Obróbka cieplna złączy 

spawanych 

Obróbka cieplna

  

 

jest to zabieg cieplny, pod wpływem którego zmienia się w stanie 

stałym struktura metali i stopów 

  

W związku z tym polepszają się ich własności mechaniczne i fizyczne 

 

Obróbka cieplna ma kilka odmian, z których do złączy spawanych 

stosuje się najczęściej wyżarzanie. 

Rodzaje obróbki cieplnej 

hartowanie 

odpuszczanie 

przesycanie 

starzenie 

wyżarzanie. 

Hartowanie 

 
Nagrzanie do temperatury powyżej przemiany austenitycznej (dla stali 
węglowej  723°C; zwykle 30°C do 50°C powyżej temperatury 
przemiany austenitycznej), wygrzewanie oraz szybkie schładzanie 
 
Hartowanie  ma na celu  podniesienie twardości i wytrzymałości stali 

Metody hartowania 

 zwykłe 

 stopniowe 

 izotermiczne 

 powierzchniowe 

• płomieniowe 

• indukcyjne 

• laserowe 

• kontaktowe 

• elektrolityczne 

• impulsowe 

• kąpielowe. 

Odpuszczanie 

 
Nagrzanie stali zahartowanej do odpowiedniej dla składu chemicznego 
temperatury (ok. 700°C), wygrzanie i ochłodzenie do temperatury 
pokojowej 
 
Najczęściej celem odpuszczania jest usunięcie naprężeń hartowniczych 

Metody odpuszczania 

 niskie (odprężające) – 150-200°C 
 średnie – 200-500°C 
 wysokie – powyżej 500°C. 

Przesycanie 

 
Nagrzanie stopu do temperatury wyższej o ok. 30÷50°C od granicznej 
rozpuszczalności w celu rozpuszczenia wydzielanego składnika (w 
stalach cementyt) w roztworze stałym - wygrzaniu - szybkim 
chłodzeniu 
 
W wyniku przesycania stop uzyskuje strukturę jednofazową 
 
Właściwości wytrzymałościowe stopu po przesycaniu ulegają 
niewielkiemu zmniejszeniu - zwiększają się natomiast właściwości 
plastyczne. 

Starzenie 

 
Nagrzanie stopu uprzednio przesyconego do temperatury niższej od 
granicznej rozpuszczalności - wygrzanie - studzenie. 
 
Starzenie powoduje zwiększenie właściwości wytrzymałościowych i 
zmniejszenie właściwości plastycznych. 

Wyżarzanie 

 
Nagrzanie stali do określonej temperatury - wygrzanie w tej 
temperaturze - studzenie w celu uzyskania struktury zbliżonej do 
stanu równowagi. 
 
 

Metody wyżarzania 

 zmiękczające 
 odprężające 
 normalizujące 
 rekrystalizujące 
 ujednorodniające 
 zupełne 
 niezupełne 
 perlityzujące 
 grafityzujące 
 stabilizujące. 

Wyżarzanie zmiękczające

 

 

ma na celu zmniejszenie twardości metalu lub spoiny, zwłaszcza 

podhartowanej strefy wpływu ciepła (SWC), która występuje między 

spoiną a materiałem spawanym 

  

wpływa na zwiększenie plastyczności metalu lub spoiny 

 

przedmiot zostaje nagrzany do 700-750°C 

przetrzymuje się go w tej temperaturze przez 20-30min 

chłodzi się go bardzo wolno wraz z piecem do zupełnego wystygnięcia. 

Wyżarzanie odprężające

 

 

polega na usunięciu z metalu naprężeń własnych lub naprężeń 

spawalniczych 

 

przedmiot zostaje nagrzany do 600-650°C 

nagrzewanie prowadzi się wolno, ok. 100°C/h 

przetrzymuje się go w wymaganej temperaturze przez 30min 

studzi się go wolno wraz z piecem do temperatury otoczenia. 

Wyżarzanie normalizujące

 

 

polega na uzyskaniu jednolitej i drobnoziarnistej struktury 

  

przedmiot zostaje nagrzany do 880-950°C 

czas wyżarzania ok. 15-30min 

chłodzenie na wolnym powietrzu o temperaturze otoczenia ok 15°C. 

Wyżarzanie rekrystalizujące

 

 

przeprowadza się w celu odbudowy struktury zniekształconej przez 

zgniot i przywróceniu stali pierwotnej plastyczności 

  

przedmiot zostaje nagrzany do 600-700°C 

przetrzymanie go w tej temperaturze przez kilka godzin 

chłodzenie na wolnym powietrzu.