Dr n. med. Bogusław Bucki
Żywienie dzieci
Żywienie dzieci
a
a
choroby cywilizacyjne
choroby cywilizacyjne
Instytut Dietetyki
PWSZ w Nysie
Dr n. med. Bogusław Bucki
Żywienie dzieci
Żywienie dzieci
a
a
choroby cywilizacyjne
choroby cywilizacyjne
Instytut Dietetyki
PWSZ w Nysie
Choroby cywilizacyjne
Otyłość
Cukrzyca typu 2
Nadciśnienie tętnicze
Miażdżyca
Próchnica zębów
Alergia pokarmowa
Choroby cywilizacyjne
Na występowanie chorób cywilizacyjnych
wpływ mają :
- nieracjonalne odżywianie,
- mała aktywność fizyczna.
Sposób odżywiania kształtuje się u
dziecka
już w okresie życia wewnątrzmacicznego
i zazwyczaj jest zachowywany przez cały
okres życia osobniczego.
Choroby cywilizacyjne
Odpowiednie żywienie wpływa na
układy
enzymatyczne odpowiedzialne za
metabolizm rozwijającego się
organizmu,
tym samym wpływa na przebieg
rozwoju
psychomotorycznego człowieka.
Niedobory żywieniowe
Zaburzają rozwój fizyczny i
umysłowy:
- białka,
- tłuszcze,
- węglowodany,
- składniki mineralne,
- witaminy,
Nadmierne spożycie
Nadmiar spożycia białka, węglowodanów
i tłuszczów, w dostarczanym pożywieniu,
głównie niemowlętom żywionym
sztucznie,
lub w sposób mieszany ma związek
z występowaniem:
- otyłości
- cukrzycy typu 2
Otyłość
Spożycie żywności zawierającej
nadmiar:
-węlowodanów
(słodzone napoje)
- tłuszczów
(nasycone kwasy tłuszczowe,
cholesterol)
- białek
Zaburzenie równowagi energetycznej pomiędzy
zapotrzebowaniem / spożyciem / wydatkiem.
Otyłość
Nadmierna podaż białka
uwalnianie hormonu wzrostu
wzrost liczby i objętości adipocytów
nadmiar tkanki tłuszczowej
> 1,3 g/ 100 ml do 6 m.ż.
> 1,5 g/ 100 ml > 6 m.ż.
Otyłość
Body Mass Index – BMI (kg/ m
2
)
wiek
5 - 7 lat
18
kg/m
2
8 - 12 lat
22
kg/m
2
13-17 lat
26
kg/m
2
BMI > 90 c. nadwaga / > 97 c. otyłość
Czynniki predysponujące
otyłość
-
nadmiar m c. w okresie prenatalnym,
- karmienie sztuczne,
- mała aktywnośc fizyczna
,
-
żywności typu „fast food”,
- nieregularne spożywanie posiłków,
- obfitość i mała częstość posiłków,
- produkty o wysokim indeksie
glikemicznym,
Dieta „świateł drogowych”
Zielone (praktycznie bez ograniczeń):
warzywa, owoce, ryby, chude mleko, sery
Żółty (kontrola ilości):
pieczywo, makarony pełnoziarniste, kasze,
fasola
Czerwony (rzadko, w ograniczonej ilości):
czekolada, masło, potrawy smażone
Próchnica
Wynik demineralizacji szkliwa zębów
pod
wpływem fermentacji węglowodanów,
która obniża pH w jamie ustnej.
Produkty typu;
- rodzynki,
- chipsy,
- słodzone, gazowane napoje,
- cukierki i batoniki
Próchnica
Ryzyko wystąpienia
zwiększają niedobory;
- białkowe
- witaminy A i D
- mikroelementów; Ca, P, F,
Cukrzyca typu 2
Czynniki ryzyka
rozwoju u dziecka:
- otyłość u matki,
- cukrzyca ciężarnych,
- otyłość,
- mała aktywność fizyczna,
Cukrzyca typu 2
Zapobieganie
- zdrowy styl życia:
- kontrola i utrzymanie BMI,
- skład, jakość i ilość pokarmu,
- aktywność fizyczna,
Miażdżyca i nadciśnienie
tętnicze
Profilaktyka:
- żywienie pokarmem naturalnym
( mleko matki posiada odpowiedni skład białek,
lipidów
i węglowodanów, zmniejszając ryzyko otyłości)
- utrzymanie prawidłowego BMI,
- aktywność fizyczna
Miażdżyca i nadciśnienie
tętnicze
Zalecenia American Heart Association
AHA - dotyczące żywienia dzieci (>2 r.ż.)
- redukcja węglowodanów
(cukier, napoje),
- oleje roślinne zamiast tłuszczów
twardych,
- świeże, mrożone lub puszkowane owoce
i warzywa,
- ryby,
- usuwaj skórę z drobiu przed spożyciem,
Miażdżyca i nadciśnienie
tętnicze
Zalecenia AHA, cd.:
- chude mięsa i produkty o obniżonej
zawartości tłuszczu,
- ograniczone spożycie wysokokalorycznych
sosów,
- pieczywo i produkty zbożowe pełnoziarniste,
- spożywaj więcej nasion roślin strączkowych
i tofu zamiast mięsa,
- sprawdzaj skład produktów spożywczych
( wybieraj produkty o dużej zawartości błonnika oraz
z małą zawartością soli i cukru )
Osteoporoza
Choroba metaboliczna układu kostnego
przebiegająca ze zmniejszeniem masy
kostnej i zaburzeniem jej struktury.
Mineralizacja kości zależy od podaży
tym samym dostępności:
- wapnia Ca
- fosforu P
- wit. D
Osteoporoza
Zapotrzebowanie na wapń (Ca) w
diecie dziecka zależy od jego wieku:
< 6 m.ż. 400 mg/ dobę
do 10 r.ż. 800 mg/ dobę
> 10 r.ż.. 1200 -1500 mg/dobę
75% podaży wapnia zabezpieczają mleko oraz jego
przetworów, pozostałe 25% mięso.
Suplementacja wit. D
3
- kobiety ciężarne 400 j.m. / d.
(od drugiego trymestru ciąży)
- noworodki donoszone 400 j.m. / d.
(zbilansowane łączne spożycie z diety i suplementacji)
- noworodki karmione sztucznie
(mlekiem modyfikowanym nie wymagają suplementacji)
- noworodki karmione piersią 400 j.m. / d.
(od 1 d.ż., lub 3 tyg. matek otrzymujących wit.D w ciąży)
Suplementacja wit. D
3
Niekontrolowana suplementacja wit.
D
3
może doprowadzi do:
- nadmiernego wchłaniania Ca i P,
- zwapnień w tkankach i narządach;
nerki,
serce,
płuca,
wątroba,
Żywienie dzieci
przedszkolnych
Zapotrzebowanie energetyczne
ok.90 kcal / kg m.c.
- szeroki asortyment i urozmaicony
jadłospis,
- nieograniczone spożycie tłuszczów oraz
cholesterolu, do 2 roku życia,
- 30% zapotrzebowania energetycznego
pokryte z tłuszczów u dzieci > 2 r.ż.
(stopniowe wprowadzanie olejów roślinnych zawierających
nienasycone kwasy tłuszczowe)
Żywienie dzieci
przedszkolnych
- węglowodany złożone, błonnik, należy
unikać sacharozy,
- źródło cukrów prostych owoce i warzywa,
- unikać wysoko przetworzonych oraz
miksowanych produktów spożywczych,
- unikać dojadania pomiędzy posiłkami,
- nie spożywać posiłków przed telewizorem,
Żywienie dzieci starszych
- mleko i jego przetwory ok. 1 litr/dobę,
w okresie intensywnego wzrastania,
- ½ / 1 żółtka jaja na dobę,
- woda ok. 1 - 1,5 l/dobę,
- spożywanie tłuszczów w postaci olejów
roślinnych z ograniczeniem tłuszczów
twardych i utwardzonych.