisko odbiornika i wyciągają wnioski (dźwięk przenosi energię),
a następnie oglądają foliogram ze skalą dźwięków w decybelach,

−

uczniowie określają czym jest hałas, jakie są jego źródła i jak wpływa on na
człowieka,

Uczniowie wraz z nauczycielem dyskutują i wyciągają wspólnie wnioski.

Uczniowie zapisują wnioski z lekcji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Asystent operatora dźwięku 313 [06]

Moduł:

Podstawy zawodu 313 [06].O1

Jednostka modułowa:

Określanie

właściwości

akustycznych

róŜnych pomieszczeń

313 [06].O1.04

Temat: Akustyka pomieszczeń.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności dokonywania adaptacji akustycznej pomieszczeń
zamkniętych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić właściwości pomieszczeń, które mają wpływ na parametry dźwiękowe,

−

dokonać adaptacji pomieszczenia tak, aby uzyskać najlepsze efekty akustyczne,

−

wykonać badania akustyczne pomieszczeń,

−

rozmieścić elementy zestawu nagłośnieniowego,

−

udoskonalić warunki akustyczne pomieszczenia poprzez zastosowanie odpowiednich

materiałów pochłaniających lub rozpraszających dźwięk,

−

kreować właściwą atmosferę akustyczną pomieszczenia.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

grupowa.

Czas: 180 min.

Środki dydaktyczne:

−

materiały poglądowe o akustyce pomieszczeń – film lub plansze,

−

próbki materiałów pochłaniających i rozpraszających dźwięk,

−

zestaw urządzeń do pomiaru akustyki pomieszczeń i układów odsłuchowych,

−

zestaw nagłośnieniowy,

−

magnetowid VHS z telewizorem lub odtwarzacz DVD z monitorem,

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

materiały piśmiennicze.

Przebieg zajęć:
1.

Czynności organizacyjne.

Nawiązanie do tematu i omówienie celów zajęć.

Zorganizowanie stanowisk pracy do wykonania ćwiczeń.

Realizacja tematu:

−

uczniowie oglądają materiały o akustyce pomieszczeń – film lub plansze i redagują
notatki o właściwościach akustycznych pomieszczeń, które mają wpływ na
parametry dźwiękowe,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

uczniowie oglądają próbki materiałów, a następnie wyszukują informacji
w internecie o ich właściwościach akustycznych,

−

nauczyciel

objaśnia,

jak

prawidłowo

rozmieścić

zestaw

nagłośnieniowy

w pomieszczeniu,

−

nauczyciel wydaje instrukcje, jak posługiwać się zestawem urządzeń do pomiaru
akustyki pomieszczeń i układów odsłuchowych,

−

uczniowie pracując w grupach dokonują pomiarów akustycznych pomieszczenia,
w którym się znajdują, a następnie zapisują wnioski,

−

uczniowie rozmieszczają zestaw nagłaśniający w pomieszczeniu,

−

uczniowie

sprawdzają

działanie

poszczególnych

elementów

zestawu

nagłaśniającego,

−

uczniowie dobierają materiały o właściwościach akustycznych, aby udoskonalić
akustykę pomieszczenia,

Nauczyciel sprawdza pracę uczniów.

Uczniowie wraz z nauczycielem dyskutują i wyciągają wnioski.

Uczniowie wskazują swoje mocne i słabe strony.

Nauczyciel dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć

Praca domowa:

Zaprojektuj adaptację akustyczną Twojego pokoju uwzględniając jego właściwości

akustyczne.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ĆWICZENIA

5.1.

Fale, drgania, dźwięki

5.1.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj charakterystyki dźwięków.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.1.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp,

wysłuchać nagrania róŜnych dźwięków,

scharakteryzować wysłuchane dźwięki pod względem ich właściwości,

przedstawić efekt pracy w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda analityczno – percepcyjna,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

nagrania róŜnych dźwięków,

−

magnetofon lub odtwarzacz płyt CD,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Określ poziomy szumów i hałasów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.1.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp,

przeczytać ze zrozumieniem tekst o rodzajach szumów i hałasów,

zredagować notatkę na podstawie informacji zawartych w tekście,

wysłuchać szumów i hałasów, np. w ruchu ulicznym,

dokonać pomiaru poziomu szumów i hałasów przy pomocy sonometru,

przedstawić wynik w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

metoda analityczno – percepcyjna,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

przybory do pisania,

−

materiały informacyjne o szumach i hałasach,

−

sonometr,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Dokonaj analizy poziomów natęŜenia dźwięków.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.1.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp,

wysłuchać nagrania róŜnorodnych dźwięków,

dokonać analizy poziomów natęŜenia poszczególnych dźwięków,

przedstawić efekt pracy w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda analityczno – percepcyjna,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

nagrania dźwięków,

−

magnetofon lub odtwarzacz płyt CD,

−

przybory do pisania,

−

miernik poziomu dźwięku,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Dokonaj pomiaru podstawowych parametrów akustycznych fali dźwiękowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.1.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie wymogami ergonomii i bhp,

dokonać pomiaru prędkości fali akustycznej,

dokonać pomiaru natęŜenia dźwięku,

przedstawić wyniki pomiarów w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

czasomierz,

−

miernik natęŜenia dźwięku,

−

trenaŜer,

−

generator mocy pracujący w zakresie częstotliwości akustycznych, głośnik duŜej mocy,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2.

Mechanizm słyszenia

5.2.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyjaśnij zasady działania ucha ludzkiego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.2.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp,

obejrzeć plansze lub foliogramy ukazujące budowę ucha ludzkiego,

wskazać i nazwać poszczególne elementy ucha ludzkiego na jego modelu,

omówić budowę anatomiczną ucha ludzkiego,

wyjaśnić zasady działania ucha ludzkiego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

model ludzkiego ucha,

−

plansze lub foliogramy ukazujące budowę ucha ludzkiego,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Opisz mechanizm słyszenia człowieka.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.2.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp,

przeczytać ze zrozumieniem tekst o mechanizmie słyszenia człowieka,

zredagować notatki,

scharakteryzować poszczególne elementy ucha ludzkiego pod względem ich funkcji,

opisać mechanizm słyszenia człowieka,

zaprezentować efekt pracy w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

przybory do pisania,

−

materiały informacyjne,

−

model ludzkiego ucha,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Spośród dźwięków rozróŜnij tony podstawowe i kombinacyjne, konsonanse i dysonanse.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.2.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp,

wysłuchać nagrania róŜnorodnych dźwięków – tonów podstawowych i kombinacyjnych,
dysonansów i konsonansów,

rozróŜnić tony, interwały i nazwać je.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda analityczno – percepcyjna,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

nagrania dźwięków,

−

magnetofon lub odtwarzacz płyt CD,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3.

Zjawiska akustyczne

5.3.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj zjawiska akustyczne zachodzące w pomieszczeniach zamkniętych

plenerowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.3.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie wymogami ergonomii i bhp,

obejrzeć film o zjawiskach akustycznych,

zredagować notatki,

scharakteryzować zjawiska akustyczne,

zaprezentować efekt pracy w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

film o zjawiskach akustycznych,

−

odtwarzacz DVD z monitorem,

−

przezrocza i foliogramy,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Oblicz czas pogłosu róŜnych pomieszczeń zamkniętych o następujących parametrach:

Rodzaj pomieszczenia

Kubatura pomieszczenia

Całkowita chłonność akustyczna

wietlica

90m³

65m²

pokój

80m³

55m²

sala teatralna

1310m³

1180m²

sala kinowa

1585m³

1440m²

sala gimnastyczna

2110m³

1880m²

sala koncertowa

3520m³

3178m²

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.3.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp,

wypisać dane i szukane,

dobrać odpowiednie wzory,

oszacować szukaną wielkość,

wykonać obliczenie,

przedstawić wynik obliczenia w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

przybory do pisania,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź badania akustyczne pomieszczenia zamkniętego – Twojej sali lekcyjnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.3.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp,

obejrzeć materiały instruktaŜowe i poglądowe,

wyciągnąć wnioski i zapisać je w formie notatki,

przeprowadzić badanie przy uŜyciu urządzeń do pomiaru akustyki pomieszczeń
i układów osłuchowych,

zaprezentować wynik badania w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda analityczno-percepcyjna,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

zestaw urządzeń do pomiaru akustyki pomieszczeń i układów odsłuchowych,

−

materiały instruktaŜowe i poglądowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4.

Właściwości akustyczne

materiałów

5.4.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj opisu właściwości akustycznych materiałów i wyrobów izolacyjnych,

pochłaniających, odbijających i rozpraszających dźwięk.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.4.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp,

obejrzeć film lub plansze o właściwościach akustycznych materiałów i wyrobów,

obejrzeć próbki materiałów o róŜnych właściwościach pochłaniania i przewodzenia
dźwięków,

wyciągnąć wnioski i zapisać je w formie notatki,

przetestować właściwości akustyczne materiałów i wyrobów,

opisać właściwości akustyczne materiałów i wyrobów,

zaprezentować efekt pracy w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

próbki materiałów o róŜnych właściwościach pochłaniania i przewodzenia dźwięków,

−

zestaw urządzeń do pomiaru akustyki pomieszczeń i układów odsłuchowych,

−

film lub plansze o właściwościach akustycznych materiałów i wyrobów,

−

magnetowid VHS z telewizorem lub odtwarzacz DVD z monitorem,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj projekt adaptacji akustycznej Twojego pokoju uwzględniając jego właściwości

akustyczne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.4.1.),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zorganizować stanowisko pracy zgodnie wymogami ergonomii i bhp,

opracować listę urządzeń audio do nagłośnienia,

przeprowadzić badania akustyczne pomieszczenia,

dobrać i uŜyć odpowiednich materiałów o właściwościach pochłaniania i przewodzenia

dźwięków,

wyciągnąć i zanotować wnioski,

wykonać projekt,

zaprezentować efekt pracy w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia praktyczne,

−

metoda projektu.

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

zestaw urządzeń do pomiaru akustyki pomieszczeń i układów odsłuchowych,

−

materiały o róŜnych właściwościach pochłaniania i przewodzenia dźwięków,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Dobierz urządzenia nagłośniające do sali gimnastycznej uwzględniając właściwości

akustyczne pomieszczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.4.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie wymogami ergonomii i bhp,

opracować listę urządzeń audio do nagłośnienia,

przeprowadzić badania akustyczne pomieszczenia,

dobrać urządzenia wchodzące w skład systemu nagłośnienia,

wyciągnąć i zanotować wnioski,

zaprezentować efekt pracy w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

zestaw urządzeń do wzmacniania lub pochłaniania dźwięków,

−

zestaw urządzeń do pomiaru akustyki pomieszczeń i układów odsłuchowych,

−

schemat połączeniowy instalacji nagłośnieniowej,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5.

Projektowanie pomieszczeń o określonych wymaganiach
akustycznych

5.5.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ podstawowe właściwości akustyczne pomieszczeń.

Rodzaj pomieszczenia

Wymiary pomieszczenia:

długość · szerokość · wysokość

Właściwości

akustyczne

sala gimnastyczna

20m · 15m · 8m

sala lekcyjna

5m · 4m · 2,5m

filharmonia

28m · 22m · 10m

opera

30m · 24m · 11m

biuro

14m · 8m · 3m

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.5.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp,

obejrzeć film lub plansze o właściwościach akustycznych poszczególnych pomieszczeń,

określić przeznaczenie pomieszczeń,

określić rodzaj materiałów, z jakich standardowo buduje się poszczególne pomieszczenia,

wykonać obliczenia typu kubatura, pogłos, ciśnienie akustyczne,

określić właściwości akustyczne pomieszczeń,

zaprezentować efekt pracy w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda analityczno-percepcyjna,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

kalkulator,

−

film lub plansze o właściwościach akustycznych poszczególnych pomieszczeń,

−

odtwarzacz DVD z monitorem,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj projekt akustyczny pomieszczenia biurowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.5.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie wymogami ergonomii i bhp,

obejrzeć film lub plansze o właściwościach akustycznych pomieszczeń biurowych,

przeczytać normy o dopuszczalnych wartościach poziomu dźwięku na stanowiskach
pracy i ogólne wymagania dotyczące przeprowadzania pomiarów,

obejrzeć próbki materiałów o właściwościach pochłaniających, rozpraszających
i przewodzących dźwięk,

wykonać pomiary akustyczne pomieszczenia,

dobrać materiały do właściwości akustycznych pomieszczenia,

zastosować techniki projektowania akustyki w pomieszczeniach biurowych,

wykonać projekt,

10)

zaprezentować efekt pracy w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia praktyczne,

−

metoda projektu.

rodki dydaktyczne:

–

próbki materiałów pochłaniających, rozpraszających i przewodzących dźwięk,

−

zestaw urządzeń do pomiaru akustyki pomieszczeń i układów odsłuchowych,

−

film lub plansze o właściwościach akustycznych pomieszczeń biurowych,

−

odtwarzacz DVD z monitorem,

−

normy o dopuszczalnych wartościach poziomu dźwięku na stanowiskach pracy i ogólne
wymagania dotyczące przeprowadzania pomiarów,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wykonaj projekt adaptacji akustycznej sali koncertowej przeznaczonej na 1500 osób.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać fragment materiału nauczania w poradniku ucznia (4.5.1.),

zorganizować stanowisko pracy zgodnie wymogami ergonomii i bhp,

obejrzeć próbki materiałów o właściwościach pochłaniających, rozpraszających
i przewodzących dźwięk,

wykonać pomiary akustyczne pomieszczenia,

dobrać materiały do właściwości akustycznych pomieszczenia,

zastosować techniki i teorię projektowania akustyki w salach koncertowych,

opracować listę urządzeń audio do nagłośnienia,

skorzystać z programów komputerowych do projektowania akustyki,

wykonać projekt,

10)

zaprezentować efekt pracy w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

Określanie właściwości

akustycznych róŜnych pomieszczeń

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 11, 12, 13, 16, 18, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 9, 10, 14, 15 17, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 zadań z poziomu

ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 zadań z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. a, 4. c, 5. d, 6. a, 7. b, 8. c, 9. d, 10. a, 11. c,

12. a, 13. c, 14. b, 15. d, 16. c, 17. a, 18. d, 19. d, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zdefiniować falę dźwiękową

Określić, co nie moŜe być źródłem fali
dźwiękowej

Określić zakres częstotliwości infradźwięków

Określić prędkość fali dźwiękowej w warunkach
normalnych

Określić długość trwania jednego herca w cyklu
falowym

Zdefiniować oktawę

Określić zaleŜność między wysokością
a częstotliwością dźwięku

Zdefiniować ton

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyjaśnić, od czego maleje natęŜenie fali
w pomieszczeniu

Wyjaśnić, jak moŜna zapewnić komfort
akustyczny w przestrzeni

Wskazać zakres natęŜenia dźwięku – próg bólu
wyraŜony w decybelach

Określić z czego jest zbudowane ucho
zewnętrzne

Określić zjawisko konsonansu

Wskazać wzór słuŜący do obliczenia prędkości
fali dźwiękowej

Wskazać, od czego zaleŜy poziom ciśnienia
akustycznego dźwięku w pomieszczeniu

Wskazać częstotliwości, na które jest najbardziej
wraŜliwe ucho

Wyjaśnić, na czym polega zasada Hugyensa

Wskazać zaleŜność, do której odnosi się wzór

Dobrać współczynnik pochłaniania dźwięków
dla materiałów w klasie A

Scharakteryzować

zachowanie

się

fali

dźwiękowej

padającej

powierzchnię

pochłaniającą

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

Przygotuj odpowiednią ilość zadań testowych.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie rodzaje zadań testowych,
jakie będą w teście.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania sprawdzianu
(rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości).

10.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

12.

Sprawdź wyniki i wpisz je do arkusza zbiorczego.

13.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

14.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

15.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Fala akustyczna to

poprzeczna fala zagęszczeń ośrodka.

podłuŜna fala zagęszczeń i rozrzedzeń ośrodka.

poprzeczna fala rozrzedzeń ośrodka.

podłuŜna fala zagęszczeń ośrodka.

ródłem fali dźwiękowej nie moŜe być

drgające ciało stałe.

próŜnia.

drgająca ciecz.

drgający słup powietrza.

Infradźwięki to fale o częstotliwościach niŜszych niŜ

16Hz.

66Hz.

166Hz.

1600Hz.

Prędkość dźwięku w środowisku normalnym wynosi około

12km/h.

120km/h.

1220km/h.

10220km/h.

Jeden Hertz stanowi
a)

pół cyklu w ruchu falowym.

dwa cykle w ruchu falowym.

nieskończenie wiele cykli w ruchu falowym.

jeden pełen cykl w ruchu falowym.

Odległość między dwoma dźwiękami, z których jeden ma 2 razy wyŜszą

częstotliwość drgań od drugiego to
a)

oktawa.

flaŜolet.

interwał.

alikwot.

Im dźwięk jest wyŜszy, tym

niŜsza jest jego częstotliwość.

wyŜsza jest jego częstotliwość.

lepsze jest jego brzmienie.

ładniejsza jest jego barwa.

Ton to dźwięk wytwarzany przez źródło drgające
a)

dowolnym ruchem.

ruchem nieharmonicznym.

ruchem harmonicznym.

na skutek nakładania się fal dźwiękowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

NatęŜenie fali w pomieszczeniu maleje wraz z przebytą od źródła dźwięku drogą, a takŜe

na skutek pochłonięcia całej jej energii przez elementy, od których się odbiła.

wskutek ciśnienia atmosferycznego.

z powodu ciśnienia akustycznego.

na skutek pochłonięcia części jej energii przez elementy, od których się odbiła.

10.

Aby zapewnić komfort akustyczny w przestrzeni

ograniczyć rozprzestrzenianie się dźwięku odbitego od ścian, sufitu, mebli.

nie ograniczać rozprzestrzeniania się dźwięku odbitego od ścian, sufitu, mebli.

wytłumić dźwięk odbijający się od ścian, sufitu, mebli.

zwiększyć rozprzestrzenianie się dźwięku odbitego od ścian, sufitu, mebli.

11.

Wartość natęŜenia dźwięku, po przekroczeniu którego odczuwamy ból wynosi

13dB.

80dB.

130dB.

23dB.

12.

Ucho zewnętrzne składa się z

małŜowiny, przewodu słuchowego zewnętrznego, błony bębenkowej.

trąbki słuchowej, kosteczek słuchowych i błony okienka owalnego.

dwóch mięśni: jeden napina błonę bębenkową, a drugi jest strzemiączkowy.

limaka, kanałów półkolistych, nerwu słuchowego.

13.

Konsonans to

niezgodne współbrzmienie dwóch lub więcej dźwięków.

dwa tony brzmiące równocześnie.

zgodne współbrzmienie dwóch lub więcej dźwięków.

liczba dudnień między dwoma dźwiękami składowymi.

14.

Prędkość fali dźwiękowej określa zaleŜność

[Hz].

⋅

[m/s].

cos

max

)

(

⋅

[m/s].

[m].

15.

Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku w pewnej odległości od źródła znajdującego się

w pomieszczeniu zaleŜy między innymi od
a)

sumy ciśnienia ośrodka i ciśnienia atmosferycznego.

ilorazu ciśnienia panującego w źródle dźwięku i ciśnienia atmosferycznego.

barwy dźwięku, wysokości dźwięku.

mocy akustycznej źródła dźwięku, częstotliwości dźwięku

kształtu pomieszczenia

i będących w nim przedmiotów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16.

Czułość ucha ludzkiego na wraŜenie słuchowe zaleŜy w duŜej mierze od częstotliwości

dźwięku i jest największa dla dźwięków o częstotliwościach w przedziale
a)

od 500Hz do 600Hz.

od 600Hz do 700Hz.

od 800 Hz do 4000 Hz.

od 4000Hz do 5000Hz.

17.

W zjawisku dyfrakcji

wszystkie punkty niedaleko krawędzi przeszkody stają się nowymi

ródłami fali i jest to zasada

Hugyensa.

Gaussa.

Watta.

Hertza.

18.

ZaleŜność

pad

odb

wyraŜa

poziom natęŜenia dźwięku.

czas pogłosu.

współczynnik pochłaniania fal.

współczynnik odbicia fal.

19.

W klasie A pochłaniania dźwięków przez materiały budowlane, współczynnik α

0,10; 0,5; 0,00.

0,25; 0,20; 0,15.

0,30; 0,35; 0,40; 0,45; 0,50; 0,55.

0,90; 0,95; 1,00.

20.

Gdy fala dźwiękowa pada na powierzchnię pochłaniającą, wówczas
a)

cała jej energia zostaje wchłonięta w strukturę materiału pochłaniającego.

część jej energii zostaje rozproszona w wewnątrz struktury materiału
pochłaniającego.

całość jej energii zostaje zamieniona na ciepło na wewnątrz struktury materiału
pochłaniającego.

część jej energii zostaje zamieniona na ciepło wewnątrz struktury materiału
pochłaniającego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Określanie właściwości akustycznych róŜnych pomieszczeń

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

Określanie właściwości

akustycznych róŜnych pomieszczeń

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 12, 13, 14, 16, 17 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 6, 10, 11, 15, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. d, 4. d, 5. c, 6. a, 7. a, 8. b, 9. c, 10. d, 11. c,

12. b, 13. b, 14. b, 15. c, 16. a, 17. c, 18. c, 19. d, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić zakres częstotliwości drgań
ultradźwięków

Określić zakres częstotliwości dźwięku
odbieranego przez ucho ludzkie

Wskazać jednostkę natęŜenia dźwięku stosowaną
w praktyce

Nazwać obszar słyszalności

Dobrać element układu słuchowego do jego
funkcji

Wskazać efekt umieszczenia punktowego źródła
dźwięku na płaskiej powierzchni odbijającej
Nazwanajprostszym przebiegu drgań

Wskazać właściwości słuchu absolutnego

Określić liczbę alikwotów, z jakich składa się
dźwięk

Zdefiniować dysonans

Wskazać zjawiska zachodzące na skutek
nakładania się fal

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazać zaleŜność barwy dźwięku struny od
powstających fal na skutek jej drgania

Określić sposób projektowania sufitu w salach
koncertowych i teatralnych pod kątem
rozchodzenia się dźwięku

13 Nazwać zjawisko akustyczne – dyfuzyjność

14 Wskazać źródło drgań

Scharakteryzować zaleŜność częstotliwości
dudnień od nakładających się fal

Wskazać współczynnik odbicia dla materiałów
odbijających falę

Wyjaśnić jaki wpływ ma izolacja na transmisję
dźwięku wg prawa masy

18 Scharakteryzować zasadę Helmholtza

Scharakteryzować wpływ powierzchni nie
pochłaniających na poziom dźwięku

Scharakteryzować rodzaj tonów, które trudno
stłumić i metody ich pochłaniania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

Przygotuj odpowiednią ilość zadań testowych.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie rodzaje zadań testowych,
jakie będą w teście.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania sprawdzianu
(rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości).

10.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

12.

Sprawdź wyniki i wpisz je do arkusza zbiorczego.

13.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

14.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

15.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Ultradźwięki to fale o częstotliwości drgań

niŜszych niŜ 20000Hz.

wyŜszych niŜ 20000Hz.

równych 20000Hz.

pomiędzy 100Hz – 20000Hz.

Dźwiękiem odbieranym przez ludzkie ucho jest zjawisko drgania cząstek powietrza

w zakresie częstotliwości
a)

od 16Hz do 20kHz.

od 10Hz do 2kHz.

od 16Hz do 20kHz.

od 160Hz do 200kHz.

Jednostką podstawową poziomu natęŜenia dźwięku jest bel [B], ale w praktyce
stosowana jest dziesięć razy mniejsza jednostka zwana
a)

logarytmem [log].

kilohertzem [kHz].

hertzem [Hz].

decybelem [dB].

Obszar słyszalności pomiędzy 90 – 130Hz to

obszar obciąŜeń.

obszar średni (przeciętny).

obszar ciszy.

obszar uszkodzeń.

Wychwytywanie i naprowadzanie fal dźwiękowych, przewodzenie i skupianie fal
dźwiękowych, przenoszenie drgań na kosteczki słuchowe jest funkcją
a)

ucha środkowego.

błony bębenkowej.

ucha zewnętrznego.

trąbki Eustachiusza.

Umieszczenie punktowego źródła dźwięku na płaskiej powierzchni odbijającej przy

krawędzi długich ścian lub w naroŜniku pomieszczenia sprawia, Ŝe
a)

cała energia emitowana przez źródło dźwięku zostaje wypromieniowana
w ograniczonym kącie bryłowym.

niewielka część energii emitowanej przez źródło dźwięku zostaje wypromieniowana
w ograniczonym kącie bryłowym.

cała energia emitowana przez źródło dźwięku zostaje wypromieniowana
wielokierunkowo.

cała energia emitowana przez źródło dźwięku zostaje wypromieniowana bez
Ŝ

adnych ograniczeń..

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Człowiek posiadający słuch absolutny jest w stanie
a)

określić bezwzględną wysokość dźwięku.

tylko odróŜnić interwały.

tylko odróŜnić dźwięki wysokie od niskich.

określić tylko barwę dźwięku.

KaŜdy dźwięk zbudowany jest z

10 alikwotów.

16 alikwotów.

nieskończonej liczby alikwotów.

dowolnej liczby alikwotów.

Dysonans to

zgodne brzmienie dwóch dźwięków.

inaczej ton kombinacyjny.

niezgodne współbrzmienie dwóch lub więcej dźwięków.

harmonia.

10.

Rozchodzące fale nakładają się na siebie, w wyniku czego

powstaje zjawisko dyfrakcji.

powstaje zjawisko interferencji.

powstaje zjawisko dudnienia.

powstają wszystkie powyŜsze zjawiska.

11.

Drgania struny nakładają się i tworzą dźwięk o charakterystycznej barwie zaleŜnej od
a)

amplitud fal o częstotliwościach składowych.

liczby fal.

liczby i amplitud fal o częstotliwościach składowych.

długości struny.

12.

W salach koncertowych, teatralnych istotny jest m.in. kształt sufitu, który powinien być

tak zaprojektowany, by
a)

dźwięki rozchodziły się w kierunku sceny.

dźwięki rozchodziły się w kierunku widowni.

dźwięki rozchodziły się w kaŜdym kierunku.

dźwięki rozchodziły się w kierunku sufitu.

13.

Równomierność rozproszenia energii akustycznej w pomieszczeniu określana jest przez

pogłosowość.

dyfuzyjność.

pełnię brzmienia.

wyrazistość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14.

Rysunek przedstawia

drgania słupa powietrza zamkniętego jednostronnie.

drgania słupa powietrza zamkniętego dwustronnie.

drgania strun.

drgania pręta zamocowanego w jednym końcu.

15.

Częstotliwość dudnień

jest równa sumie częstotliwości odbijających się fal.

jest wyŜsza od częstotliwości nakładających się fal.

jest równa róŜnicy częstotliwości nakładających się fal.

jest niŜsza od częstotliwości nakładających się fal.

16.

Współczynnik odbicia dla materiałów całkowicie odbijających falę wynosi
a)

17.

Podczas projektowania izolacji uwzględniane jest tzw. prawo masy, według którego wraz

z podwojeniem masy ściany
a)

transmisja dźwięku przez nią podwyŜszy się o połowę.

transmisja dźwięku przez nią obniŜy się o połowę.

transmisja dźwięku przez nią nie zmieni się.

czas transmisji dźwięku wydłuŜy się.

18.

Helmholtz za miarę konsonansowości lub dysonansowości współbrzmienia przyjął

przejrzystość dźwięków.

liczbę dudnień dźwięków harmonicznych.

liczbę dudnień między harmonicznymi obu dźwięków składowych,

czas pogłosu.

19.

Powierzchnie nie pochłaniające dźwięku

zniekształcają dźwięk.

nie mają wpływu na poziom dźwięku.

obniŜają poziom dźwięku o około 3dB.

podnoszą poziom dźwięku o około 3dB.

20.

Pochłanianiu najtrudniej ulegają

wysokie tony i dlatego stosuje się grube warstwy materiałów pochłaniających.

rednie tony i dlatego uŜywa się kilku warstw materiału pochłaniającego.

niskie tony, (poniŜej 300Hz) i dlatego stosuje się pułapki basowe (bass – trap).

tony wysokie, średnie, niskie i dlatego stosuje się kilka rodzajów materiałów
jednocześnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Określanie właściwości akustycznych róŜnych pomieszczeń

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

Pozycje ksiąŜkowe
1.

Chodkowski A.: Encyklopedia Muzyki. PWN SA, Warszawa 2006

Everest F. A.: Podręcznik akustyki. Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2004

Kaczmarska-Kozłowska A, Kotarbińska E, Koton J, Mikulski W, śera J.: Hałas.
Centralny Instytut Ochrony Pracy, 2002.

Urbański B.: Elektroakustyka w pytaniach i odpowiedziach – dŜwięk…. płyta….
taśma…. . WN-T, Warszawa 1984.

Uzarczyk A, Zabiegała W.: Hałas – charakterystyka czynników szkodliwych
i niebezpiecznych w środowisku pracy. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr,
Gdańsk 1998.

Strony internetowe
6.

http://www.fizyka.kopernik.mielec.pl

http://www.audioton.republika.pl

http://www.profon.acoustics

http://www.info.sound.pl

10.

http://www.wikipedia.org/wiki

11.

http://www.rutaku@am u.edu.pl

12.

http://www.artdesign.pl

13.

http://www.bit-info.pl/index.php

Rozporządzenia i normy
14.

PN - 81/N - 01307 Hałas. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku na stanowiskach
pracy i ogólne wymagania dotyczące przeprowadzania pomiarów

15.

PN-87/B-02151.03 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń
w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność
akustyczna elementów budowlanych

16.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 9 lipca 1996r. (Dz. U. Nr
86 poz. 394) w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia
w środowisku pracy

17.

PN EN 20140-3 - Akustyka. Pomiary izolacyjności akustycznej w budynkach
i izolacyjności akustycznej przegród budowlanych. Część 3. Pomiary laboratoryjne
izolacyjności od dźwięków powietrznych

18.

PN ISO 140-6 - Akustyka. Pomiary izolacyjności akustycznej w budynkach
i izolacyjności akustycznej przegród budowlanych. Część 6. Pomiary laboratoryjne
izolacyjności od dźwięków uderzeniowych

19.

PN-EN ISO20354 - Akustyka. Dźwiękochłonność

20.

PN-EN ISO 717-1 - Ocena izolacyjności akustycznej w budynkach i izolacyjności
akustycznej elementów budowlanych. Izolacyjność od dźwięków powietrznych

21.

PN-EN ISO 717-2 - Ocena izolacyjności akustycznej w budynkach i izolacyjności
akustycznej elementów budowlanych. Izolacyjność od dźwięków uderzeniowych

22.

PN EN ISO 717-2 - Akustyka. Ocena izolacyjności akustycznej w budynkach
i izolacyjności akustycznej elementów budowlanych. Izolacyjność od dźwięków
uderzeniowych

23.

PN-81/N - 01306 Hałas. Metody pomiaru. Wymagania ogólne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Literatura metodyczna

Bednarkowa W.: O szkolnym ocenianiu. Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2000

Harmer J.: How to Teach English, Longman, Edinburgh Gate 2005

Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic. WSiP, Warszawa 2002

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004

Niemierko B.: Trafność pomiaru jako podstawa obiektywizacji egzaminów szkolnych,
Wydawnictwo WyŜszej Szkoły Humanistyczno – Ekonomicznej, Łódź 2004

Nowakowski W.: Metodyka nauczania przedmiotów zawodowych w szkołach
rolniczych. AR, Poznań 2006

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE Wydawnictwo i Zakład
Poligrafii Instytutu Technologii Eksploatacji, Radom 2000

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 2000

Wojciechowska K., Kowalik E.: Szkolny system oceniania oparty na pomiarze
dydaktycznym, Wydawnictwo Podkowa Bis, Gdańsk 2000