background image

 

SEGMENTACJA RYNKU 

 

Segmentacja jest to podział danego rynku na 

względnie jednorodne (homogeniczne) grupy 

konsumentów, różniące się między sobą reak-

cjami na dany produkt i inne instrumenty od-

działywania na rynek.

1

 

 

Segmentacja jest to podział rynku na grupy 

klientów o podobnych potrzebach i oczekiwa-

niach.

2

 

 

                                                           

1

 J. Altkorn „Podstawy marketingu" 

2

 

B. i W. Żurawik - „Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie".

 

 

 

Segmentacja nie tylko ułatwia poznanie cech i 

zrozumienie reakcji potencjalnych nabywców, 

lecz jest także narzędziem racjonalnego wyko-

rzystywania kapitału i minimalizacji gospo-

darczego ryzyka.  

 

Ustalenie segmentów rynku ma istotne znacze-

nie dla określenia skali i profilu działalności 

przedsiębiorstwa.  

 

Zależnie od dysponowanych zasobów i ekono-

micznej atrakcyjności ujawnionych subryn-

ków, organizacja może podejmować decyzje o 

 

obsłudze jednego lub większej liczby segmen-

tów. Podejście segmentacyjne może być z po-

wodzeniem stosowane na rynku produktów 

konsumpcyjnych i rynku przemysłowym, rów-

nież na rynku usług finansowych. 

 

Aby strategia segmentacji rynku przyniosła 

oczekiwane korzyści muszą zostać spełnione 

określone warunki.  

 

Wymienia się pięć podstawowych wa-

runków skutecznej segmentacji ryn-

ku

3

 

Segment rynku powinien być mierzalny. 

Oznacza to, że muszą istnieć dane o klien-

tach i ich zebranie nie powinno być zbyt 

kosztowne dla firmy. 

2.  Segment rynku powinien być opłacalny. 

                                                           

3

 J. Altkorn „Podstawy marketingu" 

 

Możliwość zmierzenia segmentu pozwoli na 

oszacowanie potencjalnego popytu na dany 

produkt i porównanie kosztów jego opraco-

wania i wprowadzenia na rynek nowej usłu-

gi z prognozowaną sprzedażą lub potencjal-

nym poziomem zysków. Występowanie nie-

wielkiej grupy potencjalnych klientów może 

uczynić całe przedsięwzięcie nieopłacalnym 

i nie pokryje poniesionych kosztów marke-

tingowych. 

3.  Segment rynku powinien być dostępny. Ten 

warunek dotyczy możliwości dotarcia do 

wybranego segmentu rynku. 

4.  Segment rynku powinien być homogeniczny.  

 

 

Rynek powinien być heterogeniczny, nato-

miast jednostki wchodzące w skład danego 

segmentu - homogeniczne, czyli mieć po-

dobne potrzeby. 

5.  Powinno się brać pod uwagę względność 

stosowanych kryteriów.  

 

Ten warunek należy odnieść do pewnej 

względności w podejściu do problematyki 

segmentacji rynku oraz możliwości wytłu-

maczenia zachowań osób. 

 

 

 

 

 

Oczywiście nie istnieje idealna segmentacja 

rynku. W praktyce zawsze występują pewne 

wspólne cechy dla wielu segmentów. Celem do-

brej segmentacji jest ograniczenie pokrywania 

się segmentów. W praktyce rzadko przeprowa-

dza się segmentację rynku za pomocą jednego 

kryterium. Najczęściej stosuje się kilka róż-

nych zmiennych, a ich dobór i liczba zależą od 

rodzaju oferowanych usług. 

 

 

SEGMENTACJA RYNKU PRODUKTÓW 

KONSUMPCYJNYCH

4

 

 

W literaturze metodologia segmentacji ranku 

jest prowadzona na dwóch płaszczyznach.  

Pierwsza polega na zastosowaniu w wybranych 

kryteriów a priori. W takim przypadku bada-

jący z góry ustala kryteria podziału rynku. Na 

podstawie przeprowadzonego badania ustala 

potencjalną wielkość rynku oraz charaktery-

stykę klientów, wykorzystując różne kryteria 

                                                           

4

 opracowano na podstawie: 

B. i W. Żurawik - „Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie" oraz 

J. Altkorn „Podstawy marketingu"

.

 

 

geograficzne, demograficzne, psychograficzne, 

behawioralne. 

 

Za pomocą metody a priori można pokazać 

tylko charakterystykę wybranego segmentu 

rynku, nie można natomiast dokonać pomiaru 

zyskowności tego segmentu ani jego wielkości 

w porównaniu z innymi. Ograniczeniem tych 

metod jest również to, że bazują na zewnętrz-

nych charakterystykach klientów, które wcale 

nie muszą być tymi czynnikami, które deter-

minują postępowanie klientów. Można np. mieć 

potrzeby finansowe, ale ich nie zaspokajać.  

 

background image

 

10

 

Inne podejście polega na segmentacji rynku 

post hoc. Ta metoda polega na segmentacji he-

terogenicznego rynku (stworzenia grup klien-

tów o podobnych cechach) na podstawie uzy-

skanych odpowiedzi z badań rynku. 

 

 

 

11

r y s u n e k  

 

 

 

 

12

r y s u n e k  

 

 

 

13

 

Rynek produktów konsumpcyjnych obejmuje 

konsumentów indywidualnych, którzy korzy-

stają z produktów i usług w celu osiągnięcia 

określonych korzyści. Najczęstsze kryteria 

segmentacji konsumentów indywidualnych to: 

  kryteria geograficzne, 
  kryteria demograficzne, 
  kryteria psychograficzne (społeczne), 
  kryteria ekonomiczne 
  kryteria behawioralne. 

 

14

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ź

ród

ło: op

ra
cowano na 

podstawie J. Altkorn, Podstawy

 m
a

rketingu, In

stytut M

a

rk
etingu, Kraków 

1999, s. 95 

ora

z

 P. Ko

tler, 

M

a

rketin

g: anali

z

a

planowanie,

 wdra

ż

a

n

ie i kontrola, F

e

lberg SJA, 

W
a

rs
z

a

wa 1

999, s. 249

 

 

  

SEGME

NT
ACJA R

Y

N

KU 

KLIENT

ÓW

 

Kr
y

teria geogra

-

ficzn

e

 

Kr
y

teria demo-

grafic

zne

 

Kr
yt

eria ps

yc

hogra

-

ficzn

Kr
yt

eria eko

nomicz-

ne
 

Kr
yt

eria beha

w

ioral-

ne
 

 

Miejsce zami

e

szkan

ia,

 

Klimat, 

 

Ty
pogra

fia

 

W

ielko

ść

 miasta, 

 

Gleba,

 

 

Us
trój polity

czny

 

W

iek, 

 

P

łe

ć, 

 

Ras

a, 

 

Wy
zna
n

ie

 

Poc

hodze

n

ie

 e

tnic
zne

 

Wy
kszta

łce

nie

 

Stan cy

w

ilny

 

Zdro

w

ie


Budo

w

a

cia

ła.

 

Za
w

ó

d,

 

 

Doc

hód na

 os
ob
ę, 

 
Doc

hód g

o

sp

oda

rs

tw

domo

w

eg

o

 

Ź

ród
ła do

ch
od
ó

w

 

Maj
ątek.
 

 

Klasa sp

o

łecz
n

a,

 

Grupa

 od
nie
sie

n

ia

 

Sty
l ż

ycia, 

 
Stadium 

ży

cia rodzin

ne-

go,
 

 

Okazje,  

 

Cech

y,

 

 

Status u

ży

tko
w

n

ika, 

 

W

ska
źnik
 u

żytko

w

n

ika, 

 

Stopie

ń

 lojal

n

o

ści, 

 

Eta
p

 goto

w

o

ści, 

 
Pos

ta

w

y w

o

b

ec

 produk

tu.
 

 

15

 

SEGMENTACJ

A

 RYNKU 

PRZEDSI

Ę

BIORSTW 

 

Kry

teria demo-

graficzne 

 

Zmienne opera-

cy
jne 

Podej

ś

ci

e do  

aktu kupna 

 

 

Cz
y

nniki  

sy
tuacy

jne

 

 

Cech

y  

osobow

e

 

 

 

Ga
łąź
 gos

po
d

ark

i,

 

 

W

ielko

ść

 prze

ds

biors

tw

a, 

 

L

o

kalizacja. 

 

 

Te
chnolo

g

ia

 

Status u

ży

tko
w

n

ika, 

 

Wy
ma
ga
nia
 k

lie

nta

 

 

Nag

ła p
o

trzeb

a, 

 

Szczeg

ó

ln

e zasto

so

w

anie, 

 

W

ielko

ść

 zamó

w

ienia.

 

 

 

 
Org

an

izacja fu

n

kcji zaku

p

u

 
Stru

ktu
ra w
ład
zy

 
Charakter istn

iej

ąc

ych
 sto

-

sunk
ó

w

 
Ogól

na
 po
lity
ka

 dok

ony

w

ania
 

za

kupó
w

 
Kry
teria
 dok

ony

w

an

ia

 za
ku

-


w

 

 
Podob

ie

ń

st

w

o

 mi
ędzy
 na
-

by
w

 a sp

rzed

aw

 
Po
sta
w

a w

o

b

ec 
ry

zy

k

a, 

 
Loja

ln

o

ść

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ź

ród

ło: op

ra
cowano na 

podstawie P. Kotler, 

M

a

rketing: ana

li

z

a

, plano

w

anie, wdra

ż

anie i kontro-

la, Felberg 

SJA, 

W
a

rs
z

a

wa 1999, s

. 256

 

 

 

 

16

 

 

17

 

 

 

 

SPOSOBY

 DZI

A

Ł

ANIA

 PRZEDSI

Ę

B

IO

R

S

T

W

A A 

SEGMENT

ACJ

A

 R

Y

NKU 

DZIA

Ł

ANIA NIE ZRÓ

Ź

NICOW

A

NE 

MARKETING–MI

X

 

 

RY
NEK

 

  

 

 

DZ
IA
Ł

AN
IA
 Z

R

Ó

Ź

NICOWA

NE 

M

A

R

K

ETING–M

IX

 1 

 

SEGME

N

T 1 

M

A

R

K

ETING–M

IX

 2 

 

SEGME

N

T 2 

M

A

R

K

ETING–M

IX

 3 

 

SEGME

N

T 3 

  

 

DZ
IA
Ł

AN
IA
 SKO

NCE

NT
ROW

A

NE
 

  

SEGME

N

T 1 

MARKETING–MI

X

 

 

SEGME

N

T 2 

  

SEGME

N

T 3 

  

 

DZ
IA
Ł

AN
IA
 Z

INDYWI

D

U

A

LIZ

O

WAN

E

 

M

A

R

K

ETING–M

IX

 1 

 

KLIENT 1 

 

M

A

R

K

ETING–M

IX

 2 

  

 

KLIENT 2 

M

A

R

K

ETING–M

IX

 3 

 

KLIENT 3 

 

 

 

 

 

18

 
 

 

 
 
 

Koncentracja jednosegmentowa 

 

 

P1

P2

P3

R1

R2

R3

background image

 

19

 

Specjalizacja selektywna 

 

 

P1

P2

P3

R1

R2

R3

 

20

 

Specjalizacja rynkowa 

 

 

P1

P2

P3

R1

R2

R3

 

21

 

 

Specjalizacja produktowa 

 

 

P1

P2

P3

R1

R2

R3

 

22

 

P e ł n e   p o k ry c ie   r y n k u  

 

 

P1

P2

P3

R1

R2

R3

 

23