untitled

BUDUJEMY DOM

3/2010

fot.

Kominy powinny by

niezawodne, bo usu-
waj

È niebezpieczne

produkty spalania,
a tak

ĝe zanieczysz-

czone powietrze
z wn

Útrz. Tymczasem

one same s

È naraĝone

na niszcz

Èce dziaïanie

wody, wilgoci i s

ïoñca

oraz ró

ĝnic tempera-

tury, gdy od zewn

Ètrz

dzia

ïa na nie mróz,

a od wewn

Ètrz

– gor

Èce spaliny.

PRZEGLkD RYNKU

Dym,

spaliny

i powietrze

Kominy

Jaros

ïaw Antkiewicz

Kana

ïy kominowe

W kominach grupuje si

Ú kanaïy o róĝnym przeznaczeniu:

dymowe – odprowadzaj

Èce produkty spalania paliw staïych (wÚgla, drewna, peletów

itp.);

spalinowe, którymi p

ïynÈ produkty spalania paliw gazowych i pïynnych (gazu ziemne-

go lub p

ïynnego albo oleju opaïowego);

wentylacyjne, którymi wyp

ïywa na zewnÈtrz zuĝyte powietrze z pomieszczeñ (zawie-

raj

Èce duĝo dwutlenku wÚgla lub wilgoci).

Kana

ïy w kominach wykorzystuje siÚ teĝ czÚsto do wyprowadzania ponad dach zakoñ-

cze

ñ pionów kanalizacyjnych.

Od przeznaczenia komina zale

ĝy wymagana odpornoĂÊ na temperaturÚ czy agresywne

ïadniki zawarte w dymie lub spalinach, by komin byï trwaïy i bezpieczny.

Dom bez komina

W wi

ÚkszoĂci domów jednorodzinnych budowa komina jest koniecznoĂciÈ. Kominów wy-

magaj

È piece, kominki oraz kotïy:

na paliwo sta

ïe;

olejowe;
gazowe z otwart

È komorÈ spalania, czyli pobierajÈce powietrze do spalania z pomiesz-

czenia, w którym s

È zainstalowane.

Z komina mo

ĝna zrezygnowaÊ, jeĂli dom ma byÊ ogrzewany kotïem gazowym z za-

mkni

ÚtÈ komorÈ spalania, z których tzw. kanaï powietrzno-spalinowy moĝna wyprowa-

dzi

Ê na zewnÈtrz przez ĂcianÚ budynku – pod warunkiem jednak, ĝe:

moc kot

ïa nie przekracza 21 kW;

dom jest wolno stoj

Ècy, a wiÚc nie w zabudowie bliěniaczej ani szeregowej.

Kominy

BUDUJEMY DOM

3/2010

W polskich domach dominuje wentylacja grawitacyjna, do której

niezb

Údne sÈ wyprowadzone ponad dach kominy z kanaïami wen-

tylacyjnymi. Wentylacja grawitacyjna jest te

ĝ niezbÚdna w kotïow-

niach z kot

ïami na paliwo staïe lub gazowymi i olejowymi z otwartÈ

komor

È spalania, nawet jeĂli pozostaïe pomieszczenia wyposaĝono

w wentylacj

Ú mechanicznÈ nawiewno-wywiewnÈ, a wiÚc niewyma-

gaj

ÈcÈ komina.

Ile kominów?

W dobrym projekcie wszystkie niezb

Údne w domu kanaïy zgrupo-

wane s

È w moĝliwie najmniejszej liczbie kominów. Obniĝa to koszty

budowy, ponadto liczne kominy s

È wÈtpliwÈ ozdobÈ dachu, a kaĝ-

dy z nich wymaga fachowej obróbki blacharskiej w miejscu przej-
Ăcia przez dach. ZaletÈ zgrupowania kanaïów jest to, ĝe ogrzewajÈ
si

Ú one wzajemnie, co wpïywa korzystnie na ciÈg. Dlatego teĝ po-

mieszczenia takie jak

ïazienki, kuchnia i kotïownia dobry projek-

tant stara si

Ú umieĂciÊ obok siebie lub jedno nad drugim. Kiedy

wybiera si

Ú projekt, warto na to zwróciÊ uwagÚ, bo takie zgrupo-

wanie oznacza tak

ĝe mniejsze koszty wykonania instalacji wodno-

-kanalizacyjnej.

Kominy murowane

Przez tradycyjny komin wymurowany z cegie

ï moĝna odprowa-

dza

Ê dym z urzÈdzeñ na paliwo staïe, moĝna w nim teĝ umieĂciÊ

kana

ïy wentylacyjne. Komin ceglany nie nadaje siÚ natomiast do

W ka

ĝdym kominie najlepiej przewidzieÊ kilka kanaïów. Koszty sÈ wówczas

mniejsze

fot.

Tradycyjny komin murowany. Jego wykonanie wymaga od murarza du

ĝej

staranno

Ăci i wysokich kwalifikacji

rchi

m B

KLAMA

BUDUJEMY DOM

3/2010

Przegl

Èd rynku

bezpo

Ăredniego odprowadzania spalin z urzÈ-

dze

ñ gazowych i olejowych: aby go do tego

przystosowa

Ê, we wnÚtrzu kanaïu murowa-

nego trzeba umie

ĂciÊ wkïad (rurÚ) ze specjal-

nej ceramiki lub stali kwasoodpornej. Spaliny
gazu ziemnego, p

ïynnego lub oleju opaïowego

zawieraj

È bowiem znaczne iloĂci pary wodnej,

która cz

ÚĂciowo skrapla siÚ w kominie, two-

Èc wraz z innymi skïadnikami spalin kon-

densat, który dzia

ïajÈ niszczÈco na cegïy.

Uwaga! SpornÈ kwestiÈ jest stosowanie wkïa-
dów kominowych z tworzyw sztucznych: pol-
skie przepisy s

È niejasne, a kominiarze od-

nosz

È siÚ z rezerwÈ do stosowania takich

przewodów ze wzgl

Údu na ich palnoĂÊ i ïa-

two

ĂÊ uszkodzenia podczas czyszczenia. Ten

ostatni problem dotyczy tak

ĝe elastycznych

przewodów stalowych

Na kominy murowane u

ĝywa siÚ cegïy

ïnej. Murowanie komina jest trudniej-

sze ni

ĝ Ăcian: bardzo waĝna jest starannoĂÊ,

a wszystkie spoiny musz

È byÊ wypeïnio-

ne równo z licem muru. Zaniedbanie tego
mo

ĝe byÊ ěródïem nieszczelnoĂci, zmniejsza

ĝ trwaïoĂÊ komina i zwiÚksza opory prze-

ïywu. Murarz powinien w miarÚ wznosze-

nia komina wyg

ïadzaÊ kanaïy od Ărodka np.

za pomoc

È pacy lub dociÚtego na wymiar ka-

ïka deski.

ÚĂÊ komina wystajÈcÈ ponad dach wy-

ñcza siÚ najczÚĂciej pïytkami klinkierowy-

mi lub muruje z ceg

ïy klinkierowej, która jest

odporniejsza na warunki atmosferyczne i nie
zmienia wygl

Èdu pod ich wpïywem. Kominy

ceglane mo

ĝna tynkowaÊ, choÊ niektórzy fa-

chowcy to odradzaj

È, gdyĝ tynki na komi-

nach s

È nietrwaïe.

Obecnie na kana

ïy wentylacyjne zamiast

ceg

ïy powszechnie uĝywa siÚ gotowych pu-

staków z kana

ïami okrÈgïymi o Ărednicy

15 cm lub bloczków silikatowych z odpo-
wiednimi dr

Èĝeniami. DziÚki ich zastosowa-

niu przewody maj

È mniej spoin i prace postÚ-

puj

È szybciej.

Kominy prefabrykowane

Zamiast kominów ceglanych coraz po-
wszechniej stosuje si

Ú obecnie kominy pre-

fabrykowane. Produkcja prefabrykatów od-
bywa si

Ú w warunkach, w których ïatwiej

o zachowanie nale

ĝytej dokïadnoĂci, a na

placu budowy tylko si

Ú je montuje, w czym

zdarza si

Ú mniej bïÚdów niĝ przy tradycyj-

nym murowaniu kominów z ceg

ïy. Kominy

prefabrykowane s

È elementami systemów,

obejmuj

Ècych teĝ wszelkie niezbÚdne akce-

soria – np. drzwiczki rewizyjne czy wie

ñ-

Èce komin „czapki” (daszki ochronne).

Producenci systemów kominowych oferuj

ĝ specjalne pustaki wentylacyjne (z wyko-

nanymi kana

ïami) dopasowane wymiarami

do pozosta

ïych elementów.

Ceramiczne
Warstwa wewn

Útrzna (kanaï) takiego komi-

na jest wykonana z rury ceramicznej, któ-
r

È dobiera siÚ stosownie do przeznaczenia –

czy ma by

Ê dymowy, czy spalinowy (sÈ teĝ

rury uniwersalne, nadaj

Èce siÚ do obydwu

rodzajów spalin).

Obudowa komina wykonana jest z pusta-

ków z betonu lekkiego. Przestrze

ñ pomiÚdzy

obudow

È a rurÈ kanaïu moĝe byÊ pozosta-

wiona pusta (mo

ĝe wtedy przez niÈ prze-

ïywaÊ powietrze czerpane do spalania) lub

znajduje si

Ú w niej warstwa weïny mine-

ralnej, chroni

Èca obudowÚ przed przegrza-

niem. Jednak tak

ĝe w kominach z izolacjÈ

zostawia si

Ú niewielkie kanaïy zapewniajÈ-

ce wentylacj

Ú wnÚtrza komina.

Prefabrykowane kominy ceramiczne s

stosunkowo ci

Úĝkie i jeĂli noĂnoĂÊ podïogi

na gruncie jest niewystarczaj

Èca, trzeba je

ustawia

Ê na osobnym fundamencie.

Poszczególne odcinki rury tworz

Ècej ka-

ï kominowy ïÈczy siÚ specjalnÈ zaprawÈ

systemow

È. ObudowÚ muruje siÚ na zwy-

ïÈ zaprawÚ cementowÈ. Murarz montujÈcy

komin powinien bardzo starannie usuwa

z wn

Útrza kanaïu resztki zaprawy, a ostatni

odcinek wk

ïadu ceramicznego – odpiïowaÊ

dok

ïadnie na poĝÈdany wymiar, na co warto

zwróci

Ê uwagÚ, bo wykonawcy czÚsto odïu-

puj

È go mïotkiem.

Uwaga! Produkuje siÚ teĝ kominy ceramicz-
no-stalowe, których przewód wewn

Útrzny

jest ceramiczny, obudowa za

Ă – stalowa,

ïy komin jest wiÚc lĝejszy i ïatwiejszy

w monta

ĝu. Nie naleĝy ich myliÊ z komina-

mi stalowo-ceramicznymi, w których kana

wykonany jest z rury stalowej, obudowa za

z ceramiki.

Stalowe
Kana

ïy odprowadzajÈce produkty spalania

mog

È byÊ takĝe wykonane ze stali:

ĝaroodpornej (kanaïy dymowe),

kwasoodpornej (spalinowe).

Obudow

Ú takiego kanaïu moĝna wykonaÊ

z takich samych pustaków jak w prefabry-
kowanych kominach ceramicznych. Stosuje
si

Ú teĝ kominy stalowe dwuĂcienne, to zna-

czy z obudow

È z blachy stalowej lub alu-

miniowej. Mi

Údzy Ăciankami metalowymi

umieszczona jest izolacja termiczna, inaczej
warstwa zewn

Útrzna bardzo by siÚ nagrze-

ïa, a spaliny ulegaïyby nadmiernemu wy-

ïadzaniu.

Prefabrykowany komin ceramiczny.
Rur

Ú tworzÈcÈ przewód kominowy

wykonuje si

Ú z ceramiki szamotowej

lub kamionki, obudow

È sÈ zaĂ zwykle

pustaki keramzybetonowe

fot.

ier

Komin ocieplony we

ïnÈ mineralnÈ. Takĝe w tym przy-

padku szacht kominowy jest wentylowany przez spe-
cjalne otwory. Niekiedy wysoki i wiotki komin wzmacnia
si

Ú, wsuwajÈc w te otwory prÚty zbrojeniowe

ocieplenie

ïad

ceramiczny

kana

ïy

przewietrzaj

Èce

obudowa

. S

Kominy

BUDUJEMY DOM

3/2010

Wszystkie elementy systemu kominowego (komina prefabrykowanego) powinny by

Ê trwa-

le oznaczone. Zastosowanie nieodpowiednich elementów mo

ĝe byÊ groěne albo doprowadziÊ

do przedwczesnego zu

ĝycia komina. Kodowe oznaczenie okreĂla, dla jakich warunków pracy

przeznaczone s

È elementy komina.

Oznaczanie kominów

Kod

Znaczenie Uwagi

EN 1443

numer odpowiedniej normy

T 400

maksymalna temperatura

spalin

Liczba oznacza dopuszczaln

È temperaturÚ spalin w °C

klasa ci

Ănienia

N – w kominie panuje podci

Ănienie w stosunku do

pomieszczenia z kot

ïem, P – nadciĂnienie do 200 Pa,

H – nadci

Ănienie do 5000 Pa, dodatkowo w klasie P

i H jest jeszcze cyfra 1 lub 2, cyfra 2 oznacza wi

Úksze

dopuszczalne nieszczelno

Ăci,

Uwaga! Taki komin (P2 lub H2) mo

ĝna instalowaÊ

tylko na zewn

Ètrz budynku!

odporno

ĂÊ na dziaïanie

kondensatu

W – do instalacji, w których powstaje kondensat,

D – tylko je

Ăli nie wystÚpuje zjawisko kondensacji

odporno

ĂÊ na korozjÚ

1 – gdy spalane s

È paliwa gazowe i pïynne

o zawarto

Ăci siarki do 50 mg/m

2 – paliwa gazowe, p

ïynne oraz drewno (z wyjÈtkiem

spalania w palnikach atmosferycznych)

3 – paliwa gazowe, p

ïynne oraz staïe

Gxx

odporno

ĂÊ na poĝar sadzy

oraz wymagana minimalna

odleg

ïoĂÊ w mm

od elementów palnych

G – odporne na po

ĝar sadzy,

O – nieodporne na po

ĝar sadzy

Budowa komina stalowego z obudow

ceramiczn

ustnik

blacha

kominowa

rura

stalowa

trójnik do

przy

ïÈczenia

kot

ïa

odp

ïyw

kondensatu

wyczystka

REKLAMA

. S

BUDUJEMY DOM

3/2010

Przegl

Èd rynku

Dwu

Ăcienne kominy stalowe montuje siÚ najczÚĂciej na zewnÈtrz

i kotwi do

Ăciany budynku. Ze wzglÚdu na swojÈ lekkoĂÊ nie wyma-

gaj

È oparcia na fundamencie.

Przewody powietrzno-spalinowe

W zwi

Èzku z rosnÈcÈ popularnoĂciÈ kotïów gazowych z zamkniÚ-

È komorÈ spalania (gïównie kondensacyjnych) coraz czÚĂciej stosu-

je si

Ú wspóïosiowe przewody powietrzno-spalinowe. Taki przewód

ĝna wynieĂÊ nad dach, podobnie jak komin, lub – jeĂli speïnio-

ne s

È opisane wczeĂniej warunki – wyprowadziÊ wprost przez Ăcia-

Ú zewnÚtrznÈ.

Przewody powietrzno-spalinowe wykonywane s

È ze stali kwaso-

odpornej lub z tworzywa sztucznego. W tym ostatnim przypadku
ich palno

ĂÊ i maïa odpornoĂÊ na uszkodzenia mechaniczne takĝe

budzi opory

Ărodowiska kominiarskiego. Ponadto wydobywajÈce siÚ

z przewodu spaliny z czasem niszcz

È elewacjÚ.

Umiejscowienie komina

Kominy najlepiej sytuowa

Ê wewnÈtrz budynku, bo wtedy oddajÈ cie-

ïo do wnÚtrza i nigdy nie sÈ zbyt wyziÚbione. Komin umieszczony

na zewn

Ètrz zaĂ ïatwo siÚ wychïadza, co niekorzystnie wpïywa na

Èg kominowy, a ciepïo oddaje (traci) do otoczenia. Usytuowanie na

zewn

Ètrz naleĝy wiÚc uznaÊ za racjonalne tylko wtedy, gdy w domu

potrzebny jest nowy komin, na który nie ma miejsca w

Ărodku.

Wylot komina najlepiej umie

ĂciÊ w najwyĝszej czÚĂci dachu. Taki

komin, cho

Ê wysoki, bÚdzie miaï tylko niewielkÈ czÚĂÊ ponad da-

chem, gdzie jest nara

ĝony na niszczÈce dziaïanie wiatru i innych

czynników atmosferycznych. Ponadto ze wzgl

Údu na bezpieczeñstwo

ĝarowe oraz rozpraszanie siÚ dymu komin musi znaleěÊ siÚ w pew-

nej minimalnej odleg

ïoĂci od powierzchni poïaci dachowych oraz

przeszkód takich jak lukarny. Wymagane przepisami odleg

ïoĂci poka-

zano na rysunkach.

Bezpieczny komin

Jeszcze przed rozpocz

Úciem budowy warto zdecydowaÊ o rodzaju kot-

ïa do ogrzewania, aby dobraÊ do niego najodpowiedniejszy komin.
Zapewnimy w ten sposób optymalne warunki dzia

ïania kotïa, w ja-

kich ma on szanse osi

ÈgaÊ parametry deklarowane przez producenta.

CiÈg kominowy. NiewystarczajÈcy ciÈg kominowy to ěródïo naj-

Ústszych problemów zwiÈzanych z eksploatacjÈ komina. CiÈg zaleĝy

ïównie od wysokoĂci komina i pola jego przekroju. Komin wystarcza-

gor

Èce spaliny

powietrze zasysane
do spalania

Przegl

Èd rynku

pokrycie

ïatwo zapalne

pokrycie trudno zapalne

Wysoko

ĂÊ komina w zaleĝnoĂci od rodzaju pokrycia i kÈta nachylenia dachu

Budowa wspó

ïosiowego przewodu powietrzno-spalinowego

Wymagana wysoko

ĂÊ komina zaleĝnie od odlegïoĂci od przeszkody

≥ 0,3 m

≤ 1,5 m

1,5–3 m

3–10 m

12°

Kominy

BUDUJEMY DOM

3/2010

INFO RYNEK

Ile kosztuje komin o wysokoĂci 8 m?

PRZYDATNE ADRESY

W i

Ú c e j . . . c e n y, f i r m y, p r o d u k t y, k a l k u l a t o r y, a r t y k u ï y. K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p l

J a k o j e d y n i p u b l i k u j e m y a k t u a l n e R A N K I N G I P R O D U K T Ó W !

Wybieraj

Èc komin musimy przede wszystkim dostosowaÊ go do kotïa czy

kominka – istotny jest np. sposób odprowadzenia spalin (grawitacyjny
lub wymuszony), rodzaj paliwa i moc urz

Èdzenia (od tych parametrów

zale

ĝy skïad oraz iloĂÊ spalin.

Prefabrykowany komin ceramiczny dla urz

Èdzeñ na paliwa staïe

to przeci

Útnie wydatek 2500–3500 zï, za komin o Ărednicy przewodu

dymowego 200 mm. Nie nale

ĝy raczej wybieraÊ kominów o mniejszej

Ărednicy, bo nawet niewielkie kominki o mocy ok. 10 kW majÈ króÊce
przy

ïÈczeniowe 180–200 mm, a Ărednica komina nie powinna od nich

mniejsza.
Prefabrykowane kominy ceramiczne dla urz

Èdzeñ gazowych

i olejowych oraz dwu

Ăcienne kominy stalowe sÈ droĝsze – kosztujÈ

ok. 4000 z

ï. Trzeba koniecznie sprawdziÊ czy wybrany komin jest

przeznaczony do pracy w podci

Ănieniu czy nadciĂnieniu (róĝni je stopieñ

szczelno

Ăci).

Kominy dla kot

ïów gazowych i olejowych maja mniejsze Ărednice

(zwykle 130–150 mm).
Je

Ăli na etapie budowy nie zdecydowaliĂmy jeszcze o wyborze ěródïa

ciep

ïa, to czasem stawiany jest niezbyt drogi ceramiczny komin

prefabrykowany jak dla kot

ïa wÚglowego, w którym w razie potrzeby

ĝna umieĂciÊ stalowy wkïad przeznaczony do odprowadzania spalin

z gazu i oleju (wk

ïad kosztuje nieco ponad 1000 zï).

Do ceny kominów prefabrykowanych nale

ĝy doliczyÊ 400–600 zï za

monta

ĝ.

Tradycyjny komin z ceg

ïy warto budowaÊ, gdy zostanie w nim

zgrupowanych kilka kana

ïów, np. dymowy o duĝym przekroju (nawet

27x 27 cm) oraz 4 kana

ïy wentylacyjne. Za komin murowany zapïacimy

wówczas 2500–3000 z

ï za materiaï oraz 1500–2000 zï za robociznÚ.

Kana

ï w kominie murowanym moĝna takĝe wykorzystaÊ jako szacht

instalacyjny dla wk

ïadu stalowego.

Ècy do odprowadzania spalin z kotïa gazowe-

go mo

ĝe mieÊ przekrój zbyt maïy do odprowa-

dzania spalin z kot

ïa wÚglowego tej samej mocy.

ĝe siÚ teĝ okazaÊ, ĝe przekrój kanaïu dymo-

wego jest zbyt ma

ïy do kominka, który wybra-

Ămy.

SzczelnoĂÊ. Wymagania dotyczÈce szczelno-

Ăci kominów zaleĝÈ równieĝ od kotïa. Praca tra-
dycyjnych kot

ïów powoduje podciĂnienie w ka-

nale odprowadzaj

Ècym produkty spalania. JeĂli

kocio

ï jest wyposaĝony w wentylator nadmu-

chowy, w kanale powstaje nadci

Ănienie i komin

musi by

Ê szczelniejszy.

Ekspolatacja. Zgodnie z prawem kanaïy po-

winny by

Ê czyszczone:

dymowe – cztery razy w roku,
spalinowe – dwa razy w roku

Raz w roku kominiarz powinien sprawdzi

Ê wszystkie kanaïy

i w razie potrzeby oczy

ĂciÊ teĝ kanaïy wentylacyjne.

Wymogi te s

È powszechnie lekcewaĝone – czÚsto juĝ na etapie pro-

jektowania, zdarzaj

È siÚ bowiem takie projekty, w których umiejsco-

wienie komina w ogóle uniemo

ĝliwia kominiarzowi dostÚp do niego.

Skutki takich zaniedba

ñ bywajÈ groěne. W zanieczyszczonym sa-

È kominie moĝe dojĂÊ do jej samozapïonu, który prowadzi czÚsto

do zniszczenia komina i po

ĝaru domu.

Nie nale

ĝy teĝ lekcewaĝyÊ zalecanych okresów czyszczenia kana-

ïów spalinowych i wentylacyjnych. Kanaï o wymiarach 14 × 14 cm,
na którego

Ăciankach osiadïa warstwa zanieczyszczeñ gruboĂci za-

ledwie 1 cm, ma pole przekroju mniejsze a

ĝ o ¼ niĝ kanaï czysty.

Oznacza to,

ĝe jego wydajnoĂÊ moĝe byÊ niewystarczajÈca dla

prawid

ïowej pracy wentylacji czy kotïa.

System powietrzno-spalinowy, a) wspó

ïosiowy,

b) z osobnymi przewodami: spaliny s

È wyrzucane nad

dach, a powietrze do spalania jest zasysane przewo-
dem wyprowadzonym przez

ĂcianÚ budynku

DARCO                               014 680 90 90     www.darco.com.pl
IBF                                         075 732 40 31     www.ibf.pl
JAWAR                               023 672 24 16     www.jawar.com.pl
KOMIN-FLEX                 032 210 11 44     www.kominflex.com.pl
LEIER                                   055 272 32 12     www.leier.pl
PANEK                                022 723 92 56     www.kominy.wamm.com.pl

PIANEX                               012 410 20 10     www.pianex.pl
PLEWA                                061 662 27 45     www.plewa.net.pl
POUJOULAT                 022 774 06 25     www.poujoulat.com.pl
PRESTO                             022 889 56 75     www.presto-kominy.pl
SCHIEDEL                        077 456 83 10     www.schiedel.pl
UMET                                  071 343 17 98     www.umet.pl

– c e n y b r u t t o –

Przewód powietrzno-spalinowy poprowadzony pod balkonem. Gdyby
by

ï krótszy, spaliny trafiaïyby na pïytÚ balkonu. Ponadto wylot takiego

przewodu musi znale

ěÊ siÚ co najmniej 0,5 m od krawÚdzi okien i drzwi