rawo pracy

Termin przedawnienia odszkodowań

za dyskryminację – nawet do 10 lat

W sprawach o odszkodowanie w związku z dyskryminacją lub nierównym

traktowaniem mogą wystąpić różne podstawy odpowiedzialności – kontraktowa

(np. niewykonanie postanowień umowy) lub deliktowa (popełnienie czynu

niedozwolonego). Okres przedawnienia w pierwszym wypadku może wynieść

maksymalnie 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Natomiast w drugim przypadku okres przedawnienia wynosi do 3 lat.

Postanowienie SN z 20 maja 2014 r., I PZP 1/14

Stan faktyczny:

Przemysław T. był zatrudniony w spółce M. jako account manager –

kierownik ds. kluczowych dystrybutorów.

ciąg dalszy na stronie 3

Główna księgowa może dostać

zapłatę za nadgodziny

Wykazanie przez główną księgową pracy w nadgodzinach, polegającej na

wykonywaniu obowiązków przekraczających zakres pracy na stanowisku

zarządzającym, zobowiązuje pracodawcę do zapłaty wynagrodzenia za

przepracowane godziny nadliczbowe.

Wyrok SN z 19 grudnia 2013 r., II PK 70/13

Stan faktyczny:

Pani S. była zatrudniona w spółce J. w ramach pełnego etatu na stano-

wisku głównej księgowej. Kierowała również działem księgowym oraz działem kadr.

ciąg dalszy na stronie 6

Niewłaściwa reprezentacja spółki

czyni zakaz konkurencji nieważnym

Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie może przewidywać,

że w umowach spółki z członkiem zarządu spółkę reprezentuje nie rada

nadzorcza, lecz wyłącznie przewodniczący rady nadzorczej. Umowa zawarta

przez tak reprezentowaną spółkę jest nieważna. Dotyczy to także umowy

o zakazie konkurencji zawartej z własnym pracownikiem.

Wyrok SN z 29 stycznia 2014 r., II PK 124/13

Stan faktyczny:

Pan B., pracownik spółki K. Centrum Sportowo-Rekreacyjne, został

powołany na stanowisko prezesa zarządu. Wkrótce potem nastąpiło podpisanie

aneksu do jego umowy o pracę.

ciąg dalszy na stronie 2

Nr 11 (93) czerwiec 2014

issn 2300-7214

Najważniejsze rozstrzygnięcia sądów

i komentarze ekspertów

P

w orzecznictwie

Z OSTATNIEJ CHWILI

Prowizyjne wynagrodzenie za pracę jest

istotnym składnikiem treści stosunku

pracy, który nie podlega jednostronnej

korekcie ze strony pracodawcy

3

Sprawa o roszczenie uzupełniające

świadczenia z tytułu wypadku przy pracy

(o zadośćuczynienie i zwrot kosztów

leczenia) z powództwa pracownika

tymczasowego przeciwko pracodawcy

użytkownikowi jest sprawą z zakresu

prawa pracy

3

Fakt spożywania alkoholu w drodze

powrotnej z miejsca wykonywania

czynności służbowych do siedziby firmy

nie wyklucza wypadku przy pracy

3

ZATRUDNIANIE PRACOWNIKÓW

Awaria komputera to za mało, aby zwolnić

podwładnego od odpowiedzialności

materialnej

4

TK: podwyższenie wieku emerytalnego

zgodne z konstytucją

4

ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ

Nie zawsze pracownik nabędzie

świadczenia z pakietu socjalnego

5

Stosunek pracy związkowca nie

w każdym przypadku podlega ochronie

5

CZAS PRACY I WYNAGRODZENIA

Główna księgowa też może mieć prawo

do zapłaty za nadgodziny

1 i 6

Warunkiem otrzymania pensji jest

stałe zgłaszanie gotowości do pracy

6

SPORY W fIRMIE – OKIEM SĘDZIEGO

Zbyt ogólna przyczyna wypowiedzenia

to przegrany proces sądowy

7

URLOP BEZPŁATNY – PRZEGLĄD

ORZECZNICTWA

Na bezpłatnym warunkowo możliwa jest

umowa zlecenia

8

W N U M E R Z E M . I N .

ANO93.indd 1

5/22/2014 12:50:42 PM

2

l CZERWIEC 2014 PRAWO PRACY W ORZECZNICTWIE

ciąg dalszy ze strony 1

Aneks obejmował zobowiązanie preze-

sa do powstrzymania się od działalności

konkurencyjnej w okresie zatrudnie-

nia oraz rok po ustaniu stosunku pracy.

Z tego tytułu pracownik miał otrzymywać

30% wynagrodzenia. Przy czym umowę

o pracę podpisał z nim przewodniczący

rady nadzorczej. To on – zgodnie z posta-

nowieniami aktu założycielskiego spółki

– miał podpisywać w imieniu spółki umo-

wy z prezesem.

Gdy po blisko 1,5 roku prezes został odwo-

łany z tej funkcji, otrzymał jednocześnie

wypowiedzenie umowy o pracę i został

zwolniony z zakazu konkurencji. W trak-

cie okresu wypowiedzenia były prezes

zarejestrował działalność gospodarczą,

z szeroko zakreślonym jej zakresem, ale

rozpoczął tylko prowadzenie portalu in-

ternetowego. Dwa miesiące po zakończe-

niu zatrudnienia został zaś zatrudniony

na stanowisku dyrektora zakładu produ-

kującego beton.

Pan B. po rozwiązaniu umowy o pracę nie

doczekał się wypłaty odszkodowania z ty-

tułu zakazu konkurencji. Spółka uznała

bowiem, że podjął on działalność zarob-

kową, a ponadto zwolniono go z zakazu

konkurencji. Były prezes zażądał przed

sądem zapłaty całości odszkodowania

z tytułu zakazu konkurencji.

Rozstrzygnięcie SN:

Sąd Najwyższy pod-

kreślił w ustnym uzasadnieniu wyroku,

że akt założycielski spółki nakazywał

zawieranie umowy z prezesem zarządu

przez przewodniczącego rady nadzor-

czej. Tymczasem jest to sprzeczne z art.

210 § 1 Kodeksu spółek handlowych

(ksh). Zgodnie bowiem z tym przepisem

w umowie między spółką a członkiem

zarządu oraz w sporze z nim spółkę re-

prezentuje rada nadzorcza lub pełno-

mocnik powołany uchwałą zgromadze-

nia wspólników.

W efekcie każda umowa zawarta przez

tak niewłaściwie reprezentowaną spółkę,

jak zaistniało to w rozstrzyganej sprawie,

jest nieważna na zasadzie art. 58 § 1 Ko-

deksu cywilnego. Narusza bowiem bez-

względnie obowiązującą normę, wynika-

jącą z art. 210 § 1 ksh..

Nowości w orzecznictwie

Niewłaściwa reprezentacja spółki

czyni zakaz konkurencji nieważnym

O D R E D A K C J I

I GŁÓWNEJ KSIĘGOWEJ NALEŻY SIĘ CZASEM

ZAPŁATA ZA NADGODZINY
Pracownik, któremu został udzielony urlop bez-

płatny, nie może wykonywać w tym czasie swoich

dotychczasowych obowiązków na rzecz praco-

dawcy – nawet na niewielką część etatu. Okazuje

się jednak, że możliwa jest praca na zlecenie,

ale pod pewnymi warunkami (str. 8).

Z kolei gdy główna księgowa (i zarazem kierownik

kadr) wykonuje też pracę szeregowego pracow-

nika działu księgowości, za powstałe nadgodziny

trzeba będzie zapłacić na ogólnych zasadach

(str. 1 i 6).

Natomiast kasjerka nie uniknie odpowiedzialno-

ści materialnej za niedobór kasowy tylko z tego

powodu, że doszło do awarii systemu komputero-

wego (str. 4), a związkowiec nie zawsze dostanie

ochronę przed wypowiedzeniem (str. 5).

I na koniec ostrzeżenie – zbyt ogólnie wskazana

przyczyna wypowiedzenia może się dla praco-

dawcy skończyć przegraną w procesie przed

sądem pracy, chyba że będzie miał mocne

argumenty na swoją obronę (str. 7).

Zapraszam do lektury

Grażyna Mazur

[e-mail]

Kierownik Grupy Wydawniczej:

Agnieszka Konopacka-Kuramochi

Redaktor prowadząca: Grażyna Mazur

Wydawca: Agnieszka Gorczyca

Koordynator produkcji: Katarzyna Kopeć

Skład i łamanie: 6AN Studio

Druk: Paper&Tinta

Nakład: 1400 egz.

ISSN: 2300-7214

Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a

NIP: 526-19-92-256

Numer KRS: 0000098264

– Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,

Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy

Rejestrowy

Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł

„Prawo pracy w orzecznictwie” wraz z innymi elementami

subskrypcji chronione są prawem autorskim. Przedruk ma-

teriałów bez zgody wydawcy – zabroniony. Zakaz nie doty-

czy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Re-

dakcja nie ponosi odpowiedzialności prawnej za zasto-

sowanie zawartych w „Prawie pracy w orzecznictwie” lub

w innych elementach subskrypcji informacji, wskazówek,

przykładów itp. do konkretnych przypadków.

Zamówienia: tel. [phone],

faks 22 617 60 10, [e-mail]

Prawo Pracy

w Orzecznictwie

K

O

M

EN

TA

R

Z

EK

S

P

ER

TA

Błądwreprezentacjiosobyprawnejro-
dzipoważneskutkidlastosunkówpraw-
nychzawieranychprzeztakipodmiot.
Osobaprawnadziałabowiemprzez
swojeorgany.Jeżelijakiśorganspółki
jestnieprawidłoworeprezentowanylub
umowaczystatutkreującydanąosobę
prawnąprzewidujezasadyreprezentacji
sprzecznezobowiązującymiprzepisa-
mi,tokażdazumówzawartychwten
sposóbjestnieważna.
Nieważnośćdotykakażdegorodzaju
umowy.Wprzypadkuumówcywilno-
prawnychnieważnośćmacharakter
bezwzględnyipowoduje,żezjednej
stronykontrahentniejestzobowiązany
dowykonaniaczynności(lubpowstrzy-
maniasięodokreślonychdziałań)
wskazanychwumowie,azdrugiej
stronyniemożeondomagaćsięświad-
czeńoddrugiegokontrahenta.Takjest
wprzypadkunieważnejumowyozaka-
ziekonkurencji,która,choćzwiązana
zestosunkiempracy,macharakter

akcesoryjnejumowycywilnoprawnej.
Przyjmujesiębowiem,żeprzepisy
Kodeksucywilnego(kc)doumowyoza-
kaziekonkurencjistosujesięwprost,
gdyżart.300Kodeksupracypozwala
stosowaćkcwsprawachnieuregulowa-
nychprawempracytylkodostosunku
pracy.Wtympojęciuklauzulakonku-
rencyjnazcałąpewnościąsięniemie-
ści(takM.Lewandowicz-Machnikowska
„Umowyiklauzuleumowneogranicza-
jącedodatkowezatrudnienie”„Państwo
iPrawo”nr11/2000s.76).
Niecoinaczejjestwprzypadkuumów
opracę.Tutajzawartawtaknieprawi-
dłowysposóbumowaopracęjakotaka
jestrównieżdotkniętanieważnością.
Alezarazemwsytuacji,gdyzatrudniony
napodstawienieważnejumowypracow-
nikpodejmiezatrudnienie,apracodaw-
cadopuścigodopracynaumówionym
stanowisku,toumowaopracęzostaje
uznanazaskuteczniezawartą.Nawet
bowiemjeśliumowaopracęokazała
sięnieważna,azatemniestworzyła
zobowiązaństronwmomenciejejza-
warcia,tozobowiązaniatakiepowstają
wrazzdopuszczeniempracownikado
pracynawarunkachtejumowy(por.
wyrokSNz5listopada2003r.,IPK
633/02,OSNP2004/20/346).

Michał Culepa

prawnik,

specjalista prawa

pracy

ANO93.indd 2

5/22/2014 12:50:43 PM

Kup książkę

ZADAJ PYTANIE REDAKCJI:

[e-mail]

PRAWO PRACY W ORZECZNICTWIE

l

3

Nowości w orzecznictwie

ciąg dalszy ze strony 1

W złożonym do sądu pozwie zażądał zapłaty

blisko 150.000 zł tytułem odszkodowania za

wypłacanie „dyskryminującego wynagro-

dzenia” za okres od czerwca 2006 do stycz-

nia 2008 roku. Powód wykazywał, że w spół-

ce M. był zaszeregowany płacowo znacznie

mniej korzystnie niż inni pracownicy zajmu-

jący porównywalne stanowiska.

Sąd I instancji częściowo uwzględnił po-

wództwo (zasądził na rzecz Przemysława T.

102.000 zł). Apelację od tego wyroku wnio-

sła spółka M. Sąd II instancji dopatrzył się

w sprawie problemu prawnego związanego

z przedawnieniem roszczeń. Kodeks pracy

przewiduje bowiem 3-letni okres przedaw-

nienia roszczeń ze stosunku pracy. Tymcza-

sem pracownik dochodził przed sądem rosz-

czeń powstałych 2–4 lata przed złożeniem

pozwu. Sąd apelacyjny postanowił więc za-

dać Sądowi Najwyższemu pytanie prawne

dotyczące sposobu liczenia biegu przedaw-

nienia roszczeń o odszkodowanie z tytułu

nierównego traktowania i dyskryminacji

w wynagradzaniu. Zmierzał do ustalenia po

pierwsze – czy bieg przedawnienia w takich

sprawach rozpoczyna się z dniem dowiedze-

nia się przez pracownika o stosowaniu przez

pracodawcę w stosunku do niego niedo-

zwolonych praktyk, po drugie – czy w takim

przypadku wspomniane roszczenia podle-

gają przedawnieniu w odniesieniu do całej

żądanej zgodnie z art. 18

3d

Kodeksu pracy

(kp) kwoty, czy też przedawnienie roszcze-

nia biegnie oddzielnie co do każdej z kwot

jednomiesięcznego wynagrodzenia, nieza-

leżnie od daty dowiedzenia się pracownika

o stosowaniu wobec niego dyskryminacji.

Postanowienie SN:

Na tak zadane pytanie

prawne SN odmówił udzielenia odpo-

wiedzi. W uzasadnieniu wskazał, że sąd

apelacyjny nie ustalił wcześniej charakte-

ru odpowiedzialności pracodawcy, ale od

razu przeszedł do problematyki przedaw-

nienia roszczeń. Przede wszystkim sąd

nie ustalił, czy w rozpoznawanej sprawie

w ogóle zaistniały nierówne traktowa-

nie i dyskryminacja. To spowodowało, że

pytanie prawne miało charakter otwarty

i niemożliwe było udzielenie na nie jedno-

znacznej odpowiedzi.

SN przypomniał, że sprawa dotyczyła

nie wynagrodzenia za pracę, ale odszko-

dowania za naruszenie zasady równego

traktowania. W takiej sprawie możliwe

jest przyjęcie dwóch różnych reżimów od-

powiedzialności odszkodowawczej praco-

dawcy, z którymi wiążą się odmienne okre-

sy przedawnienia. W pierwszym reżimie

należy stosować art. 442

1

Kodeksu cywil-

nego (kc) w związku z art. 300 kp, co ozna-

cza, że roszczenie odszkodowawcze ulega

przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia,

w którym poszkodowany dowiedział się

o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej na-

prawienia, lecz nie później niż z upływem

10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarze-

nie wywołujące szkodę. W drugim reżimie

znajduje zastosowanie art. 291 § 1 kp, zgod-

nie z którym roszczenia ze stosunku pracy

ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od

dnia, w którym roszczenie stało się wyma-

galne. Ustalenia charakteru i podstawy

odpowiedzialności pracodawcy powinien

każdorazowo dokonać sąd rozpoznający

powództwo o naruszenie zasady równego

traktowania.

Termin przedawnienia odszkodowań

za dyskryminację – nawet do 10 lat

Z OSTATNIEJ CHWILI:

PROWIZYJNE WYNAGRODZENIE za pracę

jest istotnym składnikiem treści stosunku

pracy, który nie podlega jednostronnej

korekcie ani anulowaniu przez pracodawcę,

choćby regulamin prowizyjny przewidywał

taką możliwość w uzasadnionych

przypadkach. Do ustalenia wysokości

wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy

uwzględnia się periodycznie (kwartalnie)

prowizyjne wynagrodzenie za pracę,

wypłacone pracownikowi w przyjętych

terminach wypłaty w okresie trzech miesięcy

poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.

n

Wyrok SN z 25 kwietnia 2014 r.,

II PK 192/13

SPRAWA O ROSZCZENIE uzupełniające

świadczenia z tytułu wypadku przy pracy

(o zadośćuczynienie i zwrot kosztów leczenia)

z powództwa pracownika tymczasowego

przeciwko pracodawcy użytkownikowi jest

sprawą z zakresu prawa pracy. A zatem jeśli

pracownik tymczasowy uległ wypadkowi przy

wykonywaniu pracy na rzecz pracodawcy

użytkownika i poniósł w następstwie

tego zdarzenia szkodę materialną lub

krzywdę niematerialną, to może wystąpić

z odpowiednimi roszczeniami (przewidzianymi

w Kodeksie cywilnym) przeciwko temu

pracodawcy użytkownikowi. Sprawa

wytoczona z powództwa takiego pracownika

podlega zaś rozpoznaniu na takich samych

zasadach, jak każda inna sprawa z zakresu

prawa pracy, a nie w „zwykłym” procesie

cywilnym.

n

Wyrok SN z 10 kwietnia 2014 r.,

I PK 243/13

SAM fAKT SPOŻYWANIA ALKOHOLU przez

pracownika w drodze powrotnej z miejsca

wykonywania czynności służbowych do

siedziby pracodawcy nie wyklucza uznania, że

zdarzenie nagłe, powodujące uraz lub śmierć

pracownika w czasie tej drogi, stanowiło

wypadek przy pracy.

n

Wyrok SN z 6 marca 2014 r., I PK 198/13

K

O

M

EN

TA

R

Z

EK

SP

ER

TA

Osoba,wobecktórejnaruszonozasadę
równegotraktowania,możezażądaćprzed
sądempracyodszkodowaniawwysokości
nieniższejniżminimalnewynagrodzenie
zapracę.Górnagranicategoodszkodo-
wanianiezostałaokreślonawprzepisach.
Okonkretnejwysokościodszkodowania
zadecydujesąd,biorącpoduwagęwszyst-
kieokolicznościdanejsprawy.
Pracownik,względemktóregonaruszono
zasadęrównegotraktowaniawwyna-

gradzaniu,możedodatkowodochodzić
podwyższeniawynagrodzenia,takabyod-
powiadałostawkominnychpracowników
zatrudnionychnatymsamymstanowisku
mającychpodobnekwalifikacjeistażpra-
cy(patrz:wyrokSNz8czerwca2010r.,
IPK27/10).Roszczenieoodszkodowanie
zanaruszeniezasadyrównegotraktowa-
niairoszczenieopodwyższeniewynagro-
dzeniazapracęsąodsiebieniezależne.
Jakwynikazkomentowanegoposta-
nowieniaSN,wpewnychprzypadkach
terminprzedawnieniaroszczeńodszkodo-
wawczychmożewynosić3lataoddnia,
wktórymposzkodowanydowiedziałsię
oszkodzieioosobieobowiązanejdojej
naprawienia,jednakniedłużejniż10lat
oddnia,wktórymnastąpiłozdarzenie
wywołująceszkodę.

Marta Madej

prawnik, specjalista

prawa pracy

Teraz więcej i wygodniej za tę samą cenę.

Jako Czytelnik zyskujesz:

Bezpłatne porady eksperta

Dyżur telefoniczny eksperta prawa pracy

we wtorek, godz. 14.00–16.00,

numer telefonu w czerwcu:

22 318 07 30

Elektroniczny przegląd prawa pracy

3 razy w tygodniu otrzymasz na swoją

skrzynkę e-mailową najnowsze wiadomości,

porady i orzeczenia z zakresu prawa pracy

ANO93.indd 3

5/22/2014 12:50:43 PM

Kup książkę