Dorota Sylwestrzak 

 

nauczyciel – logopeda  
Zespół Szkół Nr 2 w Kłodawie 
woj. wielkopolskie 
 

Konspekt zajęć logopedycznych 

 

Temat: Wywołanie głoski „l” 
 
Cel zajęcia:  - usprawnienie artykulatorów celem doprowadzenia do pionizacji 
                      języka oraz podwyższenie wyrazistości mówienia; 
                    - wywołanie głoski „l”  
 
Metody i techniki: 
                    - ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne; 
                    - ćwiczenia sprawności narządów mowy; 
                    - metoda fonetycznych przekształceń; 
                    - pokaz i wyjaśnienie ułożenia narządów mowy;  
                    - metoda uczulania miejsc artykulacji; 
                    - metoda mechanicznego układania narządów mowy; 
                    - elementy metody „dobrego startu”; 
                    - gry i zabawy; 
 
Pomoce:      - ilustracje zwierząt: ryby, żaby, hipopotama, psa, owcy, krowy, 
                      kota, indyka, świnki, bociana; 
                    - plansza drzewa z papieru ściernego, listki z bibuły; 
                    - balonik, lody, kołatka; 
                    - plansza do zagadek: lody, parasol; 
                    - ilustracja dziewczynki do rysowania po śladzie, flamaster; 
                    - kartonik z wypukłą literą „l”; 
                    - nagranie magnetofonowe piosenki „Mowa zwierząt”; 
                    - labirynt „Lis szuka nory”; 
                    - puzzle „Dzieci z parasolem”  - zadanie domowe. 
 
Literatura:  
Bolejko A. „Jak usuwać wady wymowy”, Białystok 1992  
Błachnio K. „Vademecum logopedyczne”, Poznań 1992 
Demel G. „ Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola”, Warszawa 1998 
Gałkowski T., Jastrzębowska G. „Logopedia”, Opole 2001 
Kozłowska K. „Wady wymowy możemy usunąć”, Kielce 1998 
Minczakiewicz E. „Mowa – Rozwój – Zaburzenia – Terapia”, Kraków 1997 
Sochajska E. „Uczymy poprawnej wymowy”, Warszawa 1987 
Styczek I. „Logopedia”, Warszawa 1979 

PRZEBIEG  ZAJĘCIA 

 

Część pierwsza 
 
1. Przywitanie się z dzieckiem. 
 
2. Ćwiczenia oddechowe:  

•  zwrócenie uwagi na prawidłowy wdech powietrza nosem i wydech 

ustami, zmierzanie do wydłużenia fazy wydechowej; 

•  „lecą listki” – wydmuchiwanie skrawków bibuły z chropowatej 

powierzchni (ilustracja drzewa z papieru ściernego) – liczenie, ile listków 
udało się zdmuchnąć; 

 

 
•  „nadmuchiwanie balonika” (balonik) – powolne nadmuchiwanie balonika 

tak, aby nie pękł ; 

 

3. Ćwiczenia warg i żuchwy: 

•  „rybi pyszczek” – maksymalne zbliżanie kącików ust; 

•  „uśmiech żabki” – oddalanie kącików ust; 

•  „wołamy pieska” – cmokanie, gwizdanie; 

•  „ziewający hipopotam” – maksymalne oddalenie od siebie wargi górnej i 

dolnej (jak przy wymowie „a”); 

•  „usypianie zwierzątek” – wymowa wydłużonego „aaa, aaa, aaa” przy 

otwartych ustach; 

Ilustracje zwierząt: ryby, żaby, psa, hipopotama. 
 

  

  

  

 

 

4. Ćwiczenia języka ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń czubka języka  
     i ćwiczeń doprowadzających do pionizacji języka: 
       Zabawa „O języczku, który chciał skakać jak piłka”: 

•  unoszenie szerokiego języka na górną wargę (Pewnego razu język 

wysunął się wysoko między ząbki i przyglądał się z zaciekawieniem 
piłce, która skakała po podwórku); 

•  cofanie szerokiego języka do dziąseł ( Zazdrościł piłce, że może tak 

wysoko skakać, ale musiał wrócić do swojego mieszkania); 

•  przy opuszczonej szczęce ruchy języka na przemian do górnych i 

dolnych dziąseł ( ... i choć było tam mało miejsca zaczął odbijać się od 
dziąseł. Był wesoły, że może skakać jak piłka). 

 
5. Ćwiczenia języka i warg: 
    W nagrodę za prawidłowo wykonane ćwiczenia dziecko otrzymuje loda. 

•  unoszenie języka w górę przy otwartych ustach (lizanie loda); 

•  przy opuszczonej szczęce dolnej dotykanie czubkiem języka wałka 

dziąsłowego (odklejanie wafelka z wałka dziąsłowego); 

•  oblizywanie warg ze stopniowym zwiększeniem ich otwarcia ( po 

zjedzeniu loda). 

 
Część druga 
 
1. Sprawdzenie pracy domowej   
 
2. Zapoznanie dziecka z tematyką zajęć: 
   a) Odgadywanie zagadek przez wskazanie odpowiedniej ilustracji; 
        Treść zagadek:  Jesz je latem dla ochłody (lody). 
                                  Przydatny na słońce, przydatny na deszcz. 
                                  Laskę ma i daszek. Czy wiesz, co to jest? (parasol). 
 

 

 
    b) Logopeda wymawia głośno rozwiązania zagadek i informuje dziecko, że 
        pozna nową głoskę „l”. Pyta, gdzie występuje „l” w wyrazach: lody, 
        parasol. Pokaz litery „l”, wodzenie po śladzie (kartonik z wypukłym „l” – 
        wyszytym z koralików). Odszukanie litery na ilustracji parasola. 

 

 
3. Wyjaśnienie położenia narządów mowy:  
     Logopeda pokazuje dziecku właściwy dla głoski „l” układ artykulatorów  
     i wyjaśnia sposób ich ułożenia (buzia otwarta, czubek języka chowa się za 
     zęby i dotyka wałka dziąsłowego – tam, gdzie język uderzał, gdy udawał 
     piłkę i gdzie zlizywałeś wafelek). 
     Kontrola wzrokowa – dziecko obserwuje logopedę i siebie w lustrze, próbuje 
     ułożyć pokazany układ artykulacyjny.  
     Kontrola dotyku – uświadomienie dziecku miejsca kontaktu narządów 
     artykulacyjnych: języka i podniebienia. 
     Logopeda pokazuje – dotyka u dziecka szpatułką miejsce artykulacji, w 
     którym język powinien dotknąć podniebienia (wałek dziąsłowy). 
 
4. Wywołanie głoski „l”. 
     Pokaz właściwej artykulacji głoski; dziecko obserwuje i naśladuje logopedę  
     - próba artykulacji „l”. 
     Metoda fonetyczna: jeśli nie uda się od razu wywołać głoski ”l”, to logopeda 
     przypomina zabawę „O języczku, który chciał skakać jak piłka” 
     Język skacze, uderza o górne i dolne dziąsła, z radości śpiewa: 
     - wymowa długiego „aaa” – powstaje dźwięk „la la la”, zatrzymanie języka 
       na wałku dziąsłowym nie przerywając śpiewu (ewentualnie przytrzymanie 
       języka szpatułką); pozostaje głoska „l”. 
 
5. Utrwalenie wywołanego dźwięku, kojarzenie głoski z literą „l” 
    - szukanie na obrazku litery „l”, rysowanie jej po śladzie flamastrem z 
      głośnym wymawianiem „l”; liczenie literek ( ilustracja dziewczynki). 
 

 

6. Zabawa z piosenką „Mowa zwierząt” 
 
                           Każde zwierzę na tym świecie 
                           coś nam mówi, o tym wiecie. 
                           Chociaż nic nie rozumiemy,  
                           wspólnie je naśladujemy: 
                     Ref.:   Miau, miau, hau, hau, mu, mu, me, me; 
                                Kum, kum, gul, gul, kwi, kwi, kle, kle. 
 
     Wysłuchanie piosenki (nagranie magnetofonowe) 
     Dziecko sygnalizuje głoskę „l” kołatką, przy powtórnym wysłuchaniu. 
     Odczytanie i układanie w odpowiedniej kolejności refrenu kartoników 
     ilustrujących mowę zwierząt. Wskazanie kartoników z „l”. 
     Odgadywanie nazw zwierząt na ilustracjach (ilustracje kota psa, krowy, 
     owcy, żaby, świnki, indyka, bociana). 
     Dobieranie ilustracji do kartoników (np. miau – ilustracja kota itd.) 
     Naśladowanie głosów zwierząt przy ponownym odtworzeniu piosenki. 
 
 

  

   

   

   

 

 

  

              

                  

                   

 

 
 
 

  

    

   

   

 

 

     

                   

                  

              

 

 
 
 

7. Labirynt „Lis szuka nory” – znalezienie wyjścia z labiryntu;  
    głośne wymawianie głoski „l”; pokolorowanie lisa. 
 

 

 
Część trzecia 
 
1. Podsumowanie zajęć – pochwalenie dziecka za pracę, rozmowa nt.  
    najciekawszego fragmentu zajęć. 
 
2. Omówienie pracy domowej 

•  Ćwiczenia w powtarzaniu głoski „l”, śpiewanie „la, la, la”, dotykanie 

językiem wałka dziąsłowego.  

•  Dokończenie w zeszycie szlaczka z połączonych liter „l”  

          z jednoczesnym powtarzaniem głoski „l”. 

•  Puzzle „Dzieci z parasolem”. Zachęcenie dziecka do wycięcia i 

ułożenia puzzli, a następnie wklejenia do zeszytu i pokolorowania.