plik

Komentarz

do ustawy

o rachunkowości

Książka

podstawo-

wym akcie praw-

nym polskiego pra-

wa bilansowego,

jakim jest ustawa

z 29 września 1994 r.

o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r.

poz. 330).

Książka dla

głównych

księgowych, księgo-

wych oraz biegłych

rewidentów, dyrek-

torów fi nansowych i pracowników dzia-

łów fi nansowo-księgowych

Dlaczego warto ją mieć:

Jest to pogłębiony

komentarz do ustawy o rachunkowości.

Autorzy to praktycy – biegli rewidenci

– a książka to wynik ich doświadczeń na-

bytych podczas realizacji wielu projek-

tów z zakresu rachunkowości. Niezwykle

przydatne jest to, że w publikacji omó-

wiono zagadnienia z punktu widzenia

adekwatnych przepisów. Każdy artykuł

ustawy jest komentowany z uwzględnie-

niem przepisów: odpowiednich rozporzą-

dzeń wykonawczych wydanych do ustawy

o rachunkowości, KSR oraz Międzynaro-

dowych Standardów Rachunkowości, Mię-

dzynarodowych Standardów Sprawozdaw-

czości Finansowej i związanych z nimi

interpretacji, a także prawa podatkowe-

go, kodeksu spółek handlowych i innych

aktów prawnych. Z pewnością ułatwi to

zadanie właściwego stosowania rachunko-

wości. Ponadto książka zawiera dużą ilość

tabel i schematów oraz przykładów po-

magających zrozumieć dane zagadnienie.

Autorzy dr Roman Seredyński, Katarzyna Szaruga

Wydawnictwo ODDK

Oprac.

prenumerata

Poniedziałek

13 stycznia 2014 nr 7 (3648)

gazetaprawna.pl

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

Mniejsze podmioty, które sporządzają spra-

wozdania fi nansowe za 2013 rok – mogą je

przygotować w uproszczonej wersji. Przepisy

umożliwiają w tym przypadku wykazanie in-

formacji z mniejszą szczegółowością. W takiej

sytuacji wykazuje się tylko te pozycje, które we

wzorze sprawozdania (stanowiącym załącznik

nr 1 do ustawy o rachunkowości) oznaczone

są literami i cyframi rzymskimi. Przykładowo

ujmuje się ogólną kwotę dotyczącą rzeczo-

wych aktywów trwałych bez wyszczególniania

poszczególnych środków trwałych, środków

trwałych w budowie czy zaliczek na nie. Można

też pominąć informacje dotyczące poszcze-

gólnych pozycji sprawozdania fi nansowego,

gdy nie wystąpiły one w jednostce zarówno

w roku obrotowym, za który sporządzane jest

sprawozdanie, jak i za rok go poprzedzający.

W formie uproszczonej można też sporządzić

informację dodatkową.

Za mniejsze podmioty uważane są te okre-

ślone w art. 50 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Jeśli chodzi o sprawozdanie za 2013 rok doty-

czy to takich jednostek, które w 2012 i 2013

roku, nie osiągnęły dwóch z trzech określo-

nych wielkości dotyczących zatrudnienia,

aktywów i przychodów. I tak:

■

średnioroczne zatrudnienie w przelicze-

niu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż

50 osób,

■

suma aktywów bilansu na koniec roku obro-

towego w walucie polskiej nie przekroczyła

równowartości 2 mln euro, tj. 8 176 400 zł

za 2012 rok (po kursie z 31 grudnia 2012 r.

– 4,0882 zł/euro) i 8 294 400 zł za 2013 rok (po

kursie z 31 grudnia 2013 r. – 4,1472 zł/euro),

■

przychody netto ze sprzedaży produktów

i towarów oraz operacji fi nansowych w wa-

lucie polskiej nie przekroczyły równowar-

tości 4 mln euro, tj. 16 352 800 zł za 2012

rok i 16 588 800 zł za 2013 rok.

Oczywiście nowo powstałe spółki za pierw-

szy rok obrotowy nie mogą korzystać z tych

uproszczeń. Prawo do wykazywania mniejszej

ilości danych (w sprawozdaniu fi nansowym

sporządzanym za drugi rok) przysługuje do-

piero, gdy wymienione warunki są spełnione

za dwa kolejne lata.

Kryteria dla małych, tzw. pozostałych pod-

miotów, np. spółek z o.o. (nie dotyczy to m.in.

banków czy spółek akcyjnych), w kontekście

zwolnienia z badania sprawozdania fi nanso-

wego są inne i określa je art. 64 ust. 1 pkt 4

ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym prze-

pisem sprawozdania za 2014 rok nie muszą

być poddane badaniu przez rewidenta, jeżeli

w 2013 roku podmioty te nie spełniły dwóch

z trzech następujących warunków:

■

średnioroczne zatrudnienie (w przeliczeniu

na pełne etaty) wyniosło co najmniej 50 osób,

■

suma aktywów osiągnęła co najmniej rów-

nowartość 2,5 mln euro, tj. 10 368 000 zł

(według kursu z 31 grudnia 2013 r. wyno-

szącego 4,1472 zł za euro),

■

wartość przychodów netto ze sprzedaży

towarów i produktów oraz operacji fi nanso-

wych stanowiła minimum równowartość

5 mln euro, tj. 20 736 000 zł.

Przekroczenie wymienionych limitów jest

o tyle ważne, że wiąże się z utratą prawa do

stosowania uproszczeń. Przykładowo – ba-

dane przez rewidenta jednostki nie mogą

zrezygnować z ujmowania aktywów i re-

zerw z tytułu podatku odroczonego i doko-

nać kwalifi kacji umowy leasingu według za-

sad określonych w przepisach podatkowych.

Muszą zaś stosować rozporządzenie mini-

stra fi nansów z 12 grudnia 2001 r. w spra-

wie szczegółowych zasad uznawania, metod

wyceny, zakresu ujawniania i sposobu pre-

zentacji instrumentów fi nansowych (Dz.U.

nr 149, poz. 1674 z późn. zm.).

Wspomniane limity w euro przelicza się

na walutę polską po średnim kursie ogłoszo-

nym przez Narodowy Bank Polski na dzień

bilansowy.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

RACHUNKOWOŚĆ

i AUDYT

PISZCIE DO NAS,

MY NAPISZEMY O WAS

magdalena.sobczak

@infor.pl

Mniej podmiotów zbada sprawozdania za 2014 rok

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

Spółki komandytowo-akcyjne (dalej: SKA) mu-

szą dostosować swoją księgowość do nowych

obowiązków wynikających z faktu, że począw-

szy od 2014 roku, stały się podatnikami CIT

i będą odprowadzać ten podatek do urzędu

skarbowego. Zmiana dotyczy tych spółek, któ-

rych rok obrotowy kończy się 31 grudnia 2013 r.

Jednak CIT w tym roku muszą płacić tak-

że spółki, które powstały po 12 grudnia 2013

r., a ich rok obrotowy nie skończył się 31

grudnia 2013 r. lub po 12 grudnia dokonały

zmiany roku obrotowego. W tych przypad-

kach SKA są zobowiązane zamknąć księ-

gi rachunkowe i sporządzić sprawozdanie

fi nansowe na 31 grudnia 2013 r. Oznacza

to, że pierwszy rok podatkowy takiej spółki

rozpoczął się 1 stycznia 2014 r. i będzie trwał

do końca przyjętego roku obrotowego. Takie

postępowanie wynika z art. 4 ust. 2 ustawy

z 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o po-

datku dochodowym od osób prawnych, usta-

wy o podatku dochodowym od osób fi zycz-

nych oraz ustawy o podatku tonażowym.

Uzyskanie przez większe SKA statusu podat-

nika CIT może oznaczać konieczność ujmowa-

nia w księgach podatku odroczonego. Zgodnie

z art. 37 ustawy z 29 września 1994 r. o ra-

chunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330) po-

datnicy CIT muszą tworzyć aktywa i rezer-

wy z tytułu podatku odroczonego.

[przykład]

Nie dotyczy to wszystkich spółek, ale tylko

tych, których roczne sprawozdanie fi nan-

sowe będzie podlegało w myśl art. 64 ust. 1

ustawy o rachunkowości obowiązkowemu

badaniu.

Obowiązek tworzenia podatku odroczo-

nego wynika z przejściowych różnic mię-

dzy podatkowymi a rachunkowymi zasada-

mi rozliczeń. Ma na celu odzwierciedlenie

przyszłych skutków podatkowych zdarzeń

gospodarczych ujętych w księgach rachun-

kowych oraz w sporządzonym na ich pod-

stawie sprawozdaniu fi nansowym. Wyso-

kość podatku odroczonego ustala się przy

uwzględnieniu stawek podatku dochodo-

wego obowiązujących w roku powstania

obowiązku podatkowego. Rezerwy tworzy

się w przypadku różnic dodatnich (strona

Wn konta 871 – Podatek dochodowy, stro-

na Ma konta 841 – Rezerwa z tytułu odro-

czonego podatku dochodowego). Powodują

one powstanie w przyszłych okresach kwot

zwiększających podstawę opodatkowania.

Przy czym różnica dodatnia powstaje

w przypadku:

■

aktywów, gdy ich wartość księgowa jest

większa od podatkowej,

■

pasywów, gdy ich wartość księgowa jest

mniejsza od podatkowej.

Z kolei aktywa z tytułu podatku odroczo-

nego tworzy się w przypadku różnic ujem-

nych (strona Wn konta 670 – Aktywa z tytułu

odroczonego podatku dochodowego, strona

Ma konta 871 – Podatek dochodowy).

Różnica ujemna powstaje w przypadku:

■

aktywów, gdy ich wartość księgowa jest

mniejsza od podatkowej,

■

pasywów, gdy ich wartość księgowa jest

większa od podatkowej.

Podstawa prawna

Ustawa z 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podat-

ku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku

dochodowym od osób fi zycznych oraz ustawy o podatku

tonażowym (Dz.U. poz. 1387).

SKA muszą dostosować

ewidencję księgową

Spółki, które

od 1 stycznia 2014 r. stały się podatnikami CIT,

powinny wprowadzić

nowe konta. Są one potrzebne do ujmowania rozliczeń z fi skusem

CZYTELNIA DGP

półki komandytowo-akcyjne, jako

podatnicy CIT muszą w swoich księgach

założyć konto rozrachunkowe, na którym

będą ujmowane kwoty podatku zapłacone do

urzędu skarbowego (po stronie Wn) oraz

wartość podatku wynikającego z kalkulacji

dochodu stanowiącego podstawę opodatko-

wania (po stronie Ma). Konto rozrachunkowe

może otrzymać numer np. 224. Spółka

powinna również założyć konta dla ujmowa-

nia aktywów i rezerw na odroczony podatek

dochodowy (obowiązkowo dotyczy to spółek

podlegających obligatoryjnemu badaniu

rocznego sprawozdania fi nansowego).

Ponadto niezbędne będzie konto wynikowe,

na którym spółka będzie ujmować obciążenie

wyniku fi nansowego brutto podatkiem.

Zwykle takie konto ma numer 870. Naliczenie

podatku wynikające z kalkulacji podatku

bieżącego za okres obrotowy będzie ujmowa-

ne po stronie Wn tego konta (w koresponden-

cji ze stroną Ma konta rozrachunkowego).

Na koncie tym będą też ujmowane zmiany

aktywów z tytułu odroczonego podatku

dochodowego (zwiększenia po stronie Ma)

i rezerw na odroczony podatek dochodowy

(zwiększenia po stronie Wn). Saldo konta na

koniec roku obrotowego, odpowiadające co do

zasady CIT (bieżącemu i odroczonemu) za rok

obrotowy, podlega przeniesieniu na konto

wyniku fi nansowego.

W przypadku spółek, które wcześniej nie

prowadziły ewidencji pozwalającej bezpośred-

nio ustalić podstawę opodatkowania CIT,

celowe jest takie rozbudowanie planu kont,

by bezpośrednio na podstawie sald kont

wynikowych możliwe było ustalenie podstawy

opodatkowania. Oznacza to założenie

odrębnych kont dla ujmowania przychodów

i kosztów, które nie będą stanowiły kosztu lub

przychodu podatkowego.

MACIEJ CZAPIEWSKI

biegły rewident,

partner w HLB M2 Audyt

OPINIA

EKSPERTA

PRZYKŁAD

Przejściowa różnica

Podmiot posiada maszynę produkcyjną o wartości początkowej 200 000 zł. Wartość dotychczasowego
umorzenia (podatkowa i księgowa) to 80 000 zł. W związku ze zmniejszonym popytem na produko-
wany towar zarząd podjął decyzję o dokonaniu odpisu aktualizującego w wysokości 60 000 zł. W takim
przypadku wartość bilansowa środka trwałego to 60 000 zł, a podatkowa to 120 000 zł. W związku
z tym przejściowa różnica między tymi wartościami wynosi 60 000 zł. Należy więc ująć aktywa z tytułu
odroczonego podatku dochodowego w kwocie (60 000 zł x 19 proc.) 11 400 zł.

To wynik

wyższego niż w ubiegłym roku kursu euro

z 31 grudnia. Jeżeli jednak podmiot przekroczył

w 2013 roku dwa z określonych w ustawie kryteriów, to będzie podlegał rewizji fi nansowej

Komentarz

do ustawy

o rachunkowości

Książka o

podstawo-

wym akcie praw-

nym polskiego pra-

wa bilansowego,

jakim jest ustawa

z 29 września 1994 r.

o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r.

poz. 330).

Książka dla

głównych

księgowych, księgo-

wych oraz biegłych

rewidentów, dyrek-

torów fi nansowych i pracowników dzia-

łów fi nansowo-księgowych

Dlaczego warto ją mieć:

Jest to pogłębiony

komentarz do ustawy o rachunkowości.

Autorzy to praktycy – biegli rewidenci

– a książka to wynik ich doświadczeń na-

bytych podczas realizacji wielu projek-

tów z zakresu rachunkowości. Niezwykle

przydatne jest to, że w publikacji omó-

wiono zagadnienia z punktu widzenia

adekwatnych przepisów. Każdy artykuł

ustawy jest komentowany z uwzględnie-

niem przepisów: odpowiednich rozporzą-

dzeń wykonawczych wydanych do ustawy

o rachunkowości, KSR oraz Międzynaro-

dowych Standardów Rachunkowości, Mię-

dzynarodowych Standardów Sprawozdaw-

czości Finansowej i związanych z nimi

interpretacji, a także prawa podatkowe-

go, kodeksu spółek handlowych i innych

aktów prawnych. Z pewnością ułatwi to

zadanie właściwego stosowania rachunko-

wości. Ponadto książka zawiera dużą ilość

tabel i schematów oraz przykładów po-

magających zrozumieć dane zagadnienie.

Autorzy dr Roman Seredyński, Katarzyna Szaruga

Wydawnictwo ODDK

Oprac.

prenumerata

Poniedziałek

13 stycznia 2014 nr 7 (3648)

gazetaprawna.pl

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

Mniejsze podmioty, które sporządzają spra-

wozdania fi nansowe za 2013 rok – mogą je

przygotować w uproszczonej wersji. Przepisy

umożliwiają w tym przypadku wykazanie in-

formacji z mniejszą szczegółowością. W takiej

sytuacji wykazuje się tylko te pozycje, które we

wzorze sprawozdania (stanowiącym załącznik

nr 1 do ustawy o rachunkowości) oznaczone

są literami i cyframi rzymskimi. Przykładowo

ujmuje się ogólną kwotę dotyczącą rzeczo-

wych aktywów trwałych bez wyszczególniania

poszczególnych środków trwałych, środków

trwałych w budowie czy zaliczek na nie. Można

też pominąć informacje dotyczące poszcze-

gólnych pozycji sprawozdania fi nansowego,

gdy nie wystąpiły one w jednostce zarówno

w roku obrotowym, za który sporządzane jest

sprawozdanie, jak i za rok go poprzedzający.

W formie uproszczonej można też sporządzić

informację dodatkową.

Za mniejsze podmioty uważane są te okre-

ślone w art. 50 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Jeśli chodzi o sprawozdanie za 2013 rok doty-

czy to takich jednostek, które w 2012 i 2013

roku, nie osiągnęły dwóch z trzech określo-

nych wielkości dotyczących zatrudnienia,

aktywów i przychodów. I tak:

■

średnioroczne zatrudnienie w przelicze-

niu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż

50 osób,

■

suma aktywów bilansu na koniec roku obro-

towego w walucie polskiej nie przekroczyła

równowartości 2 mln euro, tj. 8 176 400 zł

za 2012 rok (po kursie z 31 grudnia 2012 r.

– 4,0882 zł/euro) i 8 294 400 zł za 2013 rok (po

kursie z 31 grudnia 2013 r. – 4,1472 zł/euro),

■

przychody netto ze sprzedaży produktów

i towarów oraz operacji fi nansowych w wa-

lucie polskiej nie przekroczyły równowar-

tości 4 mln euro, tj. 16 352 800 zł za 2012

rok i 16 588 800 zł za 2013 rok.

Oczywiście nowo powstałe spółki za pierw-

szy rok obrotowy nie mogą korzystać z tych

uproszczeń. Prawo do wykazywania mniejszej

ilości danych (w sprawozdaniu fi nansowym

sporządzanym za drugi rok) przysługuje do-

piero, gdy wymienione warunki są spełnione

za dwa kolejne lata.

Kryteria dla małych, tzw. pozostałych pod-

miotów, np. spółek z o.o. (nie dotyczy to m.in.

banków czy spółek akcyjnych), w kontekście

zwolnienia z badania sprawozdania fi nanso-

wego są inne i określa je art. 64 ust. 1 pkt 4

ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym prze-

pisem sprawozdania za 2014 rok nie muszą

być poddane badaniu przez rewidenta, jeżeli

w 2013 roku podmioty te nie spełniły dwóch

z trzech następujących warunków:

■

średnioroczne zatrudnienie (w przeliczeniu

na pełne etaty) wyniosło co najmniej 50 osób,

■

suma aktywów osiągnęła co najmniej rów-

nowartość 2,5 mln euro, tj. 10 368 000 zł

(według kursu z 31 grudnia 2013 r. wyno-

szącego 4,1472 zł za euro),

■

wartość przychodów netto ze sprzedaży

towarów i produktów oraz operacji fi nanso-

wych stanowiła minimum równowartość

5 mln euro, tj. 20 736 000 zł.

Przekroczenie wymienionych limitów jest

o tyle ważne, że wiąże się z utratą prawa do

stosowania uproszczeń. Przykładowo – ba-

dane przez rewidenta jednostki nie mogą

zrezygnować z ujmowania aktywów i re-

zerw z tytułu podatku odroczonego i doko-

nać kwalifi kacji umowy leasingu według za-

sad określonych w przepisach podatkowych.

Muszą zaś stosować rozporządzenie mini-

stra fi nansów z 12 grudnia 2001 r. w spra-

wie szczegółowych zasad uznawania, metod

wyceny, zakresu ujawniania i sposobu pre-

zentacji instrumentów fi nansowych (Dz.U.

nr 149, poz. 1674 z późn. zm.).

Wspomniane limity w euro przelicza się

na walutę polską po średnim kursie ogłoszo-

nym przez Narodowy Bank Polski na dzień

bilansowy.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

PISZCIE DO NAS,

MY NAPISZEMY O WAS

magdalena.sobczak

@infor.pl

Mniej podmiotów zbada sprawozdania za 2014 rok

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

Spółki komandytowo-akcyjne (dalej: SKA) mu-

szą dostosować swoją księgowość do nowych

obowiązków wynikających z faktu, że począw-

szy od 2014 roku, stały się podatnikami CIT

i będą odprowadzać ten podatek do urzędu

skarbowego. Zmiana dotyczy tych spółek, któ-

rych rok obrotowy kończy się 31 grudnia 2013 r.

Jednak CIT w tym roku muszą płacić tak-

że spółki, które powstały po 12 grudnia 2013

r., a ich rok obrotowy nie skończył się 31

grudnia 2013 r. lub po 12 grudnia dokonały

zmiany roku obrotowego. W tych przypad-

kach SKA są zobowiązane zamknąć księ-

gi rachunkowe i sporządzić sprawozdanie

fi nansowe na 31 grudnia 2013 r. Oznacza

to, że pierwszy rok podatkowy takiej spółki

rozpoczął się 1 stycznia 2014 r. i będzie trwał

do końca przyjętego roku obrotowego. Takie

postępowanie wynika z art. 4 ust. 2 ustawy

z 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o po-

datku dochodowym od osób prawnych, usta-

wy o podatku dochodowym od osób fi zycz-

nych oraz ustawy o podatku tonażowym.

Uzyskanie przez większe SKA statusu podat-

nika CIT może oznaczać konieczność ujmowa-

nia w księgach podatku odroczonego. Zgodnie

z art. 37 ustawy z 29 września 1994 r. o ra-

chunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330) po-

datnicy CIT muszą tworzyć aktywa i rezer-

wy z tytułu podatku odroczonego.

[przykład]

Nie dotyczy to wszystkich spółek, ale tylko

tych, których roczne sprawozdanie fi nan-

sowe będzie podlegało w myśl art. 64 ust. 1

ustawy o rachunkowości obowiązkowemu

badaniu.

Obowiązek tworzenia podatku odroczo-

nego wynika z przejściowych różnic mię-

dzy podatkowymi a rachunkowymi zasada-

mi rozliczeń. Ma na celu odzwierciedlenie

przyszłych skutków podatkowych zdarzeń

gospodarczych ujętych w księgach rachun-

kowych oraz w sporządzonym na ich pod-

stawie sprawozdaniu fi nansowym. Wyso-

kość podatku odroczonego ustala się przy

uwzględnieniu stawek podatku dochodo-

wego obowiązujących w roku powstania

obowiązku podatkowego. Rezerwy tworzy

się w przypadku różnic dodatnich (strona

Wn konta 871 – Podatek dochodowy, stro-

na Ma konta 841 – Rezerwa z tytułu odro-

czonego podatku dochodowego). Powodują

one powstanie w przyszłych okresach kwot

zwiększających podstawę opodatkowania.

Przy czym różnica dodatnia powstaje

w przypadku:

■

aktywów, gdy ich wartość księgowa jest

większa od podatkowej,

■

pasywów, gdy ich wartość księgowa jest

mniejsza od podatkowej.

Z kolei aktywa z tytułu podatku odroczo-

nego tworzy się w przypadku różnic ujem-

nych (strona Wn konta 670 – Aktywa z tytułu

odroczonego podatku dochodowego, strona

Ma konta 871 – Podatek dochodowy).

Różnica ujemna powstaje w przypadku:

■

aktywów, gdy ich wartość księgowa jest

mniejsza od podatkowej,

■

pasywów, gdy ich wartość księgowa jest

większa od podatkowej.

Podstawa prawna

Ustawa z 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podat-

ku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku

dochodowym od osób fi zycznych oraz ustawy o podatku

tonażowym (Dz.U. poz. 1387).

SKA muszą dostosować

ewidencję księgową

Spółki, które

od 1 stycznia 2014 r. stały się podatnikami CIT,

powinny wprowadzić

nowe konta. Są one potrzebne do ujmowania rozliczeń z fi skusem

CZYTELNIA DGP

półki komandytowo-akcyjne, jako

podatnicy CIT muszą w swoich księgach

założyć konto rozrachunkowe, na którym

będą ujmowane kwoty podatku zapłacone do

urzędu skarbowego (po stronie Wn) oraz

wartość podatku wynikającego z kalkulacji

dochodu stanowiącego podstawę opodatko-

wania (po stronie Ma). Konto rozrachunkowe

może otrzymać numer np. 224. Spółka

powinna również założyć konta dla ujmowa-

nia aktywów i rezerw na odroczony podatek

dochodowy (obowiązkowo dotyczy to spółek

podlegających obligatoryjnemu badaniu

rocznego sprawozdania fi nansowego).

Ponadto niezbędne będzie konto wynikowe,

na którym spółka będzie ujmować obciążenie

wyniku fi nansowego brutto podatkiem.

Zwykle takie konto ma numer 870. Naliczenie

podatku wynikające z kalkulacji podatku

bieżącego za okres obrotowy będzie ujmowa-

ne po stronie Wn tego konta (w koresponden-

cji ze stroną Ma konta rozrachunkowego).

Na koncie tym będą też ujmowane zmiany

aktywów z tytułu odroczonego podatku

dochodowego (zwiększenia po stronie Ma)

i rezerw na odroczony podatek dochodowy

(zwiększenia po stronie Wn). Saldo konta na

koniec roku obrotowego, odpowiadające co do

zasady CIT (bieżącemu i odroczonemu) za rok

obrotowy, podlega przeniesieniu na konto

wyniku fi nansowego.

W przypadku spółek, które wcześniej nie

prowadziły ewidencji pozwalającej bezpośred-

nio ustalić podstawę opodatkowania CIT,

celowe jest takie rozbudowanie planu kont,

by bezpośrednio na podstawie sald kont

wynikowych możliwe było ustalenie podstawy

opodatkowania. Oznacza to założenie

odrębnych kont dla ujmowania przychodów

i kosztów, które nie będą stanowiły kosztu lub

przychodu podatkowego.

MACIEJ CZAPIEWSKI

biegły rewident,

partner w HLB M2 Audyt

OPINIA

EKSPERTA

PRZYKŁAD

Przejściowa różnica

To wynik

wyższego niż w ubiegłym roku kursu euro

z 31 grudnia. Jeżeli jednak podmiot przekroczył

w 2013 roku dwa z określonych w ustawie kryteriów, to będzie podlegał rewizji fi nansowej

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

1 / 4

EwidEncja

Dziennik Gazeta Prawna, 13 stycznia 2014 nr 7 (3648)

gazetaprawna.pl

Podwyższenie kapitału ujmuje się po rejestracji w KRS

Jeżeli zarejestrowanie nastąpiło już w 2014 roku, to w bilansie za 2013 rok

pokazujemy nie wyższą, ale wcześniejszą

wartość

funduszu zakładowego. Ten fakt należy opisać w informacji dodatkowej

Dr Katarzyna Trzpioła
Katedra Finansów i Rachunkowości Uniwersytetu
Warszawskiego

Kapitał zakładowy spółek kapitałowych wy-

kazuje się bilansie w wysokości określonej

w umowie lub statucie i wpisanej w rejestrze

sądowym. Tak wskazują przepisy ustawy z 29

września 1994 r. o rachunkowości. Oznacza

to, że jeśli podwyższenie kapitału nie zostało

na dzień bilansowy jeszcze zarejestrowane

w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: KRS),

to w bilansie należy pokazać niższą, dotych-

czasową wartość kapitału podstawowego.

Natomiast wartość podwyższenia trzeba ująć

w innej pozycji kapitałów, np. w kapitale re-

zerwowym w pasywach bilansu w pozycji A.VI

„Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe”.

Przypomnieć trzeba, iż na dzień bilansowy

kapitały (fundusze) własne wycenia się w war-

tości nominalnej, z wyjątkiem udziałów (akcji)

własnych, wycenianych według cen nabycia

(art. 28 ust. 1 pkt 9a i 10 ustawy o rachunko-

wości). Podwyższenie kapitału zakładowego

spółki z o.o. następuje z chwilą wpisania do

rejestru sądowego. Zasada ta wynika wprost

z art. 262 par. 4 ustawy z 15 września 2000 r.

– Kodeks spółek handlowych (dalej: k.s.h.).

Podwyższenie kapitału w spółce z o.o. może

być dokonane w drodze zmiany umowy spół-

ki bądź na podstawie jej dotychczasowych

postanowień.

Zmiana umowy

Podwyższenie w ramach zmiany umowy spół-

ki łączy się m.in. z koniecznością zaprotokoło-

wania uchwały w tej sprawie przez notariusza

i z zapłatą taksy notarialnej. Do podjęcia tej

uchwały wymagana jest co najmniej więk-

szość 2/3 głosów (art. 246 k.s.h.). Oświadczenie

dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego

udziału/ów lub podwyższeniu wartości ist-

niejącego udziału/ów wymaga formy aktu

notarialnego (art. 258 par. 2 k.s.h.).

Wcześniejsze postanowienia

W przypadku podwyższenia na podstawie

dotychczasowych postanowień umowy spółki

mamy do czynienia z uproszczonym (nieno-

tarialnym) trybem podwyższenia.

Zwiększenie kapitału zakładowego w spół-

ce z o.o. bez zmiany jej umowy jest możliwe,

o ile spełnione zostaną następujące warunki:

■

umowa spółki przewiduje maksymal-

ną wysokość podwyższenia i jego termin

(art. 257 par. 1 k.s.h),

■

wspólnicy podejmą stosowną uchwałę,

■

środki na pokrycie podwyższenia nie po-

chodzą z zysku spółki,

■

wkłady na podwyższony kapitał zostaną

wniesione wyłącznie w pieniądzu (por.

art. 158 par. 1 k.s.h.) oraz

■

zmiany będą zarejestrowane w KRS.

Kapitał zakładowy spółki z o.o. może być

podwyższony w drodze wniesienia przez

wspólników wkładów pieniężnych lub apor-

tu (wkładu niepieniężnego) albo ze środków

spółki.

Jak przy tworzeniu

Jeśli podwyższenie następuje poprzez wnie-

sienie wkładów pieniężnych lub niepienięż-

nych, to ujęcie w księgach rachunkowych

tego zdarzenia przebiegać będzie w sposób

analogiczny jak przy tworzeniu kapitału za-

kładowego.

[przykład 1]

Z zapasowego lub rezerwowego

Uchwałą wspólników o zmianie umowy

spółki można podwyższyć kapitał zakłado-

wy, przeznaczając na ten cel środki z kapi-

tału zapasowego lub kapitałów rezerwowych

utworzonych z zysku (podwyższenie kapitału

zakładowego ze środków spółki). Mówi o tym

art. 260 par. 1 k.s.h.

W przypadku podwyższenia kapitału za-

kładowego spółki z o.o. ze środków własnych

wspólnicy osiągają przychód z tytułu udziału

w zyskach osób prawnych (z kapitałów pie-

niężnych), o których mowa w art. 10 ust. 1

pkt 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku

dochodowym od osób prawnych (dalej: usta-

wa o CIT) oraz w art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy

z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym

od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT).

W związku z tym spółka z o.o. ma obo-

wiązek, jako płatnik, od uzyskanego przez

jej wspólników dochodu (przychodu) pobrać

zryczałtowany podatek dochodowy w wy-

sokości 19 proc. w terminie 14 dni od dnia

TEMAT

NA ZAMÓWIENIE

PrZyKłAD 1

Nadwyżka

20 listopada 2013 r. wspólnicy ABC sp. z o.o. podjęli uchwałę o podwyższeniu kapitału podstawowego
spółki z dotychczasowych 5000 zł do 25 000 zł. Zobowiązali się do wniesienia wkładów gotów-
kowych o wartości 26 000 zł do końca 2013 roku. Powstanie więc nadwyżka wartości wniesionych
aportem wkładów nad wartością nominalną objętych przez wspólników udziałów (tzw. agio). Wynosi
ona 6000 zł. 20 grudnia 2013 r. zarząd spółki zgodnie z art. 262 par. 2 k.s.h. zgłosił do KRS podwyż-
szenie kapitału, dołączając: uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego, oświadczenia o objęciu
udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym, oświadczenie wszystkich członków zarządu, że
wkłady na podwyższony kapitał zakładowy zostały w całości wniesione.
18 stycznia 2014 r. sąd zarejestrował podwyższenie kapitału. Sprawozdanie finansowe jest sporządza-
ne na 31 grudnia, ale data sporządzenia to 30 marca 2014 r.

Pozostałe rozrachunki

– podwyższenie kapitału

– rozrachunki ze wspólnikami

podstawowego

rachunek bankowy

1) 26 000

26 000 (2

3) 6000 26 000 (1

2) 26 000

4) 20 000

Kapitał zapasowy

Kapitał podstawowy

6000 (3

20 000 (4

Objaśnienia do schematu:
1. Uchwała wspólników o podwyższeniu kapitału podstawowego 26 000 zł: strona Wn konta Pozostałe
rozrachunki – rozrachunki ze wspólnikami, strona Ma konta Pozostałe rozrachunki – podwyższenie
kapitału podstawowego;
2. Otrzymanie od wspólników wkładów na pokrycie obejmowanych udziałów w kapitale zakładowym
spółki z o.o. 26 000 zł: strona Wn konta Rachunek bankowy, strona Ma konta Pozostałe rozrachunki
– rozrachunki ze wspólnikami;
3. Rozliczenie nadwyżki wartości wniesionych aportem wkładów nad wartością nominalną objętych
przez wspólników udziałów (tzw. agio) 6000 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki – podwyższe-
nie kapitału podstawowego, strona Ma konta Kapitał zapasowy;
4. W 2014 roku – nominalna wartość wydanych udziałów – pod datą rejestracji umowy spółki
w KRS 20 000 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki – podwyższenie kapitału podstawowego,
strona Ma konta Kapitał podstawowy.

W bilansie za 2013 rok, mimo iż sporządzonym faktycznie po dniu rejestracji podwyższenia kapitału
podstawowego, nie pokazujemy wartości kapitału podwyższonego, tylko jego pierwotną wartość
5000 zł.
W informacji dodatkowej należy w części poświeconej zdarzeniom po dniu bilansowym opisać,
iż rejestracja podwyższenia kapitału podstawowego do poziomu 25 000 zł miała miejsce
18 stycznia 2014 r.
Poniżej fragmenty bilansu na koniec 2013 i na koniec 2014 r. przy założeniu, iż powyższe operacje
były jedynymi mającymi wpływ na omawiane pozycje kapitału.

Stan na

31 grudnia 2013 r.

Stan na

31 grudnia 2014 r.

A. KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY

31 000,00

I. Kapitał (fundusz) podstawowy

5000,00

25 000,00

II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość
ujemna)

–

III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)

–

IV. Kapitał (fundusz) zapasowy

6000,00

V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

–

VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

20 000,00

–

Stan na

31 grudnia 2013 r.

Stan na

31 grudnia 2014 r.

A. KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY

61 000,00

I. Kapitał (fundusz) podstawowy

5000,00

35 000,00

II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość
ujemna)

–

III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)

–

IV. Kapitał (fundusz) zapasowy

26 000,00

V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

–

VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

30 000,00

–

PrZyKłAD 2

Zwiększenie wiarygodności

Kapitał podstawowy spółki ADG sp. z o.o. wynosił 5000 zł. W poprzednich latach został utworzony
kapitał zapasowy z zysku w wysokości 56 000 zł. 15 listopada 2013 r. wspólnicy podjęli uchwałę,
iż 30 000 zł z kapitału zapasowego zostanie przeznaczone na podwyższenie kapitału podstawo-
wego w celu zwiększenia wiarygodności spółki. Zakładamy, iż nie ma przesłanek do skorzystania
ze zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie art. 22 ust. 4–4b ustawy o CIT. Zarząd zgłosił
podwyższenie do KRS, dołączając do niego wymaganą zgodnie z art. 262 par. 2 i 3 k.s.h. uchwałę
o podwyższeniu kapitału zakładowego. Podwyższenie zostało zarejestrowane jednak 28 stycznia
2014 r. Wspólnicy wpłacili kwoty na pokrycie podatku dochodowego. Z kolei PCC zostanie pokryty
ze środków spółki.

Pozostałe

Kapitał zapasowy

rozrachunki

Podatki i opłaty

1) 30 000

4) 30 000 30 000 (1

2) 150

5) 7037 7037 (6

rozrachunki

Kapitał

publicznoprawne

rachunek bieżący

podstawowy

3) 150

150 (2

6) 7037 150 (3

30 000 (4

7) 7037

7037 (5

7037 (7

Objaśnienia do schematu:
1. Przeksięgowanie kwoty kapitału zapasowego lub rezerwowego przeznaczonego na podwyższenie kapi-
tału zakładowego 30 000 zł: strona Wn konta Kapitał zapasowy, strona Ma konta Pozostałe rozrachunki;
2. Zarachowanie PCC w wysokości 0,5 proc. od 30 000 zł = 150 zł: strona Wn konta Podatki i opłaty;
strona Ma konta Rozrachunki publicznoprawne;
3. Zapłata podatku z rachunku bankowego 150 zł: strona Wn Rozrachunki publicznoprawne, strona Ma
konta Rachunek bieżący;
4. Pod datą rejestracji podwyższenia kapitału zakładowego w KRS, tj. 28 stycznia 2014 r., 30 000 zł:
strona Wn konta Pozostałe rozrachunki, strona Ma Kapitał podstawowy;
5. Zarachowanie zryczałtowanego podatku dochodowego od kwoty podwyższającej kapitał zakładowy
należnego od wspólników wg wyliczenia:
Podstawa opodatkowania 30 000 zł/(1,19 proc.) = 37 037zł
Podatek 37 037 x 19 proc. = 7037 zł
Podatek 7037 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki, strona Ma konta Rozrachunki publicznoprawne.
6. Wpłata przez wspólników podatku dochodowego 7037 zł: strona Wn konta Rachunek bieżący, strona
Ma konta Pozostałe rozrachunki.
7. Odprowadzenie podatku dochodowego na rachunek urzędu skarbowego 7037 zł: strona Wn konta
Rozrachunki publicznoprawne, strona Ma konta Rachunek bieżący.
Podobnie jak w przykładzie 1 podwyższenie kapitału nie zostało zarejestrowane na 31 grudnia, dlatego
spółka w sprawozdaniu finansowym pokazuje kapitał zapasowy w wysokości przed podwyższeniem.
Kwotę podwyższenia wykazuje w odrębnej pozycji kapitału (VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezer-
wowe). Dodatkowe objaśnienia zamieszcza w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.
Poniżej zamieszczono fragment bilansu na koniec 2013 roku i na koniec 2014 roku przy założeniu, iż
innych zmian w kapitałach podstawowym, zapasowym i rezerwowym nie było.

EwidEncja

Dziennik Gazeta Prawna, 13 stycznia 2014 nr 7 (3648)

gazetaprawna.pl

Podwyższenie kapitału ujmuje się po rejestracji w KRS

Jeżeli zarejestrowanie nastąpiło już w 2014 roku, to w bilansie za 2013 rok

pokazujemy nie wyższą, ale wcześniejszą

Jeżeli zarejestrowanie nastąpiło już w 2014 roku, to w bilansie za 2013 rok

wartość

funduszu zakładowego. Ten fakt należy opisać w informacji dodatkowej

Dr Katarzyna Trzpioła
Katedra Finansów i Rachunkowości Uniwersytetu
Warszawskiego

Kapitał zakładowy spółek kapitałowych wy-

kazuje się bilansie w wysokości określonej

w umowie lub statucie i wpisanej w rejestrze

sądowym. Tak wskazują przepisy ustawy z 29

września 1994 r. o rachunkowości. Oznacza

to, że jeśli podwyższenie kapitału nie zostało

na dzień bilansowy jeszcze zarejestrowane

w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: KRS),

to w bilansie należy pokazać niższą, dotych-

czasową wartość kapitału podstawowego.

Natomiast wartość podwyższenia trzeba ująć

w innej pozycji kapitałów, np. w kapitale re-

zerwowym w pasywach bilansu w pozycji A.VI

„Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe”.

Przypomnieć trzeba, iż na dzień bilansowy

kapitały (fundusze) własne wycenia się w war-

tości nominalnej, z wyjątkiem udziałów (akcji)

własnych, wycenianych według cen nabycia

(art. 28 ust. 1 pkt 9a i 10 ustawy o rachunko-

wości). Podwyższenie kapitału zakładowego

spółki z o.o. następuje z chwilą wpisania do

rejestru sądowego. Zasada ta wynika wprost

z art. 262 par. 4 ustawy z 15 września 2000 r.

– Kodeks spółek handlowych (dalej: k.s.h.).

Podwyższenie kapitału w spółce z o.o. może

być dokonane w drodze zmiany umowy spół-

ki bądź na podstawie jej dotychczasowych

postanowień.

Zmiana umowy

Podwyższenie w ramach zmiany umowy spół-

ki łączy się m.in. z koniecznością zaprotokoło-

wania uchwały w tej sprawie przez notariusza

i z zapłatą taksy notarialnej. Do podjęcia tej

uchwały wymagana jest co najmniej więk-

szość 2/3 głosów (art. 246 k.s.h.). Oświadczenie

dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego

udziału/ów lub podwyższeniu wartości ist-

niejącego udziału/ów wymaga formy aktu

notarialnego (art. 258 par. 2 k.s.h.).

Wcześniejsze postanowienia

W przypadku podwyższenia na podstawie

dotychczasowych postanowień umowy spółki

mamy do czynienia z uproszczonym (nieno-

tarialnym) trybem podwyższenia.

Zwiększenie kapitału zakładowego w spół-

ce z o.o. bez zmiany jej umowy jest możliwe,

o ile spełnione zostaną następujące warunki:

■

umowa spółki przewiduje maksymal-

ną wysokość podwyższenia i jego termin

(art. 257 par. 1 k.s.h),

■

wspólnicy podejmą stosowną uchwałę,

■

środki na pokrycie podwyższenia nie po-

chodzą z zysku spółki,

■

wkłady na podwyższony kapitał zostaną

wniesione wyłącznie w pieniądzu (por.

art. 158 par. 1 k.s.h.) oraz

■

zmiany będą zarejestrowane w KRS.

Kapitał zakładowy spółki z o.o. może być

podwyższony w drodze wniesienia przez

wspólników wkładów pieniężnych lub apor-

tu (wkładu niepieniężnego) albo ze środków

spółki.

Jak przy tworzeniu

Jeśli podwyższenie następuje poprzez wnie-

sienie wkładów pieniężnych lub niepienięż-

nych, to ujęcie w księgach rachunkowych

tego zdarzenia przebiegać będzie w sposób

analogiczny jak przy tworzeniu kapitału za-

kładowego.

[przykład 1]

Z zapasowego lub rezerwowego

Uchwałą wspólników o zmianie umowy

spółki można podwyższyć kapitał zakłado-

wy, przeznaczając na ten cel środki z kapi-

tału zapasowego lub kapitałów rezerwowych

utworzonych z zysku (podwyższenie kapitału

zakładowego ze środków spółki). Mówi o tym

art. 260 par. 1 k.s.h.

W przypadku podwyższenia kapitału za-

kładowego spółki z o.o. ze środków własnych

wspólnicy osiągają przychód z tytułu udziału

w zyskach osób prawnych (z kapitałów pie-

niężnych), o których mowa w art. 10 ust. 1

pkt 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku

dochodowym od osób prawnych (dalej: usta-

wa o CIT) oraz w art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy

z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym

od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT).

W związku z tym spółka z o.o. ma obo-

wiązek, jako płatnik, od uzyskanego przez

jej wspólników dochodu (przychodu) pobrać

zryczałtowany podatek dochodowy w wy-

sokości 19 proc. w terminie 14 dni od dnia

TEMAT

NA ZAMÓWIENIE

PrZyKłAD 1

Nadwyżka

Pozostałe rozrachunki

– podwyższenie kapitału

– rozrachunki ze wspólnikami

podstawowego

rachunek bankowy

1) 26 000

26 000 (2

3) 6000 26 000 (1

2) 26 000

4) 20 000

26 000 (1

Kapitał zapasowy

Kapitał podstawowy

6000 (3

20 000 (4

Stan na

31 grudnia 2013 r.

Stan na

31 grudnia 2014 r.

A. KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY

31 000,00

I. Kapitał (fundusz) podstawowy

5000,00

25 000,00

II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość
ujemna)

–

III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)

–

IV. Kapitał (fundusz) zapasowy

6000,00

V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

–

VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

20 000,00

–

Stan na

31 grudnia 2013 r.

Stan na

31 grudnia 2014 r.

A. KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY

61 000,00

I. Kapitał (fundusz) podstawowy

5000,00

35 000,00

II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość
ujemna)

–

III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)

–

IV. Kapitał (fundusz) zapasowy

26 000,00

V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

–

VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

30 000,00

–

PrZyKłAD 2

Zwiększenie wiarygodności

Pozostałe

Kapitał zapasowy

rozrachunki

Podatki i opłaty

1) 30 000

4) 30 000 30 000 (1

2) 150

5) 7037 7037 (6

30 000 (1

7037 (6

rozrachunki

Kapitał

publicznoprawne

rachunek bieżący

podstawowy

3) 150

150 (2

6) 7037

150 (3

30 000 (4

7) 7037

7037 (5

7037 (7

150 (3
7037 (7

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

2 / 4

Sfera budżetowa

III

Dziennik Gazeta Prawna, 13 stycznia 2014 nr 7 (3648)

gazetaprawna.pl

Podwyższenie kapitału ujmuje się po rejestracji w KRS

WAŻNE

Z chwilą wpisania do rejestru są-

dowego następuje podwyższenie kapitału

zakładowego. Jeśli nastąpiło to już w 2014

roku, to w bilansie za 2013 rok nie pokazuje-

my wartości kapitału podwyższonego, tylko

jego pierwotną wartość

uprawomocnienia się postanowienia sądu

rejestrowego o dokonaniu wpisu o podwyż-

szeniu kapitału zakładowego (art. 26 ust. 2

ustawy o CIT oraz art. 41 ust. 5 ustawy o PIT).

Zaznaczyć należy, iż w przypadku wspólni-

ków niemających siedziby lub zarządu albo

miejsca zamieszkania na terytorium Rze-

czypospolitej Polskiej spółka może nie po-

brać tego podatku lub pobrać go w niższej

wysokości, jeżeli tak wynika z postanowień

odpowiedniej umowy o unikaniu podwójne-

go opodatkowania, której stroną jest Polska,

a spółka uzyska od podatnika (tj. wspólnika)

certyfikat rezydencji (art. 26 ust. 1 ustawy

o CIT i art. 30a ust. 2 ustawy o PIT).

Dochód stanowiący równowartość kwot

przekazanych na kapitał zakładowy z kapitału

rezerwowego może zostać zwolniony z po-

datku dochodowego, gdy zostaną spełnione

łącznie warunki, o których mowa w art. 22

ust. 4 i art. 22 ust. 4a i 4b ustawy o CIT.

Warto jeszcze zaznaczyć, że podwyższenie ka-

pitału zakładowego spółki z o.o. z wkładów lub ze

środków spółki na gruncie ustawy z 9 września

2000 r. o podatku od czynności cywilnopraw-

nych (dalej: ustawa o PCC) traktowane jest jako

zmiana umowy spółki. Obowiązek podatkowy

powstanie z chwilą podjęcia uchwały o pod-

wyższeniu kapitału zakładowego spółki z o.o.

Mimo że podwyższenie jest skuteczne dopiero

od chwili rejestracji w KRS, to termin na zapłatę

PCC biegnie już od momentu podjęcia uchwały

w tej sprawie. Jeżeli natomiast podwyższenie

kapitału spółki nie zostanie zarejestrowane lub

zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż

określona w uchwale, wówczas podatek podlega

zwrotowi odpowiednio w całości albo w części

stanowiącej różnicę między podatkiem zapła-

conym i podatkiem należnym od podwyższenia

kapitału ujawnionego w rejestrze przedsiębior-

ców (art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy o PCC).

Podstawę opodatkowania stanowi wartość,

o którą podwyższono kapitał zakładowy. Wy-

nika tak z art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o PCC.

Od podstawy opodatkowania odlicza się:

■

kwotę wynagrodzenia wraz z VAT, pobra-

ną przez notariusza za sporządzenie aktu

notarialnego zmiany umowy spółki, jeżeli

powoduje ona podwyższenie kapitału za-

kładowego,

■

opłatę sądową związaną ze zmianą wpisu

w rejestrze przedsiębiorców dotyczącą ka-

pitału zakładowego,

■

opłatę za zamieszczenie w Monitorze Sądo-

wym i Gospodarczym ogłoszenia o wpisie.

Obowiązek podatkowy ciąży na podatni-

kach tego podatku (art. 5 ust. 1 ustawy o PCC).

W przypadku umowy spółki z o.o. jest nim

spółka. Jest ona zobowiązana do rozliczenia

się z PCC, chyba że czynność korzysta z któ-

regoś ze zwolnień uregulowanych w art. 9

pkt 11 lit. b–c ustawy o PCC.

Gdy wymienione zwolnienia nie mają za-

stosowania do spółki, zobowiązana jest ona

złożyć deklarację PCC, obliczyć (według stawki

0,5 proc.) i wpłacić podatek w terminie 14 dni

od dnia podjęcia uchwały w sprawie podwyż-

szenia kapitału zakładowego, z wyłączeniem

przypadku, gdy podatek jest pobierany przez

płatnika (notariusza). Tak wynika z art. 10

ust. 1 ustawy o PCC.

Ewidencja w księgach rachunkowych ope-

racji dotyczących podwyższenia kapitału za-

kładowego spółki z o.o. z kapitału zapasowego

lub rezerwowego utworzonego w poprzed-

nich latach z zysku została zaprezentowana

w przykładzie 2.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym

od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397

z późn. zm.).

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności

cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649

z późn. zm.).

ednostki sektora finansów publicznych

zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy

z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicz-

nych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.)

prowadzą rachunkowości zgodnie

z przepisami ustawy o rachunkowości,

z uwzględnieniem przepisów szczególnych.

Szczególne rozwiązania w tym zakresie

zawarte zostały w rozporządzeniu ministra

finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie

szczególnych zasad rachunkowości. Zgodnie

z nim:

zbiory biblioteczne, pomoce dydaktyczne

służące procesowi dydaktyczno-wychowaw-

czemu w szkołach i placówkach oświatowych,

odzież i umundurowanie, inwentarz żywy

oraz meble i dywany umarza się jednorazo-

wo, przez wpisanie w koszty w miesiącu

przyjęcia do używania (par. 6 ust. 3),

jednostki zwolnione z podatku dochodowe-

go od osób prawnych mogą umarzać i

amortyzować środki trwałe oraz wartości

niematerialne i prawne jednorazowo za okres

całego roku (par. 9 ust. 1).

Przywołane rozporządzenie wskazuje też

jednoznacznie, że odpisów umorzeniowych

lub amortyzacyjnych dokonuje się według

zasad przyjętych przez jednostkę zgodnie

z przepisami ustawy o rachunkowości,

a ustalając zasady umarzania lub amortyza-

cji, jednostka może przyjąć stawki określone

w przepisach o podatku dochodowym od

osób prawnych albo stawki określone przez

dysponenta części budżetowej albo zarząd

jednostki samorządu terytorialnego.

Warto pamiętać, że pozostałe środki trwałe to

kategoria majątku wynikająca z przepisów

szczególnych, charakterystyczna dla jedno-

stek sektora finansów publicznych. Jednak po-

zostałe środki trwałe to również środki trwałe

w rozumieniu ustawy o rachunkowości.

W przypadku pozostałych środków trwałych

(w tym wyposażenia i pomocy) jednorazowe

umorzenie kosztowo ujmuje się nie

na koncie 400 – Amortyzacja, a na koncie 401

– Zużycie materiałów i energii.

W przypadku zakupu pomocy dydaktycznych

i pozostałych środków trwałych przez gminę

na rzecz podległych jej szkół jednorazowego

umorzenia dokona jednostka samorządu

terytorialnego, później zaś przekaże

zakupiony majątek wraz z umorzeniem

podległej szkole.

Ewidencja zakupu i przekazania takich

pozostałych środków trwałych powinna więc

być następująca:

1. zakup pomocy dydaktycznych i wyposaże-

nia celem przekazania szkole: strona Wn

konta 013 – Pozostałe środki trwałe, strona

Ma konta 201 – Rozrachunki z odbiorcami

i dostawcami;

2. umorzenie zakupionych dla szkół pomocy

dydaktycznych i wyposażenia: strona Wn

konta 401 – Zużycie materiałów i energii,

strona Ma konta 072 – Umorzenie pozosta-

łych środków trwałych, wartości niematerial-

nych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych;

3. przekazanie szkole pomocy dydaktycznych

i wyposażenia: strona Wn konta 072

– Umorzenie pozostałych środków trwałych,

strona Ma konta 013 – Pozostałe środki

trwałe.

Natomiast przyjęcie przekazanego nieodpłat-

nie przez jednostkę nadrzędną wyposażenia

i pomocy dydaktycznych w szkole księguje-

my: strona Wn konta 013 – Pozostałe środki

trwałe, strona Ma konta 072 – Umorzenie

pozostałych środków trwałych, wartości

niematerialnych i prawnych oraz zbiorów

bibliotecznych.

Kto dokonuje jednorazowego umorzenia po zakupie

pomocy dydaktycznych: gmina czy szkoła

MagDalena

RypińsKa

dyrektor sądu,

długoletnia główna księgowa

Jednostka samorządu terytorialnego chce zakupić wyposażenie i pomoce dydaktyczne dla podległych jednostek organizacyjnych.
Która z jednostek powinna dokonać umorzenia pozostałych środków trwałych – nadrzędna czy podległa?

EKsPErt

rAdzi

PrzyKłAd 1

Meble do przekazania

Jednostka samorządu terytorialnego zakupiła meble szkolne (ławki i krzesła uczniowskie) w celu
przekazania podległej szkole podstawowej (wartość zakupu 12 300 zł).

Ewidencja operacji w jednostce samorządu terytorialnego:

013 – Pozostałe

201 – rozrachunki

środki trwałe

z odbiorcami i dostawcami

1a) 12 300

12 300 (2

12 300 (1a

072 – Umorzenie pozostałych

środków trwałych, wartości

401 – zużycie

niematerialnych i prawnych

materiałów i energii

oraz zbiorów bibliotecznych

1b) 12 300

2) 12 300

12 300 (1b

Objaśnienia do schematu:
1. Faktura za zakupione meble szkolne 12 300 zł:
a) strona Wn konta 013 – pozostałe środki trwałe, strona Ma konta 201 – Rozrachunki z odbiorca-
mi i dostawcami;
b) strona Wn konta 401 – Zużycie materiałów i energii, strona Ma konta 072 – Umorzenie pozosta-
łych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych;
2. pT – przekazanie mebli szkole 12 300 zł: strona Wn konta 072 – Umorzenie pozostałych środków
trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych, strona Ma konta 013
– pozostałe środki trwałe.

Ewidencja operacji w szkole podstawowej:

072 – Umorzenie pozostałych

środków trwałych, wartości

013 – Pozostałe

niematerialnych i prawnych

środki trwałe

oraz zbiorów bibliotecznych

1) 12 300

12 300 (1

Objaśnienia do schematu:
1. przyjęcie mebli w szkole podstawowej 12 300 zł: strona Wn konta 013 – pozostałe środki trwałe,
strona Ma konta 072 – Umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych
i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych.
W przypadku zakupu wyposażenia i pomocy dydaktycznych samodzielnie przez szkołę w jej księ-
gach będzie pełna ewidencja tych zdarzeń.

PrzyKłAd 2

W planie finansowym

gmina przekazała szkole w planie finansowym środki na zakup pomocy dydaktycznych za kwotę
5800 zł. szkoła zakupiła pomoce.

201 – rozrachunki

013 – Pozostałe

z odbiorcami

401 – zużycie

środki trwałe

i dostawcami

materiałów i energii

1a) 5800

2) 5800 5800 (1a

1b) 5800

072 – Umorzenie pozostałych

środków trwałych, wartości

130 – rachunek

niematerialnych i prawnych

bieżący jednostki

oraz zbiorów bibliotecznych

5800 (2

5800 (1b

Objaśnienia do schematu:
1. Faktura za zakupione pomoce dydaktyczne 5800 zł:
a) strona Wn konta 013 – pozostałe środki trwałe, strona Ma konta 201 – Rozrachunki z odbiorcami
i dostawcami;
b) strona Wn konta 401 – Zużycie materiałów i energii, strona Ma konta 072 – Umorzenie pozosta
łych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych;
2. Zapłata za zakupione pomoce dydaktyczne 5800 zł: strona Wn konta 201 – Rozrachunki z odbior-
cami i dostawcami; strona Ma konta 130 – Rachunek bieżący jednostki (par. 4240).

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330).

Rozporządzenie ministra finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla

budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów

budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza

granicami Rzeczypospolitej polskiej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 289).

Sfera budżetowa

III

Dziennik Gazeta Prawna, 13 stycznia 2014 nr 7 (3648)

gazetaprawna.pl

Podwyższenie kapitału ujmuje się po rejestracji w KRS

WAŻNE

Z chwilą wpisania do rejestru są-

dowego następuje podwyższenie kapitału

zakładowego. Jeśli nastąpiło to już w 2014

roku, to w bilansie za 2013 rok nie pokazuje-

my wartości kapitału podwyższonego, tylko

jego pierwotną wartość

uprawomocnienia się postanowienia sądu

rejestrowego o dokonaniu wpisu o podwyż-

szeniu kapitału zakładowego (art. 26 ust. 2

ustawy o CIT oraz art. 41 ust. 5 ustawy o PIT).

Zaznaczyć należy, iż w przypadku wspólni-

ków niemających siedziby lub zarządu albo

miejsca zamieszkania na terytorium Rze-

czypospolitej Polskiej spółka może nie po-

brać tego podatku lub pobrać go w niższej

wysokości, jeżeli tak wynika z postanowień

odpowiedniej umowy o unikaniu podwójne-

go opodatkowania, której stroną jest Polska,

a spółka uzyska od podatnika (tj. wspólnika)

certyfikat rezydencji (art. 26 ust. 1 ustawy

o CIT i art. 30a ust. 2 ustawy o PIT).

Dochód stanowiący równowartość kwot

przekazanych na kapitał zakładowy z kapitału

rezerwowego może zostać zwolniony z po-

datku dochodowego, gdy zostaną spełnione

łącznie warunki, o których mowa w art. 22

ust. 4 i art. 22 ust. 4a i 4b ustawy o CIT.

Warto jeszcze zaznaczyć, że podwyższenie ka-

pitału zakładowego spółki z o.o. z wkładów lub ze

środków spółki na gruncie ustawy z 9 września

2000 r. o podatku od czynności cywilnopraw-

nych (dalej: ustawa o PCC) traktowane jest jako

zmiana umowy spółki. Obowiązek podatkowy

powstanie z chwilą podjęcia uchwały o pod-

wyższeniu kapitału zakładowego spółki z o.o.

Mimo że podwyższenie jest skuteczne dopiero

od chwili rejestracji w KRS, to termin na zapłatę

PCC biegnie już od momentu podjęcia uchwały

w tej sprawie. Jeżeli natomiast podwyższenie

kapitału spółki nie zostanie zarejestrowane lub

zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż

określona w uchwale, wówczas podatek podlega

zwrotowi odpowiednio w całości albo w części

stanowiącej różnicę między podatkiem zapła-

conym i podatkiem należnym od podwyższenia

kapitału ujawnionego w rejestrze przedsiębior-

ców (art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy o PCC).

Podstawę opodatkowania stanowi wartość,

o którą podwyższono kapitał zakładowy. Wy-

nika tak z art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o PCC.

Od podstawy opodatkowania odlicza się:

■

kwotę wynagrodzenia wraz z VAT, pobra-

ną przez notariusza za sporządzenie aktu

notarialnego zmiany umowy spółki, jeżeli

powoduje ona podwyższenie kapitału za-

kładowego,

■

opłatę sądową związaną ze zmianą wpisu

w rejestrze przedsiębiorców dotyczącą ka-

pitału zakładowego,

■

opłatę za zamieszczenie w Monitorze Sądo-

wym i Gospodarczym ogłoszenia o wpisie.

Obowiązek podatkowy ciąży na podatni-

kach tego podatku (art. 5 ust. 1 ustawy o PCC).

W przypadku umowy spółki z o.o. jest nim

spółka. Jest ona zobowiązana do rozliczenia

się z PCC, chyba że czynność korzysta z któ-

regoś ze zwolnień uregulowanych w art. 9

pkt 11 lit. b–c ustawy o PCC.

Gdy wymienione zwolnienia nie mają za-

stosowania do spółki, zobowiązana jest ona

złożyć deklarację PCC, obliczyć (według stawki

0,5 proc.) i wpłacić podatek w terminie 14 dni

od dnia podjęcia uchwały w sprawie podwyż-

szenia kapitału zakładowego, z wyłączeniem

przypadku, gdy podatek jest pobierany przez

płatnika (notariusza). Tak wynika z art. 10

ust. 1 ustawy o PCC.

Ewidencja w księgach rachunkowych ope-

racji dotyczących podwyższenia kapitału za-

kładowego spółki z o.o. z kapitału zapasowego

lub rezerwowego utworzonego w poprzed-

nich latach z zysku została zaprezentowana

w przykładzie 2.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym

od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397

z późn. zm.).

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności

cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649

z późn. zm.).

ednostki sektora finansów publicznych

zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy

z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicz-

nych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.)

prowadzą rachunkowości zgodnie

z przepisami ustawy o rachunkowości,

z uwzględnieniem przepisów szczególnych.

Szczególne rozwiązania w tym zakresie

zawarte zostały w rozporządzeniu ministra

finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie

szczególnych zasad rachunkowości. Zgodnie

z nim:

zbiory biblioteczne, pomoce dydaktyczne

służące procesowi dydaktyczno-wychowaw-

czemu w szkołach i placówkach oświatowych,

odzież i umundurowanie, inwentarz żywy

oraz meble i dywany umarza się jednorazo-

wo, przez wpisanie w koszty w miesiącu

przyjęcia do używania (par. 6 ust. 3),

jednostki zwolnione z podatku dochodowe-

go od osób prawnych mogą umarzać i

amortyzować środki trwałe oraz wartości

niematerialne i prawne jednorazowo za okres

całego roku (par. 9 ust. 1).

Przywołane rozporządzenie wskazuje też

jednoznacznie, że odpisów umorzeniowych

lub amortyzacyjnych dokonuje się według

zasad przyjętych przez jednostkę zgodnie

z przepisami ustawy o rachunkowości,

a ustalając zasady umarzania lub amortyza-

cji, jednostka może przyjąć stawki określone

w przepisach o podatku dochodowym od

osób prawnych albo stawki określone przez

dysponenta części budżetowej albo zarząd

jednostki samorządu terytorialnego.

Warto pamiętać, że pozostałe środki trwałe to

kategoria majątku wynikająca z przepisów

szczególnych, charakterystyczna dla jedno-

stek sektora finansów publicznych. Jednak po-

zostałe środki trwałe to również środki trwałe

w rozumieniu ustawy o rachunkowości.

W przypadku pozostałych środków trwałych

(w tym wyposażenia i pomocy) jednorazowe

umorzenie kosztowo ujmuje się nie

na koncie 400 – Amortyzacja, a na koncie 401

– Zużycie materiałów i energii.

W przypadku zakupu pomocy dydaktycznych

i pozostałych środków trwałych przez gminę

na rzecz podległych jej szkół jednorazowego

umorzenia dokona jednostka samorządu

terytorialnego, później zaś przekaże

zakupiony majątek wraz z umorzeniem

podległej szkole.

Ewidencja zakupu i przekazania takich

pozostałych środków trwałych powinna więc

być następująca:

1. zakup pomocy dydaktycznych i wyposaże-

nia celem przekazania szkole: strona Wn

konta 013 – Pozostałe środki trwałe, strona

Ma konta 201 – Rozrachunki z odbiorcami

i dostawcami;

2. umorzenie zakupionych dla szkół pomocy

dydaktycznych i wyposażenia: strona Wn

konta 401 – Zużycie materiałów i energii,

strona Ma konta 072 – Umorzenie pozosta-

łych środków trwałych, wartości niematerial-

nych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych;

3. przekazanie szkole pomocy dydaktycznych

i wyposażenia: strona Wn konta 072

– Umorzenie pozostałych środków trwałych,

strona Ma konta 013 – Pozostałe środki

trwałe.

Natomiast przyjęcie przekazanego nieodpłat-

nie przez jednostkę nadrzędną wyposażenia

i pomocy dydaktycznych w szkole księguje-

my: strona Wn konta 013 – Pozostałe środki

trwałe, strona Ma konta 072 – Umorzenie

pozostałych środków trwałych, wartości

niematerialnych i prawnych oraz zbiorów

bibliotecznych.

Kto dokonuje jednorazowego umorzenia po zakupie

pomocy dydaktycznych: gmina czy szkoła

MagDalena

RypińsKa

dyrektor sądu,

długoletnia główna księgowa

EKsPErt

rAdzi

PrzyKłAd 1

Meble do przekazania

Jednostka samorządu terytorialnego zakupiła meble szkolne (ławki i krzesła uczniowskie) w celu
przekazania podległej szkole podstawowej (wartość zakupu 12 300 zł).

Ewidencja operacji w jednostce samorządu terytorialnego:

013 – Pozostałe

201 – rozrachunki

środki trwałe

z odbiorcami i dostawcami

1a) 12 300

12 300 (2

12 300 (1a

072 – Umorzenie pozostałych

środków trwałych, wartości

401 – zużycie

niematerialnych i prawnych

materiałów i energii

oraz zbiorów bibliotecznych

1b) 12 300

2) 12 300

12 300 (1b

Ewidencja operacji w szkole podstawowej:

072 – Umorzenie pozostałych

środków trwałych, wartości

013 – Pozostałe

niematerialnych i prawnych

środki trwałe

oraz zbiorów bibliotecznych

1) 12 300

12 300 (1

PrzyKłAd 2

W planie finansowym

gmina przekazała szkole w planie finansowym środki na zakup pomocy dydaktycznych za kwotę
5800 zł. szkoła zakupiła pomoce.

201 – rozrachunki

013 – Pozostałe

z odbiorcami

401 – zużycie

środki trwałe

i dostawcami

materiałów i energii

1a) 5800

2) 5800 5800 (1a

1b) 5800

5800 (1a

072 – Umorzenie pozostałych

środków trwałych, wartości

130 – rachunek

niematerialnych i prawnych

bieżący jednostki

oraz zbiorów bibliotecznych

5800 (2

5800 (1b

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330).

Rozporządzenie ministra finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla

budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów

budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza

granicami Rzeczypospolitej polskiej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 289).

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

3 / 4

w ydatki

Dziennik Gazeta Prawna, 13 stycznia 2014 nr 7 (3648)

gazetaprawna.pl

Czy

wzmocnienie potencjału dydaktycznego

uczelni jest strukturalne

Jaki kod będzie właściwy dla wydatków ponoszonych przez

wojewódzki ośrodek ruchu drogowego

Kto może złożyć

kolorowy formularz sprawozdania

Jak wyeliminować

wielokrotne liczenie

tych samych wydatków przez różne jednostki

Kiedy

nauczanie indywidualne ucznia niepełnosprawnego

nie jest strukturalne

W jakiej sytuacji

zakup atrapy kamery

w ośrodku kultury można ująć w kodzie

Czy do wydatków strukturalnych należy

zaliczyć wydatki ponoszone przez pań-

stwową wyższą szkołę zawodową na

studia doktoranckie, przewody doktorskie

i habilitacyjne kadry dydaktycznej?

Tak, wydatki ponoszone przez państwową

szkołę wyższą na studia doktoranckie, prze-

wody doktorskie i habilitacyjne kadry dydak-

tycznej stanowią wydatki strukturalne, które

należy ująć w obszarze XII. Poprawa jakości

kapitału ludzkiego, w kodzie 73. Działania

na rzecz zwiększenia udziału w kształceniu

i szkoleniu przez całe życie, w szczególności

poprzez przedsięwzięcia na rzecz ogranicze-

nia przedwczesnej rezygnacji z dalszej nauki

w szkole, minimalizowania dyskryminacji ze

względu na płeć oraz poprawy jakości i dostę-

pu do kształcenia na poziomie podstawowym,

gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym oraz

kształcenia i szkoleń na poziomie wyższym.

Do wydatków strukturalnych ponoszo-

nych w ramach działania/zadania/projektu

polegającego na wzmocnieniu potencjału

dydaktycznego uczelni należy zaliczyć m.in.:

podnoszenie kompetencji dydaktycznych

kadry akademickiej w celu podwyższania

jakości kształcenia,

organizowanie staży i szkoleń w wiodą-

cych zagranicznych i krajowych ośrod-

kach akademickich i naukowo-badawczych

dla kadry dydaktycznej uczelni przydat-

nych dla prowadzenia pracy dydaktycznej

(w tym staże dla doktorantów i staże post-

doktorskie),

stypendia dla doktorantów, młodych dokto-

rów (postdoców) i profesorów wizytujących

zatrudnionych w instytucjach szkolnic-

twa wyższego w dziedzinach szczególnie

istotnych dla rozwoju gospodarki (sposób

wypłacania i rozliczania stypendiów oraz

ich wysokość w ramach projektu są okre-

ślane przez instytucję pośredniczącą w ten

sposób, że maksymalny limit średniomie-

sięcznej wysokości stypendium wynosi od

3000 zł do 5000 zł; kwota ta w całości ma

stanowić przychód stypendysty i nie pod-

lega rozliczeniu – może być wydatkowana

przez stypendystę na dowolny cel).

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r.

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

Szczegółowy opis priorytetów Programu Operacyjnego

Kapitał Ludzki 2007–2013, Warszawa, 1 stycznia 2014 r.

Wojewódzki ośrodek ruchu drogowe-

go realizuje projekty unijny „Nowe moż-

liwości bez barier”, który realizowany

jest w ramach priorytetu VIII Programu

Operacyjnego Kapitał Ludzki, w ramach

działania 8.1, poddziałania 8.1.2. Współfi-

nansowany jest on ze środków europej-

skich w 85 proc., a 15 proc. stanowi dotację

celową. W ramach tego projektu prowa-

dzona jest działalność szkoleniowa, pomoc

przy zakładaniu firmy i dotacje dla bez-

robotnych na założenie działalności go-

spodarczej. Jak kwalifikować ponoszone

wydatki? W ubiegłym roku poniesione

wydatki zakwalifikowano do obszaru IX,

kodu 62, ponieważ organizowano głównie

szkolenia. Tylko 15 proc. z całego projek-

tu zostało zakwalifikowane do wydatków

strukturalnych. W tym roku będą udziela-

ne dotacje na otwarcie firm dla bezrobot-

nych. Jaki w związku tym kod stosować?

Czy prawidłowy będzie obszar IX, kod 68?

Zgodnie z zapisami znajdującymi się w doku-

mencie Szczegółowy opis priorytetów Progra-

mu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007–2013

w przypadku realizacji projektu w ramach

priorytetu VIII Programu Operacyjnego Ka-

pitał Ludzki, w ramach działania 8.1, poddzia-

łania 8.1.2, prawidłowymi kodami, w których

należy ująć wydatki zaliczone do wydatków

strukturalnych będą:

kod 62. Rozwój systemów i strategii uczenia

się przez całe życie w przedsiębiorstwach;

szkolenia i usługi na rzecz zwiększenia

zdolności adaptacyjnych pracowników

do zmian; promowanie przedsiębiorczo-

ści i innowacji,

kod 64. Rozwój specjalistycznych usług

w zakresie zatrudnienia, szkolenia i wspar-

cia w związku z restrukturyzacją sektorów

i przedsiębiorstw, rozwój systemów prze-

widywania zmian w sferze zatrudnienia

i zapotrzebowania na kwalifikacje i przy-

szłych wymogów w zakresie zatrudnienia

i kwalifikacji.

Należy jednak sprawdzić, jaki kod (może

występować nazwa „kategoria interwencji”)

wymieniony był we wniosku o dofinansowa-

nie na realizację danego projektu i zgodnie

z tym ujmować współfinansowanie krajo-

we. Nie ma znaczenia, czy była to działal-

ność szkoleniowa, czy udzielane dotacje

– w przypadku realizacji projektu przypisa-

ny jest jeden kod i w nim należy ujmować

poniesione koszty.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r.

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

Szczegółowy opis priorytetów Programu Operacyjnego

Kapitał Ludzki 2007-2013, Warszawa, 1 stycznia 2014 r.

Sporządziłam już sprawozdanie na czarno-

-białym druku. Z kolei na stronie Minister-

stwa Finansów formularz sprawozdania

Rb-WSa jest kolorowy. Czy muszę popra-

wić sprawozdanie?

Nie. Sprawozdanie sporządzone na czarno-

-białym formularzu jest tak samo ważne, jak

sprawozdanie sporządzone na formularzu

kolorowym.

Najistotniejszą kwestią jest to, by sprawoz-

danie zostało sporządzone w sposób opisany

w załączniku nr 40 do rozporządzenia mini-

stra finansów w sprawie sprawozdawczości

budżetowej, stanowiącym Instrukcję sporzą-

dzania rocznych sprawozdań Rb-WSa i Rb-

-WSb o wydatkach strukturalnych, oraz by

kwoty ujęte w sprawozdaniu były umiesz-

czone w odpowiednich komórkach.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 3 lutego 2010 r.

w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. nr 20,

poz. 103).

Kto w sprawozdaniu dotyczącym wydat-

ków strukturalnych wykazuje wydatki

na profilaktykę: jednostka realizująca

program (faktyczne wydatki za faktury)

czy wydział edukacji przekazujący środki

na sumy na zlecenia, który ma je ujęte

w swoim planie wydatków?

Zgodnie z zapisem umieszczonym w par. 2

ust. 4 załącznika nr 40 do rozporządzenia

ministra finansów w sprawie sprawozdaw-

czości budżetowej, stanowiącego Instruk-

cję sporządzania rocznych sprawozdań Rb-

-WSa i Rb-WSb o wydatkach strukturalnych,

środki przekazywane przez wydział edukacji

na profilaktykę (bądź inne działania, które

można zaliczyć do wydatków strukturalnych)

wykazuje w sprawozdaniu jednostka, która

faktycznie realizowała wydatek.

W celu wyeliminowania wielokrotnego li-

czenia tych samych wydatków przez różne

jednostki należy sporządzić sprawozdanie

skonsolidowane, tj. bez uwzględnienia prze-

pływów środków finansowych:

wewnętrznych (w ramach jednostki i pod-

ległych jej jednostek organizacyjnych oraz

nadzorowanych), np. przekazanie środków

finansowych na realizację zadania jedno-

stce organizacyjnej lub nadzorowanej jest

przepływem środków finansowych we-

wnątrz jednostki, a nie wydatkiem zwią-

zanym z realizacją zadania. Wydatek z tych

środków wykaże w sprawozdaniu jednost-

kowym jednostka organizacyjna, która re-

alizuje zadanie;

wewnątrzsektorowych (pomiędzy jednost-

kami sektora), np. przekazanie środków fi-

nansowych na zadanie realizowane przez

inną jednostkę sektora jest przepływem

środków finansowych pomiędzy jednostka-

mi sektora finansów publicznych. Wydatek

ten powinien być wykazany wyłącznie przez

jednostkę, która realizowała dane zadanie.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 3 lutego 2010 r.

w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. nr 20,

poz. 103).

Czy nauczanie indywidualne ucznia nie-

pełnosprawnego kwalifikuje się jako

wydatek strukturalny?

Wydatki szkół na wynagrodzenia nauczycieli

prowadzących nauczanie indywidualne, czyli

wydatki na sfinansowanie godzin pracy na-

uczycieli prowadzących zajęcia edukacyjne

z uczniami, którzy np. z powodu niepełno-

sprawności bądź długotrwałej choroby zostali

objęci indywidualnym trybem nauczania, nie

mogą być uznane za wydatek strukturalny,

jeżeli zakres prowadzonych zajęć mieści się

w ramowym planie nauczania szkoły.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r.

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

W ośrodku kultury zakupiono kamery

(atrapy), które mają stwarzać pozory moni-

toringu. Czy jest to wydatek strukturalny?

Nie. Wydatek poniesiony na zakup kamery

(atrapy), stwarzającej pozory monitoringu, nie

stanowi wydatku strukturalnego. Natomiast

zamontowanie prawdziwego monitoringu

w jednostkach infrastruktury kultury stano-

wi wydatek strukturalny i należy ujmować go

w obszarze VII. Kultura w kodzie 59. Rozwój

infrastruktury kultury. W sytuacji gdy ośro-

dek kultury znajduje się w budynku, który

jest wpisany do rejestru zabytków, wydatki

poniesione na monitoring i zabezpieczenie

obiektu na wypadek zagrożeń należy ująć

w obszarze VII. Kultura, w kodzie 58. Ochro-

na i zachowanie dziedzictwa kulturowego.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r.

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

PORADNIA RAchuNkOwA

AgAtA PiłAt

specjalista z Ministerstwa Finansów

AuTOPROmOcjA

• organizacja i zasady inwentaryzacji

•dokumentacja • metody inwentaryzacji

•

kompetencje i odpowiedzialność

• naruszenie dyscypliny finansów publicznych

•wybrane akty prawne

Ponad

100 przykładów,

wzorów i formularzy

Inwentaryzacja

w sferze budżetowej

C e n a : 1 9 5 z ł | l i c z b a s t r o n : 5 1 2

P I S Z E M Y O D P O W I E D Z I A L N I E

ZAM

ÓW:

bok@infor.pl

22 761 30 30

P A T R Z Y M Y O B I E K T Y W N I E

w ydatki

Dziennik Gazeta Prawna, 13 stycznia 2014 nr 7 (3648)

gazetaprawna.pl

Czy

wzmocnienie potencjału dydaktycznego

uczelni jest strukturalne

Jaki kod będzie właściwy dla wydatków ponoszonych przez

wojewódzki ośrodek ruchu drogowego

Kto może złożyć

kolorowy formularz sprawozdania

Jak wyeliminować

wielokrotne liczenie

tych samych wydatków przez różne jednostki

Kiedy

nauczanie indywidualne ucznia niepełnosprawnego

nie jest strukturalne

W jakiej sytuacji

zakup atrapy kamery

w ośrodku kultury można ująć w kodzie

Czy do wydatków strukturalnych należy

zaliczyć wydatki ponoszone przez pań-

stwową wyższą szkołę zawodową na

studia doktoranckie, przewody doktorskie

i habilitacyjne kadry dydaktycznej?

Tak, wydatki ponoszone przez państwową

szkołę wyższą na studia doktoranckie, prze-

wody doktorskie i habilitacyjne kadry dydak-

tycznej stanowią wydatki strukturalne, które

należy ująć w obszarze XII. Poprawa jakości

kapitału ludzkiego, w kodzie 73. Działania

na rzecz zwiększenia udziału w kształceniu

i szkoleniu przez całe życie, w szczególności

poprzez przedsięwzięcia na rzecz ogranicze-

nia przedwczesnej rezygnacji z dalszej nauki

w szkole, minimalizowania dyskryminacji ze

względu na płeć oraz poprawy jakości i dostę-

pu do kształcenia na poziomie podstawowym,

gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym oraz

kształcenia i szkoleń na poziomie wyższym.

Do wydatków strukturalnych ponoszo-

nych w ramach działania/zadania/projektu

polegającego na wzmocnieniu potencjału

dydaktycznego uczelni należy zaliczyć m.in.:

podnoszenie kompetencji dydaktycznych

kadry akademickiej w celu podwyższania

jakości kształcenia,

organizowanie staży i szkoleń w wiodą-

cych zagranicznych i krajowych ośrod-

kach akademickich i naukowo-badawczych

dla kadry dydaktycznej uczelni przydat-

nych dla prowadzenia pracy dydaktycznej

(w tym staże dla doktorantów i staże post-

doktorskie),

stypendia dla doktorantów, młodych dokto-

rów (postdoców) i profesorów wizytujących

zatrudnionych w instytucjach szkolnic-

twa wyższego w dziedzinach szczególnie

istotnych dla rozwoju gospodarki (sposób

wypłacania i rozliczania stypendiów oraz

ich wysokość w ramach projektu są okre-

ślane przez instytucję pośredniczącą w ten

sposób, że maksymalny limit średniomie-

sięcznej wysokości stypendium wynosi od

3000 zł do 5000 zł; kwota ta w całości ma

stanowić przychód stypendysty i nie pod-

lega rozliczeniu – może być wydatkowana

przez stypendystę na dowolny cel).

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r.

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

Szczegółowy opis priorytetów Programu Operacyjnego

Kapitał Ludzki 2007–2013, Warszawa, 1 stycznia 2014 r.

Wojewódzki ośrodek ruchu drogowe-

go realizuje projekty unijny „Nowe moż-

liwości bez barier”, który realizowany

jest w ramach priorytetu VIII Programu

Operacyjnego Kapitał Ludzki, w ramach

działania 8.1, poddziałania 8.1.2. Współfi-

nansowany jest on ze środków europej-

skich w 85 proc., a 15 proc. stanowi dotację

celową. W ramach tego projektu prowa-

dzona jest działalność szkoleniowa, pomoc

przy zakładaniu firmy i dotacje dla bez-

robotnych na założenie działalności go-

spodarczej. Jak kwalifikować ponoszone

wydatki? W ubiegłym roku poniesione

wydatki zakwalifikowano do obszaru IX,

kodu 62, ponieważ organizowano głównie

szkolenia. Tylko 15 proc. z całego projek-

tu zostało zakwalifikowane do wydatków

strukturalnych. W tym roku będą udziela-

ne dotacje na otwarcie firm dla bezrobot-

nych. Jaki w związku tym kod stosować?

Czy prawidłowy będzie obszar IX, kod 68?

Zgodnie z zapisami znajdującymi się w doku-

mencie Szczegółowy opis priorytetów Progra-

mu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007–2013

w przypadku realizacji projektu w ramach

priorytetu VIII Programu Operacyjnego Ka-

pitał Ludzki, w ramach działania 8.1, poddzia-

łania 8.1.2, prawidłowymi kodami, w których

należy ująć wydatki zaliczone do wydatków

strukturalnych będą:

kod 62. Rozwój systemów i strategii uczenia

się przez całe życie w przedsiębiorstwach;

szkolenia i usługi na rzecz zwiększenia

zdolności adaptacyjnych pracowników

do zmian; promowanie przedsiębiorczo-

ści i innowacji,

kod 64. Rozwój specjalistycznych usług

w zakresie zatrudnienia, szkolenia i wspar-

cia w związku z restrukturyzacją sektorów

i przedsiębiorstw, rozwój systemów prze-

widywania zmian w sferze zatrudnienia

i zapotrzebowania na kwalifikacje i przy-

szłych wymogów w zakresie zatrudnienia

i kwalifikacji.

Należy jednak sprawdzić, jaki kod (może

występować nazwa „kategoria interwencji”)

wymieniony był we wniosku o dofinansowa-

nie na realizację danego projektu i zgodnie

z tym ujmować współfinansowanie krajo-

we. Nie ma znaczenia, czy była to działal-

ność szkoleniowa, czy udzielane dotacje

– w przypadku realizacji projektu przypisa-

ny jest jeden kod i w nim należy ujmować

poniesione koszty.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r.

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

Szczegółowy opis priorytetów Programu Operacyjnego

Kapitał Ludzki 2007-2013, Warszawa, 1 stycznia 2014 r.

Sporządziłam już sprawozdanie na czarno-

-białym druku. Z kolei na stronie Minister-

stwa Finansów formularz sprawozdania

Rb-WSa jest kolorowy. Czy muszę popra-

wić sprawozdanie?

Nie. Sprawozdanie sporządzone na czarno-

-białym formularzu jest tak samo ważne, jak

sprawozdanie sporządzone na formularzu

kolorowym.

Najistotniejszą kwestią jest to, by sprawoz-

danie zostało sporządzone w sposób opisany

w załączniku nr 40 do rozporządzenia mini-

stra finansów w sprawie sprawozdawczości

budżetowej, stanowiącym Instrukcję sporzą-

dzania rocznych sprawozdań Rb-WSa i Rb-

-WSb o wydatkach strukturalnych, oraz by

kwoty ujęte w sprawozdaniu były umiesz-

czone w odpowiednich komórkach.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 3 lutego 2010 r.

w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. nr 20,

poz. 103).

Kto w sprawozdaniu dotyczącym wydat-

ków strukturalnych wykazuje wydatki

na profilaktykę: jednostka realizująca

program (faktyczne wydatki za faktury)

czy wydział edukacji przekazujący środki

na sumy na zlecenia, który ma je ujęte

w swoim planie wydatków?

Zgodnie z zapisem umieszczonym w par. 2

ust. 4 załącznika nr 40 do rozporządzenia

ministra finansów w sprawie sprawozdaw-

czości budżetowej, stanowiącego Instruk-

cję sporządzania rocznych sprawozdań Rb-

-WSa i Rb-WSb o wydatkach strukturalnych,

środki przekazywane przez wydział edukacji

na profilaktykę (bądź inne działania, które

można zaliczyć do wydatków strukturalnych)

wykazuje w sprawozdaniu jednostka, która

faktycznie realizowała wydatek.

W celu wyeliminowania wielokrotnego li-

czenia tych samych wydatków przez różne

jednostki należy sporządzić sprawozdanie

skonsolidowane, tj. bez uwzględnienia prze-

pływów środków finansowych:

wewnętrznych (w ramach jednostki i pod-

ległych jej jednostek organizacyjnych oraz

nadzorowanych), np. przekazanie środków

finansowych na realizację zadania jedno-

stce organizacyjnej lub nadzorowanej jest

przepływem środków finansowych we-

wnątrz jednostki, a nie wydatkiem zwią-

zanym z realizacją zadania. Wydatek z tych

środków wykaże w sprawozdaniu jednost-

kowym jednostka organizacyjna, która re-

alizuje zadanie;

wewnątrzsektorowych (pomiędzy jednost-

kami sektora), np. przekazanie środków fi-

nansowych na zadanie realizowane przez

inną jednostkę sektora jest przepływem

środków finansowych pomiędzy jednostka-

mi sektora finansów publicznych. Wydatek

ten powinien być wykazany wyłącznie przez

jednostkę, która realizowała dane zadanie.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 3 lutego 2010 r.

w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. nr 20,

poz. 103).

Czy nauczanie indywidualne ucznia nie-

pełnosprawnego kwalifikuje się jako

wydatek strukturalny?

Wydatki szkół na wynagrodzenia nauczycieli

prowadzących nauczanie indywidualne, czyli

wydatki na sfinansowanie godzin pracy na-

uczycieli prowadzących zajęcia edukacyjne

z uczniami, którzy np. z powodu niepełno-

sprawności bądź długotrwałej choroby zostali

objęci indywidualnym trybem nauczania, nie

mogą być uznane za wydatek strukturalny,

jeżeli zakres prowadzonych zajęć mieści się

w ramowym planie nauczania szkoły.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r.

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

W ośrodku kultury zakupiono kamery

(atrapy), które mają stwarzać pozory moni-

toringu. Czy jest to wydatek strukturalny?

Nie. Wydatek poniesiony na zakup kamery

(atrapy), stwarzającej pozory monitoringu, nie

stanowi wydatku strukturalnego. Natomiast

zamontowanie prawdziwego monitoringu

w jednostkach infrastruktury kultury stano-

wi wydatek strukturalny i należy ujmować go

w obszarze VII. Kultura w kodzie 59. Rozwój

infrastruktury kultury. W sytuacji gdy ośro-

dek kultury znajduje się w budynku, który

jest wpisany do rejestru zabytków, wydatki

poniesione na monitoring i zabezpieczenie

obiektu na wypadek zagrożeń należy ująć

w obszarze VII. Kultura, w kodzie 58. Ochro-

na i zachowanie dziedzictwa kulturowego.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra finansów z 10 marca 2010 r.

w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków struktural-

nych (Dz.U. nr 44, poz. 255).

PORADNIA RAchuNkOwA

AgAtA

tt PiłAt

specjalista z Ministerstwa Finansów

AuTOPROmOcj

cjA

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

4 / 4