Posttranslacyjne modyfikacje białek:

(z płyty): MODYFIKACJE POTRANSLACYJNE:

Aby bialko moglo spelniac swoje funkcje musi uyskac odpowiednia konfiguracje musi ulec modyfikacja potranslacyjnym:

1. usuniecie pierwszej metioniny

2. reszt aminokwasowych z konca aminowego(dzialanie swoistych aminopeptydaz)np. w przypadku kolagenu syntetyzowanego z prokolagenu

3. usuwanie pewnych fragmentow z lancucha polipeptydowego przez swoiste prot6eay np.proinsulinainsulina

4. nadanie struktury przestrzennejskladanie ,faldowanie bialek,które zachodzi pod wplywem specyficznych enzymow t.j izomerazy i bialka opiekuncze

IZOMERAZY:tworza mostki disiarczkowe(disulfoiomerazy),wprowadzaja okreslona konfiguracje wiazania peptydowego(cis/trans)

BIALKA OPIEKUNCZE-CHAPERONY:bialka uczestniczace w transporcie ,prawidlowym zwijaniu się i przyjmowaniunasyconej,biologicznie aktywnej konformacji innych bialek

5.modyfikacja kowalencyjna-tworzenie wiazan kowalencyjnych z pozabialkowymi elementami.Należy tu:

fosforylacja,acetylacja,hydroksylacja,metylacja,dolaczanie reszt cukrowych ,lipidowych...

(od Cichockiego):

modyfikacje posttranslacyjne (PM). Celem tych procesów

jest wprowadzenie do czasteczki białka takich zmian strukturalnych, które zwieksza ich

trwałosc lub cechy funkcjonalne.

Acylacja konca aminowego zwieksza odpornosc

polipeptydu na proteolize,

kolagen zawdziecza swoja strukture i wytrzymałosc

hydroksylowanym resztom proliny,

białka błonowe ulegaja czesto glikozylacji, co powoduje

ich zwiekszona hydrofilnosc,

W procesach przekaznictwa sygnałowego procesy PM maja równie_ kluczowe

znaczenie. Zmieniajac konformacje i własciwosci białka powoduja uruchamianie kaskad

sygnałowych. Najbardziej typowa modyfikacja jest zmiana konformacji przestrzennej

peptydu po przyłaczeniu liganda. Jest to czesto zwiazane z efektem allosterycznym

Prostym procesem modyfikacji zmieniajacej funkcje białka jest proteolityczne odciecie

czesci polipeptydu, czesto odsłaniajac tym samym centrum aktywne enzymu. W ten sposób

dochodzi do aktywacji wielu enzymów - np. pepsyna powstaje z nieczynnego pepsynogenu

Przebieg kaskad sygnałowych zwiazany jest czesto z aktywacja specyficznych

enzymów - kinaz białkowych - które przyłaczaja kosztem ATP reszty fosforanowe do

tyrozyny (kinazy tyrozynowe), seryny lub treoniny (kinazy serynowo-treoninowe), co

powoduje aktywacje katalityczna enzymów lub mo_e byc sygnałem do degradacji białek.

Przyłaczenie reszty fosforanowej powoduje pojawienie sie w czasteczce dwóch dodatkowych

ładunków ujemnych, które daja mo_liwosc utworzenia nowych oddziaływan

elektrostatycznych i zmiane istniejacych. Ponadto obecnosc ka_dej grupy fosforanowej daje

mo_liwosc utworzenia a_ trzech wiazan wodorowych. Enzymami działajacymi przeciwnie do

kinaz sa fosfatazy białkowe, usuwajace reszty fosforanowe.

Modyfikacja posttranslacyjna wykorzystywana w procesach transdukcji sygnałów jest

te_ nitrozylacja, zachodzaca przy udziale tlenku azotu. Proces ten polega najczesciej na

oddziaływaniu jonów nitrozoniowych z grupami SH białek. Dochodzi w ten sposób czesto do

S-nitrozylacji cysteiny, co powoduje rozrywanie mostków disiarczkowych i w konsekwencji

zmiane struktury czwartorzedowej i funkcji białka.

Przyłaczanie łancuchów poli-ubikwityny - niewielkiej czasteczki białka znakujacego -

jest z kolei sygnałem rozpoznawanym przez proteasomy, czyli wewnatrzkomórkowe systemy

proteolityczne, które przeprowadzaja degradacje naznaczonych w ten sposób białek

(z notAatek od Balcera)

białka wirusowe - biuałka są syntetyzowane na 1 długiej nici mRNA, a następnie są one przecinane w okurślonych miejscach - powstaje wiele swoistych biłek.

Skłądanie białek - zostaje wycięty wewnętrzny segent zwany inteiną a 2 zewnętrzne zwane eksteinami zostają połączone za pomocą wiązania peptydowego - powstaje białko dojrzałe, przebiea autokatalitycznie bez udziału enzyów.

Polimerazy DNA u prokaryota i eucaryota - podobienstwa i roznice

(z prezentacji K Sikory)

Polimerazy DNA (tabelka z Harpera) str 404

Polimerazy DNA

(harper 404) : Wspólne właściwości - wydłużanie łańcucha, procesywnoość, sprawdzanie poprawności replikacji, syntetyzuja od 5' do 3'

Amfipatycznosc lipidow.

(net)

cząsteczki lipidów mają charakter amfipatyczny (amfilowy), tzn. można w nich wyróżnić część hydrofilową (polarną), utworzoną przez ugrupowanie
fosfocholiny, oraz część hydrofobową, którą tworzą niepolarne łańcuchy boczne kwasów tłuszczowych. Podczas samorzutnego formowania się błony części polarne lipidów ustawiają się zawsze na zewnątrz, w kierunku środowiska wodnego, natomiast części niepolarne, wykazujące tendencję do unikania kontaktu z wodą, są skierowane do wnętrza błony

(harper str160)

amfipatyczne lipidy tworzą błony, micele, liposomy emulsje.

Lipidy są na ogół nierozp w wodzie, gdyż przeważają w ich cząsteczkach grupy niepolarne - węglowodory. Lwasy tłuszczowe, fosfolipidy, sfingolipidy, kwasyżółciowe, a także, choć w mniejszym stopniu cholesterol zawierają jednak grupy polarne , dlatego część cząsteczkie jest hydrofobowa, a inna hydrofilowa - cz amfipatyczne. Ustawiają się one na granicy faz woda: olej. Podwójna warstwa takich polarnych lipodóow jest podstawową strukturą błon biologicznych

. Lipidy polarne znajdujące się w środowiskuwodnym w stężeniu krytytcznym tworzą micele.

Liposomy są utworzonez podwójnej warstwy lipidowej, otaczającej część środowiska wodnego. Przyłączanie się soli kw żółcziowych do miceli i liposomów i tworzenie miceli mieszanych z produktami trawienie tłusszczu ułatwie wchłanienie lipoidów z jelita.

Emulsje składają sieę z cząsteczek dużo większych i powstają zwyile z lipidów niepolarnych znajdujących się w środowisku wodnym. Są one stabilizowane przez środki emulgujące...

Liposomy śą potancjaknie użyteczne kinicznie, zwłaszcza jeśli połączy się je ze swoidstymi tkankowo przeciwciałami - jako przeniśniki leków w krwiooniegi, gdyż taafiają precyzyjnie do odpowiednich narządów , w leczeniu nowotworów, mgą być użytecznie w terapii genowej - do wprowadzania odpowiednich genów do komórek naczyyń kwionośnich orazw leczeniu miejscowm jako niośniki dostarczające prprzedz skórę (transdermalnie) leki lub kosmietyki.

3×10⁹

Szybkość dodawania nukleotydów [pz/min min]

3×10⁵

Jeden polipeptyd

budowa

Holoenzym złożony z 10 rodzajów podjednostek, asymetryczny dimer, prawie rząd wielkości większy od PI

9 godzin

czas trwania syntezy

30 min

100 nukleotydów

moc katalityczna

1000 nukleotydów

20 wiązań(oddziaływania nukleosomów)

procesywność

wiele tysięcy wiązań fosfodiestrowych,

Eukariot

właściwość

Prokariot

Procesywne, synteza nici wiodącej

δ

III

Replikacja mitochondrialnego genomu, który jest w postaci kolistej

γ (pol mitochondrialna)

Naprawa DNA

beta (jądro)

Sprawdzanie poprawności syntezy DNA i naprawa DNA

ε

II

Uzupełnienie przerw i synteza nici opóźnionej

alfa (jądro, replikacja chromosomów)

I

funkcje

eukariot

prokariot

---