plik

■

bardziej zaostrzone regulacje

flesz księgowy

Podstawa prawna

roczne raporty za ubiegły rok

kwiecień

RACHUNKOWOŚĆ

i AUDYT

prenumerata

gazetaprawna.pl

dr Andre Helin
prezes BDO

Rada Unii Europejskiej na ostatnim posiedzeniu

14 kwietnia br. formalnie zaakceptowała zno-

welizowane przepisy wspólnotowe dotyczące

rewizji fi nansowej. Nowe przepisy związane

są z działalnością biegłych rewidentów i ba-

daniem sprawozdań fi nansowych. Wprowadzą

one zwłaszcza bardziej zaostrzone regulacje

dla biegłych rewidentów i fi rm audytorskich,

badających jednostki zainteresowania publicz-

nego (dalej: JZP). W Polsce pojęcie to wyjaśnia

art. 2 pkt. 4 ustawy z 7 maja 2009 r. o biegłych

rewidentach i ich samorządzie, podmiotach

uprawnionych do badania sprawozdań fi nan-

sowych oraz o nadzorze publicznym (Dz.U. nr

77 poz. 649 ze zm.).

Na przyjęty pakiet legislacyjny składają się:

■

dyrektywa zmieniająca dyrektywę 2006/43/

WE w sprawie ustawowych badań rocznych

sprawozdań fi nansowych i skonsolidowanych

sprawozdań fi nansowych oraz

■

rozporządzenie w sprawie szczegółowych

wymogów dotyczących ustawowych badań

sprawozdań fi nansowych jednostek intere-

su publicznego.

Publikacja tych regulacji w Dzienniku Urzę-

dowym UE powinna nastąpić w nadchodzących

tygodniach. Postanowienia dyrektywy będą wy-

magały wdrożenia do prawa krajowego – termin

graniczny na dostosowanie to dwa lata od ich

wejścia w życie. W przypadku rozporządzenia

obowiązek jego stosowania nastąpi również

po upływie dwóch lat od jego wejścia w życie.

Kluczowa rola

Zmiany w przepisach o audycie mają na celu

m.in. wzmocnienie niezależności biegłych re-

widentów i fi rm audytorskich, poprawę jakości

badań sprawozdań fi nansowych przeprowa-

dzanych w UE oraz wzmocnienie nadzoru pu-

blicznego nad wykonywaniem zawodu biegłego

rewidenta i działalnością fi rm audytorskich.

Przyjęty pakiet zmian wprowadzi bardziej za-

ostrzone regulacje dla biegłych rewidentów

i fi rm audytorskich badających jednostki za-

interesowania publicznego.

Nowy plan działań

Wśród przykładowych zmian, które będą nio-

sły ze sobą znowelizowane przepisy, można

wskazać:

■

zakaz świadczenia określonych usług na

rzecz badanej JZP (czyli czarna lista),

■

limit na wynagrodzenie za świadczenie do-

zwolonych usług innych niż badanie na rzecz

badanej JZP,

■

wzmocnienie roli komitetu audytu w JZP

przez zwiększenie jego udziału w procesie

wyboru fi rmy audytorskiej mającej przepro-

wadzić badanie, jak również w samym proce-

sie badania sprawozdania fi nansowego JZP,

■

rozszerzenie zakresu informacji przedstawia-

nych w opinii z badania (zarówno w przypad-

ku badania JZP, jak i pozostałych jednostek),

■

wprowadzenie obowiązku sporządzania do-

datkowego raportu z badania przeznaczone-

go dla komitetu audytu w badanej JZP,

■

określenie minimalnych wymogów w za-

kresie zasad wewnętrznej organizacji fi rmy

audytorskiej,

■

zakaz udziału osób wykonujących zawód bie-

głego rewidenta (praktyków) w zarządzaniu

organem nadzoru publicznego,

■

obowiązkową rotację fi rmy audytorskiej ba-

dającej JZP (obok obowiązującego w tej chwili

wymogu zmiany kluczowego biegłego re-

widenta),

■

istotne zawężenie zakresu zadań organu

nadzoru publicznego, jakie będzie można

delegować na samorząd zawodowy biegłych

rewidentów.

Warto przypomnieć, że propozycja pa-

kietu legislacyjnego zmieniającego dotych-

czasowe przepisy unijne o audycie została

przedstawiona przez Komisję Europejską

30 listopada 2011 r. jako jeden z elementów

szerokiej reformy regulacyjnej w różnych

dziedzinach sektora finansowego w reak-

cji na globalny kryzys finansowy w latach

2008–2009, zmierzającej do przywrócenia

zaufania do rynków i instytucji finanso-

wych oraz wzmocnienia stabilności sys-

temu finansowego.

Proponowane zmiany mają w wielu przy-

padkach charakter ramowych, dając krajom

członkowskim możliwość uściśleń. Projekt

zmian został skrytykowany przez organiza-

cje zawodowe obawiające się, że rozwiązania

ramowe zostaną różnie zaimplementowane

w poszczególnych krajach członkowskich, co

może naruszyć zasadę wolnej konkurencji

wśród krajów należących do Wspólnoty Euro-

pejskiej. Podobne obawy wyraziła Międzyna-

rodowa Federacja Biegłych Rewidentów IFAC.

Biegli zostaną objęci

szczególnym nadzorem

Wkrótce zostaną wprowadzone

bardziej zaostrzone regulacje

dla biegłych

rewidentów i fi rm audytorskich badających jednostki zainteresowania publicznego

Obowiązki

do końca

miesiąca

Sprawozdanie

30 kwietnia mija termin dla dysponentów

części budżetowej na przekazanie łącznego

sprawozdania fi nansowego za rok ubiegły

do Ministerstwa Finansów.

PFRON

Z końcem tego miesiąca upływa termin prze-

kazania do Państwowego Funduszu Rehabi-

litacji Osób Niepełnosprawnych sprawozda-

nia fi nansowego za 2013 rok lub oświadczenia

o braku obowiązku jego sporządzania przez

pracodawców, którzy korzystali z dofi nanso-

wania na niepełnosprawnych.

Zamknięcie i otwarcie ksiąg

Ostateczne zamknięcie i otwarcie ksiąg ra-

chunkowych jednostki (jednostek budżeto-

wych i samorządowych zakładów budżeto-

wych) i placówki (jednostek budżetowych

mających siedzibę poza granicami Polski)

kontynuującej działalność powinno nastąpić

do 30 kwietnia roku następnego, a w jednost-

kach, których sprawozdanie fi nansowe pod-

lega zatwierdzeniu – w ciągu 15 dni od dnia

zatwierdzenia sprawozdania fi nansowego za

rok obrotowy. Ewentualna konieczność za-

twierdzenia sprawozdania fi nansowego tych

jednostek może wynikać ze statutu, ponieważ

organem zatwierdzającym jest organ, który

zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepi-

sami prawa (nie ma takiego przepisu), statu-

tem, umową lub na mocy prawa własności jest

uprawniony do zatwierdzania sprawozdania

fi nansowego jednostki.

Oprac.

Łatwiej złożyć PIT

W środę (30 kwietnia) mija termin skła-

dania rozliczeń podatkowych za 2013 rok.

Administracja podatkowa wychodząc na-

przeciw oczekiwaniom podatników, czeka

na nich w centrach handlowych we wszyst-

kich regionach kraju. Pracownicy fi skusa na

miejscu pomogą wypełnić e-zeznanie i od

razu wysłać je przez internet bezpośrednio

do urzędu skarbowego. Wystarczy zabrać

ze sobą PIT-11, który otrzymaliśmy od pra-

codawców, ewentualnie inne dokumenty

świadczące o uzyskanych przez nas w 2013

roku dochodach. Aby skorzystać z ulg, trzeba

zabrać potwierdzenie dokonania wydatków,

które chcemy odliczyć. Ważne jest posiadanie

przy sobie zeszłorocznego PIT (z dochodami

za 2012 rok). Będzie on potrzebny do identyfi -

kacji tożsamości w systemie komputerowym

Ministerstwa Finansów. Uwaga! Urzędnicy

nie będą przyjmować zeznań podatkowych

PIT w formie papierowej!

Powstaje Krajowy

Punkt Kontaktowy

Od 30 kwietnia zaczną obowiązywać regu-

lacje ustawy z 14 marca 2014 r. o zmianie

ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz

niektórych innych ustaw. Jej celem jest za-

pewnienie przekazywania do innych państw

UE zapytań i informacji oraz uzyskiwania od

tych państw, a następnie przekazywania kra-

jowym podmiotom danych rejestracyjnych

pojazdów oraz właścicieli lub posiadaczy po-

jazdów, w przypadku popełnienia naruszeń

związanych z bezpieczeństwem ruchu dro-

gowego podczas kierowania tymi pojazdami.

W związku z tym ustawa przewiduje utworze-

nie Krajowego Punktu Kontaktowego (KPK),

którego zadaniem będzie wymiana informacji

z krajowymi punktami kontaktowymi innych

państw UE. Podmiotami uprawnionymi do

uzyskiwania informacji za pośrednictwem

KPK będą m.in. organy Służby Celnej i Straż

Graniczna, w zakresie swoich kompetencji.

Oprac.

Podatnicy PIT muszą przesłać fi skusowi

swoje sprawozdania fi nansowe

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

Już niewiele czasu, bo do końca miesiąca, zo-

stało osobom fi zycznym na złożenie zeznania

podatkowego, a wraz z nim sprawozdania fi -

nansowego za 2013 r. W ich przypadku nie ma

obowiązku składania urzędom skarbowym opi-

nii i raportu biegłego rewidenta, nawet wtedy

gdy sprawozdanie fi nansowe było badane przez

audytora. Nie dotyczy to rzecz jasna podatni-

ków CIT, którzy mają obowiązek przekazania

sprawozdań do urzędu skarbowego w ciągu

dziesięciu dni od daty ich zatwierdzenia.

A zatwierdzenie sprawozdania fi nansowego

zarówno w przypadku podatników PIT, jak i CIT

dokonuje się nie później niż w ciągu sześciu

miesięcy od dnia bilansowego. Gdy rok obro-

towy pokrywa się z kalendarzowym, należy to

uczynić do 30 czerwca. Oznacza to, że ostatnim

dniem na złożenie sprawozdania fi nansowego

do urzędu skarbowego przez podatnika podat-

ku od osób prawnych jest 10 lipca.

Obecnie urzędy skarbowe nie mogą ukarać po-

datnika za niezłożenie sprawozdania do urzędu

skarbowego. Takiej możliwości nie przewiduje

ustawa z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skar-

bowy (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 186 ze zm.). Organ

podatkowy może jedynie wezwać zobowiąza-

nego do złożenia stosownych dokumentów. Nie

można w tym przypadku zastosować ani art. 56

par. 4, ani art. 80 kodeksu karnego skarbowego.

W pierwszym przypadku sankcja dotyczy nieskła-

dania w terminie deklaracji lub oświadczenia,

a w drugim zaniedbania w zakresie informacji

podatkowej. Tymczasem sprawozdania fi nan-

sowego nie można uznać ani za deklarację, ani

za oświadczenie, ani za informację podatkową.

Jednak taki stan prawny ma się zmienić od

1 stycznia 2015 r. Rząd przyjął projekt (ustawy

o zmianie ustawy o podatku dochodowym od

osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym

od osób fi zycznych oraz o zmianie niektórych

innych ustaw), zgodnie z którym do kodeksu

karnego skarbowego zostanie wprowadzony

art. 80b. Projektowany przepis przewiduje, że

„kto, wbrew obowiązkowi, nie przekaże w ter-

minie właściwemu organowi podatkowemu

sprawozdania fi nansowego, opinii lub rapor-

tu podmiotu uprawnionego do badania spra-

wozdań fi nansowych, będzie podlegał karze

grzywny za wykroczenie skarbowe”. A zgodnie

z obowiązującymi przepisami może ona stano-

wić od jednej dziesiątej do dwudziestokrotności

minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2014

r. kara grzywny za wykroczenie skarbowe może

wynieść od 168 zł do 33 600 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

fi zycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.).

Taki obowiązek istnieje, nawet jeżeli

roczne raporty za ubiegły rok

nie zostały

jeszcze zatwierdzone. Na to bowiem jest czas do końca czerwca

Pozostałe zmiany w dyrektywach

Parlament Europejski 15 kwietnia 2014 r. przegłosował na sesji plenarnej tekst projektu legisla-

cyjnego dotyczącego dyrektywy ws. raportowania informacji niefi nansowych, odzwierciedla-

jący wstępne porozumienie Parlamentu i Rady UE. Teraz do ostatecznego przyjęcia dyrektywy

potrzebne jest formalne zatwierdzenie przez Radę UE. Prawdopodobnie jej publikacja nastąpi

w drugiej połowie 2014 r.

Dyrektywa przewiduje wprowadzenie:

– obowiązkowego raportowania minimum informacji niefi nansowych, związanych ze społeczną

odpowiedzialnością biznesu, przez duże jednostki zainteresowania publicznego, mające powyżej

500 pracowników, w ramach sprawozdania z działalności lub w formie odrębnego raportu;

– obowiązku ujawniania polityki różnorodności w zakresie składu organów spółki przez duże

spółki notowane na giełdzie.

Warto wiedzieć, że nowa dyrektywa, zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE ws. rachunkowości, spo-

woduje konieczność m.in. nowelizacji ustawy o rachunkowości.

środa

kwiecień

środa

kwiecień

prenumerata

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

1 / 4

Sprawozdawczość

Dziennik Gazeta Prawna, 28 kwietnia 2014 nr 81 (3722)

gazetaprawna.pl

Termin na złożenie przez zarządy

jednostek samorządu terytorialnego

sprawozdań finansowych

do właściwych regionalnych izb obrachunkowych mija w ostatnim dniu kwietnia

Magdalena Sobczak
magdalena.sobczak@infor.pl

Obowiązek przekazywania sprawozdania

finansowego jednostki samorządu teryto-

rialnego (dalej: JST) wynika z par. 26 ust. 4

rozporządzenia ministra finansów z 5 lipca

2010 r. w sprawie szczególnych zasad ra-

chunkowości. Sprawozdanie to musi się skła-

dać z kilku dokumentów, w tym:

■

bilansu z wykonania budżetu jednostki

samorządu terytorialnego,

■

łącznego bilansu obejmującego dane wy-

nikające z bilansów samorządowych jed-

nostek budżetowych i samorządowych

zakładów budżetowych, zawierającego

informacje w zakresie ustalonym w za-

łączniku nr 5 do rozporządzenia,

■

łącznego rachunku zysków i strat obejmu-

jącego dane wynikające z rachunków zy-

sków i strat samorządowych jednostek

budżetowych i samorządowych zakładów

budżetowych, zawierającego informacje

w zakresie ustalonym w załączniku nr 7 do

rozporządzenia,

■

łącznego zestawienia zmian w funduszu

obejmującego dane wynikające z zestawień

zmian w funduszu samorządowych jed-

nostek budżetowych i samorządowych

zakładów budżetowych, zawierającego

informacje w zakresie ustalonym w za-

łączniku nr 8 do rozporządzenia.

Powyżej wymienione dokumenty zarząd

jednostki musi przekazać właściwej regio-

nalnej izbie obrachunkowej. Sprawozdanie

musi spełniać wymogi określone w par. 20

rozporządzenia.

Jednak przepisy rozporządzenia w spra-

wie szczególnych zasad rachunkowości nie

określają zasad prezentacji danych w po-

szczególnych pozycjach aktywów i pasy-

wów bilansu.

[tabela

]

Bilans z wykonania budżetu JST sporzą-

dza się na wzorze stanowiącym załącznik

nr 9 do rozporządzenia w sprawie szcze-

gólnych zasad rachunkowości w termi-

nie 3 miesięcy od dnia, na który zamyka

się księgi rachunkowe, czyli najpóźniej do

31 marca następnego roku budżetowego.

Bilans z wykonania budżetu podpisują od-

powiednio:

■

w gminie – wójt (burmistrz, prezydent

miasta) i skarbnik,

■

w powiecie – zarząd powiatu i skarbnik,

■

w województwie – zarząd województwa

i skarbnik.

Pod bilansem z wykonania budżetu JST

zamieszczone są informacje uzupełniające.

Obowiązkowo podaje się w nich informacje

o stanie udzielonych i otrzymanych gwa-

rancji i poręczeń. Robi się to na podstawie

ewidencji prowadzonej na pozabilansowym

koncie 993 – Rozliczenia z innymi budże-

tami. Od oceny JST zależy zamieszczenie

innych informacji istotnych dla rzetelno-

ści i przejrzystości budżetu. Mogą to być

np. informacje o podjętych w danym roku

budżetowym decyzjach pożyczkodawców

w sprawie umorzenia w przyszłym roku

części zaciągniętych przez jednostkę po-

życzek.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 5 lipca 2010 r. w spra-

wie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont

dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu

terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych

zakładów budżetowych, państwowych funduszy celo-

wych oraz państwowych jednostek budżetowych mających

siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 289).

Zostały tylko trzy dni na weryfikację bilansu

z wykonania budżetu

PASYWA

Komentarz

I. Zobowiązania

Suma 1 + 2 + 3
Suma zobowiązań finansowych wobec budżetów oraz pozostałych
zobowiązań

1. Zobowiązania finansowe

Suma 1.1 + 1.2

1.1. Krótkoterminowe
(do 12 miesięcy)

Zobowiązania finansowe krótkoterminowe wymagalne w terminie
do 12 miesięcy od dnia bilansowego. Dane do tego wiersza pochodzą
z salda Ma następujących kont: 134 – Kredyty bankowe, 260 – Zobo-
wiązania finansowe. Konta te służą do ewidencji zaciągniętych
kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji komunalnych

1.2. Długoterminowe
(powyżej 12 miesięcy)

Zobowiązania finansowe długoterminowe wymagalne w terminie
powyżej 12 miesięcy od dnia bilansowego. Dane do tego wiersza
pochodzą z salda Ma następujących kont: 134 – Kredyty bankowe,
260 – Zobowiązania finansowe

2. Zobowiązania wobec
budżetów

Zobowiązania wobec budżetów obejmują dochody związane
z realizacją zadań zleconych z zakresu administracji rządowej oraz
niewykorzystane dotacje na te zadania. Zobowiązania te stanowią
saldo Ma konta 224 – Rozrachunki budżetu

3. Pozostałe zobowiązania

Salda Ma nieujętych kont zespołu rozrachunków i rozliczeń: 222
– Rozliczenie dochodów budżetowych i 240 – Pozostałe rozrachunki

II. Aktywa netto budżetu

Suma od 1 do 5

1. Wynik wykonania budżetu
(+, –)

Suma wierszy od 1.1 do 1.3
Wynik wykonania budżetu za dany rok budżetowy ustala się na koncie
961 i stanowi on różnicę między dochodami wykonanymi, obejmujący-
mi również płatności z budżetu środków europejskich i innych źródeł
zagranicznych, oraz sumą wydatków wykonanych i wydatków niewy-
konanych, objętych planem wydatków niewygasających

1.1. Nadwyżka budżetu (+)

Saldo konta 961 – Wynik wykonania budżetu w zakresie różnicy
konta 901 i 902. Wystąpi, jeśli wysokość dochodów budżetowych
ujętych na koncie 901 – Dochody budżetu będzie wyższa niż wydat-
ków budżetowych ujętych na koncie 902 – Wydatki budżetu. Pozycja
ta obejmuje także dochody i wydatki środków unijnych

1.2. Deficyt budżetu (–)

Saldo konta 961 – Wynik wykonania budżetu w zakresie różnicy
konta 901 i 902. Wystąpi, jeśli wysokość wydatków budżetowych
ujętych na koncie 902 – Wydatki budżetu będzie wyższa niż docho-
dów budżetowych ujętych na koncie 901 – Dochody budżetu. Pozycja
ta obejmuje także dochody i wydatki środków unijnych

1.3. Niewykonane wydatki
(–)

Dotyczy wydatków niewygasajacych ujętych na koncie 903 – Niewy-
konane wydatki, przenoszonych na koniec roku obrotowego na
konto 961 – Wynik wykonania budżetu

2. Wynik na operacjach
niekasowych (+, –)

Dotyczy salda konta 962 – Wynik na pozostałych operacjach. Saldo
Wn wykazuje się jako liczbę ujemną, a saldo Ma jako liczbę dodatnią.
Wynik na operacjach niekasowych w obowiązującym wzorze ustala
się z udziałem wszystkich operacji budżetu, w tym również na
operacjach z udziałem środków zagranicznych

3. Rezerwa
na niewygasające wydatki

Saldo konta 904 – Niewygasające wydatki

4. Środki z prywatyzacji

Saldo środków z prywatyzacji ujętych na koncie 968 – Prywatyzacja

5. Skumulowany wynik
budżetu (+, –)

Saldo konta 960 – Skumulowane wyniki budżetu. Saldo Wn wykazuje
się jako liczbę ujemną, a saldo Ma jako liczbę dodatnią. Skumulo-
wany wynik budżetu stanowi wynik budżetu za okres od początku
funkcjonowania JST do końca roku poprzedzającego rok budżetowy.
W obowiązującym wzorze wynik ten ustala się z uwzględnieniem
wszystkich operacji związanych z wykonaniem budżetu, w tym
również z udziałem środków europejskich i innych środków zagra-
nicznych

III. Inne pasywa

Saldo Ma konta 909 – Rozliczenia międzyokresowe

Suma pasywów

Suma wierszy od I do III

AKTYWA

Komentarz

I. Środki pieniężne

Środki pieniężne na rachunkach bankowych jednostki samo-
rządu terytorialnego

1. Środki pieniężne

Suma 1.1 + 1.2

1.1. Środki pieniężne budżetu

Środki pieniężne na rachunku budżetu. Ujmowane były na
koncie 133 – Rachunek budżetu oraz na koncie 135 – Rachu-
nek środków na niewygasające wydatki

1.2. Pozostałe środki pieniężne

Środki pieniężne w drodze, ujęte na koncie 140 – Środki
pieniężne w drodze

II. Należności i rozliczenia

Suma od 1 do 3

1. Należności finansowe

Suma od 1.1 do 1.2

1.1. Krótkoterminowe
(do 12 miesięcy)

Należności wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilanso-
wego określane są mianem krótkoterminowych. Jeżeli jednak
termin zwrotu należności przekracza 12 miesięcy od dnia
bilansowego, zalicza się je do należności długoterminowych.
Dane pochodzą z salda Wn konta 250 – Należności finan-
sowe. Saldo może być ewentualnie pomniejszone o saldo
odpisów aktualizujących dotyczących tych należności, które
były ujęte na koncie 290 – Odpisy aktualizujące należności

1.2. Długoterminowe
(powyżej 12 miesięcy)

Należności długoterminowe, których termin spłaty jest
dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. Powstają
w wyniku długotrwałych rozliczeń z budżetem z tytułu
mienia likwidowanych i prywatyzowanych albo sprzeda-
wanych przedsiębiorstw i należności z tytułu sprzedanych
nieruchomości zabezpieczonych hipoteką, jak również
należności z tytułu udzielonych pożyczek długoterminowych.
Dane do tego wiersza pochodzą z salda konta 250 – Należ-
ności finansowe. Saldo może być ewentualnie pomniejszone
o saldo odpisów aktualizujących dotyczących tych należno-
ści, które były ujęte na koncie 290 – Odpisy aktualizujące
należności

2. Należności od budżetów

Saldo Wn konta 224 – Rozrachunki budżetu. Saldo może być
ewentualnie pomniejszone o saldo odpisów aktualizujących
dotyczących tych należności, które były ujęte na koncie 290
– Odpisy aktualizujące należności.
Należności od budżetów przedstawiają stan rozliczeń docho-
dów budżetowych realizowanych przez urzędy skarbowe na
rzecz JST. Są to także dochody tych jednostek z tytułu udziału
w podatkach dochodowych od osób fizycznych.
Rozrachunki z innymi budżetami ewidencjonowane są w JST
na koncie 224 – Rozrachunki budżetu. Są to w szczególności:

rozliczenia dochodów budżetowych realizowanych przez

urzędy skarbowe na rzecz budżetu JST,

rozrachunki z tytułu udziałów w dochodach innych budże-

tów,

rozrachunki z tytułu dotacji i subwencji,

rozrachunki z tytułu dochodów pobranych na rzecz

budżetu państwa

3. Pozostałe należności
i rozliczenia

Grupa pozostałych należności i rozliczeń obejmuje stan
dochodów budżetowych zrealizowanych przez jednost-
ki budżetowe i objętych sprawozdaniami budżetowymi,
takich, które nie zostały przekazane na konto 133 – Rachu-
nek budżetu. Pozostałe należności i rozliczenia obejmują
salda Wn kont 222 – Rozliczenie dochodów budżetowych,
223 – Rozliczenie wydatków budżetowych i 240 – Pozostałe
rozrachunki

III. Inne aktywa

Saldo Wn konta 909 – Rozliczenia międzyokresowe (koszty
finansowe, które stanowią wydatki przyszłych okresów,
np. odsetki od zaciągniętych kredytów)

Suma aktywów

Suma wierszy od I do III

Na co zwrócić uwagę przed przedstawieniem bilansu RIO

środa

kwiecień

Sprawozdawczość

Dziennik Gazeta Prawna, 28 kwietnia 2014 nr 81 (3722)

gazetaprawna.pl

Termin na złożenie przez zarządy

jednostek samorządu terytorialnego

sprawozdań finansowych

do właściwych regionalnych izb obrachunkowych mija w ostatnim dniu kwietnia

Magdalena Sobczak
magdalena.sobczak@infor.pl

Obowiązek przekazywania sprawozdania

finansowego jednostki samorządu teryto-

rialnego (dalej: JST) wynika z par. 26 ust. 4

rozporządzenia ministra finansów z 5 lipca

2010 r. w sprawie szczególnych zasad ra-

chunkowości. Sprawozdanie to musi się skła-

dać z kilku dokumentów, w tym:

■

bilansu z wykonania budżetu jednostki

samorządu terytorialnego,

■

łącznego bilansu obejmującego dane wy-

nikające z bilansów samorządowych jed-

nostek budżetowych i samorządowych

zakładów budżetowych, zawierającego

informacje w zakresie ustalonym w za-

łączniku nr 5 do rozporządzenia,

■

łącznego rachunku zysków i strat obejmu-

jącego dane wynikające z rachunków zy-

sków i strat samorządowych jednostek

budżetowych i samorządowych zakładów

budżetowych, zawierającego informacje

w zakresie ustalonym w załączniku nr 7 do

rozporządzenia,

■

łącznego zestawienia zmian w funduszu

obejmującego dane wynikające z zestawień

zmian w funduszu samorządowych jed-

nostek budżetowych i samorządowych

zakładów budżetowych, zawierającego

informacje w zakresie ustalonym w za-

łączniku nr 8 do rozporządzenia.

Powyżej wymienione dokumenty zarząd

jednostki musi przekazać właściwej regio-

nalnej izbie obrachunkowej. Sprawozdanie

musi spełniać wymogi określone w par. 20

rozporządzenia.

Jednak przepisy rozporządzenia w spra-

wie szczególnych zasad rachunkowości nie

określają zasad prezentacji danych w po-

szczególnych pozycjach aktywów i pasy-

wów bilansu.

[tabela

]

Bilans z wykonania budżetu JST sporzą-

dza się na wzorze stanowiącym załącznik

nr 9 do rozporządzenia w sprawie szcze-

gólnych zasad rachunkowości w termi-

nie 3 miesięcy od dnia, na który zamyka

się księgi rachunkowe, czyli najpóźniej do

31 marca następnego roku budżetowego.

Bilans z wykonania budżetu podpisują od-

powiednio:

■

w gminie – wójt (burmistrz, prezydent

miasta) i skarbnik,

■

w powiecie – zarząd powiatu i skarbnik,

■

w województwie – zarząd województwa

i skarbnik.

Pod bilansem z wykonania budżetu JST

zamieszczone są informacje uzupełniające.

Obowiązkowo podaje się w nich informacje

o stanie udzielonych i otrzymanych gwa-

rancji i poręczeń. Robi się to na podstawie

ewidencji prowadzonej na pozabilansowym

koncie 993 – Rozliczenia z innymi budże-

tami. Od oceny JST zależy zamieszczenie

innych informacji istotnych dla rzetelno-

ści i przejrzystości budżetu. Mogą to być

np. informacje o podjętych w danym roku

budżetowym decyzjach pożyczkodawców

w sprawie umorzenia w przyszłym roku

części zaciągniętych przez jednostkę po-

życzek.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 5 lipca 2010 r. w spra-

wie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont

dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu

terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych

zakładów budżetowych, państwowych funduszy celo-

wych oraz państwowych jednostek budżetowych mających

siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 289).

Zostały tylko trzy dni na weryfikację bilansu

z wykonania budżetu

PASYWA

Komentarz

I. Zobowiązania

Suma 1 + 2 + 3
Suma zobowiązań finansowych wobec budżetów oraz pozostałych
zobowiązań

1. Zobowiązania finansowe

Suma 1.1 + 1.2

1.1. Krótkoterminowe
(do 12 miesięcy)

1.2. Długoterminowe
(powyżej 12 miesięcy)

2. Zobowiązania wobec
budżetów

3. Pozostałe zobowiązania

Salda Ma nieujętych kont zespołu rozrachunków i rozliczeń: 222
– Rozliczenie dochodów budżetowych i 240 – Pozostałe rozrachunki

II. Aktywa netto budżetu

Suma od 1 do 5

1. Wynik wykonania budżetu
(+, –)

1.1. Nadwyżka budżetu (+)

1.2. Deficyt budżetu (–)

1.3. Niewykonane wydatki
(–)

Dotyczy wydatków niewygasajacych ujętych na koncie 903 – Niewy-
konane wydatki, przenoszonych na koniec roku obrotowego na
konto 961 – Wynik wykonania budżetu

2. Wynik na operacjach
niekasowych (+, –)

3. Rezerwa
na niewygasające wydatki

Saldo konta 904 – Niewygasające wydatki

4. Środki z prywatyzacji

Saldo środków z prywatyzacji ujętych na koncie 968 – Prywatyzacja

5. Skumulowany wynik
budżetu (+, –)

III. Inne pasywa

Saldo Ma konta 909 – Rozliczenia międzyokresowe

Suma pasywów

Suma wierszy od I do III

AKTYWA

Komentarz

I. Środki pieniężne

Środki pieniężne na rachunkach bankowych jednostki samo-
rządu terytorialnego

1. Środki pieniężne

Suma 1.1 + 1.2

1.1. Środki pieniężne budżetu

Środki pieniężne na rachunku budżetu. Ujmowane były na
koncie 133 – Rachunek budżetu oraz na koncie 135 – Rachu-
nek środków na niewygasające wydatki

1.2. Pozostałe środki pieniężne

Środki pieniężne w drodze, ujęte na koncie 140 – Środki
pieniężne w drodze

II. Należności i rozliczenia

Suma od 1 do 3

1. Należności finansowe

Suma od 1.1 do 1.2

1.1. Krótkoterminowe
(do 12 miesięcy)

1.2. Długoterminowe
(powyżej 12 miesięcy)

2. Należności od budżetów

rozliczenia dochodów budżetowych realizowanych przez
urzędy skarbowe na rzecz budżetu JST,

rozrachunki z tytułu udziałów w dochodach innych budże-
tów,

rozrachunki z tytułu dotacji i subwencji,

rozrachunki z tytułu dochodów pobranych na rzecz
budżetu państwa

3. Pozostałe należności
i rozliczenia

III. Inne aktywa

Saldo Wn konta 909 – Rozliczenia międzyokresowe (koszty
finansowe, które stanowią wydatki przyszłych okresów,
np. odsetki od zaciągniętych kredytów)

Suma aktywów

Suma wierszy od I do III

Na co zwrócić uwagę przed przedstawieniem bilansu RIO

środa

kwiecień

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

2 / 4

obowiązki

iii

Dziennik Gazeta Prawna, 28 kwietnia 2014 nr 81 (3722)

gazetaprawna.pl

Jakie są podstawy prawne, w oparciu o któ-

re nie księguje się odsetek poniżej 8,70 zł

w państwowych jednostkach budżetowych

typu wojewódzki inspektorat ochrony ro-

ślin i nasiennictwa?

Piotr Wieczorek
specjalista ds. rachunkowości i zarządzania
ryzykiem, audytor systemów ISO

Odpowiadając na to pytanie, zwróćmy naj-

pierw uwagę, że art. 40 ust. 2 pkt 3 ustawy

z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych

ustala, że w zakładowym planie kont powin-

niśmy przewidzieć zasadę naliczania odsetek

od nieterminowych płatności nie później niż

na koniec każdego kwartału. Pamiętajmy jed-

nak, że wśród aktywów finansowych ustawa

z 29 września 1994 r. o rachunkowości wy-

mienia prawo do otrzymania aktywów pie-

niężnych, czyli m.in. odsetek. Zatem najpierw

trzeba mieć prawo do odsetek, aby mogły speł-

niać kryterium należności, które wyceniamy

w trakcie roku w wartości nominalnej (kwota

naliczonych odsetek). Istotne jest przy tym, że

art. 42 ust. 1 ustawy o finansach publicznych

mówi o tym, że sposób gromadzenia środków

publicznych z poszczególnych tytułów określa-

ją odrębne ustawy. Potrzebny jest więc tytuł

„odsetkowy”, aby móc je pobrać. Oznacza to,

że odrębna ustawa w takim przypadku określa,

czy są to odsetki ustawowe, czy odsetki liczone

dla zaległości podatkowych, ponadto od jakie-

go dnia te odsetki naliczamy – od dnia następ-

nego, od pierwszego dnia kolejnego miesiąca

itp. lub w takiej ustawie jest najczęściej od-

powiednie odesłanie. Z art. 42 ust. 5 ustawy

o finansach publicznych wynika ponadto, że

jednostki sektora finansów publicznych muszą

ustalać przypadające im należności pieniężne,

w tym mające charakter cywilnoprawny, oraz

muszą terminowo podejmować w stosunku

do zobowiązanych czynności zmierzające do

wykonania zobowiązania.

Od 1 stycznia 2010 r. pojawiła się nowa kate-

goria ekonomiczna, co wiążę się z ustaleniami

art. 60 ustawy o finansach publicznych. Jest

ona związana ze środkami publicznymi stano-

wiącymi niepodatkowe należności budżetowe

o charakterze publiczno-prawnym. Są to m.in.

dochody pobierane przez państwowe i samo-

rządowe jednostki budżetowe na podstawie

odrębnych ustaw. Taką ustawą jest np. ustawa

z 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (t.j. Dz.U.

z 2008 r. nr 133, poz. 849 ze zm.). W jej art. 95b

ust. 8 ustalono, że od nieuiszczonych w termi-

nie opłat, o których mowa w ust. 1, pobiera się

odsetki za zwłokę w wysokości i na zasadach

obowiązujących dla zaległości podatkowych.

Zgodnie z art. 67 ustawy o finansach publicz-

nych do spraw dotyczących tych należności nie-

uregulowanych ustawą o finansach publicznych

stosuje się przepisy ustawy z 14 czerwca 1960 r.

– Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.

Dz.U. z 2013 r. poz. 267) i odpowiednio przepisy

działu III ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordyna-

cja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).

W tym dziale jest mowa o zobowiązaniach po-

datkowych i mamy rozdział 6 Odsetki za zwło-

kę i opłata prolongacyjna, a w nim art. 54 par. 1

pkt 5 z którego wynika, że odsetek za zwłokę

nie nalicza się m.in. jeżeli wysokość odsetek nie

przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty

pobieranej (za traktowanie przesyłki listowej

jako przesyłki poleconej) przez operatora wy-

znaczonego w rozumieniu ustawy z 23 listo-

pada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz.U. z 2012 r.

poz. 1529). Aktualnie jest to zatem trzykrotność

2,90 zł, czyli 8,70 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.).

W planie kont ustala się zasadę naliczania odsetek

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

Od 1 kwietnia 2014 r. zrównane zostały kwoty

dofinansowań do wynagrodzeń osób z nie-

pełnosprawnością zatrudnionych na rynkach

chronionym (ZPChr) i otwartym.

Wynoszą one miesięcznie: 1800 zł dla pra-

cownika ze znacznym stopniem niepełno-

sprawności, 1125 zł z umiarkowanym oraz

450 zł z lekkim stopniem. Zatrudniający oso-

by ze schorzeniami specjalnymi otrzyma-

ją dodatkowe dofinansowanie w wysokości

600 zł. W poprzednich latach pracodawcy

z otwartego rynku pracy mogli uzyskać tyl-

ko 70 proc. kwot dofinansowań, które przy-

sługiwały ZPChr. Do tego w odróżnieniu od

obowiązujących zasad było, uzależnione od

kwoty minimalnego wynagrodzenia obowią-

zującego w grudniu roku poprzedniego.

Należy pamiętać jednak, że kwota mie-

sięcznego dofinansowania, tak jak wcześniej,

nie może przekroczyć kwoty 75 proc. faktycz-

nie i terminowo poniesionych kosztów płacy.

Natomiast uprawnionymi do ubiegania się

o dofinansowanie do wynagrodzeń zatrud-

nionych pracowników niepełnosprawnych

jest pracodawca:

– prowadzący zakład pracy chronionej,

– zatrudniający co najmniej 25 pracowni-

ków w przeliczeniu na pełny wymiar cza-

su pracy i osiągający wskaźnik zatrudnie-

nia osób niepełnosprawnych w wysokości

co najmniej 6 proc.,

– zatrudniający w przeliczeniu na pełny

wymiar czasu pracy mniej niż 25 pracow-

ników.

Otrzymane z PFRON dofinansowanie

w księgach rachunkowych nie zmniejsza

kosztów wynagrodzeń pracowniczych. Uj-

muje się je podobnie jak dotacje w pozosta-

łych przychodach operacyjnych.

Należne dofinansowania ujmuje się w księ-

gach rachunkowych w miesiącu którego dotyczy:

strona Wn konta 220 - Rozrachunki publiczno-

prawne (Rozrachunki z PFRON), strona Ma konta

760 - Pozostałe przychody operacyjne. Natomiast

faktycznie otrzymane środki ujmuje się zapisem:

strona Wn konta 130 - Rachunek bankowy, strona

Ma konta 220 - Rozrachunki publicznoprawne

(Rozrachunki z PFRON).

[przykład]

Od dofinansowania należnego za kwie-

cień 2014 r. zmianie ulega termin składa-

nia dokumentów przez pracodawców osób

niepełnosprawnych, którzy pobierają dofi-

nansowanie do ich wynagrodzeń. Rozpo-

rządzenie ministra pracy i polityki społecz-

nej zmieniające rozporządzenie w sprawie

miesięcznego dofinansowania do wyna-

grodzeń pracowników niepełnosprawnych

(Dz.U. z 2014 r. poz. 370) wydłużyło go do 25.

dnia miesiąca następującego po miesiącu,

którego dofinansowanie dotyczy. Ponie-

waż 25 maja w bieżącym 2014 roku wypada

w niedzielę, to dokumenty należy złożyć

do 26 maja.

Podstawa prawna

Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej

i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

(t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.).

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Środki z PFRON trzeba zaksięgować

w nowej wysokości

Ujęcie dofinansowania

następuje w miesiącu, którego dotyczy, a nie w tym, w którym

faktycznie wpłynęło. Uwzględnia się je w kwocie obowiązującej od 1 kwietnia

PrzykłAd

Rozliczenie

Pracodawca z otwartego rynku zatrudnia pracownika z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.
Kwota maksymalnego dofinansowania na tego pracownika w wynosi: 1125 zł. Wynagrodzenie pracownika
za kwiecień 2014 r. – 2740 zł. W tym przypadku 75 proc. kosztów pracy jest wyższe, niż maksymalna wartość
dofinansowania.
Obciążenia pracownika – 764,44 zł.
W związku z wypłatą wynagrodzenia pracownik musi pokryć obciążenia z tytułu:
– składek na ubezpieczenie społeczne (2740 zł x 13,71 proc.) w wysokości – 375,65 zł,
– składek na ubezpieczenie zdrowotne (2364,35 zł x 9 proc.) w wysokości – 212,79 zł,
– zaliczki na podatek dochodowy po odliczeniu składki zdrowotnej w wysokości nieprzekraczającej 7,75 proc.
[(2364,35 zł x 7,75 proc.) = 183,24 zł], 359,23 zł - 183,24 zł = 175,99 zł, w wysokości 176 zł (po zaokrągleniu).
Podatek dochodowy w wysokości 18 proc. podstawy wymiaru [2364,35 zł - 111,25 zł (koszty uzyskania przy-
chodu) = 2253,10 zł] wynosi 405,56 zł (2253,10 zł x 18 proc. = 405,56 zł),
odjęcie ulgi podatkowej 405,56 - 46,33 = 359,23 zł.
Obciążenie pracodawcy – 564,71 zł.
W związku z wypłatą wynagrodzenia pracodawca musi pokryć obciążenia z tytułu:
– części składki emerytalnej, rentowej (2740 zł x 16,26 proc. = 445,52 zł) i składki wypadkowej (2740 zł
x 1,8 proc. = 49,32 zł).
– składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (2740 zł x 2,55 proc.)
w wysokości 69,87 zł.

Ubezpieczenia społeczne

rozrachunki

Wynagrodzenie

i inne świadczenia

z zUS

1) 2740

2) 564,71 zł

564,71 (2

588,44 (3

rozrachunki

z tytułu wynagrodzeń

z urzędem skarbowym

z PFrON

3) 588,44

2740 (1

176 (4

5) 1125

1125 (6

4) 176

Pozostałe

przychody operacyjne

rachunek bankowy

1125 (5

6) 1125

Objaśnienia do schematu:
1. Ewidencja wynagrodzenia brutto w kwocie 2740 zł: strona Wn konta 430 – Wynagrodzenie, strona Ma
konta 231 – Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń.
2. Obciążenia pracodawcy w kwocie 564,71 zł: strona Wn konta 440 – Ubezpieczenia społeczne i inne świad-
czenia, strona Ma konta 227 – Rozrachunki z ZUS.
3. Obciążenia ponosi pracownik z tytułu składek i na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w kwocie 588,44 zł:
strona Wn konta 231 – Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń, strona Ma konta konta 227 – Rozrachunki z ZUS.
4. Zaliczka na podatek dochodowy w kwocie 176 zł : strona Wn konta 231 – Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń,
strona Ma konta 222 – Rozrachunki z urzędem skarbowym .
5. Należne dofinansowanie w kwocie 1125 zł: strona Wn konta 223 - Rozrachunki z PFRON, strona Ma konta
760 – Pozostałe przychody operacyjne.
6. Otrzymane środki w kwocie 1125 zł: strona Wn konta 130 – Rachunek bankowy, strona Ma konta 223
– Rozrachunki z PFRON.

CzytelNiA dGP

Sprawozdawczość

budżetowa 2014

książka o

sprawozdaniach bu-

dżetowych i sprawozdaniach

z zakresu operacji finansowych

książka dla:

głównych księgo-

wych, skarbników, księgowych

jednostek sektora finansów pu-

blicznych oraz pracowników

służb finansowo-księgowych,

a także innych osób zaintere-

sowanych tą tematyką.

dlaczego warto ją mieć:

Książka zawiera 348

odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

w zakresie sprawozdawczości oraz wyjaśnie-

nia do wszystkich sprawozdań budżetowych

i sprawozdań z operacji finansowych. Została

opatrzona licznymi przykładami i zamieszczono

w niej wypełnione formularze sprawozdań. Pu-

blikacja uwzględnia zmiany jakie weszły w ży-

cie 4 grudnia 2013 r. w związku z nowelizacją

rozporządzenia w sprawie sprawozdań jedno-

stek sektora finansów publicznych w zakresie

operacji finansowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1344).

Opisuje też zasady wprowadzone od 24 stycznia

2014 r. przez nowe rozporządzenie w sprawie

sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. poz. 119).

redakcja

Mirosław Typek

Wydawca

C.H. Beck

Oprac.

Klasyfikacja

budżetowa 2014

książka o

praktyce stosowania

klasyfikacji z przykładami do-

boru podziałek klasyfikacyj-

nych.

książka dla:

księgowych jed-

nostek sektora finansów pu-

blicznych, pracowników służb

finansowo-księgowych, audy-

torów wewnętrznych, a także

pracowników organów administracji.

dlaczego warto ją mieć:

1 stycznia 2014 r. we-

szły w życie dwie nowelizacje rozporządzenia

w sprawie klasyfikacji budżetowej (Dz.U. z 2013

r. poz. 1486 i poz. 1487). W książce omówione

zostały szczegółowo te zmiany. Ponadto publi-

kacja zawiera wyjaśnienia do poszczególnych

podziałek klasyfikacji, a także ponad 220 porad

ekspertów na najczęściej zadawane pytania do-

tyczących stosowania w praktyce klasyfikacji

budżetowej. Jej niewątpliwym atutem jest po-

wiązanie klasyfikacji z ewidencją księgową. Na

zakończenie zostało zamieszczone ujednolicone

rozporządzenia ministra finansów o klasyfika-

cji budżetowej, a także wybranych przepisów

ustawowych, wiążących przy budowaniu kla-

syfikacji i jej stosowaniu na potrzeby planowa-

nia, ewidencji księgowej i sprawozdawczości.

redakcja

Wojciech Lachiewicz

Wydawca

C.H. Beck

Oprac.

Podsumowanie

Jeśli jednostka nie ma prawa

naliczyć odsetek do 8,7 zł, to

nie stanowią one jej należności.

Ordynacja podatkowa

zawiera przepis lex specialis

w stosunku do art. 40 ustawy

o finansach publicznych.

obowiązki

iii

Dziennik Gazeta Prawna, 28 kwietnia 2014 nr 81 (3722)

gazetaprawna.pl

Jakie są podstawy prawne, w oparciu o któ-

re nie księguje się odsetek poniżej 8,70 zł

w państwowych jednostkach budżetowych

typu wojewódzki inspektorat ochrony ro-

ślin i nasiennictwa?

Piotr Wieczorek
specjalista ds. rachunkowości i zarządzania
ryzykiem, audytor systemów ISO

Odpowiadając na to pytanie, zwróćmy naj-

pierw uwagę, że art. 40 ust. 2 pkt 3 ustawy

z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych

ustala, że w zakładowym planie kont powin-

niśmy przewidzieć zasadę naliczania odsetek

od nieterminowych płatności nie później niż

na koniec każdego kwartału. Pamiętajmy jed-

nak, że wśród aktywów finansowych ustawa

z 29 września 1994 r. o rachunkowości wy-

mienia prawo do otrzymania aktywów pie-

niężnych, czyli m.in. odsetek. Zatem najpierw

trzeba mieć prawo do odsetek, aby mogły speł-

niać kryterium należności, które wyceniamy

w trakcie roku w wartości nominalnej (kwota

naliczonych odsetek). Istotne jest przy tym, że

art. 42 ust. 1 ustawy o finansach publicznych

mówi o tym, że sposób gromadzenia środków

publicznych z poszczególnych tytułów określa-

ją odrębne ustawy. Potrzebny jest więc tytuł

„odsetkowy”, aby móc je pobrać. Oznacza to,

że odrębna ustawa w takim przypadku określa,

czy są to odsetki ustawowe, czy odsetki liczone

dla zaległości podatkowych, ponadto od jakie-

go dnia te odsetki naliczamy – od dnia następ-

nego, od pierwszego dnia kolejnego miesiąca

itp. lub w takiej ustawie jest najczęściej od-

powiednie odesłanie. Z art. 42 ust. 5 ustawy

o finansach publicznych wynika ponadto, że

jednostki sektora finansów publicznych muszą

ustalać przypadające im należności pieniężne,

w tym mające charakter cywilnoprawny, oraz

muszą terminowo podejmować w stosunku

do zobowiązanych czynności zmierzające do

wykonania zobowiązania.

Od 1 stycznia 2010 r. pojawiła się nowa kate-

goria ekonomiczna, co wiążę się z ustaleniami

art. 60 ustawy o finansach publicznych. Jest

ona związana ze środkami publicznymi stano-

wiącymi niepodatkowe należności budżetowe

o charakterze publiczno-prawnym. Są to m.in.

dochody pobierane przez państwowe i samo-

rządowe jednostki budżetowe na podstawie

odrębnych ustaw. Taką ustawą jest np. ustawa

z 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (t.j. Dz.U.

z 2008 r. nr 133, poz. 849 ze zm.). W jej art. 95b

ust. 8 ustalono, że od nieuiszczonych w termi-

nie opłat, o których mowa w ust. 1, pobiera się

odsetki za zwłokę w wysokości i na zasadach

obowiązujących dla zaległości podatkowych.

Zgodnie z art. 67 ustawy o finansach publicz-

nych do spraw dotyczących tych należności nie-

uregulowanych ustawą o finansach publicznych

stosuje się przepisy ustawy z 14 czerwca 1960 r.

– Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.

Dz.U. z 2013 r. poz. 267) i odpowiednio przepisy

działu III ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordyna-

cja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).

W tym dziale jest mowa o zobowiązaniach po-

datkowych i mamy rozdział 6 Odsetki za zwło-

kę i opłata prolongacyjna, a w nim art. 54 par. 1

pkt 5 z którego wynika, że odsetek za zwłokę

nie nalicza się m.in. jeżeli wysokość odsetek nie

przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty

pobieranej (za traktowanie przesyłki listowej

jako przesyłki poleconej) przez operatora wy-

znaczonego w rozumieniu ustawy z 23 listo-

pada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz.U. z 2012 r.

poz. 1529). Aktualnie jest to zatem trzykrotność

2,90 zł, czyli 8,70 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.).

W planie kont ustala się zasadę naliczania odsetek

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

Od 1 kwietnia 2014 r. zrównane zostały kwoty

dofinansowań do wynagrodzeń osób z nie-

pełnosprawnością zatrudnionych na rynkach

chronionym (ZPChr) i otwartym.

Wynoszą one miesięcznie: 1800 zł dla pra-

cownika ze znacznym stopniem niepełno-

sprawności, 1125 zł z umiarkowanym oraz

450 zł z lekkim stopniem. Zatrudniający oso-

by ze schorzeniami specjalnymi otrzyma-

ją dodatkowe dofinansowanie w wysokości

600 zł. W poprzednich latach pracodawcy

z otwartego rynku pracy mogli uzyskać tyl-

ko 70 proc. kwot dofinansowań, które przy-

sługiwały ZPChr. Do tego w odróżnieniu od

obowiązujących zasad było, uzależnione od

kwoty minimalnego wynagrodzenia obowią-

zującego w grudniu roku poprzedniego.

Należy pamiętać jednak, że kwota mie-

sięcznego dofinansowania, tak jak wcześniej,

nie może przekroczyć kwoty 75 proc. faktycz-

nie i terminowo poniesionych kosztów płacy.

Natomiast uprawnionymi do ubiegania się

o dofinansowanie do wynagrodzeń zatrud-

nionych pracowników niepełnosprawnych

jest pracodawca:

– prowadzący zakład pracy chronionej,

– zatrudniający co najmniej 25 pracowni-

ków w przeliczeniu na pełny wymiar cza-

su pracy i osiągający wskaźnik zatrudnie-

nia osób niepełnosprawnych w wysokości

co najmniej 6 proc.,

– zatrudniający w przeliczeniu na pełny

wymiar czasu pracy mniej niż 25 pracow-

ników.

Otrzymane z PFRON dofinansowanie

w księgach rachunkowych nie zmniejsza

kosztów wynagrodzeń pracowniczych. Uj-

muje się je podobnie jak dotacje w pozosta-

łych przychodach operacyjnych.

Należne dofinansowania ujmuje się w księ-

gach rachunkowych w miesiącu którego dotyczy:

strona Wn konta 220 - Rozrachunki publiczno-

prawne (Rozrachunki z PFRON), strona Ma konta

760 - Pozostałe przychody operacyjne. Natomiast

faktycznie otrzymane środki ujmuje się zapisem:

strona Wn konta 130 - Rachunek bankowy, strona

Ma konta 220 - Rozrachunki publicznoprawne

(Rozrachunki z PFRON).

[przykład]

(Rozrachunki z PFRON).

Od dofinansowania należnego za kwie-

cień 2014 r. zmianie ulega termin składa-

nia dokumentów przez pracodawców osób

niepełnosprawnych, którzy pobierają dofi-

nansowanie do ich wynagrodzeń. Rozpo-

rządzenie ministra pracy i polityki społecz-

nej zmieniające rozporządzenie w sprawie

miesięcznego dofinansowania do wyna-

grodzeń pracowników niepełnosprawnych

(Dz.U. z 2014 r. poz. 370) wydłużyło go do 25.

dnia miesiąca następującego po miesiącu,

którego dofinansowanie dotyczy. Ponie-

waż 25 maja w bieżącym 2014 roku wypada

w niedzielę, to dokumenty należy złożyć

do 26 maja.

Podstawa prawna

Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej

i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

(t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.).

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Środki z PFRON trzeba zaksięgować

w nowej wysokości

Ujęcie dofinansowania

następuje w miesiącu, którego dotyczy, a nie w tym, w którym

faktycznie wpłynęło. Uwzględnia się je w kwocie obowiązującej od 1 kwietnia

PrzykłAd

Rozliczenie

Ubezpieczenia społeczne

rozrachunki

Wynagrodzenie

i inne świadczenia

z zUS

1) 2740

2) 564,71 zł

564,71 (2

588,44 (3

rozrachunki

z tytułu wynagrodzeń

z urzędem skarbowym

z PFrON

3) 588,44

2740 (1

176 (4

5) 1125

1125 (6

4) 176

Pozostałe

przychody operacyjne

rachunek bankowy

1125 (5

6) 1125

CzytelNiA dGP

Sprawozdawczość

budżetowa 2014

książka o

sprawozdaniach bu-

dżetowych i sprawozdaniach

z zakresu operacji finansowych

książka dla:

głównych księgo-

wych, skarbników, księgowych

jednostek sektora finansów pu-

blicznych oraz pracowników

służb finansowo-księgowych,

a także innych osób zaintere-

sowanych tą tematyką.

dlaczego warto ją mieć:

Książka zawiera 348

odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

w zakresie sprawozdawczości oraz wyjaśnie-

nia do wszystkich sprawozdań budżetowych

i sprawozdań z operacji finansowych. Została

opatrzona licznymi przykładami i zamieszczono

w niej wypełnione formularze sprawozdań. Pu-

blikacja uwzględnia zmiany jakie weszły w ży-

cie 4 grudnia 2013 r. w związku z nowelizacją

rozporządzenia w sprawie sprawozdań jedno-

stek sektora finansów publicznych w zakresie

operacji finansowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1344).

Opisuje też zasady wprowadzone od 24 stycznia

2014 r. przez nowe rozporządzenie w sprawie

sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. poz. 119).

redakcja

Mirosław Typek

Wydawca

C.H. Beck

Oprac.

Klasyfikacja

budżetowa 2014

książka o

praktyce stosowania

klasyfikacji z przykładami do-

boru podziałek klasyfikacyj-

nych.

książka dla:

księgowych jed-

nostek sektora finansów pu-

blicznych, pracowników służb

finansowo-księgowych, audy-

torów wewnętrznych, a także

pracowników organów administracji.

dlaczego warto ją mieć:

1 stycznia 2014 r. we-

szły w życie dwie nowelizacje rozporządzenia

w sprawie klasyfikacji budżetowej (Dz.U. z 2013

r. poz. 1486 i poz. 1487). W książce omówione

zostały szczegółowo te zmiany. Ponadto publi-

kacja zawiera wyjaśnienia do poszczególnych

podziałek klasyfikacji, a także ponad 220 porad

ekspertów na najczęściej zadawane pytania do-

tyczących stosowania w praktyce klasyfikacji

budżetowej. Jej niewątpliwym atutem jest po-

wiązanie klasyfikacji z ewidencją księgową. Na

zakończenie zostało zamieszczone ujednolicone

rozporządzenia ministra finansów o klasyfika-

cji budżetowej, a także wybranych przepisów

ustawowych, wiążących przy budowaniu kla-

syfikacji i jej stosowaniu na potrzeby planowa-

nia, ewidencji księgowej i sprawozdawczości.

redakcja

Wojciech Lachiewicz

Wydawca

C.H. Beck

Oprac.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

3 / 4

Małgorzata Pelc
specjalistka z zakresu finansów publicznych

Każda jednostka prowadząca księgi ra-

chunkowe aktualizuje wartość należności,

uwzględniając stopień prawdopodobieństwa

ich zapłaty, poprzez dokonanie odpisów ak-

tualizujących.

Jednostki budżetowe aktualizują wartość

należności zgodnie z ustawą o rachunkowo-

ści, ale z pewnymi wyjątkami określonymi

w przepisach szczególnych dla jednostek bu-

dżetowych.

Należności wycenia się w wartości nomi-

nalnej łącznie z VAT, a na dzień bilansowy

oraz na koniec każdego kwartału – w wyso-

kości wymaganej zapłaty, tj. łącznie z należ-

nymi odsetkami, przy zachowaniu zasady

ostrożnej wyceny oraz uwzględniając praw-

dopodobieństwo ich zapłaty, co oznacza, że

na należności wątpliwe określone w usta-

wie o rachunkowości powinny być dokonane

odpisy aktualizujące (art. 35b ust. 1 ustawy

o rachunkowości).

W myśl art. 35b ust. 3 ustawy o rachun-

kowości należności umorzone, przedaw-

nione lub nieściągalne zmniejszają doko-

nane uprzednio odpisy aktualizujące o ich

wartość.

Zgodnie z par. 8 ust. 1 rozporządzenia

w sprawie szczególnych zasad rachunkowo-

ści wartość należności aktualizuje się zgodnie

z ustawą o rachunkowości, z zastrzeżeniem

ust. 2–4, co oznacza, że:

– odpisy aktualizujące wartość należności

dotyczących budżetu zalicza się do wyników

na pozostałych operacjach niekasowych.

– odpisy aktualizujące wartość należności

dotyczących funduszy tworzonych na pod-

stawie ustaw obciążają fundusze,

– odpisy aktualizujące wartość należno-

ści są dokonywane nie później niż na dzień

bilansowy.

Odsetki od należności, w tym również tych,

do których stosuje się przepisy dotyczące zo-

bowiązań podatkowych, ujmuje się w księ-

gach rachunkowych w momencie ich zapłaty,

lecz nie później niż pod datą ostatniego dnia

kwartału w wysokości odsetek należnych na

koniec tego kwartału.

Należności wyrażone w walutach obcych

wycenia się nie później niż na koniec kwar-

tału, według zasad obowiązujących na dzień

bilansowy.

Praktycznie dokonanie odpisów aktualizują-

cych należności ogólne polega na podziale na-

leżności na grupy, przy zastosowaniu kryterium

rodzaju odbiorcy, oceny jego zdolności spłaty

należności czy liczby dni po terminie płatności.

Każdego odbiorcę należy sprawdzić pod

kątem realnej spłaty przez niego należności

oraz dokonać analizy, m.in.:

– przyczyn w opóźnieniach zapłaty przez

dłużnika,

– okresu, za jaki dłużnik zalega z za-

płatą,

– dokumentów potwierdzających przepro-

wadzenie procesu windykacji, ewentualnie

egzekucji.

W myśl rozporządzenia w sprawie szcze-

gólnych zasad rachunkowości, odpisy aktu-

alizujące należności ujmowane są na kon-

cie 290 – Odpisy aktualizujące należności.

Dokonanie odpisu nie zmniejsza wartości

księgowej należności, ale urealnia jej war-

tość bilansową.

Po stronie Wn konta 290 ujmuje się zmniej-

szenia wartości odpisów aktualizujących na-

leżności, zaś po stronie Ma – zwiększenia war-

tości odpisów aktualizujących należności.

Na koniec roku konto 290 może wykazywać

saldo Ma, które oznacza wysokość dokonanych

odpisów aktualizujących należności.

Aby zmniejszyć saldo, tj. wyksięgować od-

pis, konieczne jest uznanie należności za

umorzoną, przedawnioną lub nieściągalną.

Zmniejszenie odpisu może również nastą-

pić w efekcie ustania przyczyny dokonania

odpisu, np. w wyniku spłaty należności lub

jej części.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Rozporządzenie ministra finansów z 5 lipca 2010 r. w spra-

wie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów konta

dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu

terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych

zakładów budżetowych, państwowych funduszy celo-

wych oraz państwowych jednostek budżetowych mających

siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 289).

EWIDENCJA

Dziennik Gazeta Prawna, 28 kwietnia 2014 nr 81 (3722)

gazetaprawna.pl

Odpisy aktualizujące należności ujmowane są na koncie 290

Przykładowe zapisy księgowe

Operacja

strona Wn

strona Ma

1. Utworzenie odpisów aktualizujących wartość należności z:

działalności podstawowej oraz z tytułu dochodów

własnych jednostek budżetowych;

konto 761 – Pozostałe koszty operacyjne

konto 290 – Odpisy aktualizujące
należności

działalności finansowej.

konto 751 – Koszty finansowe

konto 290 – Odpisy aktualizujące
należności

2. Utworzenie odpisów aktualizujących wartość należności
dotyczących funduszy tworzonych na podstawie ustaw.

konto 851 – Zakładowy fundusz świadczeń
socjalnych, konto 853 – Fundusze celowe

konto 290 – Odpisy aktualizujące
należności

3. Utworzenie odpisów aktualizujących na należności
wątpliwe z tytułu odsetek, w odniesieniu do których
uprzednio utworzono odpisy aktualizujące dotyczące:

a) działalności podstawowej,

konto 761 – Pozostałe koszty operacyjne

konto 290 – Odpisy aktualizujące
należności

b) finansowej.

konto 751 – Koszty finansowe

konto 290 – Odpisy aktualizujące
należności

4. Zmniejszenie odpisów aktualizujących na skutek zapłaty
należności głównej z:

a) działalności podstawowej oraz z tytułu dochodów
własnych jednostek budżetowych,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 760 – Pozostałe przychody
operacyjne

b) działalności finansowej,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 750 – Przychody finansowe

c) funduszy tworzonych na podstawie ustaw.

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 851 – Zakładowy fundusz świad-
czeń socjalnych, konto 853 – Fundusze
celowe

5. Zmniejszenie odpisów aktualizujących na skutek zapłaty
odsetek za zwłokę z:

a) działalności podstawowej oraz z tytułu dochodów
własnych jednostek budżetowych,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 760 – Pozostałe przychody
operacyjne

b) działalności finansowej,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 750 – Przychody finansowe

c) stanowiących dochody budżetowe.

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 221 – Należności z tytułu docho-
dów budżetowych

6. Zmniejszenie odpisów aktualizujących
w związku z umorzeniem oraz odpisaniem należno-
ści przedawnionych:

a) od odbiorców,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 201 – Rozrachunki z odbiorcami
i dostawcami

b) od pracowników,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 234 – Pozostałe rozrachunki
z pracownikami

c) od innych kontrahentów,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 240 – Pozostałe rozrachunki

d) z tytułu dochodów budżetowych.

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 221 – Należności z tytułu docho-
dów budżetowych

Dopiero uznanie należności za umorzoną, przedawnioną lub nieściągalną powoduje jej wyksięgowanie.

Może to także nastąpić

po ustaniu przyczyny ich dokonania

Jednostka budżetowa prowadząca obsługę ekonomiczną
placówek oświatowych w ramach Programu Operacyj-
nego Kapitał Ludzki – poddziałanie 9.1.1 realizuje projekt
pod nazwą: „Moje przedszkole – poprawa oferty eduka-
cyjnej przedszkola”. W ramach projektu zrealizowano
zajęcia dydaktyczne dla dzieci przez nauczycieli na podsta-
wie zawartych umów-zleceń oraz wystawianych faktur.
Zakupiono pomoce dydaktyczne, materiały biurowe,
zrealizowano imprezy o charakterze edukacyjnym i inte-
gracyjno-sportowym, koncerty i spektakle teatralne.
Czy wszystkie wydatki ponoszone z czwartą cyfrą „9”
i „0” należy zakwalifikować do wydatków strukturalnych
do obszaru XII, kod 73? Czy kod należy dostosować do
poniesionego wydatku, np. umowy-zlecenia i faktury za
prowadzenie zajęć ująć w obszarze XII, kodzie 73, a wydatki
poniesione na pomoce dydaktyczne ująć w obszarze XII,
kodzie 72? Jeżeli tak, to jakie kody zastosować do wydat-
ków poniesionych w ramach PO KL (cyfra „9” i „0”) na zakup
materiałów biurowych, imprez o charakterze edukacyjnym
i integracyjno-sportowym, koncertów i spektakli teatral-
nych (w tym catering)?

omawianym

przypadku należy

postępować zgodnie

ze wskazówkami zawartymi

w dokumencie pt. „Szczegóło-

wy opis priorytetów Programu

Operacyjnego Kapitał Ludzki

2007–2013”. Dlatego w przy-

padku realizacji projektu

w ramach poddziałania 9.1.1

(zmniejszanie nierówności

w stopniu upowszechniania

edukacji przedszkolnej)

prawidłowym kodem,

w którym należy ujmować

poniesione wydatki, będzie

obszar XII. Poprawa jakości

kapitału ludzkiego, kod 73.

Działania na rzecz zwiększe-

nia udziału w kształceniu

i szkoleniu przez całe życie,

w szczególności poprzez

przedsięwzięcia na rzecz ogra-

niczenia przedwczesnej

rezygnacji z dalszej nauki

w szkole, minimalizowania

dyskryminacji ze względu

na płeć oraz poprawy jakości

i dostępu do kształcenia

na poziomie podstawowym,

gimnazjalnym i ponadgimna-

zjalnym oraz kształcenia

i szkoleń na poziomie

wyższym.

Co do zasady przyjmuje się,

że w przypadku projektu re-

alizowanego w ramach Pro-

gramu Operacyjnego Kapitał

Ludzki do wydatków struktu-

ralnych zalicza się wszystkie

poniesione wydatki z czwartą

cyfrą paragrafu „9” i należy

je umieszczać w wyżej wy-

mienionym kodzie. Tak więc

zarówno wydatki ponie-

sione na pomoce naukowe,

jak i wypłatę wynagrodzeń

dla nauczycieli należy ująć

w kodzie 73.

W zależności od numeru reali-

zowanego działania ponoszo-

ne wydatki będą ujmowane

w odpowiednich kodach.

W przypadku realizacji pod-

działania 9.1.1 odpowiednim

kodem będzie kod 73.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finan-

sów z 10 marca 2010 r. w sprawie

szczegółowej klasyfikacji wydatków

strukturalnych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

Szczegółowy opis priorytetów Progra-

mu Operacyjnego Kapitał Ludzki

2007–2013, Warszawa, 1 stycznia 2014 r.

EKsPErt

radZI

Jaki kod zastosować do wydatków ponoszonych w ramach Programu Operacyjnego

Kapitał Ludzki (cyfra „9” i „0”)?

AgAtA PiłAt

specjalistka

z zakresu wydatków strukturalnych

Małgorzata Pelc
specjalistka z zakresu finansów publicznych

Każda jednostka prowadząca księgi ra-

chunkowe aktualizuje wartość należności,

uwzględniając stopień prawdopodobieństwa

ich zapłaty, poprzez dokonanie odpisów ak-

tualizujących.

Jednostki budżetowe aktualizują wartość

należności zgodnie z ustawą o rachunkowo-

ści, ale z pewnymi wyjątkami określonymi

w przepisach szczególnych dla jednostek bu-

dżetowych.

Należności wycenia się w wartości nomi-

nalnej łącznie z VAT, a na dzień bilansowy

oraz na koniec każdego kwartału – w wyso-

kości wymaganej zapłaty, tj. łącznie z należ-

nymi odsetkami, przy zachowaniu zasady

ostrożnej wyceny oraz uwzględniając praw-

dopodobieństwo ich zapłaty, co oznacza, że

na należności wątpliwe określone w usta-

wie o rachunkowości powinny być dokonane

odpisy aktualizujące (art. 35b ust. 1 ustawy

o rachunkowości).

W myśl art. 35b ust. 3 ustawy o rachun-

kowości należności umorzone, przedaw-

nione lub nieściągalne zmniejszają doko-

nane uprzednio odpisy aktualizujące o ich

wartość.

Zgodnie z par. 8 ust. 1 rozporządzenia

w sprawie szczególnych zasad rachunkowo-

ści wartość należności aktualizuje się zgodnie

z ustawą o rachunkowości, z zastrzeżeniem

ust. 2–4, co oznacza, że:

– odpisy aktualizujące wartość należności

dotyczących budżetu zalicza się do wyników

na pozostałych operacjach niekasowych.

– odpisy aktualizujące wartość należności

dotyczących funduszy tworzonych na pod-

stawie ustaw obciążają fundusze,

– odpisy aktualizujące wartość należno-

ści są dokonywane nie później niż na dzień

bilansowy.

Odsetki od należności, w tym również tych,

do których stosuje się przepisy dotyczące zo-

bowiązań podatkowych, ujmuje się w księ-

gach rachunkowych w momencie ich zapłaty,

lecz nie później niż pod datą ostatniego dnia

kwartału w wysokości odsetek należnych na

koniec tego kwartału.

Należności wyrażone w walutach obcych

wycenia się nie później niż na koniec kwar-

tału, według zasad obowiązujących na dzień

bilansowy.

Praktycznie dokonanie odpisów aktualizują-

cych należności ogólne polega na podziale na-

leżności na grupy, przy zastosowaniu kryterium

rodzaju odbiorcy, oceny jego zdolności spłaty

należności czy liczby dni po terminie płatności.

Każdego odbiorcę należy sprawdzić pod

kątem realnej spłaty przez niego należności

oraz dokonać analizy, m.in.:

– przyczyn w opóźnieniach zapłaty przez

dłużnika,

– okresu, za jaki dłużnik zalega z za-

płatą,

– dokumentów potwierdzających przepro-

wadzenie procesu windykacji, ewentualnie

egzekucji.

W myśl rozporządzenia w sprawie szcze-

gólnych zasad rachunkowości, odpisy aktu-

alizujące należności ujmowane są na kon-

cie 290 – Odpisy aktualizujące należności.

Dokonanie odpisu nie zmniejsza wartości

księgowej należności, ale urealnia jej war-

tość bilansową.

Po stronie Wn konta 290 ujmuje się zmniej-

szenia wartości odpisów aktualizujących na-

leżności, zaś po stronie Ma – zwiększenia war-

tości odpisów aktualizujących należności.

Na koniec roku konto 290 może wykazywać

saldo Ma, które oznacza wysokość dokonanych

odpisów aktualizujących należności.

Aby zmniejszyć saldo, tj. wyksięgować od-

pis, konieczne jest uznanie należności za

umorzoną, przedawnioną lub nieściągalną.

Zmniejszenie odpisu może również nastą-

pić w efekcie ustania przyczyny dokonania

odpisu, np. w wyniku spłaty należności lub

jej części.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Rozporządzenie ministra finansów z 5 lipca 2010 r. w spra-

wie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów konta

dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu

terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych

zakładów budżetowych, państwowych funduszy celo-

wych oraz państwowych jednostek budżetowych mających

siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 289).

EWIDENCJA

Dziennik Gazeta Prawna, 28 kwietnia 2014 nr 81 (3722)

gazetaprawna.pl

Odpisy aktualizujące należności ujmowane są na koncie 290

Przykładowe zapisy księgowe

Operacja

strona Wn

strona Ma

1. Utworzenie odpisów aktualizujących wartość należności z:

działalności podstawowej oraz z tytułu dochodów
własnych jednostek budżetowych;

konto 761 – Pozostałe koszty operacyjne

konto 290 – Odpisy aktualizujące
należności

działalności finansowej.

konto 751 – Koszty finansowe

konto 290 – Odpisy aktualizujące
należności

2. Utworzenie odpisów aktualizujących wartość należności
dotyczących funduszy tworzonych na podstawie ustaw.

konto 851 – Zakładowy fundusz świadczeń
socjalnych, konto 853 – Fundusze celowe

konto 290 – Odpisy aktualizujące
należności

3. Utworzenie odpisów aktualizujących na należności
wątpliwe z tytułu odsetek, w odniesieniu do których
uprzednio utworzono odpisy aktualizujące dotyczące:

a) działalności podstawowej,

konto 761 – Pozostałe koszty operacyjne

konto 290 – Odpisy aktualizujące
należności

b) finansowej.

konto 751 – Koszty finansowe

konto 290 – Odpisy aktualizujące
należności

4. Zmniejszenie odpisów aktualizujących na skutek zapłaty
należności głównej z:

a) działalności podstawowej oraz z tytułu dochodów
własnych jednostek budżetowych,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 760 – Pozostałe przychody
operacyjne

b) działalności finansowej,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 750 – Przychody finansowe

c) funduszy tworzonych na podstawie ustaw.

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 851 – Zakładowy fundusz świad-
czeń socjalnych, konto 853 – Fundusze
celowe

5. Zmniejszenie odpisów aktualizujących na skutek zapłaty
odsetek za zwłokę z:

a) działalności podstawowej oraz z tytułu dochodów
własnych jednostek budżetowych,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 760 – Pozostałe przychody
operacyjne

b) działalności finansowej,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 750 – Przychody finansowe

c) stanowiących dochody budżetowe.

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 221 – Należności z tytułu docho-
dów budżetowych

6. Zmniejszenie odpisów aktualizujących
w związku z umorzeniem oraz odpisaniem należno-
ści przedawnionych:

a) od odbiorców,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 201 – Rozrachunki z odbiorcami
i dostawcami

b) od pracowników,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 234 – Pozostałe rozrachunki
z pracownikami

c) od innych kontrahentów,

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 240 – Pozostałe rozrachunki

d) z tytułu dochodów budżetowych.

konto 290 – Odpisy aktualizujące należności

konto 221 – Należności z tytułu docho-
dów budżetowych

Dopiero uznanie należności za umorzoną, przedawnioną lub nieściągalną powoduje jej wyksięgowanie.

Może to także nastąpić

po ustaniu przyczyny ich dokonania

omawianym

przypadku należy

postępować zgodnie

ze wskazówkami zawartymi

w dokumencie pt. „Szczegóło-

wy opis priorytetów Programu

Operacyjnego Kapitał Ludzki

2007–2013”. Dlatego w przy-

padku realizacji projektu

w ramach poddziałania 9.1.1

(zmniejszanie nierówności

w stopniu upowszechniania

edukacji przedszkolnej)

prawidłowym kodem,

w którym należy ujmować

poniesione wydatki, będzie

obszar XII. Poprawa jakości

kapitału ludzkiego, kod 73.

Działania na rzecz zwiększe-

nia udziału w kształceniu

i szkoleniu przez całe życie,

w szczególności poprzez

przedsięwzięcia na rzecz ogra-

niczenia przedwczesnej

rezygnacji z dalszej nauki

w szkole, minimalizowania

dyskryminacji ze względu

na płeć oraz poprawy jakości

i dostępu do kształcenia

na poziomie podstawowym,

gimnazjalnym i ponadgimna-

zjalnym oraz kształcenia

i szkoleń na poziomie

wyższym.

Co do zasady przyjmuje się,

że w przypadku projektu re-

alizowanego w ramach Pro-

gramu Operacyjnego Kapitał

Ludzki do wydatków struktu-

ralnych zalicza się wszystkie

poniesione wydatki z czwartą

cyfrą paragrafu „9” i należy

je umieszczać w wyżej wy-

mienionym kodzie. Tak więc

zarówno wydatki ponie-

sione na pomoce naukowe,

jak i wypłatę wynagrodzeń

dla nauczycieli należy ująć

w kodzie 73.

W zależności od numeru reali-

zowanego działania ponoszo-

ne wydatki będą ujmowane

w odpowiednich kodach.

W przypadku realizacji pod-

działania 9.1.1 odpowiednim

kodem będzie kod 73.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finan-

sów z 10 marca 2010 r. w sprawie

szczegółowej klasyfikacji wydatków

strukturalnych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

Szczegółowy opis priorytetów Progra-

mu Operacyjnego Kapitał Ludzki

2007–2013, Warszawa, 1 stycznia 2014 r.

EKsPErt

radZI

Jaki kod zastosować do wydatków ponoszonych w ramach Programu Operacyjnego

Kapitał Ludzki (cyfra „9” i „0”)?

AgAtA

tt PiłAt

specjalistka

z zakresu wydatków strukturalnych

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

4 / 4