Monter_izolacji_bud_713[08]_Z2.01

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Organizacja i warunki wykonywania robót izolacyjnych

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Wyroby bitumiczne do wykonywania izolacji wodochronnych

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Tworzywa sztuczne i zaprawy wodoszczelne do wykonywania izolacji

wodochronnych

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Maszyny, urządzenia i narzędzia do wykonywania izolacji wodochronnych

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Transport i składowanie materiałów izolacyjnych

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Zdobywając kwalifikacje zawodowe w zawodzie montera izolacji budowlanych będziesz

przyswajać wiedzę i kształtować umiejętności zawodowe, korzystając z nowoczesnego
modułowego programu nauczania.

Do nauki otrzymujesz Poradnik dla ucznia, który zawiera:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakimi powinieneś dysponować przed
przystąpieniem do nauki w tej jednostce modułowej,

−

cele kształcenia (wykaz umiejętności) jakie ukształtujesz podczas pracy z tym
poradnikiem, czyli czego nowego się nauczysz,

−

materiał nauczania, czyli co powinieneś wiedzieć, aby samodzielnie wykonać ćwiczenia,

−

pytania sprawdzające -– zestawy pytań, które pomogą Ci sprawdzić, czy opanowałeś
podane treści i możesz już rozpocząć realizację ćwiczeń,

−

ćwiczenia, które mają na celu ukształtowanie Twoich umiejętności praktycznych,

−

sprawdzian postępów – zestaw pytań, na podstawie którego sam możesz sprawdzić, czy
potrafisz samodzielnie poradzić sobie z problemami, jakie rozwiązywałeś wcześniej,

−

wykaz literatury, z jakiej możesz korzystać podczas nauki.

W rozdziale Pytania sprawdzające zapoznasz się z wymaganiami wynikającymi z potrzeb

zawodu  montera  izolacji  budowlanych.    Odpowiadając  na  te  pytania,  po  przyswojeniu  treści
z Materiału  nauczania,  sprawdzisz swoje przygotowanie do realizacji Ćwiczeń, których celem
jest  uzupełnienie  i  utrwalenie  wiedzy  oraz  ukształtowanie  umiejętności  intelektualnych
i praktycznych.
Po przeczytaniu  każdego  pytania  ze  Sprawdzianu  postępów  zaznacz  w odpowiednim miejscu
TAK  albo  NIE  –  właściwą,  Twoim  zdaniem, odpowiedź. Odpowiedzi  NIE   wskazują  na  luki
w Twojej  wiedzy  i  nie  w  pełni  opanowane  umiejętności.  W  takich  przypadkach    jeszcze  raz
powróć do elementów Materiału nauczania lub ponownie  wykonaj ćwiczenie (względnie jego
elementy). Zastanów się, co spowodowało, że nie wszystkie odpowiedzi brzmiały TAK.

Po opanowaniu programu jednostki modułowej nauczyciel sprawdzi poziom Twoich

umiejętności  i  wiadomości.  Otrzymasz  do  samodzielnego  rozwiązania  test  pisemny  oraz
zadanie  praktyczne.  Nauczyciel  oceni  oba  sprawdziany  i na  podstawie  określonych kryteriów
podejmie  decyzję  o  tym,  czy  zaliczyłeś  program  jednostki  modułowej.  W  każdej  chwili,
z wyjątkiem testów końcowych, możesz zwrócić się o pomoc do nauczyciela, który pomoże Ci
zrozumieć tematy ćwiczeń  i sprawdzi, czy dobrze wykonujesz daną czynność.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Podczas realizacji programu jednostki modułowej musisz przestrzegać zasad ujętych

w regulaminach, instrukcjach przeciwpożarowych, przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony środowiska wynikających z charakteru wykonywanych prac.

Z zasadami i przepisami zapoznasz się w czasie nauki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć

–

poszukiwać informacji w różnych źródłach,

–

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

–

korzystać ze środków masowego przekazu,

–

posługiwać się własnościami liczb i działań oraz figur geometrycznych przy
rozwiązywaniu zadań i przeprowadzaniu ćwiczeń,

–

posługiwać się kalkulatorem,

–

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, tabel,
diagramów,

–

stosować terminologię budowlaną,

–

rozróżniać technologie wykonywania budynków,

–

rozpoznawać i charakteryzować podstawowe materiały budowlane,

–

odczytywać i interpretować rysunki budowlane,

–

posługiwać się dokumentacją budowlaną,

–

wykonywać przedmiary i obmiary robót,

–

wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,

–

organizować stanowiska składowania i magazynowania materiałów budowlanych,

–

transportować materiały budowlane,

–

rozróżniać i dobierać materiały termoizolacyjne,

–

rozróżniać i dobierać narzędzia i sprzęt do wykonywania izolacji termoizolacyjnych,

–

przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,

–

określić zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,

–

dostrzegać zagrożenia związane z wykonywaną pracą, usuwać zagrożenia dla życia
i zdrowia pracowników oraz udzielać pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy;
zabezpieczać miejsce wypadku.

–

określać wymagania bezpieczeństwa przeciwpożarowego w budownictwie,

–

określać zagrożenia pożarowe i zasady ochrony przeciwpożarowej oraz reagować
w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją ochrony przeciwpożarowej,

–

używać podręcznego sprzętu oraz środków gaśniczych zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpożarowej,

–

wskazywać i rozróżniać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz stosować odzież
ochronną i środki ochrony indywidualnej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

rozpoznać materiały niezbędne do wykonania izolacji wodochronnych,

−

ocenić jakość i zastosowanie materiału,

−

przygotować roztwory do gruntowania podłoża oraz materiały izolacyjne, zgodnie

z recepturą,

−

przygotować materiały izolacyjne do wbudowania,

−

przygotować i zastosować materiały pomocnicze,

−

określić szacunkowo ilość materiału do wykonania robót,

−

sporządzić zapotrzebowanie i rozliczenie materiałowe,

−

przetransportować materiały w poziomie i pionie,

−

dokonać składowania materiałów na stanowisku pracy,

−

rozróżnić i dobrać narzędzia, sprzęt oraz urządzenia do robót izolacyjnych,

−

zastosować narzędzia, sprzęt, urządzenia zgodnie z instrukcjami oraz zasadami

bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

−

przeprowadzić konserwację narzędzi i sprzętu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1.

Organizacja i warunki wykonywania robót izolacyjnych

4.1.1. Materiał nauczania

W zależności od spełnianych funkcji ochronnych izolacje wodochronne dzielą się na:

−

izolacje przeciwwilgociowe – ochraniające obiekty budowlane przed działaniem wody nie
wywierającej ciśnienia hydrostatycznego,

−

izolacje przeciwwodne – zabezpieczające obiekty budowlane lub ich części przed
działaniem wody wywierającej ciśnienie hydrostatyczne,

−

izolacje parochronne – zabezpieczające przegrody budowlane przed przenikaniem
i kondensacją pary wewnątrz tych przegród.

Materiały izolacyjne ze względu na pochodzenie dzielą się na:

−

mineralne – zaprawy uszczelniające,

−

organiczne – materiały bitumiczne,

−

tworzywa sztuczne.

Rys. 1 – Klasyfikacja izolacji [opr. autora]

Zabezpieczenie

przegród budowlanych

przed przenikaniem

pary wodnej do

wnętrza.

Ochrona obiektów

budowlanych przed

działaniem wody nie

wywierającej ciśnienia

hydrostatycznego

Ochrona obiektów

budowlanych przed

działaniem wody

wywierającej ciśnienie

hydrostatyczne.

Izolacje

przeciwwodne

Izolacje

parochronne

Izolacje

przeciwwilgociowe

Izolacje

termiczne

Izolacje

akustyczne

Izolacje

wodochronne

IZOLACJE

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały do izolacji wodochronnych występują w postaci:

−

suchych mieszanek – zaprawy wodoszczelne,

−

materiałów płynnych:

emulsje asfaltowe,

roztwory asfaltowe,

lepiki oraz masy asfaltowe,

kity asfaltowe,

płynnych folii,

−

materiałów rolowych:
folii izolacyjnych,
pap.

Opakowania materiałów izolacyjnych w jakich dostarczane są na budowę to:

−

worki - suche mieszanki zapraw mineralnych,

−

beczki – smoły, lepiki,

−

rolki – papa, folia izolacyjna,

−

pojemniki – emulsje, kleje, roztwory.

Oddzielną grupę w izolacjach wodochronnych stanowią materiały pomocnicze. Są to

materiały stosowane przy przygotowywaniu powierzchni izolowanych, łączeniu warstw
izolacyjnych między sobą, przyklejaniu izolacji do podłoża, oraz obróbki elementów
konstrukcyjnych przenikających powierzchnie izolowane.

Do tej grupy zalicza się taśmy i kołnierze uszczelniające, gwoździe i podkładki do

montażu mechanicznego pap, roztwory, emulsje, pasty emulsyjne, kleje z żywic syntetycznych,
zaprawy cementowe do napraw powierzchni i montażu elementów instalacyjnych itp. Taśmy i
kołnierze  uszczelniające  zabezpieczają  miejsca  przechodzenia  przez  izolacje  przewodów
instalacyjnych  i  elementów  konstrukcyjnych  przed  przenikaniem  wody  tymi  przewodami  lub
między przewodami a instalacją.

Rys. 2 – Klasyfikacja materiałów izolacji wodochronnych [opr. autora]

¡ Materiały bitumiczne

płynne

¡ Materiały bitumiczne

rolowe - papy

Zaprawy

wodoszczelne

Materiały

bitumiczne

Tworzywa

sztuczne

¡ Jednoskładnikowa

zaprawa uszczelniająca

Dwuskładnikowa

zaprawa uszczelniająca

¡ Materiały z tworzyw

sztucznych płynne

Folie izolacyjne

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Izolacja wodochronna powinna stanowić ciągły i szczelny układ jedno lub

wielowarstwowy oddzielający budowlę lub jej część od wody lub pary wodnej.

Skuteczność izolacji wodochronnych zależy w szczególności od:

−

własności fizyko-mechanicznych materiałów izolacyjnych,

−

doboru materiałów izolacyjnych i technologii ich ułożenia,

−

wykonania izolacji według projektu, oraz zgodnie z zasadami sztuki budowlanej.

Izolacje wodochronne powinny być układane:

−

podczas bezdeszczowej pogody,

−

po wykonaniu wszelkich robót poprzedzających główne prace izolacyjne,

−

po uszczelnieniu dylatacji i osadzeniu wpustów,

−

przy temperaturze powyżej 5ºC za wyjątkiem innych zaleceń producenta np.: dyspersje
wodne powyżej 10º, powłoki żywiczne w 18ºC.

Podkład pod izolację powinien być:

−

trwały, nieodkształcalny i przenosić wszystkie działające nań obciążenia,

−

suchy (za wyjątkiem mineralnych mas wygładzających),

−

czysty (odtłuszczony i odpylony),

−

równy (bez wgłębień, wypukłości oraz pęknięć),

−

odpowiednio ukształtowany w poziomie: spadki na balkonach i tarasach powinny wynosić
co najmniej 1% (zalecane 2%),

−

odpowiednio wyprofilowany w narożach przy układaniu pap: krawędzie zaokrąglone
promieniem nie mniejszym niż 3 cm lub sfazowane pod kątem 45º na szerokości
i wysokości co najmniej 5 cm od krawędzi,

−

pod izolacje z folii z tworzyw sztucznych powierzchnia podkładu powinna być gładka.

Przygotowanie podkładu pod izolacje wodochronne polega na:

−

kontroli przydatności podkładu do wykonania izolacji wodochronnej,

−

oczyszczaniu i odpylaniu powierzchni,

−

gruntowaniu i wyrównywaniu powierzchni.

Izolacje wodochronne powinny być wykonywane na podstawie zatwierdzonego projektu

technicznego.

W części opisowej projektu powinny być podane informacje w zakresie określającym co

najmniej:

−

rodzaj i charakterystykę materiałów izolacyjnych,

−

sposób przygotowania podłoża pod izolację,

Rys. 3. Taśmy i kołnierze uszczelniające: a) uszczelnienie rury odpływowej przechodzącej przez ścianę,
b) uszczelnienie rury odpływowej przechodzącej przez strop, c)uszczelnienie ściany z posadzką [3, s.42]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

sposób wykonania izolacji wodochronnej z określeniem jej grubości w przypadku izolacji
jednomateriałowej, np. z zaprawy cementowej, mas bitumicznych itp., lub z określeniem
układu warstw w przypadku izolacji wielowarstwowych, np. z pap i folii,

−

sposób zabezpieczenia izolacji przed uszkodzeniami.

W części rysunkowej projektu powinny być zamieszczone:

−

rzuty izolowanych przegród poziomych z oznaczeniem spadków podłoża i warstw
izolacyjnych, usytuowaniem koryt ściekowych lub zlewni, rozmieszczeniem szczelin
dylatacyjnych i miejsc odprowadzenia wody,

−

przekroje izolowanych elementów budowli z oznaczeniem grubości i podaniem rodzajów
materiałów w poszczególnych warstwach,

−

rysunki  szczegółów,  określające  konstrukcję  styków  izolacji  w  załamaniach  powierzchni
izolowanych,  sposób  zakończenia  izolacji  na  jej  obrzeżach,  sposób  uszczelniania  miejsc
przechodzenia  przewodów  instalacyjnych przez  izolację, sposób osadzenia i uszczelnienia
wpustów ściekowych itp.

Zmiany rozwiązań technicznych w stosunku do przyjętych w projekcie powinny być

odnotowane w dzienniku budowy lub dzienniku robót izolacyjnych. W dzienniku budowy
należy również zapisywać wyniki odbiorów częściowych robót zanikających i wyniki
ostatecznego, końcowego odbioru izolacji wodochronnej.

Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy
1. Pracownicy zatrudnieni przy robotach izolacyjnych powinni mieć aktualne karty zdrowia

stwierdzające brak przeciwwskazań do ich wykonywania. Pracownicy ci powinni być
przeszkoleni w zagadnieniach bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie wykonywanych
czynności.

2. Przed rozpoczęciem robót izolacyjnych pracownicy powinni być zaopatrzeni w odzież

i obuwie ochronne oraz, w zależności od wykonywanych czynności, w inne przedmioty
ochronne, jak rękawice, maski, okulary itp..

3. Podgrzewanie bitumicznych mas izolacyjnych powinno odbywać się w miejscach

oddalonych co najmniej 50 m od zabudowań drewnianych i magazynów materiałów łatwo
palnych. Stanowiska podgrzewania mas bitumicznych powinny być wyposażone
w materiały i sprawny sprzęt przeciwpożarowy (gaśnice, łopaty, koce azbestowe, piasek).

4. Kotły do podgrzewania i topienia mas bitumicznych na otwartej przestrzeni powinny być

zaopatrzone w pokrywy. Wypełnienie kotła wprowadzoną masą bitumiczną nie powinno
być większe niż 2/3 jego objętości.

5. Masa bitumiczna w czasie podgrzewania powinna być okresowo mieszana, a kocioł

chroniony przed możliwością wniknięcia wody.

6. Nabieranie gorącej masy z kotła powinno się odbywać specjalnymi czerpakami

osadzonymi na długim trzonku, a nie bezpośrednio wiadrami.

7. Podgrzewanie mas bitumicznych we wnętrzu pomieszczeń zaleca się przeprowadzać

w wiadrach ogrzewanych elektrycznie. Stosowanie do podgrzewania otwartego płomienia
jest zabronione.

8. Pomieszczenia, w których przygotowuje się lub podgrzewa bitumiczne materiały

izolacyjne, powinny być dobrze wentylowane. Przy podgrzewaniu mas bitumicznych
należy zapewnić w pomieszczeniu co najmniej trzykrotną wymianę powietrza w ciągu
l godz.

9. Do przenoszenia gorącej masy asfaltowej należy stosować wiadra zamykane pokrywą,

przy czym ich wypełnienie masą nie powinno być większe niż 3/4 objętości.
Niedopuszczalne jest wspinanie się po drabinie z wiadrami wypełnionymi gorącą masą
bitumiczną.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Przy pracy z lotnymi, łatwo palnymi substancjami w pomieszczeniach zamkniętych

konieczne jest intensywne ciągłe wentylowanie pomieszczeń, przestrzeganie zakazu
palenia oraz umieszczenie w widocznych miejscach wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń
tablic ostrzegawczych z napisem „Ostrożnie z ogniem".

11. Podgrzewanie zgęstniałych mas bitumicznych stosowanych na zimno w celu ich

rozrzedzenia może być przeprowadzone wyłącznie przez zanurzenie pojemnika z masą do
gorącej wody. Ogrzewanie ogniem jest niedopuszczalne.

Kontrola wilgotności podkładu

Przeprowadzana jest przed wykonaniem izolacji w

celu ustalenia faktycznego stanu

wilgotności, a tym samym stwierdzenia gotowości podkładu do wykonania izolacji
z określonego wyrobu.

Metodami pomiaru wilgotności podkładu są:

−

suszarkowo - wagowa,

−

za pomocą aparatów elektrycznych,

−

za pomocą aparatu karbidowego.

Metoda suszarkowo - wagowa

Polega na wycięciu próbki podkładu, zważeniu jej na dokładnej wadze analitycznej,

a następnie ponownym zważeniu po wysuszeniu próbki. Zawartość wilgoci oblicza się według
wzoru:

100

−

w którym: g — masa pobranej próbki w g, g

— masa próbki po wysuszeniu w g.

Metoda elektryczna
Polega na pomiarze wartości oporu elektrycznego podczas przepływu prądu między

dwiema elektrodami wbitymi w podkład. Wartość oporu elektrycznego zależy od zawartości
wilgoci w podkładzie, który tym lepiej przewodzi prąd elektryczny, im jest bardziej wilgotny.
Wartość oporu elektrycznego odczytuje się na skali specjalnego aparatu do mierzenia
wilgotności podkładu, a wynik ten przelicza się na podstawie odpowiednich tabel, załączonych
do aparatu. Z tabel ustala się wilgotność podkładu w procentach.

Metoda karbidowa
Przeprowadzana jest za pomocą stalowej butli zaopatrzonej w manometr. Próbkę wycina

się  z  dolnej  warstwy  podkładu  i  po  odważeniu  natychmiast  wprowadza  do  butli  wraz
z ampułką karbidu. Po zamknięciu butli zawarta w niej kulka stalowa  podczas potrząsania —
tłucze  ampułkę  z  karbidem,  w  wyniku czego wilgoć zawarta w próbce powoduje wydzielanie
się  acetylenu  z  karbidu.  Ciśnienie  acetylenu  odczytuje  się  na  manometrze,  a  odpowiadającą
temu ciśnieniu wilgotność odnajduje się w tabeli załączonej do aparatu.

Fotografia 4. Aparaty do mierzenia wilgotności podkładu: a) elektryczny,

b) karbidowy [14, s. 94, 95]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Gruntowanie

Gruntowanie podkładu ma na celu wypełnienie porów i drobnych rys, oraz utworzenie

warstwy  wiążącej  następną  powłokę  asfaltową  z  podłożem.  Gruntowanie  wykonuje  się
lepikiem  asfaltowym  lub  emulsją  asfaltową  na  podkładach  betonowych  lub  z  zaprawy
cementowej  pod  izolację  z  pap  asfaltowych,  a  także  innych  materiałów  przyklejanych  do
podkładu lepikiem asfaltowym. Wilgotność podkładu do gruntowania nie powinna przekraczać
5%.  Powłoki  gruntujące  powinny  być  naniesione  w  dwóch  warstwach,  jednak  druga  po
całkowitym wyschnięciu pierwszej. Temperatura otoczenia w czasie gruntowania nie powinna
być  niższa  niż  5

C. Rodzaj substancji gruntującej należy dobierać ściśle do rodzaju materiału

izolacyjnego i instrukcji producenta.

Gruntowanie wykonywać można ręcznie przy użyciu pędzla, lub metodą natryskową przy

pomocy natryskiwacza roztworu gruntującego.

Sprawdzanie jakości materiałów izolacyjnych.

Wszystkie materiały do wykonywania izolacji wodochronnych powinny odpowiadać

wymaganiom zawartym normach państwowych lub świadectwach Instytut Techniki
Budowlanej dopuszczających dany materiał do powszechnego stosowania w budownictwie.

Wymagana jakość materiałów izolacyjnych powinna być potwierdzona przez producenta

zaświadczeniem o jakości, znakiem kontroli jakości zamieszczonym na opakowaniu lub innym
równorzędnym dokumentem.

Materiały

izolacyjne

dostarczone

budowę

bez

dokumentów

producenta

potwierdzających ich jakość nie mogą być dopuszczone do stosowania.

Odbiór materiałów izolacyjnych powinien obejmować sprawdzenie zgodności

dostarczonych  materiałów  z  dokumentacją  projektową  oraz  sprawdzenie  właściwości
technicznych  tych  materiałów  z.  wystawionymi  atestami  wytwórcy.  W  przypadku  zastrzeżeń
co  do  zgodności  materiału  z  zaświadczeniem  o  jakości  wystawionym  przez  producenta,
powinien być on zbadany zgodnie z postanowieniami normy państwowej lub świadectwa ITB.

Nie dopuszcza się stosowania do robót izolacyjnych materiałów, których właściwości

techniczne nie odpowiadają wymaganiom przedmiotowych norm lub świadectw ITB. Nie
należy stosować również materiałów przeterminowanych (po okresie gwarancyjnym).

Obmiar powierzchni
Powierzchnie izolowane mierzymy w m

z dokładnością do 0,01 m

. Z obmiaru podłóg

odlicza się powierzchnie zajęte przez piece, słupy, pilastry i inne elementy konstrukcji jeżeli
wielkość każdej z nich przekracza 0,25 m

. Natomiast dolicza się faktyczną powierzchnię

podłóg wykonanych we wnękach i przejściach. Okładziny ścienne obmierza się według
rzeczywistej powierzchni w rozwinięciu, przyjmując wysokość od powierzchni podłogi do
górnej krawędzi okładziny.

Normy pracy
Określają nakład pracy, wyrażony w godzinach, niezbędny do prawidłowego technicznie

wykonania danej czynności. Normy pracy są ustalone przy założeniu, że będą zapewnione
warunki właściwej organizacji pracy i zastosowane zostaną właściwe metody i narzędzia pracy.

Normy pracy są ujęte w katalogach. Normy te nie są obligatoryjne, mogą być przez

przedsiębiorstwa stosowane lub mogą stanowić podstawę do przygotowania norm
zakładowych.

Norma czasu pracy, niezbędna do wykonania jednostki danej roboty oraz godzinowa

stawka wynagrodzenia zasadniczego łącznie z premią lub bez premii, są czynnikami ceny
akordowej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ilość robót określa się — przed ich rozpoczęciem — na podstawie przedmiaru, posługując

się projektem, po wykonaniu — na podstawie obmiaru z natury.

Normy zużycia materiałów i rozliczenia materiałowe
W celu określenia właściwego zapotrzebowania materiałów, a szczególnie limitowania i

kontroli  ich  zużycia,  posługujemy  się  normami  zużycia  materiałów.  Normy  te  określają
właściwe  ilości  poszczególnych  materiałów,  niezbędne  do  prawidłowego  technicznie
wykonania  danej  roboty.  Normy  obejmują  również  pewne  nakłady  materiałów  na  ubytki
naturalne  (tj.  np.  na  wysychanie  rozpuszczalników)  oraz  straty  produkcyjne  (np.  kleje  pozo-
stające w pędzlach i usuwane z nich w czasie mycia, straty przy cięciu materiału, pozostałości
zapraw na ścianach naczyń, rozchód na drobne poprawki itp.).

Normy zużycia materiałów budowlanych do wykonania jednostki roboty są zawarte

w katalogach. Normy te określają największą dopuszczalną ilość materiałów, które mogą być
zużyte do wykonania danej roboty. Rozliczenie się z pobranych materiałów jest obowiązkiem
kierownictwa budowy.

Przed rozpoczęciem prac izolacyjnych należy pamiętać o:

−

zapewnieniu warunków składowania materiałów narzędzi i sprzętu,

−

zaopatrzeniu miejsca pracy w energię elektryczną i cieplną np. gaz,

−

zaopatrzeniu miejsca pracy w wodę,

−

zgromadzeniu niezbędnych środków ochrony osobistej i ppoż.,

−

przygotowaniu dróg transportu poziomego i pionowego,

−

rozmieszczeniu narzędzi i urządzeń na przygotowane stanowiska,

−

zgromadzeniu zapasu materiałów pokrywającego przynajmniej dzienne zużycie, lub przy
mniejszych powierzchniach - na wykonanie całej izolacji.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co to jest izolacja wodochronna?
2.  Jak dzieli się izolacja wodochronna?
3.  Jak dzielą się materiały izolacji wodochronnych?
4.  Jakie warunki powinien spełniać podkład przed wykonaniem izolacji?
5.  Jak należy przygotować naroża powierzchni do wykonania izolacji?
6.  Jakich czynności dotyczy przygotowanie podkładu?
7.  W jakich warunkach należy wykonywać izolacje wodochronne?
8.  Jakich materiałów nie należy łączyć ze sobą?
9.  Co zawierają dane techniczne wyrobów do izolacji wodochronnych?
10.  Co decyduje o sprawności izolacji?

11. Jakie warunki muszą być spełnione do układania papy termozgrzewalnej?

12. W jakiej postaci występują materiały izolacji wodochronnych?

13. W jakich opakowaniach materiały izolacyjne dostarczane są na budowę?

14. Jak przygotować podkład do wykonania izolacji wodochronnej?

15. Jakimi sposobami można określić wilgotność podkładu?

16. Jakich materiałów izolacyjnych nie należy stosować?

17. Jakich czynności zabraniają przepisy bhp podczas podgrzewania lepiku?

18. Z jaką dokładnością sprawdza się wymiary papy?

19. W jaki sposób na budowie można określić stan i jakość papy?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20. Co to jest przedmiar, a co obmiar robót?

21. Co to są ubytki naturalne?

22. Co to są straty produkcyjne materiałów?

23. Co to są normy zużycia materiałów?

24. Z czego wynika norma zużycia największej dopuszczalnej ilości materiałów?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz ilość materiałów do wykonania izolacji wodochronnej z papy asfaltowej do

układania na zimno na podkładzie z lepiku asfaltowego.

Dane do wykonania ćwiczenia:

−

wymiary powierzchni – 5 x 5,5 m,

−

wymiary papy: szerokość – 1 m, długość- 5 m,

−

szerokość zakładów – 10 cm,

−

zużycie lepiku na jedną warstwę – 2÷3 kg/m

lub przyjąć z instrukcji na opakowaniu,

−

ilość warstw lepiku – 2

−

kierunek układania pasów papy – dowolny,

−

bez zawijania na ściany.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania  ćwiczenia –zapisać plan w zeszycie,
3)  przeczytać  opis zawierający charakterystykę techniczną papy i lepiku,
4)  obliczyć pole powierzchni izolowanej,
5)  ustalić optymalny kierunek pasów papy dla uniknięcia odpadów,
6)  obliczyć całkowite zużycie asfaltu,
7)  obliczyć zużycie papy – podać w sztukach,
8)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10)  zaprezentować efekty swojej pracy,
11)  dokonać samooceny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stół warsztatowy,

−

charakterystyki techniczne materiałów wodochronnych,

−

opakowanie lepiku,

−

rolka papy asfaltowej.

Ćwiczenie 2

Oblicz wynagrodzenie za wykonanie izolacji wodochronnej tarasu papą termozgrzewalną.

Dane do wykonania ćwiczenia:

Wymiary tarasu - 7 x 5 m.
Przed wykonaniem izolacji należy zerwać stare płytki, usunąć starą papę i zagruntować
podkład. Obliczenia wykonaj w oparciu o podany cennik lub aktualnie obowiązujący.

Cennik usług:

−

zerwanie starych płytek – 12 zł/m

−

zerwanie starej papy – 5 zł/m

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

gruntowanie podkładu – 3 zł/m

−

układanie papy termozgrzewalnej – 10 zł/m

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  obliczyć pole powierzchni izolowanej,
4)  obliczyć wynagrodzenia za zerwanie starych płytek,
5)  obliczyć wynagrodzenia za zerwanie starej papy,
6)  obliczyć wynagrodzenia za gruntowanie podkładu,
7)  obliczyć wynagrodzenia za układanie papy,
8)  obliczyć wynagrodzenie za wszystkie prace przy wykonywaniu izolacji,
9)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
10)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
11)  zaprezentować efekty swojej pracy,
12)  dokonać samooceny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

cennik usług budowlanych,

−

kalkulator,

−

literatura.

Ćwiczenie 3

Oblicz koszt wykonania izolacji wodochronnej na podłodze własnej pracowni.

Założenia do wykonania ćwiczenia:

−

materiały izolacyjne: lepik i papa do stosowania na zimno,

−

przed wykonaniem izolacji usunąć starą papę, oczyścić powierzchnię i przykleić nową
lepikiem do stosowania na zimno,

−

papa asfaltowa w rolkach 1m x 10m. Cena – 9 zł./m

−

lepik asfaltowy do klejenia papy w opakowaniach po 10 kg. Cena 3,50 zł za 1kg. Norma
zużycia lepiku 1,2 kg/m

−

usuwanie starej papy w cenie 5 zł/m

−

układanie papy w cenie 8

zł/m

−

kierunek układania pasów – wzdłuż dłuższego boku,

−

wykorzystać ceny sugerowane lub uaktualnić z dostępnych źródeł.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – zapisać plan w zeszycie,
3)  wykonać obmiar pomieszczenia i obliczyć pole powierzchni podłogi,
4)  obliczyć ilość potrzebnego lepiku – zaokrąglić do pełnego pojemnika 10 kg,
5)  obliczyć ceny lepiku,
6)  obliczyć ilość potrzebnej papy z uwzględnieniem zakładów,
7)  obliczyć cenę papy,
8)  obliczyć koszt usunięcia starej papy,
9)  obliczyć koszt ułożenia nowej papy,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10)  obliczyć całkowity koszt wykonania izolacji,
11)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
12)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
13)  zaprezentować efekty swojej pracy,
14)  dokonać samooceny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

cennik usług budowlanych,

−

cennik materiałów budowlanych,

−

normy zużycia materiałów,

−

przymiar zwijany o długości 10 m,

−

kalkulator.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

Tak

Nie

1) dokonać klasyfikacji izolacji?

¨ ¨

2) scharakteryzować cechy izolacji wodochronnych?

¨ ¨

3) dokonać klasyfikacji materiałów izolacji wodochronnych?

¨ ¨

4) scharakteryzować właściwości materiałów izolacyjnych?

¨ ¨

5) podać zasady pomiaru powierzchni do wykonania izolacji?

¨ ¨

6) wskazać warunki rozpoczęcia i wykonywania izolacji wodochronnych?

¨ ¨

7) przygotować podkład do wykonywania izolacji wodochronnych?

¨ ¨

8) wskazać jakich materiałów nie należy łączyć ze sobą?

¨ ¨

9) podać sposoby określania wilgotności podkładu?

¨ ¨

10) wskazać materiały pomocnicze stosowane w izolacjach wodochronnych?

¨ ¨

11) przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej?

¨ ¨

12) omówić zasady wykonywania zapotrzebowania na materiały

do wykonania izolacji?

¨ ¨

13) omówić zasady oceny stanu technicznego papy?

¨ ¨

14) wskazać jakich czynności zabraniają przepisy bezpieczeństwa i higieny

pracy podczas podgrzewania lepiku?

¨ ¨

15) wskazać z jaką dokładnością sprawdza się wymiary papy?

¨ ¨

16) wskazać kiedy wykonuje się przedmiar a kiedy obmiar robót?

¨ ¨

17) zidentyfikować pojęcie ubytki naturalne?

¨ ¨

18) zidentyfikować pojęcie straty produkcyjne materiałów?

¨ ¨

19) zidentyfikować pojęcie normy zużycia materiałów?

¨ ¨

20) podać normę największej i najmniejszej dopuszczalnej ilości materiałów?

¨ ¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Wyroby bitumiczne do wykonywania izolacji wodochronnych

4.2.1 Materiał nauczania

4.2.1.1. Smoły i asfalty

Do wyrobów bitumicznych zalicza się materiały mające w swym składzie smołę lub asfalt.

Smoła drzewna
Otrzymywana jest podczas suchej destylacji drewna. Barwę brązową smoły uzyskuje się

z drewna  drzew  iglastych  a  czarną  z drewna  drzew  liściastych.  Głównymi  składnikami  smoły
drzewnej  są:  kwasy  żywiczne,  terpeny,  fenole  i  alkany.  Smoła  drzewna  rozpuszcza  się
w dwusiarczku węgla i rozpuszczalnikach organicznych.  Smoła

węglowa

–

pogazowa,

produkt uboczny koksowania węgla oraz otrzymywania gazu miejskiego. Ciecz barwy czarnej
o mazistej konsystencji. W skład smoły węglowej wchodzą: węglowodory aromatyczne,
fenole, zasady pirydynowe i chinolinowe.

Na budowę smołę dostarcza się w beczkach szczelnie zamkniętych a składuje izolując od

deszczu i słońca. Układa się w jednej warstwie czopem do góry.

Asfalt naturalny.

Jest materiałem otrzymywanym w wyniku przeróbki ropy naftowej zaś sztuczny czyli

ponaftowy to mieszanina węglowodorów.

Temperatura mięknienia

Jest to najniższa temperatura, w której asfalt badany metodą pierścienia i kuli pod wpływem
nacisku kulki stalowej opadnie z pierścienia na długość 25 mm (PN-73/C-04021).

Penetracja
To konsystencja asfaltu w normalnych warunkach, której miarą jest głębokość zanurzenia

w badanym asfalcie znormalizowanej igły pod stałym obciążeniem, w czasie 5 sekund,
w temperaturze 25

C (PN-84/C-04134). Asfalty miękkie mają wyższą penetrację, a twarde

niższą. Jeden stopień penetracji odpowiada 0,1 mm zagłębienia igły penetrometru w badany
asfalt.

Oznaczenie asfaltu

(średnia temperatura mięknienia/średnia wartość penetracji)

Parametry

40/175

75/30

85/25

85/40

105/15

Temperatura mięknienia

100

110

Penetracja w temperaturze 25

stopnie penetracji

120

200

Temperatura łamliwości nie
większa niż,

-12

-20

-7

Ciągliwość w temperaturze 25

nie większa niż, cm

Tabela 1. Cechy techniczne asfaltów izolacyjnych [7, s. 166]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Temperatura łamliwości

To temperatura w której cienka warstwa asfaltu naniesiona na blaszkę pęka lub zarysowuje się
przy wygięciu (PN-89/C-04130). Im wyższa jest temperatura, przy której pęka powłoka
asfaltu, tym asfalt jest bardziej kruchy.

Ciągliwość
Określa się długością do jakiej daje się rozciągać (bez zerwania) normowa próbka asfaltu

w duktylometrze (PN-75/C-04231).

Wyroby bitumiczne dzielą się na materiały płynne i rolowe. Dalszy podział przebiega

w zależności od składu chemicznego i parametrów technicznych.

Asfaltowe pasty emulsyjne
Są trójfazowymi układami koloidalnymi złożonymi z asfaltu, wody i glin bentonitowych.

W zależności od temperatury mięknienia i przeznaczenia rozróżnia się asfaltowe pasty
emulsyjne:

−

NP – pasta niskotopliwa, stosowana jako materiał gruntujący oraz materiał do zacierania
rys, pęknięć i ubytków w podłożu betonowym, ceglanym oraz przy robotach izolacyjnych
wykonywanych w podziemiach,

−

SP – pasta średniotopliwa, stosowana do wykonywania samonośnych powłok
przeciwwilgociowych lekkiego typu oraz do konserwacji pokryć dachowych,

−

WP – pasta wysokotopliwa modyfikowana lateksem, stosowana do wykonywania
samonośnych powłok przeciwwilgociowych typu lekkiego w trudniejszych warunkach
budowlanych oraz do konserwacji pokryć papowych.

Rys. 5.- Klasyfikacja materiałów bitumicznych do izolacji przeciwwilgociowych

¡ Papy smołowe na tekturze

¡ Papy asfaltowe na tekturze

¡ Papy asfaltowe na osnowie

z tkanin technicznych

¡ Papy asfaltowe na welonie

z włókien szklanych

Papy asfaltowe zgrzewalne

¡ Asfaltowe pasty emulsyjne

¡ Emulsje asfaltowe

¡ Kity asfaltowe

¡ Lepiki

¡ Masy asfaltowe

¡ Pasty emulsyjne

¡ Roztwory asfaltowe

Zaprawy asfaltowe

Materiały bitumiczne

rolowe - papy

Materiały bitumiczne

płynne

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Emulsje asfaltowe – to zawiesiny drobnych cząsteczek asfaltu w wodzie z dodatkiem

środków emulgujących np. mydła lub kwasów tłuszczowych i stabilizatorów, które zapewniają
trwałość układu. Emulsje asfaltowe do izolacji przeciwwilgociowych, w zależności od rodzaju
użytych emulgatorów, dzielą się na anionowe i kationowe.

Asfaltowe emulsje anionowe (PN-B-24002)
W zależności od użytych surowców dzieli się na dwa rodzaje:

−

A – emulsję asfaltową stosowaną do gruntowania podłoża,

−

AL – emulsję asfaltowo-lateksową z dodatkiem lateksu, stosowaną do gruntowania
podłoża, oraz do bezspoinowych powłok izolacyjnych.

Opakowanie stanowią bębny o pojemności do 200 dm

. Składowanie powinno się odbywać

w temperaturze nie niższej niż 5°C, co pozwala na zachowanie cech emulsji przez okres
3 miesięcy od daty produkcji. Zawartość wody w tych emulsjach nie może być większa niż
50%, a czas wysychania powłoki nie dłuższy niż 6 godzin.

Asfaltowe emulsje kationowe (PN-B-24003)
W zależności od użytych surowców i stosowania dzieli się na dwa rodzaje:

−

NT - emulsję o niskotopliwej powłoce, stosowaną do izolacji nie narażonych na działanie
temperatury powyżej 30°C, w szczególności do fundamentów i podziemnych części
budowli,

−

WT - emulsję o wysokotopliwej powłoce, stosowaną do izolacji nie narażonych na
działanie temperatury powyżej 60°C.

Czas wysychania powłoki emulsji NT wynosi około 3 godzin, a emulsji WT – poniżej
l godziny. Pełną wytrzymałość emulsje uzyskują po: 24 godzinach NT i po 72 godzinach WT.

Kity asfaltowe
To mieszaniny asfaltu ponaftowego, wypełniaczy mineralnych, plastyfikatorów i dodatków

zwiększających przyczepność.

−

Abizol  KF  to  kit  asfaltowy  plastyczny.  Ma  zastosowanie  do  wypełniania  szczelin
dylatacyjnych,  uszczelniania  obróbek  blacharskich,  reperacji  drobnych  uszkodzeń  pokryć
z papy.  Można  stosować  go  wgniatając  wałki  w miejsca  obrabiane w temperaturze  30°C
lub zalewać podgrzany do temperatury ok. 50°C.

−

Abizol SB to kit stosowany na gorąco do zalewania spoin poziomych.

Lepiki asfaltowe
To mieszaniny asfaltu, wypełniacza (mączka lub włókna), plastyfikatorów (żywice), oraz

rozpuszczalników (benzyna). W zależności od konsystencji rozróżnia się dwa rodzaje: P –
o konsystencji półciekłej i G – o konsystencji ciastowatej.

Lepiki asfaltowe do stosowania na zimno to mieszanina asfaltów, oleju

uplastyczniającego,  rozcieńczalników  oraz  wypełniaczy  mineralnych  (mączka  kamienna,
włókna  mineralne,  azbest).  Dostarcza  się  je  w  beczkach  z  blachy  stalowej  jako  gęstą  masę,
którą  rozprowadza  się  szczotkami  lub  szpachlami.  Lepiki  służą  do  przyklejania  papy  do
podłoża oraz sklejania ze sobą kilku warstw papy w izolacjach wielowarstwowych.

Lepiki asfaltowe do stosowania na gorąco są mieszaniną asfaltów, wypełniaczy

mineralnych oraz dodatków uszlachetniających i zwiększających zdolność klejenia. Lepiki
wymagają rozgrzania do temperatury ok. 160 - 180ºC. Stosuje się je do wykonywania powłok
izolacyjnych oraz do przyklejania i sklejania między sobą pap izolacyjnych asfaltowych.
Zużycie wynosi 2÷3 kg/m

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Masy asfaltowe

Masa asfaltowo-aluminiowa

To mieszanina asfaltów, kauczuków, żywic, pigmentu aluminiowego, rozpuszczalników

oraz  dodatków  przeciwstarzeniowych.  Stosuje  się  ją  na  zimno  do  wykonywania  powłok
izolacyjno-dekoracyjnych,  na  asfaltowych  izolacjach  przeciwwilgociowych.  Jest  barwy
brunatno  srebrzystej  i  konsystencji  płynnej.  Nanosić  ją  można  pędzlem  w  temperaturze
20

C. Czas schnięcia 2 godziny. Opakowanie – bębny metalowe o pojemności 200 dcm

Magazynowanie – zabezpieczyć przed ogniem.

Masa zalewowa

Składa się z asfaltu ponaftowego modyfikowanego kauczukiem syntetycznym z dodatkiem

wypełniaczy i dodatków uszlachetniających. Masy zalewowe dzielą się na dwie grupy:

−

Odmiana 1 – do wypełniania na gorąco szczelin poziomych w zakresie szerokości 1

4 cm,

temperatura mięknienia powyżej 65

−

Odmiana 2 – do wypełniania na gorąco szczelin poziomych w zakresie szerokości
0,5

1 cm, temperatura mięknienia powyżej 55

Masy asfaltowe pakowane są w bębny o pojemności do 100 dcm

– zalecane jest

magazynowanie w pomieszczeniach zadaszonych.

Asfalt lany

Zawiera 8

11% asfaltu, 22% mączki mineralnej, 15

35% piasku, 20

52% żwiru lub

grysów kamiennych. Asfalt lany służy do wykonywania nawierzchni drogowych, posadzek
w halach, magazynach i piwnicach.

Pasty emulsyjne to materiały służące do wyrównywania płytkich ubytków w podłożu,

wykonywania powłok izolacyjnych oraz przyklejania elementów izolacyjnych. Pasty
bitumiczne spotykane w handlu to:

Cyklolep

Mieszanina asfaltu ponaftowego i rozpuszczalnika organicznego. Stosowany jest do

gruntowania podłoża betonowego, zabezpieczania i konserwacji istniejących pokryć. Nanosi
się go pędzlem lub szczotką dekarską.

Alubit

Preparat asfaltowo–aluminiowy stosowany na zewnątrz budynków jako powłoka

izolacyjno-dekoracyjna innych pokryć izolacyjnych.

Roztwory asfaltowe

Są to asfalty rozpuszczone w szybkoschnącym rozpuszczalniku (benzynie lakowej lub

solwentnafcie).  Służą  do  gruntowania  powierzchni  betonowych  przed  nakładaniem  lepików
asfaltowych  np.  Abizol  R.  Mają  konsystencję  płynną  i  można  je  nakładać  pędzlem.  Czas
schnięcia  wynosi  około  12  godzin.  Zawierają  rozpuszczalniki  organiczne,  są  łatwopalne
i działają  szkodliwie  na  zdrowie.  Podczas  pracy  należy  przestrzegać  przepisów  bhp,
a szczególnie  zachować  ostrożność  z  ogniem.  Przy  gruntowaniu  wilgotność  podkładu  nie
powinna  przekraczać  5%.  Temperatura  otoczenia  w  czasie  gruntowania  nie  powinna  być
niższa niż 5°C.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zaprawy asfaltowe

Zawierają tylko 15% asfaltu i służą do wodoszczelnego zapełniania szczelin i zagłębień na

gorąco.

Badanie cech technicznych asfaltów

Próbki pobiera się z beczek, bębnów i skrzyń, z 1% opakowań, jednak nie mniej niż

z dwóch  opakowań.  Z  wybranych  opakowań  odrzuca  się  górną  warstwę  o  grubości  co
najmniej  5  cm  i  zgłębnikiem  pobiera  się  próbkę  z  całej  warstwy  produktu.  Po  dokładnym
wymieszaniu  jednorodny  asfalt  umieszcza  się  w  czystych  słojach  szklanych,  przechowuje
w chłodnym i ciemnym miejscu zabezpieczonym od kurzu i opadów.

Na tak przygotowanych próbkach dokonuje się pomiarów:

−

konsystencji asfaltu (zanurzenie igły penetracyjnej penetrometru),

−

temperatury mięknienia (aparat do badania temperatury mięknienia asfaltów metodą
pierścienia i kuli),

−

ciągliwości (rozciąganie próbki w duktylometrze),

−

temperatury łamliwości (próby zginania w aparacie frassa).

4.2.1.2. Materiały bitumiczne rolowe

Bitumiczne materiały rolowe zwane papami są osnowami (z tektury budowlanej, włókna

szklanego lub poliestrowego a także z tkaniny) przesycone bitumem lub powleczone powłoką
bitumiczną.  O  właściwościach  użytkowych  pap  decyduje  giętkość,  odporność  na  działanie
niskiej  i  wysokiej  temperatury,  przesiąkliwość,  siła  zrywająca  przy  rozciąganiu  (wzdłuż
i w poprzek  pasma)  oraz  wydłużenie  względne  przy  zerwaniu.  Papy  termozgrzewalne  są
zbrojone  osnowami  z  włókien  szklanych  lub  włókniny  poliestrowej.  Włókna  szklane  mają
2 procentową wydłużalność przy zerwaniu, dlatego tak zbrojonych pap nie można stosować do
izolacji  w  miejscach,  w  których  łączą  się  elementy  poziome  z  pionowymi.  Wydłużalność
osnowy  z  włókniny  poliestrowej  przy  zerwaniu  wynosi  prawie  50%.  Ma  to  szczególne
znaczenie w wypadku wzajemnych przemieszczeń elementów konstrukcji.

Papa zbrojona takim włóknem bardzo dobrze współpracuje z podłożem i dzięki dużej

plastyczności dokładnie przylega do powierzchni o nieregularnych kształtach. Osnowy
z włókien szklanych i włókniny poliestrowej są odporne na wilgoć i butwienie, są więc
podłożem niesprzyjającym rozwojowi pleśni i grzybów.

Papy smołowe na tekturze
Ze względu na sposób impregnacji dzieli się na:

−

izolacyjne – produkowane w rolkach o długości 20 i 40 m i szerokości 1,00; 1,05; 1,10
i 1,15 m. Stosowane są do izolacji wodoszczelnych i na dolne warstwy pokryć
dachowych,

−

z powłoką mineralizowaną – powleczona warstwą smoły preparowanej i posypana
piaskiem lub inną posypką mineralną. Ma zastosowanie do pokryć dachowych i do izolacji
przeciwwilgociowych.

Papy zwykłe to materiały sztywne a więc wymagają równego podłoża. Papy na osnowie

tektury  i włókna  szklanego  ze  względu  małą  wydłużalność  przy  rozciąganiu  tylko  2%  przy
wywijaniu  pod  kątem  prostym  pękają.  Dlatego  też  naroża  należy  przygotowywać  poprzez
wyoblenia  –  zaokrąglenia.  Przy  klejeniu  papy  lepikami  na  zimno  należy  stosować  metodę
„mokre  na  mokre”  czyli  smaruje  się  podkład  i  spodnią  powierzchnię  papy.  Arkusze  papy
powinny  zachodzić  na  siebie  na  szerokość  nie  mniejszą  niż  10  cm.  Zakłady  należy  również

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

skleić lepikiem. Izolacje wodoszczelne podłogi w pomieszczeniach wywija się na ściany do
wysokości ok. 25 cm i przykleja się tą samą technologią.

Papy asfaltowe
Produkowane są na osnowie:

−

włókna szklanego – pokrycia dachowe i izolacje,

−

tkanin technicznych – izolacje wodochronne,

−

taśmy aluminiowej,

−

tektury,

−

tektury z naklejoną taśmą aluminiową – pokrycia dachowe i izolacje.

Papy asfaltowe na tekturze
Ze względu na wykończenie powierzchni dzieli się na:

−

izolacyjne – produkowane i stosowane tak samo jak papy smołowe izolacyjne,

−

podkładowe – produkowane jak papy smołowe, służą do wykonywania dolnych warstw
pokryć dachowych i wielowarstwowych izolacji paro- i wodoszczelnych,

−

wierzchniego  krycia  –  jest  to  tektura nasycona  masą  asfaltową  i  obustronnie powleczona
masą  powłokową  z  wypełniaczami  mineralnymi  i  plastyfikatorami.  Posypana  jest
rozdrobnionymi  materiałami  mineralnymi  w  kolorze  naturalnym  lub  barwionym,
chroniącym  przed  wpływami  atmosferycznymi.  Charakterystyką  tej  papy  jest  gramatura
tektury (315, 400 i 500 g/m

), oraz masa asfaltu (1100 ÷1700 g/m

Papy na osnowie taśmy aluminiowej
Powlekane są asfaltem jedno- lub dwustronnie. Powłoka jest posypywana posypką

mineralną lub pokryta emulsją z gliny. Taśmy z powłoką jednostronną służą do krycia dachów,
a z dwustronną jako izolacja paroszczelna lub przeciwwodna. Taśmy mają szerokość 100 cm,
a długość 10, 15, i 20 m. Grubość taśmy aluminiowej wynosi 0,12 mm.

Papy na tkaninie technicznej
Mają gramaturę tkaniny 200 g/m

, asfaltu 1650 g/m

. Szerokość arkuszy wynosi 100 cm,

a długość 10, 15 i 20 m.

Papa podkładowa na welonie szklanym jest produkowana w sześciu rodzajach: P/64/1200,

P/95/1200, P/95/1400, P/100/1200, P/100/1300 i P/100/1600. W oznaczeniu rodzaju papy
pierwsza liczba oznacza gramaturę welonu a druga asfaltu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Papa

izolacyjna I

Papa podkładowa P

Papa wierzchniego krycia

odmiana

Parametry

330

400 500

333/

1100

400/

1200

400/

1400

400/

1600

500/

1300

500/

1500

500/

1700

400/

1200

400/

1400

400/

1600

500/

1300

500/

1500

500/

1700

Siła zrywająca przy
rozciąganiu paska papy
szerokości 5 cm nie mniejsza
niż N

150 180 190 250

315

345

315

345

Wydłużenie przy rozrywaniu
nie mniejsze niż, %

W
temp
20

Giętkość –
niedopuszczalne
powstanie na
zewnętrznej stronie
papy rys i pęknięć
przy przeginaniu na
półobwodzie klocka
średnicy, mm

W
temp
0

W
ciągu
72 h

100

Nie normalizuje sie

Przesiąkliwość-
niedopuszczalna
przy działaniu
słupa wody o
wysokości, mm

W
ciągu
100 h

Nie normalizuje

się

500

100 500

1000

500

100 500

1000

20,40,60

20,

10, 15, 20

Wymiary pap

długość, m
szerokość, cm

90, 95, 100, 105, 110

Papa asfaltowa

Na welonie z włókien

szklanych

Na włókninie przeszywanej

Parametry

Na osnowie z

tkanin

technicznych

P/64/1200

P/95/1200

P/1600

P/2000

P/2400

Wytrzymałość na rozerwanie
p[aska o szerokości 50 mm
nie mniejsza niż, N

490

200

300

250

Wydłużenie przy zrywaniu nie
mniejsza niż, %

Giętkość – niedopuyszczalne
powstawanie na zewnętrznej
stronie

papy

rys

przy

przeginaniu

dookoła pręta

o średnicy , cm
w temp. 20

w temp.4

w temp 0

6
4

Przesiąkliwość
niedopuszczalna przy
działaniu słupa wody o
wysokości h (cm) przez okres
(godzin)

150 godzin

h = 100

100 godzin

h = 50

100 godzin

h = 100

Długość rolki, m

10, 15 lub 20

Szerokoć rolki, cm

100

Tabela 3. Cechy techniczne pap asfaltowych na różnych podkładach [7, s. 173]

Tabela 2. Cechy techniczne pap asfaltowych na tekturze [7, s. 171]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Papy termozgrzewalne
Są to papy modyfikowane dodatkami uszlachetniającymi:

−

SBS – elastomer termoplastyczny – (styren-butadien-styren),

−

APP – termoplast – plastomer (ataktyczny polipropylen),

−

OCB – związki olefinowe (olefin-butadien-bitumen).

Uszlachetniacze zwiększają temperaturę mięknienia (lepsze właściwości materiału

w wysokich temperaturach) i poprawiają elastyczność w niskich temperaturach, a także
zwiększają odporność na starzenie. Lepsze parametry posiada papa termozgrzewalna na
osnowie poliestrowej, jej wydłużalność wynosi 30 ÷ 40%.

Papy są przyklejane na zagruntowane podłoże i między sobą w wyniku nadtopienia

palnikami gazowymi masy bitumicznej i dociśnięcie do podłoża już ułożonej warstwy.

Duża zawartość masy (2000—4000 g/m

) oraz obecność osnowy z włókna poliestrowego

powodują  dużą  wytrzymałość  oraz  pełną  wodoszczelność,  nawet  przy  oddziaływaniu  dużych
ciśnień.  Często  zdarza  się  jednak  miejscowe  niedogrzanie  lub  przegrzanie  masy  na  stykach
poprzecznych  i podłużnych  pasm,  co  w konsekwencji powoduje,  że w  tych  miejscach  tworzą
się  nieszczelności.  Podstawową  przyczyną  powstawania  nieszczelności  są  jednak  trudności
w izolowaniu  papą  termozgrzewalną  naroży  i  wszelkich  elementów  wystających  z  poziomych
płaszczyzn.

Papa asfaltowa zgrzewalna na osnowie

Zdwojonej przeszywanej

z tkaniny szklanej i

welonu szklanego

Z włókniny poliestrowej

Parametry

PZ/2500

PZ/3000

PZ/250

PZ/3000 WZ/2500

Polimerowo-

asfaltowa

Siła zrywająca nie
mniejsza niż, N
wzdłuż
w poprzek

900
900

800
400

800
600

Wydłużenie przy zrywaniu
nie mniejsze niż, %
wzdłuż
w poprzek

3
3

30
40

40
40

Przesiąkliwość-
niedopuszczalna

Pod ciśnieniem 0,5 Mpa i w czasie 10 minut

Pod ciśnieniem

0,5 Mpa i w

czasie 10 minut

Giętkość-niedopuszczalne
powstawanie na
zewnętrznej stronie papy
rys i pęknięć przy
przeginaniu na
półobwodzie średnicy, mm

50 mm w temperaturze 20

200 mm w temperaturze 0

250 mm w temperaturze -5

30 mm w

temperaturze -

Wymiary:
długość, m
szerokość, cm

100

95, 100, lub 105

Tabela 4. Cechy techniczne asfaltowych pap zgrzewalnych [7, s. 174]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Papa asfaltowa zgrzewalna na osnowie zdwojonej przeszywanej z tkaniny szklanej
i welonu szklanego

Otrzymywana jest przez nasycenie osnowy asfaltem impregnacyjnym, powleczenie z obu

stron asfaltową masą powłokową, nałożenie na spodnią stronę papy przekładki antyadhezyjnej
i posypanie strony wierzchniej drobnoziarnistą posypką mineralną. Osnowę papy stanowi
zdwojona przeszywana warstwa, składająca się z tkaniny szklanej i welonu szklanego. Ten typ
papy stosuje się do izolacji przeciwwilgociowych i wodoszczelnych jako warstwy podkładowe
(odmiany papy PZ/2500 i PZ/3000).

Asfaltowe papy zgrzewalne na osnowie z włókniny poliestrowej

Są papami podkładowymi, z wierzchniej strony pokryte drobnoziarnistą posypką

mineralną. Od strony spodniej jest zabezpieczona przekładką antyadhezyjną. Papę tę stosuje się
do pokryć dachowych o pochyleniu powyżej 20%, układanych metodą zgrzewania.

Polimerowo-asfaltowa papa zgrzewalna na osnowie z włókniny poliestrowej

Jest modyfikowana kauczukiem butadieno-styrenowym, zaliczana do materiałów trudno

zapalnych. Papę tę stosuje się głównie do izolacji wodochronnych w budownictwie. Papy
przykleja się do podłoża oraz łączy między sobą metodą zgrzewania.

Badanie cech technicznych pap

Opisane w PN-EN 13416:2004 polega na losowym pobieraniu rolek papy w zależności od

wielkości partii. Przy dostawie mniejszej niż 1000 m

, do badań cech technicznych pobiera się

1 rolkę. Z dostawy o wielkości 1000

2500 m

pobiera się 2 rolki, z dostawy

2500

5000 m

– 3 rolki a powyżej 5000 m

– 4 rolki.

Badania cech technicznych pap (PN-90/B-04615) obejmują:

−

sprawdzanie wyglądu zewnętrznego,

−

dokładność nasycenia impregnatem,

−

sprawdzeniem wymiarów,

−

oznaczenie masy składników przez ważenie,

−

oznaczenie giętkości oraz odporności na działanie podwyższonej temperatury,

−

oznaczenie przesiąkliwości,

−

oznaczenie siły zrywającej przy rozciąganiu,

−

oznaczenie wydłużenia przy zrywaniu,

−

oznaczenie nasiąkliwości wodą.

Najłatwiejszym sposobem kontroli jakości papy bez użycia specjalnych urządzeń jest

sprawdzenie wyglądu zewnętrznego papy i sprawdzanie wymiarów wstęgi papy.

Rys. 6. Budowa papy oksydowanej zgrzewalnej [17]

Zakład wzdłużny (boczny)

Powierzchnia zewnętrzna (posypka
mineralna
w różnych kolorach lub drobny piasek)

Wodoszczelna mieszanka bitumiczna

Osnowa (wzmocniona)

Wodoszczelna mieszanka bitumiczna

Folia polietylenowa zapobiegająca
sklejaniu się papy

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego papy

Polega na rozwinięciu rolki i określeniu:

−

równości i jednolitości wyglądu powierzchni,

−

stanu krawędzi wstęgi,

−

uszkodzeń technicznych,

−

w papach izolacyjnych – czy nie występuje nadmiar masy impregnacyjnej, powodujący
sklejenie się papy w rolce,

−

w papach obustronnie powlekanych – czy posypka mineralna jest równomiernie
rozłożona,

−

w papach z folią metalową lub z tworzyw sztucznych – czy folia stanowiąca wierzchnią
warstwę jest dokładnie przyklejona do osnowy pokrytej masą asfaltową oraz czy masa
asfaltowa powlekająca spód folii ma dobrą przyczepność i jest równomiernie rozłożona.

Sprawdzanie wymiarów wstęgi papy polega na zmierzeniu jej szerokości i długości.
Szerokość mierzy się z dokładnością do 1 cm, a długość z dokładnością do 5 cm.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co to są izolacyjne materiały rolowe?
2.  Według jakiego kryterium przebiega podział materiałów rolowych?
3.  Jak montuje się poszczególne rodzaje materiałów rolowych?
4.  Co stanowi osnowę pap?
5.  Jak powinno być przygotowane podłoże do układania papy?
6.  Jak nagrzewa się papy i lepiki przed użyciem?
7.  Jak nanosi się lepik na podłoże?
8.  Co to są uszlachetniacze?
9.  Co oznacza skrót SBS?
10.  Do czego służą emulsje i lepiki asfaltowe?
11.  Do jakiej temperatury należy rozgrzać lepik przed nanoszeniem na podłoże?
12.  Jakie cechy papy poddawane są kontroli jakości?
13.  Jak określa się jakość lepiku?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie opisu zawierającego charakterystykę techniczną materiału izolacyjnego

(załącznik nr 1 do ćwiczenia), ustal:

−

nazwę materiału izolacyjnego,

−

postać w jakiej występuje,

−

zakres stosowania.

Wskaż: próbki tego materiału, wybierając spośród różnych materiałów izolacji
wodochronnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5)  określić nazwę materiału izolacyjnego,
6)  wybrać próbkę ilustrującą opisany materiał izolacyjny,
7)  sporządzić w zeszycie notatkę z realizacji ćwiczenia,
8)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy,
10)  dokonać samooceny pracy,
11)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stół warsztatowy,

−

charakterystyki techniczne materiałów izolacji wodochronnych,

−

próbki materiałów izolacyjnych produkowanych i dostarczonych na budowę w rolach.

Ćwiczenie 2

Na podstawie opisu zawierającego charakterystykę techniczną materiału izolacyjnego,

(załącznik nr 1 do ćwiczenia), ustal:

−

nazwę materiału izolacyjnego,

−

postać w jakiej występuje,

−

zakres stosowania.

Wskaż: próbki tego materiału, wybierając spośród różnych materiałów izolacji
wodochronnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – zapisać plan w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  przeczytać charakterystykę techniczną zadanego materiału izolacyjnego,
5)  określić grupę materiałów izolacyjnych do jakiej zalicza się wybrany materiał,
6)  porównać charakterystykę wybranego materiału z instrukcjami producenta,
7)  wybrać materiał opisany w charakterystyce,
8)  sporządzić w zeszycie notatkę z realizacji ćwiczenia,
9)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10)  zaprezentować efekty swojej pracy,
11)  dokonać samooceny pracy,
12)  uporządkować stanowisko pracy.

Załącznik nr 1

Charakterystyka techniczna materiału izolacji wodochronnej

Te materiały izolacji wodochronnych charakteryzują się:

−

małą wydłużalnością,

−

łączeniem na zakłady nie mniejsze niż 10 cm,

−

trudnością w zawijaniu, gdyż pękają wywinięte pod kątem prostym.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stół warsztatowy,

−

charakterystyki techniczne materiałów izolacji wodochronnych,

−

próbki materiałów izolacyjnych produkowanych i dostarczonych na budowę;

w rolach,

w pojemnikach.

−

literatura.

Ćwiczenie 3

Wykonaj modelową izolację poziomą z papy.

Warunki techniczne wykonania ćwiczenia

Do wykonania ćwiczenia wykorzystasz, zamiast arkuszy papy, dwa arkusze papieru

formatu A4. Podzielisz je na połowy tak, aby przypominały pasy papy. Substancję klejącą
zastąpi klej biurowy, a powierzchnię izolowaną brzeg ławki lub stołu. Wywinięcia zewnętrzne
i wewnętrzne oraz łączenia na zakłady wykonaj według zamieszczonego rysunku.

Rys. 7. Przygotowanie pasów do łączenia na zakłady i wykonania wywinięcia:

a) wywinięcia do dołu (10 mm), b) zakład między pasami (15 mm),

c) wywinięcia na ścianę (10 mm) [opracowanie własne]

Załącznik nr 1

Charakterystyka techniczna materiału izolacji wodochronnej

Te materiały izolacji wodochronnych charakteryzują się:

−

dużą gęstością polietylenu,

−

zastosowaniem do ochrony warstw izolacyjnych przed mechanicznymi uszkodzeniami
np. dziurawienie, zgniatanie, ścieranie,

−

wzmocnieniami siatek z włókien szklanych, polipropylenu lub poliestru,

−

dużą odpornością na nacisk, rozrywanie, chemikalia, grzyby, korzenie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  przygotować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – zapisać plan do zeszytu,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  z  dwóch  arkuszy  papieru  formatu  A4  odciąć  z  długości  po  7  mm  do  wymiarów

wyjściowych 290 mm x 210 mm,

5) odmierzyć połowę szerokości (105 mm) I rozciąć arkusze papieru na oddzielne pasy na

końcowy wymiar 290 mm x 105 mm,

6)  narysować linie wywinięć o szerokości 10 mm i zakładów między pasami 15 mm,
7)  wykonać gięcie według instrukcji,
8)  skleić pasy na zakłady o szerokości 15 mm,
9)  wykonać obliczenia powierzchni izolowanej,
10)  wykonać obliczenia zużycia materiału,
11)  obliczyć straty materiału na zakłady i wywinięcia,
12)  sformułować wnioski o zapotrzebowaniu materiałów rolowych do wykonania izolacji,
13)  uporządkować miejsce pracy,
14)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
15)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
16)  zaprezentować efekty swojej pracy,
17)  dokonać samooceny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stół warsztatowy,

−

dwa arkusze papieru formatu A4,

−

linijka o długości 30 cm,

−

ołówek i gumka,

−

nożyczki,

−

klej do papieru,

−

kalkulator,

−

literatura.

Rys. 8. Modelowy układ izolacji poziomej [opracowanie własne]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Oceń jakość papy metodą sprawdzania wyglądu zewnętrznego i wymiarów.

Dane do wykonania ćwiczenia:

Sprawdzenie jakości papy wykonaj na podstawie materiału nauczania i instrukcji zawartej

w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  zapisać poszczególne punkty sprawdzania wyglądu zewnętrznego,
5)  rozwinąć rolkę papy,
6)  sprawdzać punkt po punkcie czy papa spełnia wymagania kontrolne,
7)  sprawdzić wymiary arkusza papy,
8)  uporządkować miejsce pracy,
9)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
10)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
11)  zaprezentować efekty swojej pracy,
12)  dokonać samooceny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

rolka papy asfaltowej,

−

przymiar zwijany 10 m,

−

literatura.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

1) wskazać rodzaje materiałów bitumicznych?

¨ ¨

2) podać pochodzenie smoły i asfaltu?

¨ ¨

3) omówić zastosowanie smoły i asfaltu?

¨ ¨

4) wskazać rodzaje wyrobów izolacyjnych na bazie asfaltu?

¨ ¨

5) wskazać cechy i zastosowanie asfaltowych past emulsyjnych?

¨ ¨

6) omówić cechy i zastosowanie emulsji i lepików asfaltowych?

¨ ¨

7) podać kryteria podziału materiałów rolowych?

¨ ¨

8) podać budowę pap asfaltowych?

¨ ¨

9) omówić cechy techniczne pap asfaltowych?

¨ ¨

10) omówić sposób przyklejania pap do podkładu?

¨ ¨

11) rozwinąć skrót SBS?

¨ ¨

12) podać temperaturę rozgrzewania lepiku przed nanoszeniem na podłoże?

¨ ¨

13) podać sposób nanoszenia lepiku na podłoże?

¨ ¨

14) podać sposób badania cech technicznych papy i asfaltu?

¨ ¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Tworzywa sztuczne i zaprawy wodoszczelne do

wykonywania izolacji wodochronnych

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.1.1. Tworzywa sztuczne

Tworzywa sztuczne
Są to materiały syntetyczne sporządzone na bazie polimerów organicznych lub żywic

syntetycznych z dodatkiem wypełniaczy, plastyfikatorów, stabilizatorów i barwników.

Tworzywa sztuczne otrzymuje się przez mieszanie żywicy syntetycznej, wypełniacza

i rozpuszczalnika. W produkcji tworzyw sztucznych stosuje się oprócz tego rozmaite dodatki
modyfikujące właściwości tworzywa, jak plastyfikatory, czyli zmiękczacze, i stabilizatory, czyli
substancje zwiększające trwałość tworzyw, barwniki (pigmenty), środki antyadhezyjne i inne.

Napełniacze
Napełniaczami są materiały organiczne i nieorganiczne nadające tworzywom sztucznym

twardość, odporność cieplną i zmniejszają skurcz tworzywa.

Plastyfikatory
To ciecze nielotne o niskiej temperaturze zamarzania rozszerzające temperaturowy zakres

stanu wysokiej elastyczności, a w efekcie zmniejszające sztywność i temperaturę kruchości.

Rozpuszczalniki i plastyfikatory tworzyw
Są to ciecze dobrze mieszające się z żywicą, zawierające zazwyczaj znaczne ilości

substancji  lotnych,  które  wydzielają  się  do  atmosfery.  Najczęściej  mają  one  wyraźny  zapach.
Wiele  z  nich,  np.  fenol,  formaldehyd,  benzen,  ksylen,  węglowodory  aromatyczne,  jest
szkodliwych  dla  zdrowia.  Wyroby  z  tworzyw  sztucznych  zawierających  te  związki  nie  mogą
być stosowane w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi lub zwierząt.

Wypełniacze
Stosuje się w celu zwiększenia wytrzymałości tworzywa i jego odporności na zmiany

temperatury,  polepszenia  izolacyjności  cieplnej  lub  elektrycznej.  Jako  wypełniaczy  używa  się
mączki  mineralnej,  sadzy,  włókna  szklanego,  kaolinu,  barytu  i  innych  minerałów
nieorganicznych.  Stosuje  się  także  kruszywo  mineralne,  jak  do  zwykłych  betonów
cementowych;  z  połączenia  żywicy  z  takim  wypełniaczem  otrzymuje  się  betony  żywiczne.
Mają  one  właściwości  mechaniczne  podobne  do  betonów cementowych,  lecz  są  odporniejsze
na korozję.

Wypełniaczami mogą być też materiały pochodzenia organicznego, np. mączka drzewna,

wióry, mączka korkowa, kora drzewna, paździerze, a także papier, forniry lub tkaniny.
Wypełniaczem tworzywa sztucznego jest też często powietrze lub inny gaz; otrzymuje się
w ten sposób tworzywa spienione, nadające się np. do izolacji termicznej.

Stabilizatory
Stosuje się dla zwiększenia trwałości tworzywa przez uodpornienie go na wpływ tlenu

i promieni słonecznych.

Środki antyadhezyjne
Stosuje się w celu zmniejszenia przyczepności tworzywa do form, w których wykonuje się

wyroby.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Barwniki
Jako barwników do tworzyw używa się przeważnie substancji mineralnych. Barwnik

powinien dobrze mieszać się z żywicą i nie zmieniać barwy podczas produkcji wyrobów
z tworzyw.

Czystych żywic syntetycznych używa się jako lakierów lub klejów. Wyrabia się z nich

włókna sztuczne, folie, i szkło organiczne.

Ze względu na właściwości użytkowe tworzywa sztuczne dzieli się na dwie grupy:

−

elastomery, które w normalnej temperaturze (około 20

C) mogą być poddawane dużym

odkształceniom przekraczającym 100%, np. kauczuki,

−

plastomery, które w normalnej temperaturze mogą ulegać bez zniszczenia jedynie

niewielkim  odkształceniom  sprężystym;  plastomery  termoutwardzalne  twardnieją  pod
wpływem  temperatury  i  jest  to  reakcja  nieodwracalna;  plastomery  termoplastyczne,  np.
polichlorek  winylu  (PVC)  i  polistyren,  miękną  pod  wpływem  ciepła  i  twardnieją  po
ochłodzeniu - jest to proces powtarzalny.
Plastomery dzielą się na:

−

tworzywa termoplastyczne – miękną pod wpływem ciepła i twardnieją po

ochłodzeniu. W budownictwie stosuje się ich odmiany typu: polichlorek winylu,
polistyren, poliolefiny i poliamidy,

−

tworzywa termoutwardzalne (zwane duroplastami) – twardnieją w podwyższonej

temperaturze i ta reakcja jest nieodwracalna. W budownictwie stosuje się żywice:
fenolowe, furanowe, silikonowe i epoksydowe,

−

tworzywa chemoutwardzalne – twardnieją w temperaturze pokojowej pod wpływem

działania specjalnych substancji zwanych utwardzaczami. Odmiany najczęściej
spotykane to żywice poliestrowe (nienasycone) i epoksydowe.

Cechy tworzyw sztucznych:

−

gęstość pozorna (objętościowa) wynosi 0,9-1,7 g/cm

−

twardość w normalnych warunkach cieplnych i wilgotnościowych wynosi 15-200 MPa.

−

mała przewodność cieplna - 0,16-0,7 W/ (m

⋅

K),

−

stosunkowo duża rozszerzalność cieplna liniowa - (0,00001-0,0002),

−

palność - różna, zależnie od rodzaju polimeru i wypełniacza. Obecność chloru lub krzemu
nadaje tworzywu niepalność. Do trudno zapalnych (samogasnących) należą polichlorek
winylu, poliuretany, silikony i tworzywa fenolowe,

−

niewielka odporność na działanie wysokiej i niskiej temperatury. W temperaturze -15°C
większość tworzyw staje się krucha, a w temperaturze +70°C – bardzo plastyczna lub
ulega rozkładowi,

−

odporność chemiczna tworzyw sztucznych jest dużo większa niż tradycyjnych materiałów
budowlanych,

−

odporność na korozję,

−

wysokie właściwości dielektryczne,

−

wysokie właściwości izolacyjne,

−

bardzo dobre właściwości adhezyjne.

Właściwości mechaniczne tworzyw sztucznych:

–

wytrzymałość na zginanie - 22-330 MPa,

–

na rozrywanie 3-350 MPa, na ściskanie 20-230 MPa,

–

na uderzenia (udarność) 3-300 kJ/m2.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wady tworzyw sztucznych
Wadami tworzyw sztucznych są:

−

zdolność ładowania się elektrycznością statyczną, co powoduje na przykład przyciąganie
przez wykładziny podłogowe kurzu,

−

niska odporność cieplna wynosząca dla większości gatunków 100

120

−

niska twardość (w przypadku izolacji jest to pozytywna cecha),

−

skłonność do starzenia i pełzania,

−

wrażliwość na statyczne i dynamiczne obciążenia.
Bilans cech pozytywnych i negatywnych w większości przypadków wychodzi na korzyść

tworzyw  sztucznych,  wypierających  z  użytku  wiele  materiałów  budowlanych  włącznie
z metalami.  Tworzywa  sztuczne  typu  folie,  kleje,  lakiery,  materiały  piankowe  czy  włókna
syntetyczne nie posiadają konkurencyjnych odpowiedników.

Wyrobami izolacyjnymi z tworzyw sztucznych
Są to materiały:

−

elastyczne hydroizolacje (płynne),

−

płaskie folie izolacyjne polietylenowe i z PVC,

−

folie tłoczone (kubełkowe) - z polietylenu,

−

folie paroszczelne,

−

kity:

kity trwale plastyczne,

kity elastyczne,

chemoodporne,

−

kleje,

−

masy szpachlowe,

−

taśmy z tworzyw sztucznych:

taśmy z PVC,

taśmy z pianki poliuretanowej,

Folie izolacyjne

Są to materiały produkowane z polietylenu, polipropylenu i PVC, w postaci cien-

kowarstwowych  (grubości  0,2—1,00  mm)  arkuszy,  pasm  i  brytów. Folie układa się luźno na
izolowanych  powierzchniach,  z  ewentualnym  punktowym  przyklejaniem  do  podłoża
i z połączeniem  arkuszy  przez  zagrzewanie  lub  sklejenie.  Są  to  materiały  bardzo  wrażliwe  na
przebicie  i  rozdarcie  oraz  na  wszelkie  inne  oddziaływania  mechaniczne,  dlatego  też  niektóre
rodzaje folii są zbrojone siatką z twardego polietylenu lub polipropylenu.

Szczególne odmiany folii stosuje się jako paroizolacje i wiatroizolacje (folie wstępnego

krycia). Folie paroizolacyjne odznaczają się bardzo małą przepuszczalnością pary wodnej
(0,5÷2,0 g/m

24 h), natomiast folie wiatroizolacyjne nie przepuszczają wody, chronią przed

wyziębieniem konstrukcji wskutek działania wiatru, ale bardzo dobrze przepuszczają parę
wodną gromadzącą się w konstrukcji (1000-3000 g/m

24 h).

Folie polietylenowe (PE)

Wytwarzane są w postaci rękawa o grubości 0,18 lub 0,24 mm i znacznej średnicy. Po

rozcięciu otrzymuje się taśmę o szerokości 6 lub 12 m.występuje w postaci rolek o długości
pasów 25 lub 50 m.

Folia PE ma zastosowanie do izolacji wodo- i paroszczelnych oraz do osłaniania miejsca

pracy na budowie i składowanych tam materiałów przed wpływami atmosferycznymi. Dzięki
dużym rozmiarom folii uzyskuje się całkowitą szczelność izolacji w całym pomieszczeniu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Szeroka folia PE służy też do przykrywania świeżych podkładów betonowych i chroni je przed
przedwczesnym wyschnięciem, co znacznie ułatwia pielęgnację betonu w okresie twardnienia.
Folia PE nie nadaje się do klejenia. Najlepiej łączy się ją przez zgrzewanie. Może być
stosowana w temperaturze od -50 do +60°C.

Folie ze zmiękczonego polichlorku winylu

Otrzymuje się metodą kalandrowania z plastyfikowanego PVC. Grubość folii wynosi 0,8-2

mm,  szerokość  1-1,5  m,  a  długość  arkuszy 20  m.  Dostarcza  się  ją  w  postaci rolek. Można ją
stosować w temperaturze od -30 do +40°C. Arkusze mogą być klejone klejem winylowym nr
3, klejem poliuretanowym Izokol 104 albo zgrzewane, lub spawane gorącym powietrzem.
Folię  z  PVC  stosuje  się  na  izolacje  wodoszczelne  w  warunkach  agresji  chemicznej,  np.
w podłogach  chemoodpomych  stanowią  przegrodę  wodo-  i  paroszczelną  chroniącą
konstrukcję stropu przed szkodliwymi substancjami chemicznymi.

Folie poliizobutylenowe (oppanolowe)

Produkowane są bez wypełniaczy lub z wypełniaczem (grafit albo sadza). Folie te

odznaczają się dużą plastycznością i odpornością na działanie wód zakwaszonych oraz ługów,
czyli wodnych roztworów mocnych zasad. Nie są odporne na działanie siarczku węgla(IV),
czyli CS

, nawet w małych stężeniach. Do przyklejania oppanolu stosuje się kleje na bazie

izobutylenu  (klej  C).  Folie  mają  długość  do  15  m,  szerokość  l  m  i  grubość  1,54-2  mm
(najczęściej 1,8 mm). Wytrzymałość na rozrywanie folii bez wypełniaczy wynosi ok. 2,1 MPa,
a  wydłużenie  przy  zerwaniu  —  do  900%.  Folie  poliizobutylenowe  stosuje  się  do  izolacji
przeciwwilgociowych  i  antykorozyjnych narażonych na działanie temperatury w przedziale —
30+60°C.

Folie polichlorowinylowe

W zależności od użytego surowca dzieli się na: folie t, PVC suspensyjnego i folie z PVC

susplusyjnego.  Są  to  folie  miękkie.  Produkuje  się  również  folie  twarde.  Folie  z  PVC  są
odporne  na  działanie  kwasów  i  alkaliów  o  średnim  stężeniu,  roztworów  soli  i  wody.  Nie  są
odporne  na  działanie  rozpuszczalników  organicznych.  Arkusze  folii  łączy  się  ze  sobą  za
pomocą klejów winylowych lub spawania arkuszy powyżej 1,5 mm grubości.

Membrana kubełkowa

Jest to gruba, tłoczona folia budowlana. wykonana

z charakteryzującego  się  dużą  gęstością  polietylenu.  Dla
poprawienia  właściwości  mechanicznych  wzmacniana  jest
siatką  z włókien szklanych, polipropylenu lub poliestru. Folie
tłoczone  powstały  w odpowiedzi  na  zapotrzebowanie  na
materiał,  który  mógłby  chronić  warstwę  hydroizolacyjną
(bitumiczną)  ścian  fundamentowych  i  piwnicznych  przed
mechanicznymi  uszkodzeniami  np.  dziurawienie,  zgniatanie,
ścieranie.  Głównym  zadaniem  folii  nie  jest  więc  sama
hydroizolacja  ścian  znajdujących  się  poniżej poziomu gruntu,
ale  ochrona  właściwej  izolacji  pionowej  narażonej  na
uszkodzenia  powłoki  bitumicznej.  W  przypadku,  w  którym
wokół  domu  wykonany  jest  drenaż,  membrana  kubełkowa
jest niezastąpiona.  Ułożona wytłoczeniami w stronę budynku
tworzy  przestrzeń  wentylacyjną  między  murem  a  gruntem.
Dzięki temu,  że membrany kubełkowe są odporne na nacisk,

Rys. 9. Folia wytłaczana –
kubełkowa [5, s. 94]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rozrywanie, chemikalia, grzyby, korzenie oraz są nieszkodliwe dla środowiska, stosuje się je w
systemach dachów zielonych. Zastosowanie znajdują także przy wykonywaniu prac
izolacyjnych tarasów i balkonów. Folię

kubełkową

rozwija

się

wokół

izolowanej

powierzchni, układając ją wytłoczeniami w stronę ściany. Dolna krawędź membrany powinna
być umieszczona powyżej wysokości rur.

Membrany samoprzylepne

Są to materiały cienkie, giętkie i łatwo obrabialne we wszelkich występach i narożach.

Membrany  to  zazwyczaj  materiały  jednowarstwowe,  które  układa  się  na  wyrównanym
i zagruntowanym  (odpowiednią  masą  gruntującą)  podłożu.  Na  płaszczyznach  pionowych
zaleca  się  na  górnej  krawędzi  mocować  membranę  mechanicznie,  a na  powierzchniach
poziomych  i  pionowych  dociskać  wałkiem  do  podłoża.  Membrany  samoprzylepne
charakteryzują  się  dużą  wydłużalnością  przy rozciąganiu (200%), co daje możliwość dobrego
krycia  wszelkich  zarysowań  na  powierzchniach.  Ułożone  na  równym  i sztywnym  podłożu
przenoszą  parcie  słupa  wody  wysokości  do  10m.  Uszkodzenia  izolacji  z membran
samoprzylepnych  występują  w  wyniku  ułożenia  ich  na  nierównych  i  nieoczyszczonych
z okruchów powierzchniach, na ostrych występach, przy pozostawieniu zbyt małych zakładów
pasm,  a  przede  wszystkim  podczas  transportu  po izolacji  np. elementów zbrojenia, przejazdu
taczki z zaprawą do ułożenia gładzi cementowej.

Płynne folie polimerowe

Są to wodne dyspersje tworzyw sztucznych (spoiwo polimerowe, wypełniacze i środki

modyfikujące). Polimerowe folie w płynie stosuje się głównie do wykonywania zabezpieczenia
przeciwwodnego pod okładziny ceramiczne.

Przeznaczone są do robienia izolacji pionowych i poziomych. Niektóre mogą być

przeznaczone wyłącznie do stosowania wewnątrz pomieszczeń, a inne dopuszczone są do
użytku również na zewnątrz domu.

Nakłada się je za pomocą packi lub pędzla, a nawet metodami natryskowymi. Izoluje się

nimi ściany i podłogi łazienek, tarasy i balkony, tuż przed położeniem glazury lub terakoty.
Foliami dyspersyjnymi (wodorozcieńczalnymi) można też przyklejać płyty styropianowe.

Płynne folie można nanosić zarówno na suche, jak i wilgotne powierzchnie. Wypełniają

niewielkie nierówności, pęknięcia i rysy na podłożu. Tworzą elastyczną powłokę odporną na
chemikalia. Wytrzymuje ona temperaturę od – 30 do 200°C. Warstwę folii można dodatkowo
wzmocnić wtapiając w nią siatkę z włókna szklanego lub zwykłą folię polietylenową.

W sprzedaży są też dwuskładnikowe płynne folie. Mogą być wykorzystywane do izolacji

tarasów i balkonów, a nawet zbiorników wodnych. Nie ma przeciwwskazań do stosowania ich
wewnątrz pomieszczeń. Powstrzymują też korozję betonu. Odznaczają się dużą odpornością
na chemikalia i promienie.
Dane techniczne płynnej elastycznej hydroizolacji:

−

waga pojemnościowa (masa),

−

wytrzymałość przy 0

−

wytrzymałość przy 50

−

minimalna temperatura elastyczności,

−

wytrzymałość na rozrywanie,

−

wydłużenie "w powietrzu",

−

wodoodporność - 4 mm,

−

wytrzymałość związania z podłożem,

−

pochłanianie wody w ciągu 24 h wg. masy, (nie więcej niż),

−

żaroodporność, (nie mniej niż),

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

wydajność przy grubości warstwy: (dla zalecanych grubości warstw).

Rozpoznawanie tworzyw sztucznych - termoplastycznych i termoutwardzalnych – polega

na podgrzaniu próbek do temperatury 40

C. Jeżeli podgrzewana próbka mięknie to

badanym jest tworzywo termoplastyczne, jeżeli nie ma zmian to tworzywo jest
termoutwardzalne.

4.3.1.2. Zaprawy wodoszczelne

Mineralne powłoki izolacyjne

Są to suche mieszanki cementu, piasku i dodatków chemicznych przygotowanych

najczęściej fabrycznie. Na miejscu użycia dodaje się tylko wodę aż do otrzymania konsystencji
gęstej  śmietany.  Nakłada  się  je  pędzlem  lub  szczotką  na  wyrównane  i uprzednio  namoczone
podłoże  warstwami  (co  najmniej dwie) grubości około 1 mm każda, w technologii „świeże na
świeże”. Mineralne powłoki uszczelniające jako samodzielne izolacje zaleca się stosować przy
zabezpieczaniu  przed  kapilarnym  wnikaniem  wilgoci,  i  to  pod  warunkiem  wykonania  tych
powłok na sztywnych i nieodkształcalnych podłożach, ściśle według instrukcji ich użycia.

Mineralne powłoki izolacyjne występują pod nazwą elastyczne mikrozaprawy

uszczelniające i są odpowiednikiem wcześniejszego określenia "elastyczny szlam
uszczelniający". Są to materiały o bardzo drobnym kruszywie co prowadzi do możliwości
wykonania cienkowarstwowych hydroizolacji.

Materiały te cechuje:

−

możliwość wykonywania cienkich warstw,

−

możliwość przykrywania rys,

−

właściwości kompensacji naprężeń.

−

odporność na działanie agresywnych środowisk,

−

dobra przyczepność na nie nasiąkliwych podłożach,

−

odporność na starzenie,

−

szczelność przy obciążeniu wodą pod ciśnieniem,

−

mrozoodporność.

Ze względu na wiele przydatnych cech w izolacjach wodochronnych zaprawy znalazły

zastosowanie w:

−

uszczelnienie pionowe i poziome elementów budynku stykających się z gruntem,

−

uszczelnienie pionowe elementów budynku w obszarze cokołu obciążonych wodą
rozpryskową,

−

uszczelnienie poziome pod ścianami,

−

uszczelnienie przeciw wodzie napierającej pod ciśnieniem od wewnątrz (zbiorniki wody),

−

uszczelnienie przeciw wodzie napierającej od strony odwrotnej (woda wywiera ciśnienie
odrywające izolację),

−

uszczelnienie przeciw wodzie oddziałującej czasowo od wewnątrz w trakcie budowy.

Elastyczne mikrozaprawy uszczelniające należy zabezpieczyć powłokami ochronnymi, aby

chronić przed szkodliwym oddziaływaniem obciążeń statycznych, dynamicznych i cieplnych.
Mimo tego należy unikać obciążeń, które naraziłyby na uszkodzenie fizyczne izolację. Powłoki
ochronne mogą być wykonane z materiałów termoizolacyjnych, poprzez klejenie klejem do
elastycznej mikrozaprawy uszczelniającej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przygotowanie podłoża do wykonania powłoki mineralnej:

−

podłoże powinno być czyste i wystarczająco nośne,

−

w przypadku występowania wykwitów solnych należy uniemożliwić wydostawanie się
wody z rozpuszczonymi solami na powierzchnię konstrukcji poprzez zastosowanie np.
impregnatu hydrofobizującego,

−

usunąć luźne i zniszczone fragmenty, aż do "zdrowego" betonu,

−

usunąć warstwę mleczka cementowego,

−

usunąć wszelkie substancje mogące mieć wpływ na przyczepność powłoki do podłoża,

−

podłoże musi być nasączone kapilarnie wodą,

−

przed wykonaniem powłoki powierzchnia powinna być matowo-wilgotna.

Jednoskładnikowe zaprawy uszczelniające

Są to mineralne masy na bazie szarego lub białego cementu portlandzkiego, z których

uzyskuje  się  sztywne  powłoki  izolacyjne.  Wiele  z nich  zawiera  w  swoim  składzie  domieszkę
polimerów.  Sprzedawane  są  w  postaci  suchej,  więc   przed  użyciem  trzeba  je  rozrobić
odpowiednią  ilością  wody.  Można  je  stosować  do  wykonania  izolacji  pionowych,  a  także
poziomych  w  ścianach  fundamentowych  i piwnicznych.  Zapobiegnie  to  wówczas
przedostawaniu  się  wilgoci  z fundamentów  do  ścian  domu.  Wykorzystuje  się  je  również  do
robienia  warstwy  izolacyjnej  w  podłogach  i posadzkach  narażonych  na  zawilgocenie.
Uszczelnia  się  nimi  również  baseny  i inne  zbiorniki  wodne.  Robi  się  z  nich  także  powłokę
uszczelniającą  pod  okładziny  ceramiczne  w pomieszczeniach,  w  których  panuje  duża
wilgotność.  Zaprawy  takie  mają  dużą  odporność  na  uszkodzenia  mechaniczne.  Odporne  są
również  na  chemikalia.  Mogą  wchodzić  w bezpośredni  kontakt  z  gruntem.  Niektóre  z  nich
zawierają w swoim składzie aktywne składniki, które wnikają w podłoże i wchodzą w reakcję
z  wodą.  Tworzą  wówczas  krystaliczne substancje zatykające pory  materiału.  Woda nie  może
wówczas  przez  nie  przenikać.  Powstaje  w  ten  sposób  wodoszczelna  przepona  w  murze,
stanowiąca  dla  wody  nieprzekraczalną  barierę.  Zaprawy  takie  stosuje  się  do  uszczelniania
elementów  betonowych  i żelbetowych.  Mają  wodoszczelność  dochodzącą  nawet  do  150  m
słupa  wody.  Są  drogie  i wykorzystuje  się  je  najczęściej  w  większych  obiektach  niż  domy
jednorodzinne. Nakłada się je maszynowo - metodą natrysku ciśnieniowego lub ręcznie – pacą.

Dwuskładnikowe zaprawy uszczelniające

Produkowane są na bazie cementu, z dodatkiem środków poprawiających elastyczność

i szczelność.  Do  tej  mieszanki,  zamiast  wody,  dodaje  się  drugi  składnik,  czyli  płynną emulsję
polimerową.  Gotowa  zaprawa  jest  wyjątkowo  odporna  na  duże  różnice  temperatury.
Zachowuje  elastyczność  nawet  podczas  mrozów.  Tworzy  cienkowarstwową  powłokę
uszczelniającą.  Zaprawy  tego  rodzaju  mają  dobrą  przyczepność  do  wielu  materiałów
budowlanych, zwłaszcza do tynków gipsowych, jastrychów anhydrytowych lub cementowych,
płyt  gipsowo-kartonowych  i  gipsowo-włóknowych,  betonu  komórkowego,  ceramiki
budowlanej, starych okładzin ceramicznych, a nawet podłoży asfaltowych.

Dwuskładnikowe zaprawy wykorzystuje się do izolowania fundamentów, piwnic od

wewnątrz,  budynków  oraz  jako  materiał  uszczelniający  pod  okładziny  ceramiczne,
klinkierowe,  kamienne,  zwłaszcza  na  tarasach  i  balkonach.  Dzięki  dużej  elastyczności
uzyskiwanej  powłoki  wieloma  z  tych  mas  można  izolować  baseny  i  inne  podobne  zbiorniki
wodne.  Ich  cechą  szczególną  jest  to,  że  nadają  się  do  wykonywania  tak  zwanych  wanien
wodoszczelnych.  Są  to  izolacje  zalewnych  od  zewnątrz  piwnic,  stosowane  wówczas,  gdy
wody  jest  dużo,  ustawicznie  zalewa  ściany  fundamentowe  i  wywiera  duże  ciśnienie
hydrostatyczne. Mają wodoszczelność dochodzącą do 70 m słupa wody.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zaprawy szybkowiążące

Służą do tamowania przecieków to materiały mineralne używane w przypadku pojawienia

się nagłych i gwałtownych przecieków wody przez ściany piwniczne.
   Można  je  nanosić  na  wilgotną  powierzchnię.  Wytrzymują  nawet  napór  wody  wywierającej
duże ciśnienie hydrostatyczne. Wiążą przed upływem 30 sekund.
Nanosić  je  można  ręką  w gumowej  rękawicy.  Nowością  są  tak  zwane  pudry, które  służą  do
tamowania  przecieków  w ścianach  piwnicznych.  Stosuje  się  je  od  wewnątrz  pomieszczeń.
Suchy  puder  wciera  się  w zawilgoconą  ścianę  i  po  kilku  sekundach  tworzy  się  sztywna
powłoka izolacyjna.

Dane o produkcie na opakowaniu zapraw uszczelniających zawierają:

−

zastosowanie,

−

właściwości,

−

przygotowanie podłoża,

−

przygotowanie zaprawy,

−

sposób użycia,

−

zużycie,

−

narzędzia,

−

opakowania,

−

przechowywanie i transport,

−

dane techniczne.

Dane techniczne zapraw mineralnych:

−

proporcje mieszanki:

przy nanoszeniu pędzlem (woda/zaprawa),

przy nanoszeniu pacą (woda/zaprawa),

−

czas gotowości zaprawy do pracy (godz.),

−

czas otwarty pracy (min),

−

przyczepność (MPa),

−

temperatura przygotowania zaprawy (

C),

−

temperatura podłoża (

C),

−

odporność na temperatury ,

−

gęstość w stanie suchym (g/cm

−

minimalna grubość warstwy zaprawy (mm),

−

maksymalna grubość warstwy zaprawy (mm),

−

przechowywanie i transport.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co to są tworzywa sztuczne?
2.  Do czego służą wypełniacze?
3.  Co to są barwniki, plastyfikatory i stabilizatory?
4.  Co to są polimery?
5.  Co to są elastomery i plastomery?
6.  Jakie właściwości posiadają tworzywa sztuczne?
7.  Co zalicza się do wad tworzyw sztucznych?
8.  Gdzie znalazły zastosowanie w budownictwie tworzywa sztuczne?
9.  Jakie wyroby z tworzyw sztucznych służą do wykonywania izolacji wodochronnych?
10.  Do czego służą środki adhezyjne?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11.  Jakie cechy posiadają folie izolacyjne?
12.  Co to jest płynna folia?
13.  Jaką techniką wykonywana jest izolacja z płynnej folii?
14.  Jakie ma cechy i zastosowanie folia kubełkowa?
18.  Co to są zaprawy wodoszczelne?
19.  Gdzie znalazły zastosowanie zaprawy wodoszczelne?
20.  W jakiej postaci dostarczane są na budowę zaprawy wodoszczelne?
21.  Co stanowi główny składnik zapraw wodoszczelnych?
22.  Jakie cechy charakteryzują zaprawy wodoszczelne?
23.  Czym charakteryzuje się jednoskładnikowa i dwuskładnikowa zaprawa mineralna?
24.  Jak przygotowuje się podłoże do wykonania izolacji z zaprawy wodoszczelnej?
25.  W jaki sposób należy przygotować mieszankę do wykonania powłoki mineralnej?
26.  Jakimi technologiami można wykonywać izolacje z zapraw wodoszczelnych?
27.  Jakiej grubości powinna być warstwa powłoki mineralnej?
28.  Ile warstw powinna wynosić powłoka mineralna?
29.  Kiedy wykonuje się drugą warstwę powłoki mineralnej?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie opisu zawierającego charakterystykę techniczną wyrobu izolacji

wodochronnej (Załącznik nr 1 do ćwiczenia), ustal:

−

nazwę wyrobu,

−

sposób układania na podłożu,

−

rodzaj opakowania w jakim dostarczany jest na budowę.
Wskaż próbkę tego wyrobu, wybierając spośród różnych wyrobów z materiałów

izolacyjnych

Sposób wykonania ćwiczenia.

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przeczytać  opis zawierający charakterystykę techniczną zadanego wyrobu izolacyjnego,
4)  podać nazwę wyrobu izolacyjnego,
5)  podać rodzaj opakowania w jakim dostarczany jest na budowę,
6)  wskazać opakowanie lub próbkę opisanego wyrobu izolacyjnego,
7)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy,
10)  dokonać samooceny pracy,
11)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stół warsztatowy,

−

charakterystyki techniczne materiałów wodochronnych,

−

opakowania lub próbki wyrobów izolacyjnych:

emulsja asfaltowa,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

folia izolacyjna płaska,

folia kubełkowa,

lepik,

membrany samoprzylepne,

papa zgrzewalna,

papa zwykła,

zaprawa mineralna,

−

literatura.

Ćwiczenie 2

Na podstawie opisu (załącznik nr 1 do ćwiczenia) zawierającego charakterystykę

techniczną wyrobu izolacji wodochronnej określ:

−

nazwę wyrobu,

−

postać w jakiej występuje na budowie,

−

jaką temperaturę wytrzymuje wykonana z niego izolacja.

Wskaż:

próbkę tego wyrobu, wybierając spośród różnych wyrobów z materiałów izolacyjnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania zadania – ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przeczytać  opis zawierający charakterystykę techniczną zadanego wyrobu izolacyjnego,
4)  podać nazwę wyrobu izolacyjnego,
5)  podać postać w jakiej występuje na budowie,
6)  podać temperaturę jaką wytrzymuje wykonana z niego izolacja,
7)  wybrać próbkę opisanego wyrobu izolacyjnego,
8)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10)  zaprezentować efekty swojej pracy,
11)  dokonać samooceny pracy,
12)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stół warsztatowy,

−

charakterystyki techniczne materiałów wodochronnych,

−

opakowania lub próbki wyrobów izolacyjnych:
emulsja asfaltowa,

Załącznik nr 1

Charakterystyka techniczna materiału

Głównym zadaniem tego materiału nie jest sama hydroizolacja, ale ochrona właściwej

izolacji pionowej narażonej na uszkodzenia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

   asfaltowa pasta emulsyjna,
   folia izolacyjna płaska,
   folia kubełkowa,
   lepik asfaltowy,

membrany samoprzylepne,

papa zgrzewalna,

papa zwykła,

płynna folia,

zaprawa mineralna,

−

literatura.

Ćwiczenie 3

Na podstawie opisu zawierającego charakterystykę techniczną materiału izolacyjnego,

(załącznik nr 1 do ćwiczenia), ustal:

−

nazwę materiału izolacyjnego,

−

postać w jakiej występuje,

−

zakres stosowania.

Wskaż: próbki tego materiału, wybierając spośród różnych materiałów izolacji
wodochronnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – zapisać plan w zeszycie,
3)  przeczytać charakterystyki techniczne przygotowanych materiałów izolacyjnych,
4)  określić nazwę materiału izolacyjnego,
5)  porównać  charakterystykę  wybranego  materiału  w  instrukcji  producenta  z  opisanym

w zadaniu,

6)  sporządzić w zeszycie notatkę z realizacji ćwiczenia,
7)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
8)  zaprezentować efekty swojej pracy,
9)  dokonać samooceny pracy.

Załącznik nr 1

Charakterystyka techniczna materiału

Materiał ten charakteryzuje się tym że:

−

nakłada się go za pomocą packi lub pędzla,

−

można przyklejać nim płyty styropianowe,

−

nakładać go można na suche jak i wilgotne powierzchnie,

−

warstwę izolacji można dodatkowo wzmocnić wtapiając w nią siatkę z włókna
szklanego.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

charakterystyki techniczne materiałów izolacji wodochronnych,

−

zestaw materiałów z instrukcjami producenta:
   zaprawa klejowa,
   zaprawa wyrównująca,
   zaprawa tynkarska,
   zaprawa samopoziomująca,
   elastyczna mikrozaprawa,
   jednoskładnikowa masa bitumiczna,

−

literatura.

Ćwiczenie 4
Sporządź zapotrzebowanie materiałowe na wykonanie izolacji z zaprawy wodoszczelnej

podłogi i ścian pomieszczenia.

Dane potrzebne do wykonania ćwiczenia:

−

zakres prac: jednokrotne gruntowanie i dwie warstwy zaprawy wodoszczelnej,

−

wymiary podłogi 4 x 6 m,

−

wysokość ścian 3 m,

−

powierzchnia wyłączona z wykonania izolacji:

drzwi o wymiarach 0,9 x 2 m,
okno o wymiarach 1 x 1,5 m,

−

jednokrotne gruntowanie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – zapisać plan w zeszycie,
3)  obliczyć powierzchnię posadzki,
4)  obliczyć powierzchnię ścian,
5)  obliczyć całkowitą powierzchnię do wykonania izolacji po wyłączeniu powierzchni okna i

drzwi,

6) przeczytać charakterystykę techniczną zaprawy izolacyjnej,

Załącznik nr 1

Charakterystyka techniczna materiału izolacji wodochronnej

Te materiały, stosowane do wykonywania izolacji wodochronnych charakteryzują się:

−

dużą trwałością i łatwością wykonania,

−

możliwością stosowania na powierzchnie wilgotne,

−

umożliwieniem "oddychania" podłoża,

−

utworzeniem sztywnej powłoki na izolowanej powierzchni,

−

zabezpieczaniem izolowanych powierzchni przed parciem bezpośrednim i ujemnym
(odrywanie) wody.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7)  obliczyć ilość potrzebnej zaprawy na podstawie norm zużycia,
8)  obliczyć ilości niewykorzystanej zaprawy po zakupie pełnych opakowań,
9)  sporządzić w zeszycie notatkę z realizacji ćwiczenia,
10)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
11)  zaprezentować efekty swojej pracy,
12)  dokonać samooceny pracy,
13)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

literatura.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz określić:

Tak Nie

1) scharakteryzować tworzywa sztuczne?

¨ ¨

2) podać sposób otrzymywania tworzyw sztucznych?

¨ ¨

3) omówić budowę tworzyw sztucznych?

¨ ¨

4) wskazać rolę środków adhezyjnych w wyrobach z tworzyw sztucznych?

¨ ¨

5) dokonać podziału tworzyw sztucznych ze względu na właściwości użytkowe? ¨ ¨
6) podać cechy tworzyw sztucznych?

¨ ¨

7) podać wady tworzyw sztucznych?

¨ ¨

8) podać zastosowanie tworzyw sztucznych w budownictwie?

¨ ¨

9) wyroby z tworzyw sztucznych do wykonywania izolacji wodochronnych?

¨ ¨

10) omówić właściwości folii izolacyjnych?

¨ ¨

11) omówić funkcję folii kubełkowej w izolacji wodochronnej?

¨ ¨

12) omówić technologie wykonywania izolacji z tworzyw sztucznych?

¨ ¨

13) wskazać rodzaje zapraw wodoszczelnych?

¨ ¨

14) składniki mineralnych powłok izolacyjnych?

¨ ¨

15) omówić wpływ poszczególnych składników na właściwości izolacji?

¨ ¨

16) scharakteryzować zasady przygotowania zaprawy wodoszczelnej

do wykonania izolacji?

¨ ¨

17) scharakteryzować zasady przygotowania podłoża do wykonania

mineralnej powłoki izolacyjnej?

¨ ¨

18) dobrać sprzęt i narzędzia do wykonywania zapraw wodoszczelnych?

¨ ¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Maszyny, urządzenia i narzędzia do wykonywania izolacji

wodochronnych

4.4.1. Materiał nauczania

Wykonywanie izolacji wodochronnych wymaga wielu złożonych czynności od wykonania

obmiarów,  aż  do  nakładania  na  podłoże  wielu  nowoczesnych  i  specyficznych  wyrobów
izolacyjnych.  Do  wielu  czynności  monter  izolacji  wodochronnych  używa  narzędzi,  z  których
korzysta  murarz  tynkarz  czy  ślusarz.  Jednak  w  technologii  nakładania  izolacji  niezbędne  są
specjalne narzędzia i urządzenia, przystosowane są do jednej lub wąskiego zakresu prac.

Narzędzia pomiarowe i traserskie

Niezbędne są już przy organizacji robót izolacyjnych a więc przedmiarze robót w celu

wykonania zapotrzebowania materiałowego a następnie do obróbki materiałów rolowych.

Podstawowe narzędzia pomiarowe i traserskie oraz ich przeznaczenie to:

−

cyrkiel – trasowanie łuków i okręgów,

−

kątownik – sprawdzanie i wyznaczanie kąta prostego,

−

łata murarska – kontrola nierówności powierzchni i trasowanie,

−

miary zwijane i składane – pomiary i trasowanie,

−

ołówek – pisanie i rysowanie linii,

−

poziomnica – sprawdzanie i wyznaczanie poziomów powierzchni na małych odległościach,

−

rysik – wykonywanie rys na powierzchniach,

−

sznur murarski – wyznaczanie prostoliniowości na dużych odległościach,

−

waga wężowa – sprawdzanie i wyznaczanie poziomów.

Narzędzia

wykonywania

izolacji wodochronnych

wykonywania

powłok mineralnych

wykonywania

powłok bitumicznych

wykonywania

izolacji papowych

wykonywania

izolacji z tworzyw

sztucznych

Pomiarowe

i traserskie

przygotowania

podłoża

Rys. 4. - Podział narzędzi do wykonywania izolacji wodochronnych [opr. autora]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Narzędzia do przygotowania podłoża
Przygotowanie podłoża polega przede wszystkim na oczyszczeniu powierzchni

z wszelkich  nierówności,  w  tym  wystających  elementów  konstrukcyjnych  oraz  starannego
usunięcia  kurzu.  Po  czynnościach  porządkowych  należy  podłoże  zagruntować  zgodnie
z instrukcją  technologiczną.  Gruntowanie  powierzchni  to  nanoszenie  preparatu  gruntującego
ręcznie za pomocą pędzla lub mechanicznie przy użyciu agregatu z końcówką natryskową.

Typowym tego typu urządzeniem jest natryskiwacz roztworu gruntującego. Jest to

urządzenie służące do gruntowania dużych powierzchni, szczególnie dachowych. Główne
części natryskiwacza to: przewód ssawny i smok, pompa, przewód tłoczny, końcówka
natryskowa, beczka, konstrukcja nośna – stelaż.

Smok zamocowany w otworze beczki stanowiącej opakowanie transportowe gruntownika

jest  zaopatrzony  w  filtr,  zawór  odcinający  i  przewód  łączący  wnętrze  beczki  z atmosferą.
Przewód ten służy do wyrównywania ciśnienia w miarę zużywania gruntownika. W urządzeniu
stosuje  się  pompę  zębatą  napędzaną  silnikiem elektrycznym lub,  w mniejszych typach, pompę
ręczną. Zasada pracy: pompa zasysa gruntownik z beczki i tłoczy go przewodem tłocznym do
końcówki  natryskowej,  na  wylocie  której  gruntownik  ulega  zawirowaniu  i  rozpyleniu  przez
dyszę.

Przed przystąpieniem do natrysku należy dokładnie wymieszać gruntownik w beczce,

a następnie wykręcić gwintowany korek i umocować w beczce końcówkę przewodu ssawnego
(smoka), zamknąć jego zawór i ułożyć beczkę na łożu, tak by smok znajdował się w jej
najniższym położeniu.

Rys. 11. Narzędzia pomiarowe i traserskie w robotach izolacji wodochronnych: a) rysik, b) ołówek, c)

cyrkiel, d)kątownik, e) poziomnica, f) łata murarska, g) sznur murarski, h) miary zwijane, I) miary

składane, j) waga wężowa [18]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Smok łączy się z przewodem ssawnym, a końcówkę z pompą przewodem tłocznym.

Obsługa końcówki natryskowej należy do montera, a pompa do operatora. Do obowiązków
operatora należy włączanie i wyłączanie pompy, obserwowanie ciśnienia na manometrze oraz
wymiana opróżnionych beczek.

Narzędzia do wykonywania powłok mineralnych. Powłoki mineralne przygotowywane

są podobnie jak gotowe zaprawy tynkarskie i klejowe w pojemnikach lub wiadrach murarskich.

Mieszać

należy

mieszadłem

napędzanym

wiertarką

wolnoobrotową. Nakładanie powłoki odbywa się przy użyciu
szpachelki, packi, pędzla lub agregatu z pistoletem natryskowym.

max 15º

Rys. 12. Natryskiwacz roztworu gruntującego: a) elementy konstrukcji,
b) zbiornik, c) pompa, d) końcówka natryskowa, e) rozpylacz [6, s. 235]

Rys. 13. Narzędzia do wykonywania powłok mineralnych: a) kompletne mieszadło, b) wiadra na

zaprawę i wodę, c) paca, d) szpachelka, e) kielnia, f) pędzel [opracowanie własne]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Narzędzia do wykonywania powłok bitumicznych

Technologia wykonywania powłok bitumicznych zależy od rodzaju użytego lepiku. Lepiki

do  stosowania  na  zimno  nanosimy  bezpośrednio  ręcznie  lub  mechanicznie  na  izolowane
powierzchnie.  Lepiki  do  stosowania  na  gorąco  muszą  być  wcześniej  podgrzane  i  na  gorąco
nanoszone.

Nanoszenie lepiku metodą natryskową wykonuje się przy użyciu natryskiwacza gorącego

lepiku.  Wykonuje  się  nim  gotowe  izolacje  lub  warstwy  wiążące.  Pompa  natryskiwacza  jest
napędzana  silnikiem  spalinowym  gazowym  i  propan-butanem  z butli.  W czasie  natrysku  lepik
zasysa  pompa  ze  zbiornika  i  przewodem  giętkim  tłoczy  do  końcówki  natryskowej  i  na
izolowaną  powierzchnię.  W  chwili  zamknięcia  zaworu  na  końcówce,  w  celu  przerwania
natrysku,  pompa  zaczyna  pracować  w  obiegu  zamkniętym,  a lepik  wraca  z powrotem  do
zbiornika.  Roztopiony  lepik  może  być  dostarczony  do  zbiornika  natryskiwacza  rurociągiem,

Rys. 15. Narzędzia do przygotowywania lepiku i asfaltu: a) kocioł do podgrzewania lepiku, b)
narzędzia paleniskowe, c)czerpak, d) pojemniki do noszenia lepiku, e) szczotka dekarska [6, s.230]

Rys. 14. Nakładanie powłok mineralnych: a) ręcznie przy użyciu kielni, b) metodą natryskową przy

użyciu agregatu.[16]

Rys. 16. Kotły do topienia masy asfaltowej: a) stały, b) przewoźny [14, s. 90]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 20. Narzędzia do zgrzewania papy baterią dwupalnikową i pojedynczym palnikiem [8, s. 3]

wprost z kotła do topienia lepiku, bądź z przewoźnego pojemnika lepiku. Natryskiwacze
rozgrzewają się od własnego, roztopionego lepiku.

Narzędzia do układania papy

Papy w zależności od rodzaju układane są na zimno na odpowiednio przygotowane

podłoże, lub na gorąco przez podgrzanie strony przylegania papy płomieniem palnika
gazowego.

Do obróbki cieplnej papy termozgrzewalnej służy pojedynczy palnik lub bateria

dwupalnikowa i sześciopalnikowa.

Rys. 17. Natryskiwacz gorącego lepiku: a) końcówka przewodu z
uchwytami, b) podgrzewany przewód, c) kocioł, d) grzałka, e) pompa,
konstrukcja podstawy [6, s. 237]

Rys. 19. Wałek  do dociskania papy:
a)  rura z otworami, b) zbiornik smaru,
b)  c) wałek, d) uchwyt [6, s. 232]

Rys. 18. Narzędzia do cięcia materiałów izolacyjnych:
a) nóż zwykły, b) nożyce krążkowe [6, s.229]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podczas zgrzewania rolka papy powinna być ułożona na podłożu, do którego ma być

przyklejona.  Bateria  przystawiona  na  odległość  zderzaków  w ten  sposób,  aby  płomienie
skierowane    były  jednakowo  na  papę  jak  i  na  podłoże.  Bateria  wykonuje  ruch  do  tyłu  a  za
wycofującym  się  płomieniem  rozwijana  jest  papa  z  rolki.  Rozgrzaną  papę  układa  się  na
podłożu pod własnym ciężarem bez dodatkowych nacisków.

Płynne folie to izolacje skuteczne i łatwe w wykonaniu. Na budowę dostarczane są

w pojemnikach  jako  substancja  gotowa  do  użycia.  Na  podłoże  nanosi  się  za  pomocą  pędzla
malarskiego, wałka lub urządzenia do natryskiwania.
W  przypadku  stosowania  urządzenia  natryskowego  produkt  zazwyczaj  należy  rozcieńczyć,
dodając  składnik  stosownie  do  rodzaju  folii.  Przy  podwyższonym  ciśnieniu  natryskiwania
bardzo  ważne  jest  utrzymanie  odpowiedniej  odległości  pomiędzy  dyszą  a pokrywaną
powierzchnią,  ponieważ  dzięki  temu  powstaje  warstwa  zewnętrzna  uszczelniająca  pory.
W przeciwnym przypadku niezbędna jest natychmiastowa obróbka ostateczna wałkiem.

Rys. 22. Aparatura baterii sześciopalnikowej: a) palniki, b) konstrukcja jezdna
palników, c) przewody gazowe, d) butle, e) wózek do transportu butli [6, s. 240]

Rys. 21. Układanie papy termozgrzewalnej palnikiem gazowym jednodyszowym: a) ustawienie płomienia
w relacji papa – podłoże, b) obróbka brzegów szpachelką, c) obróbka zakładów wałkiem dociskowym [8, s.2]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Konserwacja i naprawa sprzętu. Dla długiej i dobrej pracy urządzenia czy maszyny

niezbędna  jest  systematyczna  dbałość  o  nią.  Każdorazowo  przed  rozpoczęciem  pracy  należy
sprawdzić działanie urządzeń smarowniczych i usunąć zaistniałe usterki np. brak smaru, oleju,
niedrożność  przewodów  smarujących.  Złącza  śrubowe  stale  kontrolować  i  dokręcać
poluzowane nakrętki. Należy również zwracać uwagę na sprawność przekładni i ich osłon jak
również zwracać uwagę na czystość całego urządzenia.  Wszystkie elementy konstrukcji przed
montażem dokładnie sprawdzić, czy nie zostały uszkodzone na skutek użytkowania.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczenia.

1.  Jak zorganizować stanowisko do wykonywania izolacji?
2.  Jakich narzędzi użyjesz do oczyszczenia podłoża?
3.  Na czym polega gruntowanie powierzchni przed układaniem izolacji?
4.  Jakie narzędzia służą do obmiaru i trasowaniu w robotach izolacyjnych?
5.  Jakimi narzędziami i urządzeniami wykonuje się powłoki mineralne?
6.  Jakimi narzędziami i urządzeniami wykonuje się powłoki bitumiczne?
7.  Jakimi technologiami układa się izolacje z materiałów rolowych?
8.  Co decyduje o doborze narzędzi do układania izolacji z materiałów rolowych?
9.  Jakimi narzędziami nanosi się płynne folie na podłoże?
10.  Jakimi narzędziami ustawia się płomień palnika gazowego przy układaniu papy?
11.  Jak powinien być przygotowany pas papy do zgrzewania?
12.  Gdzie powinna być ustawiona butla gazowa?
13.  Jaka jest kolejność czynności przy uruchamianiu palnika gazowego?
14.  Jakie środki ostrożności należy zachować przy obsłudze urządzeń gazowych?

Rys. 23. Nanoszenie płynnej folii polimerowej: a)metodą natryskową, b) ręcznie [19]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie

Wykonaj izolację z papy termozgrzewalnej na powierzchni 0,5 m

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – zapisać plan w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  zapoznać się z dostępnymi narzędziami do wykonywania izolacji wodochronnej,
5)  zapoznać się z dostępnymi materiałami,
6)  wyodrębnić i oddzielić materiały i narzędzia spośród innych,
7)  przygotować narzędzia i materiał do gruntowania,
8)  zagruntować powierzchnię pod wykonanie ćwiczenia – 0,5 m

9)  przygotować narzędzia do obróbki i przyklejania papy,
10)  przygotować papę termozgrzewalną i odciąć z rolki o szerokości 1 m pas 0,5 m,
11)  uruchomić palnik gazowy,
12)  przykleić próbkę papy do podkładu,
13)  zgasić płomień i zabezpieczyć butlę gazową,
14)  oczyścić i złożyć narzędzia,
15)  sporządzić w zeszycie notatkę z realizacji ćwiczenia,
16)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
17)  zaprezentować efekty swojej pracy,
18)  dokonać samooceny pracy,
19)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stół warsztatowy,

−

materiały izolacyjne,

papa zwykła i termozgrzewalna,

folia izolacyjna,

membrana kubełkowa,

emulsja asfaltowa,

lepik asfaltowy,

−

urządzenia i narzędzia:

gaśnica,

poziomnica,

pędzel malarski,

rysik,

kątownik,

szczotka dekarska i szczotka do zamiatania,

szpachelka,

przymiar zwijany,

liniał,

cyrkiel,

nóż do cięcia papy,

palnik i butla gazowa,

kielnia i packa,

−

literatura.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj na powierzchni ściany izolację wodochronną z zaprawy wodoszczelnej na

powierzchni.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  zgromadzić potrzebne narzędzia,
5)  oczyścić podłoże z nierówności i kurzu na powierzchni 1 m

6)  nawilżyć podłoże,
7)  przygotować odpowiednią ilość zaprawy do nanoszenia packą,
8)  nanieść zaprawę packą na połowę przygotowanej powierzchni podłoża,
9)  przygotować  zaprawę  do  nanoszenia  pędzlem  malarskim  (wskazane  przygotowanie  całej

ilości do nakładania packą, a następnie połowę rozrzedzić do nanoszenia pędzlem),

10)  nanieść zaprawę pędzlem na resztę przygotowanej powierzchni podłoża,
11)  oczyścić i złożyć narzędzia,
12)  zabezpieczyć pozostałe materiały,
13)  sporządzić w zeszycie notatkę z realizacji ćwiczenia,
14)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia – porównać wykonane powierzchnie,
15)  zaprezentować efekty swojej pracy,
16)  dokonać samooceny pracy,
17)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

podłoże do wykonywania izolacji wodochronnej,

−

narzędzia do oczyszczania podłoża: szczotka, szpachelka,

−

pojemniki na wodę i zaprawę,

−

zaprawa mineralna,

−

wiertarka z mieszadłem,

−

narzędzia do nanoszenia powłoki: packa i pędzel malarski.

4.4.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

1) wskazać narzędzia pomiarowe i traserskie?

¨ ¨

2) posługiwać się narzędziami pomiarowymi?

¨ ¨

3) rozpoznawać narzędzia do wykonywania zapraw wodoszczelnych?

¨ ¨

4) rozpoznać narzędzia do obróbki lepiku?

¨ ¨

5) rozpoznać narzędzia do układania papy?

¨ ¨

6) rozpoznać narzędzia do wykonywania izolacji z tworzyw sztucznych?

¨ ¨

7) przygotować stanowisko do wykonywania izolacji z lepiku?

¨ ¨

8) przygotować stanowisko do wykonywania izolacji z papy na zimno?

¨ ¨

9) przygotować stanowisko do wykonywania izolacji z papy termozgrzewalnej?

¨ ¨

10) posługiwać się palnikiem gazowym do nagrzewania papy?

¨ ¨

11) opisać zasadę działania natryskiwacza roztworu gruntującego?

¨ ¨

12) opisać zasadę działania natryskiwacza gorącego lepiku?

¨ ¨

13) dokonać odpowiedniej konserwacji narzędzi i urządzeń?

¨ ¨

14) zorganizować miejsce pracy zgodnie z przepisami bhp i ppoż.?

¨ ¨

15) omówić zasady działania urządzeń do wykonywania izolacji wodochronnych?

¨ ¨

16) opisać zasady składowania narzędzi i sprzętu na stanowisku pracy?

¨ ¨

17) wykonać czyszczenie i konserwację narzędzi i sprzętu?

¨ ¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Transport i składowanie materiałów izolacyjnych

4.5.1.

Materiał nauczania

Transport materiałów w zależności od miejsca działania dzieli się na zewnętrzny

i wewnętrzny.

Transport zewnętrzny na dużą odległość. To dowóz materiałów z wytwórni lub hurtowni do
magazynu budowy. Transport ten odbywa się koleją, samochodami lub przyczepami
ciągnikowymi.

Transport wewnętrzny (czyli bliski). To dowóz materiałów z magazynu budowy do miejsca
ich wbudowania.

W zależności od kierunku ruchu transport wewnętrzny może być poziomy lub pionowy;

czasem wyróżnia się jeszcze transport ukośny, który odbywa się równocześnie w poziomie
i w pionie, oraz technologiczny - czyli nierozłącznie związany z technologią wbudowywania
materiału.

Transport należy organizować tak, aby przebiegał po najkrótszych drogach, w miarę

możliwości  bez  skrzyżowań  hamujących  ruch.  Transport  wewnętrzny  jest  bardzo
pracochłonny. Koszt transportu w niektórych robotach dochodzi do 60% całego kosztu robót.
Aby  ułatwić  przeładunki  oraz  zmniejszyć  liczbę  uszkodzeń,  stosuje  się  pakietyzację  lub
konteneryzację  przewozu.  Materiał  już  w  wytwórni  układa  się  w  specjalnych  koszach,
skrzyniach, kontenerach lub pojemnikach.

Transport wewnętrzny poziomy odbywa się na wózkach od prostych ciągnionych lub

pchanych, aż po wózki napędzane silnikiem spalinowym lub elektrycznym.

Wózek jednokołowy to taczka ze skrzynią lub platformą, służy do transportu materiałów

sypkich lub płynnych.

Wózek dwukołowy platformowy służy do przewozu większych elementów np.: blacha,

beczki z lepikiem, elementy konstrukcyjne. Do przewozu materiałów na większe odległości
po równej nawierzchni służą wózki akumulatorowe i spalinowe.

Materiały płynne

Mogą być transportowane w szczelnie zamkniętych blaszanych bębnach. Do przewozu

bębny  należy  układać  w  dwóch  warstwach,  żeby  tworzyły  zwartą  całość,  zabezpieczoną
dodatkowo  listwami  przed  ewentualnym  przesunięciem  i uszkodzeniem.  Pakietowane  bębny
należy  ustawiać  na  paletach  o  odpowiednim  wymiarze.  Ładunek  na  palecie  powinien  być
chroniony przed przesuwaniem się i uszkodzeniem.

Rys. 24. Wózki transportowe ręczne: a) jednokołowy z platformą, b) dwukołowy platformowy
[rys. aut.]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Najprostszym mechanizmem zwiększającym udźwig krążków jest wciągarka kozłowa

Kręcąc korbami, poprzez przekładnię obracamy bęben, na który nawija się lina podnosząca
ciężar. Wciągarka kozłowa jest wyposażona w zapadkę, która chroni wciągarkę przed ruchem
wstecznym korby i umożliwia zatrzymanie ciężaru na dowolnej wysokości.

Do podnoszenia jeszcze większych ciężarów, służy wciągarka napędzana mechanicznie,

jednak może ją uruchamiać tylko przeszkolony i uprawniony do tego pracownik.

Najbardziej rozpowszechnionymi u nas podnośnikami są wyciągi. Obecnie w Polsce są

stosowane dwa rodzaje wyciągów: masztowe i towarowo-osobowe.

Rys. 27. Wciągarka kozłowa: a) bęben, b)
zapadka, c) przekładnia zębata, d) korba
[7, s. 192]

Rys. 28. Wciągarka o napędzie mechanicznym:
a) podstawa, b) silnik, c)hamulec, d) bęben
linowy, e) osłona przekładni zębatej [7, s. 192]

Rys. 26. Krążki: a) stały, b) ruchomy, c) zblocze hakowe [7, s. 192]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyciąg masztowy

Składa się z masztu (na ogół o konstrukcji kratowej), wózka dwukołowego trwale

połączonego  z  masztem,  wciągarki  i  platformy  podnoszonej  i  opuszczanej  wzdłuż  masztu  za
pomocą  liny  przerzuconej  przez  zblocze  na  wierzchołku  masztu  i nawijanej  przez  wciągarkę.
Platformę  można  obracać  w  płaszczyźnie  poziomej  o  kąt  90°,  co  pozwala  na  bezpieczny
załadunek i wyładunek pomostu.

Przy budynkach o większej wysokości stosuje się wyciągi towarowo-osobowe.

Podstawowym  elementem  tego  wyciągu  jest  maszt,  na  którym  umocowane  są  prowadnice
kabiny  i  pomostu.  Maszt  jest  usztywniony  za  pomocą  kotew  rurowych  łączących  go  ze
ścianami. Maszt ma konstrukcję kratową i jest wykonany ze stali. Pozostałe elementy to kabina
i obudowa podstawy masztu. mechanizm napędowy masztu składa się z silnika elektrycznego ,
hamulca  elektromagnetycznego,  oraz  przekładni  ślimakowej  i  zębatki  na  maszcie  po  której
kabina  przesuwa  się.  Ta  konstrukcja  wyeliminowała  użycie  liny.  Wyciągami  tymi  można
podnosić materiały i ludzi na wysokość do 150 m.

Poza wymienionymi środkami transportu pionowego często używa się żurawi

samochodowych, oraz na większych budowach żurawi wieżowych poruszających się po
specjalnych torowiskach.

Składowanie materiałów

Do wykonania izolacji wodochronnych powinno odbywać się tylko w miejscach do tego

przeznaczonych.

Stosy składowanych materiałów powinny być oddalone nie mniej niż:

Rys. 29. Wyciągi budowlane: a) masztowy, b) towarowo-osobowy [7, s.194]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

0,75 m od ogrodzeń i zabudowań,

1,50 m od zewnętrznej główki szyny kolejowej,

5,00 m od stałego stanowiska pracy.

Między stosami i pryzmami lub pojedynczymi elementami należy pozostawić przejścia

o szerokości co najmniej 1,0 m oraz przejazdy w zależności od gabarytu stosowanych środków
transportu.

Materiały workowane

Powinny być układane krzyżowo i nie przekraczać dziesięciu warstw. Wyciąganie

materiałów z dolnych warstw stosu oraz podkopywanie zwałów materiałów sypkich jest
niedozwolone.

Papę smołową i asfaltową

Przechowuje się w miejscach suchych, przewiewnych, zabezpieczonych przed działaniami

atmosferycznymi,  szczególnie  przed  nadmiernym  działaniem  promieni  słonecznych  wysoką
temperaturą  (nagrzewaniem).  Na  pomieszczenia  składowe  nadają  się  szopy  o  niezbyt
nagrzewającym się dachu. Rolki papy należy układać na wyrównanym i utwardzonym podłożu
magazynowym  w  pozycji  stojącej  lub  leżącej,  w zależności  od  rodzaju  papy.  Na  stojąco
składuje się papę smołową i asfaltową na osnowie z tektury oraz papę asfaltową na osnowie z
welonu z włókien szklanych.

Papę asfaltową na osnowie z welonu z włókien szklanych należy magazynować w jednej

warstwie, w grupach zawierających nie więcej niż dwieście rolek papy. Odległość między
grupami powinna wynosić 50-70 cm.

Poziomo magazynuje się rolki papy na osnowie z tkanin technicznych i z włókniny

przeszywanej. Papę na osnowie z tkanin technicznych można układać w jednej lub dwóch
warstwach, przy czym rolki w warstwach powinny być ułożone równolegle.

Papę na osnowie z włókniny przeszywanej można układać w nie więcej niż czterech

warstwach z zachowaniem równoległości rolek i temperatury większej niż 5°C.

Folię dachową z PVC

Należy przechowywać w krytych magazynach w temperaturze -10-25°C. Rolki folii

układa się na równym, twardym podłożu w nie więcej niż trzech warstwach.

Bitumy, asfalt, smoła, lepik

Są dostarczane przeważnie w bębnach blaszanych po 150-200 kg i nie trzeba specjalnych

warunków  do  ich  przechowywania.  Można  je  składować  na  otwartej  przestrzeni,  a  latem  —
w miejscach  ocienionych.  Lepiku  bitumicznego  używanego  na  zimno  (w  stanie  płynnym)  nie
należy  przetrzymywać  zbyt  długo  w  wysokiej  temperaturze,  ze  względu  na  utlenianie  się
olejów pochodzenia ponaftowego.

Bębny z bitumami powinny być ustawiane otworem do góry bez względu na twardość

lub gęstość przechowywanego materiału.

Smołę trzymaną w cysternach kolejowych najkorzystniej jest zlewać bezpośrednio

z cystern do beczek metalowych. Wszystkie ww. materiały, a zwłaszcza lepiki upłynniane,
których rozpuszczalniki (benzol, benzyna) są wybuchowe, należy magazynować
z zachowaniem szczególnej ostrożności przeciwpożarowej.

Rozpuszczalniki łatwopalne

Benzyna

lakowa,

alkohol

etylowy,

rozpuszczalniki

węglopochodne)

w czasie

magazynowania trzeba starannie zabezpieczyć przeciwpożarowo. Pomieszczenia magazynowe

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

powinny być suche, a temperatura w granicach 10÷20°C. Większe wahania temperatury mogą
wpłynąć  ujemnie  na  jakość  wyrobów  (gęstnienie).  Dopuszczalne  jest  tylko  ogrzewanie
centralne  (wodne  lub  parowe).  Instalacja  oświetleniowa  musi  odpowiadać  ściśle  przepisom
przeciwpożarowym, np. przewody elektryczne powinny być umieszczone w rurkach stalowych
lub  pod  tynkiem,  żarówki  —  w  podwójnych  kloszach  hermetycznych,  a wyłączniki  —  na
zewnątrz pomieszczenia magazynowego.
Ponieważ  pary  rozpuszczalników  są  cięższe  od  powietrza,  więc  w  podłodze  wykonuje  się
powietrzne kanały wyciągowe.

Magazyn powinien być wyposażony w dostateczną liczbę gaśnic pianowych lub

z dwutlenkiem  węgla  oraz  piasek,  gdyż  płonących  klejów,  rozpuszczalników  słynnych
wyrobów  lakierniczych  nie  wolno  gasić  wodą.  Do  magazynów  nie  wolno  wchodzić
z zapalonymi lampami, świecami, papierosami itp. Ponieważ mieszaniny par rozpuszczalników,
a powietrzem  tworzą  przy  pewnym  krytycznym  stężeniu  mieszaniny  wybuchowe,  więc
pomieszczenia  magazynowe  trzeba  dokładnie  wietrzyć.  Wyroby  płynne  w puszkach
i kanistrach  ustawia  się  warstwami  na  półkach  lub  na  podłodze  na  podkładach  z desek,
układając w piramidy oddzielnie według rodzaju, kolorów oraz wielkości opakowania.

Na jakość wyrobów płynnych szkodliwie działa bezpośrednie naświetlenie słoneczne

pojemników i gwałtowne zmiany temperatury otoczenia (powodujące zjawisko zwane
poceniem się puszek).

4.5.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co to jest transport?
2.  Co to jest transport wewnętrzny i zewnętrzny?
3.  Co to jest transport pionowy i poziomy?
4.  Jakie są powszechne środki transportu?
5.  Co to jest krążek – blok?
6.  Do czego służy zblocze hakowe?
7.  Jaki napęd posiada wciągarka kozłowa?
8.  Jakie zasady obowiązują przy transporcie materiałów rolowych?
9.  Na co narażona jest papa podczas transportu?
10.  Jakie rodzaje pap przewozi się w pozycji leżącej?
11.  O czym mówią przepisy składowania i magazynowania materiałów?
12.  Jakie  czynniki  decydują  o  pogorszeniu  się  właściwości  materiałów  izolacyjnych  podczas

magazynowania?

13.  Jak przechowywać należy papę smołową i asfaltową?
14.  Jaką temperaturę należy zapewnić magazynowanej folii dachowej?
15.  Jakie są wymagania przechowywania rozpuszczalników?
16.  W  jakim  celu  w  podłodze  –  gdzie  przechowuje  się  rozpuszczalniki  -  wykonuje  się

powietrzne kanały?

17. Jakie środki bezpieczeństwa powinny być zapewnione w magazynie?
18. Czym nie wolno gasić płonących klejów, rozpuszczalników i wyrobów lakierniczych?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dostarcz 10 rolek papy i 5 pojemników dwudziestokilogramowych lepiku na stanowisko

pracy odległe o 50 m od składu materiałów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania zadania - zapisać plan w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  przygotować materiały do transportu,
5)  zapoznać się z instrukcją producenta papy i lepiku,
6)  ocenić stan drogi transportu materiałów,
7)  zapoznać się z ciężarem materiałów,
8)  dobrać środki transportu,
9)  przewieźć papę w pozycji zgodnej z instrukcją,
10)  złożyć papę na odpowiednim miejscu i podłożu,
11)  zabezpieczyć papę przed przemieszczaniem się,
12)  przewieźć lepik i złożyć w odstępie od papy umożliwiającym swobodny dostęp,
13)  oczyścić i odstawić na miejsce środki transportu,
14)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
15)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
16)  zaprezentować efekty swojej pracy,
17)  dokonać samooceny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

materiały: rolki papy, lepik w pojemnikach 20kg,

−

instrukcje producenta materiałów,

−

palety magazynowe,

−

wózek jednokołowy,

−

wózek dwukołowy,

−

literatura.

Ćwiczenie 2

Ustal powierzchnię magazynu dla przechowania niżej wymienionych materiałów

izolacyjnych:

−

papa asfaltowa podkładowa – 360 rolek,

−

papa asfaltowa wierzchniego krycia – 480 rolek,

−

lepik w beczkach 200 kg. – 16 szt.,

Uwaga: wszystkie materiały są dostarczane na paletach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania zadania - zapisać plan w zeszycie,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  ustalić po ile sztuk pakowana jest papa na palecie,
5)  ustalić jaka jest powierzchnia beczki i palety,
6)  obliczyć ilość palet papy podkładowej i wierzchniego krycia,
7)  obliczyć całkowite pole powierzchni palet z papą oraz beczek z lepikiem,
8)  obliczyć powierzchnię jaką zajmą wszystkie materiały izolacyjne,
9)  sporządzić notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia w zeszycie,
10)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
11)  zaprezentować efekty swojej pracy,
12)  dokonać samooceny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

katalogi materiałów izolacyjnych,

−

kalkulator.

4.5.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

1) sformułować definicję transportu?

¨ ¨

2) dokonać klasyfikacji i wskazać środki transportu?

¨ ¨

3) określić środki transportu pionowego i poziomego?

¨ ¨

4) opisać zasadę działania krążka stałego i ruchomego?

¨ ¨

5) opisać zasady konstruowania urządzeń transportu pionowego?

¨ ¨

6) opisać zasadę działania wciągarki o napędzie ręcznym i mechanicznym?

¨ ¨

7) określić zasady transportu materiałów sypkich i płynnych i rolowych?

¨ ¨

8) określić zasady bhp podczas transportu materiałów izolacyjnych?

¨ ¨

9) omówić zasady składowania i magazynowania materiałów izolacyjnych?

¨ ¨

10) określić szczególne wymagania dotyczące przechowywania rozpuszczalników? ¨ ¨
11) omówić zasady przygotowania magazynu do przechowywania materiałów

izolacyjnych?

¨ ¨

12) omówić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas magazynowania

materiałów izolacyjnych?

¨ ¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 22 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5.  Test  składa  się  z  zadań  reprezentujących  dwa  poziomy  wymagań:  podstawowy  (P)

i ponadpodstawowy (PP).

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X lub wpisując prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy błędną
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Dwuskładnikowe zaprawy uszczelniające to produkty

a)  asfaltowe.
b)  mineralne.
c)  smołowe.
d)  z tworzyw sztucznych.

2. Obsługa końcówki natryskowej natryskiwacza roztworu gruntującego należy do

a)  operatora.
b)  montera.
c)  mechanika.
d)  każdego robotnika wykwalifikowanego.

3. Baterię sześciopalnikową w czasie zgrzewania prowadzi się:

a)  do przodu.
b)  do tyłu.
c)  bokiem.
d)  ruchem zygzakowatym.

4. Czerpak to narzędzie służące do

a)  nalewania smoły do kotła.
b)  rozprowadzania smoły na powierzchnię.
c)  nabierania smoły z kotła.
d)  odmierzania emulsji gruntującej.

5. Materiały rolowe i lepiki powinny być przechowywane w temperaturze

a) 10ºC.
b) 15ºC.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

c) 20ºC.
d) 25ºC.

6. Podany obok wzór określa

a)  przesiąkliwość.
b)  siłę zrywającą.
c)  wilgotność.
d)  współczynnik wydłużenia.

7. Materiał występujący w konsystencji półciekłej - P i ciastowatej - G to

a)  asfaltowa pasta emulsyjna.
b)  emulsja asfaltowa.
c)  kit asfaltowy.
d)  lepik asfaltowy.

8. Materiały zawierające tylko 15% asfaltu to

a)  masy asfaltowe.
b)  pasty emulsyjne.
c)  roztwory asfaltowe.
d)  zaprawy asfaltowe.

9. Abizol KF to

a)  kit asfaltowy.
b)  masa asfaltowa.
c)  roztwór asfaltowy.
d)  zaprawa asfaltowa.

10. Środki antyadhezyjne służą do

a)  zwiększenia elastyczności materiałów.
b)  zmniejszenia elastyczności materiałów.
c)  zwiększenia przyczepności materiałów.
d)  zmniejszenia przyczepności materiałów.

11. Wilgotność podkładu do gruntowania nie powinna przekraczać

a)  5%.
b)  10%.
c)  15%.
d)  20%.

12. Folie izolacyjne to materiały na bazie

a)  asfaltu.
b)  smoły.
c)  tektury.
d)  tworzywa sztucznego.

13. Waga wężowa to narzędzie służące do

a)  pomiaru poziomu.
b)  ważenia materiałów sypkich.
c)  ważenia materiałów płynnych.
d)  pomiaru nierówności powierzchni.

100

−

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14. W postaci rękawa produkowane są

a)  papy na osnowie tektury.
b)  membrany samoprzylepne.
c)  membrany kubełkowe.
d)  folie polietylenowe.

15. 0,5 Mapa w czasie 10 minut to parametr izolacji wodochronnej oznaczający

a) giętkość.
b) przesiąkliwość.
c) wydłużenie względne.
d) wartość siły zrywającej.

16. Jeden z gatunków papy asfaltowej na welonie szklanym oznaczany jest symbolem

P/100/1200. Liczba 100 oznacza
a)  gramaturę asfaltu.
b)  gramaturę welonu szklanego.
c)  szerokość rolki w centymetrach.
d)  temperaturę mięknienia w

17. Wodoszczelność jednoskładnikowych zapraw uszczelniających mierzona w metrach słupa

wody wynosi
a)  50.
b)  100.
c)  150.
d)  200.

18. Penetrometr to urządzenie służące do pomiaru

a) twardości.
b) ciągliwości.
c) konsystencji.
d) temperatury mięknienia.

19. Złącze hakowe to mechanizm

a) krążka stałego.
b) krążka ruchomego.
c) wciągarki ręcznej.
d) wciągarki mechanicznej.

20. Nośność podłoża gruntowego w miejscu ustawienia rusztowania powinna być nie mniejsza

niż
a)  0,1 MPa.
b)  0,4 MPa.
c)  0,7 MPa.
d)  1,0 MPa.

21. Rusztowanie typu Warszawa kotwione może być stosowane do wysokości

a) 5 m.
b) 10 m.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do wykonywania izolacji
wodochronnych

Zakreśl znakiem X poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1.  Czasopismo: Polskie składy budowlane. 3/2004
2.  Danilecki W., Mączyński M.: Izolacje przeciwwilgociowe. Arkady, Warszawa 1975
3.  Katalog produktów firmy Atlas. Wydanie 3/002
4.  Kisilewicz  B.,  Królak  E.,  Pieniążek  Z.:  Izolacje  wodochronne  w budownictwie.

Politechnika Krakowska, Kraków 1999

5. Lenkiewicz Z., Michnowski B.: O materiałach budowlanych. WSiP, Warszawa 2002
6. Martinek W., Michnowski W.: Dekarstwo i blacharstwo budowlane. WSiP,

Warszawa 1999

7.  Martinek W., Szymański E.: Murarstwo i tynkarstwo. WSiP Warszawa 1999
8.  Polskie składy budowlane: dwumiesięcznik nr 3. (21) 2004
9.  Praca  zbiorowa:  Budownictwo  ogólne  T.  1.3.  Warunki  techniczne  wykonania  i  odbioru

robót budowlano – montażowych. Arkady, Warszawa 1990

10.  Praca zbiorowa: Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 1996
11.  Praca zbiorowa: Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2005
12.  Rojek Z., Gudaj A.: Wykonywanie izolacji przeciwwodnych. Arkady, Warszawa 1980
13.  Szymański E.: Materiały budowlane. WSiP, 2003
14.  Wolski Z.: Roboty podłogowe i okładzinowe. WSiP Warszawa 1998
15.  www.bank.muratorplus.pl.
16.  www.e.izolacje.pl.
17.  www.isoglass.pl.
18.  www.kaem.pl.
19.  www.muratorplus.pl.
20.  Żenczykowski W.: Budownictwo ogólne T. 3.1. Arkady, Warszawa 1987
21.  Żenczykowski  W.:  Budownictwo  ogólne  T.  3.1.  Problemy  fizyki  budowlanej  i  izolacje.

Arkady, Warszawa 1987

WYKAZ NORM

BN-79/6751-02 Materiały izolacji przeciwwilgociowej.

BN-88/6751-03 Papa asfaltowa na welonie z włókien szklanych.

PN-58/C-96177 Przetwory naftowe. Lepik asfaltowy bez wypełniaczy stosowany na gorąco.
PN-63/B-24626 Lepik smołowy stosowany na gorąco.
PN-74/B-24620 Lepik asfaltowy stosowany na zimno.
PN-74/B-24622 Roztwór asfaltowy do gruntowania.
PN-74/B-30175 Kit asfaltowy uszczelniający.
PN-77/B-27604 Materiały izolacji przeciwwilgociowej.
PN-79/B-27617 Papa asfaltowa (na tekturze).
PN-80/B-10240 Pokrycia dachowe z papy i powłok asfaltowych.
PN-89/B-27617 Papa asfaltowa na tekturze budowlanej.
PN-90/B-04615 Papy asfaltowe i smołowe.
PN-91/B-27618 Papa asfaltowa zgrzewalna na osnowie zdwojonej przeszywanej z tkaniny
szklanej i welonu szklanego.
PN-92/B-27619 Papa asfaltowa na folii lub taśmie aluminiowej.
PN-B-27617/A1:1997 Papa asfaltowa na tekturze budowlanej (Zmiana A1).