1. Cechy cytologiczne HSIL i LSIL, raka płaskonabłonkowego.

Definicja CIN 1 (LSIL, dysplazja małego stopnia) według Systemu Bethesda

• Trzykrotne lub większe powiększenie jądra w stosunku do jądra prawidłowej komórki warstwy pośredniej

• Cytoplazma jest zazwyczaj obfita i może być zrogowaciała. Granice komórek są zazwyczaj wyraźne

• Dwujądrowość i wielojądrowość nie jest zjawiskiem rzadkim

• Hiperchromazja z równomiernym rozłożeniem chromatyny

• Jąderka występują rzadko lub są niewidoczne

• Błona jądrowa może być wyraźna lub nie

Definicja CIN 2 i 3 (HSIL) według Systemu Bethesda

• Komórki występują pojedynczo, w grupach, płatach lub tworzą gniazda

• Komórki posiadają delikatną lub ciemną cytoplazmę

• Trzykrotne lub większe powiększenie jądra w stosunku do jądra prawidłowej komórki warstwy pośredniej

• Powierzchnia cytoplazmy może być zmniejszona.

• Obrysy jądra są nieregularne

• Anizonukleoza jest wyraźna

• Hiperchromazja z ziarnistą chromatyną (drobno- lub gruboziarnistą), równomiernie rozłożoną

• Całkowite rozmiary komórki mogą być mniejsze niż w LSIL.

Koilocytoza to występowanie w badaniu cytologicznym koilocytów - komórek zakażonych wirusem HPV

2. Zapalenia swoiste cytologiczne i opisać jedną z nich.

Etiologia zapaleń :

• Bakteryjne

• Wirusowe

• Grzybicze

• Pierwotniakowe

• Chlamydie

HSV 2 ( krocze, narządy płycinowe, odbyt )

• Początkowo przebieg bezobjawowy

• Zmiany histologiczne: komórki wielojądrowe, jądro płatowate, bardzo duże komórki, powierzchowne rozwarstwienie nabłonka, wewnątrz „pęcherza” płyn

• Pojawiają się kryształki po lekach dopochwowych

Chlamydia trachomatis

• Patogen z pogranicza bakterii/wirusów

• Wewnątrzkomórkowy drobnoustrój

• Może powodować bezpłodność i być przyczyną powstawania ciąży pozamacicznej

• U noworodków matek z Chlamydia: zapalenia spojówek i płuc

• Zakażone są głównie komórki endocerwikalne oraz kom metaplastyczne

• Morfologia: nieregularnie przejaśniona cytoplazma ( wygryziona przez mole), duże wakuole wypełnione treścią z centralną kondensacją , pojedyncze lub mnogie ziarnistości

3. Jaką metodą barwimy preparaty w cytologii ginekologicznej i jakim systemem oceniamy. Opisać główne punkty w systemie Betesdy.

Metody barwienia:

• PAP (J. kom ciemnoniebieskie , Cytoplazma bez keratynowacenia niebieska lub blado czerwona, Cytoplazma z keratynowaceniem różowa

• H&E (Cytoplazma różowa eozyna, j. kom niebieskie hamatoksylina)

System Betesdy ( główne punkty)

• Cz. A - czy rozmaz zawiera odpowiedni materiał do oceny

• Cz. B- ogólne stwierdzenie czy obraz cytologiczny jest prawidłowy czy nie

• Cz. C-opis stwierdzonych zmian

4. BAC - wskazania do biopsji cienkoigłowej.

1. Zmiany wykrywane fizykalnie (badaniem palpacyjnym):
a) ogniska, które mogą być zmianami nowotworowymi, w szczególności ze względu na asymetrię, brak przesuwalności wobec otaczających tkanek, twardość, nieregularne obrysy, zaciągnięcia lub owrzodzenia skóry,
b) zmiany, które mogą być wznową leczonego uprzednio nowotworu,
c) powiększone węzły chłonne z powodu przerzutu raka,
d) wszelkie guzowate zmiany u kobiet o zwiększonym rodzinnym ryzyku zachorowania na raka sutka (bez względu na wyniki badań obrazowych).

2. Zmiany wykrywane jedynie metodami obrazowania:
a) zmiany, które mogą mieć charakter nowotworowy,
b) zmiany, które nie mogą być poddane systematycznej kontroli przy zastosowaniu metod obrazowania.

6. Wskazania do biopsji tarczycy.

• Obecność w obrębie miąższu tarczycy wyczuwalnych guzków,

• Wole wieloguzkowe,

• Dotykowa bolesność powiększonej tarczycy,

• Zmieniona konsystencja powiększonej tarczycy,

• Obecność niewyczuwalnych dotykiem zmian przekraczających średnicę 1 centymetra wykazanych na badaniu USG,

• Obecność guzków odgraniczonych nieostro od otaczającego miąższu wykazanych za pomocą USG,

• Zauważenie w badaniu USG zmian słabiej odbijających fale ultradźwiękowe niż otaczający je miąższ - zmiany hipoechogeniczne.

Przeciwwskazania

• Głównym przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu biopsji tarczycy jest brak współpracy z pacjentem. Natomiast zaburzenia krzepnięcia krwi oraz przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych w tym przypadku nie stanowią przeciwwskazań.

7. Układ oddechowy - materiały do badań metody pobierania.

• Materiał z oskrzela ( bronchoskopia)

• Plwocina ( uzyskanie np. w sposób indukowany - inhalacja)

• Popłuczyny oskrzelowe po zadarciu szczotką ( wymaz szczoteczkowy)

• Popłuczyny oskrzelikowo-pęcherzykowe ( BAL)

• Próbki krwi z naczyń włosowatych płuc

• Bioptaty ( TBNA-transbrionchialna biopsja, TTNA-transtoraklana biopsja, PTLB-przezskórna, przezklatkowa biopsja)·
  

8. Rak drobnokomórkowy i płaskonabłonkowy układu oddechowego i gruczolakorak.

Cechy cytologiczne	Rak płaskonabłonkowy	Rak gruczołowy	Rak drobnokomórkowy
Grupa komórek	Często małe, zbite bez układów	Często liczne, kom zbite, jednowymiarowe	-----------------------------
Struktura kom	Dziwne kształty, jądra centralnie	Kolumnowe, sześcienne, walcowate, jądra ekscentrycznie	Komórki rozproszone, małe i drobne, modelowanie komórek
Cytoplazma	Ostro odgraniczona, rogowaciejąca, cienie komórkowe, perły rogowe	Obfita, blada z wodniczkami	Bardzo skąpa, niewidoczna
Jądro	Hiperchromatyczne, różnokształtne, piknotyczne	Duże, blade, okrągłe, owalne	Chromatyna piknotyczna lub ziarnista
Jąderka	Wyraźne w komórkach żywych	Dominujące, liczne	Niewidoczne
Cechy specjalne	Rogowacenie	Produkcja śluzu	Efekt zgniecenia

9. Czym się różni przesięk od wysięku?

Płyn przesiękowy ( obrzękowy):

• Niski ciężar właściwy

• Mała zawartość białka

• Wynik uraty równowagi pomiędzy ciśnieniem hydrostatycznym i onkotycznym ( np. prawo komorowej niewydolności serca, zespole nerczycowym czy marskości wątroby) ·

Płyn wysiękowy:

• Wysoki ciężar właściwy

• Wysoka zawartość białka

• Obecność komórek zapalnych

• Powstaje w skutek uszkodzenia międzybłonka przez infekcje, promieniowanie jonizujące, zapalenie płuc, zawał płuc, ropień płuc, zapalenie opłucnej itd.

• Wyróżniamy wysięki nowotworowe i nienowotworowe ( zapalne)

Przesięk jest to płyn gromadzący się w jamie ciała w skutek wzmożonego ciśnienia hydrostatycznego lub w następstwie obniżenia ciśnienia onkotycznego osocza i nie ma charakteru zapalnego ( przesięk rozpoznajemy, gdy wskaźnik białkowy jest niższy od 0,5 a aktywność dehydrogenazy mleczanowej niższa
niż 0,6).Wysięki natomiast są wynikiem procesów zapalnych, które zwiększają przepuszczalność naczyń włosowatych w blaszce ściennej lub zmniejszają wchłanianie płynu przez układ chłonny

10. Odczyny zapalne węzłów chłonnych, ogólne cechy cytologiczne chłoniaka

Odmiany odczynów zapalnych:

• Z naciekiem ropnym ( plazmocyty, neutrofile - na skutek dużego procesu zapalnego)

• Z przerostem grudek ( limfoblasty)

• Z histiocytozą zatok ( histiocyt- duże fagocyty wielojądrzaste)

• Z rozlanym rozrostem limfocytów

• Z rozlanym rozrostem immunoblastów

Chłoniaki ogólne cechy cytologiczne:

• W BAC biaława półpłynna treść

• Rozmaz bogato komórkowy

• Radko treść krwista

• Komórki są izolowane ( nie uciskają się i nie deformują kształtu jąder)

• Znaczną przewagę stanowi jeden rodzaj komórek

• Pojedyncze histiocyty i komórki żerne

• Brak cieni komórkowych i mas martwiczych

• Zazwyczaj nie stwierdza się pojedynczych immunoblastów

5. Porównać cechy nowotworu łagodnego i złośliwego sutka lub gruczolakowłókniaka do raka sutka.

Cechy	Złośliwy	Łagodny
Wzrost	Szybki ( miesiące)	Powolny ( lata)
Torebka ograniczająca	Brak	Jest
Zróżnicowanie komórek	Niski stopień	Wysoki stopień
Przeżuty	Tak	Nie
Naciekanie	Tak	Nie
Lokalna agresja	Tak	Nie
Produkcja czynników wyniszczających	Tak	Nie

---