Otępienie i zespoły neurologiczne przebiegające z otępieniem

Nabyty zespół objawów wynikający z pogorszenia f. poznawczych, prowadzący do niemożliwości prawidłowego funkcjonowania pacjenta.

-objawy narastają bardzo wolno

- powyżej 65 r. ż u 5-20%

Otępienie

- 1 na 13 Polaków w wieku < 65 lat

- 1 na 50 w wieku 65-74 lat

- 1 na 9 w wieku 75-84 lat

- 1 na 3 w wieku > niż 85 lat

Choroba Alzheimera

- 1 na 20 Polaków w wieku 65 lat

- 1 na 100 w wieku 65-74 lat

- 1 na 14 w wieku 75-84 lat

- 1 na 4 w wieku >niż 85 lat

Choroby przebiegające z otępieniem:

• ch. neurozwyrodnieniowe - ch. Alzheimera- 50%

• ch. naczyniowe - 15%

• ch. organiczne i urazy OUN

• ch. psychiczne (uwaga na depresje - pseudodemencja)

• ch. ogólnoustrojowe:

a) zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej

b) zaburzenia metabolizmu

c) niedoczynność tarczycy

d) zespoły niedoborowe

e) guzy mózgu

f) niedobory wit B12

g) ch. ukł. krążenia

h) alkoholizm ?

CHOROBA ALZHEIMERA:

1091r. niemiecki psychiatra dr. Aloiz Alzheimer obserwował 51-letnia Augustę D.

- pierwszy objaw - urojenia zdrady małżeńskiej

- później postępujące zaburzenia pamięci, orientacji, zubożenie języka i problemy z wykonywaniem wyuczonych czynności.

Po 3 latach pacjentka nie rozpoznawała członków swojej rodziny i siebie, nie była w stanie żyć samodzielnie i musiała zostać umieszczona w specjalnym zakładzie dla umysłowo chorych we Frankfurcie. Alzheimer śledził przebieg jej choroby aż do śmierci 1906r. , 4 i pół roku od początkowych objawów. Wkrótce dr Alzheimer przedstawił przypadek Augusty D. na forum medycznym i opublikował wyniki swoich badań. Określenie „choroba Alzheimera użył po raz pierwszy Emil Krapelin w swoim Podręczniku psychiatrii z 1910r.

Choroba Alzheimera:

• postępujące otępienie spowodowane pierwotnym uszkodzeniem komórek nerwowych w OUN

• brak przyczyn naczyniopochodnych

• przebieg postępujący

Objawy choroby Alheimera:

• amnezja

• apraksja

• anomia

• zaburzenia adaptacji socjalnej

• zmiany nastroju

Prognoza-> zgon

Kryteria wykluczające chorobę Alzheimera

- nagły początek

- napady drgawkowe na początku choroby

- objawy ogniskowe w pierwszym okresie choroby

10 sygnałów ostrzegawczych choroby Alzheimera

1. Zaburzenia pamięci utrudniające codzienne funkcjonowanie

2. Trudności w wykonywaniu codziennych prac domowych

3. Zaburzenia językowe

4. Dezorientacja co do czasu i miejsca

5. Kłopoty w ocenie

6. Zaburzenia myślenia abstrakcyjnego

7. Gubienie rzeczy

8. Zmienny nastrój

9. Zmiany osobowościowe

10. Utrata inicjatywy

Etiologia choroby Alzheimera

• Mózgi chorych na ch. Alzheimera - atrofia kory mózgowej, skurczenie jej zakrętów, rozszerzenie bruzd, powiększenie komór (początkowo gł. hipokamp i kora węchowa)

• Akumulacja zewnątrzkomórkowych blaszek anyloidowych

• Gromadzenie się wewnątrzkomórkowych zwyrodnień włókienkowych typu Alzheimera ( patologia białka tau)

• Zwyrodnienie synaps

• Śmierć komórki

• Beta amyloid i blaszki starcze (gł. hipokamp i kora węchowa)

• Białko tau

• Deficyt transmisji Ach

• Stres oksydacyjny

• Apolipoproteina E (ApoE)

• Genetyka

WAŻNE

Hipoteza kaskady amyloidu

Mutacje w genach APP, PSEN1. PSEN2

↓

↑ Wytwarzania i gromadzenia αβ 42

↓

Oligomeryzacja i powstawanie złogów αβ 42 w postaci złogów rozproszonych

↓

Subtelne oddziaływanie oligomerów αβ 42 na synapsy

↓

(+) mikrogleju i astrocytów (cytokiny, białka dopełniacza)

↓

Postępujące uszkodzenie neuronów (synaps i neurytów)

Geny PSEN1, PSEN2 kodują preseniliny:

funkcja receptorowa lub kanałowa,

udział komórek przed apoptozą oraz inne

Niemal wszystkie mutacje presenilin → ↑ αβ 42

Apolipoproteina E

Czynnik ryzyka choroby Alzheimera:

- izoforyma e4 apolipoproteiny E (ApoE 4)

- przyśpiesza powstawanie blaszek amyloidowych

Apo E:

- odpowiedzialna za wiązanie lipoprotein z LDL

- syntetyzowana przez astrocyty i makrofagi

- udział w uaktywnianiu cząsteczek lipidowych w okresie rozwoju OUN i regeneracji pourazowych

Białko Tau

- występuje w neuronach i komórkach nieneuronalnych ,

- (+) polimeryzacje mikrotubul

- też zaangażowane w powstawanie wypustek neurytów i transport aksonalny

- Ch. Alzheimera- nadmierna fosforylacja białka tau (tauopatie)

4

---