• Czynniki stanowiące zagrożenie w laboratorium, podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy w laboratorium

1. Zagrożenia:

• Fizyczne:

• Prąd

• Promieniowanie elektromagnetyczne (monitory)

• Zwłaszcza uważać na nie powinny kobiety w ciąży.

• Hałas

• Temperatura

• Ciepło wydzielane przez urządzenia (np. laboratorium mikrobiologiczne z cieplarką w szpitalu) ;p gorąc!

• Chemiczne: (bardzo ograniczone, dzięki przygotowaniu fabrycznym odczynników i rozpuszczaniu odczynników w analizatorach)

• Odczynniki

• Doraźne

• Przewlekłe

Związki niebezpieczne:

1. Kwas azotowy stężony

2. Brom, chlorek benzylu, benzydyna

3. Cyjanek potasu , (ten odczynnik wymaga specjalnej utylizacji) kwas chlorowodorowy, cyjanowodór

4. Chlorek glinu

5. Kwas siarkowy

6. P- toluenosulfochlorek

3. Substancje palne i zapalne:

1. Acetylen, etylen, metan, propan, butan, wodór

2. Aceton, benzen, etanol, eter etylowy

3. Eter naftowy

4. Kwas octowy lodowaty

5. Metanol

6. Pirydyna?

4. Karty charakterystyki:

1. Opis zagrożenia

2. Sposób postępowania na wypadek ekspozycji:

5. Kategorie ryzyka:

1. S. epidermidis, lactobacillus

2. S. aureus, . pyogenes, s. pneumoniae

3. S. typhi, HIV, HBV, HCV, E Coli 0157

4. Riketsje, wirus ebola, wirusy gorączki krwotocznej.

6. Źródła zakażenia:

1. Za najbardziej niebezpieczne źródło zakażenia dla pracowników służby zdrowia w tym pracowników laboratoriów klinicznych uważa się krew i jej składniki

7. Inne źródła zakażenia:

1. Prątki gruźlicy

• Plwocina

2. Dwoinki rzeżączki

• Wymazy z pochwy, prącia

3. Dwoinki zapalenia opon mózgowo rdzeniowych

• Płyn mózgowo rdzeniowy

8. Zagrożenia w oddzile wg. Earle H. Spauldinga:

1. Pacjent:

• Przedmioty wnikające do tkanek lub układu naczyniowego

• Wysokie ryzyko zakażenia / muszą być bezwzględnie jałowe lub jałowe po autoklawowaniu

• Przedmioty wchodzące w kontakt z błonami śluzowymi

• Wymagana dezynfekcja, czasami sterylizacja chemicznymi środkami sterylizującymi

• Przedmioty wchodzące w kontakt jedynie z nienatłuszczoną skórą, ale nie z błonami śluzowymi

• Mogą być myte w miejscu użytkowania i dezynfekowanie środkami o niskiej aktywności

2. Personel:

• Zakłucia przy pobieraniu krwi i manipulowaniu zużytymi igłami

• W USA częstość ekspozycji na HIV - 0.34%

• 90% zakłuć ocenianych jako głębokie było przyczyną zakażenia HIV

• Inne zakłucia i skaleczenia ostrymi przyrządami zanieczyszczonymi HIV

• Rozbicie szklanych pojemników

• Rozlanie lub rozpryśnięcie materiału biologicznego na twarz - ekspozycja przez błony śluzowe

• Rozlanie lub rozpryśnięcie materiału biologicznego na uszkodzone, nieosłonięte części ciała

• Napicie się materiału biologicznego (pipetowanie ustami)

• Wtórna transmisja powodująca skażenie rąk (rękawiczki).

3. Środowisko:

• Rozlanie się materiału biologicznego wskutek nieostrożnego obchodzenia się z nim

• rozpryśnięcia,

• rozbicie probówek przy mrożeniu próbek

• rozbicie probówek podczas wirowania

• aerolizacja podczas wirowania, wytrząsania, mieszania, przelewania próbek

• rozlanie na powierzchnie

• wtórna transmisja.

4. Materiał:

• Świeży

• Zlokalizowany

9. Bezpośredni kontakt z pacjentem przy pobieraniu próbek do badania

1. Do 80% wszystkich ekspozycji.

10. Pobieranie materiału:

1. Powinno odbywać się w miejscach do tego celu wyznaczonych (gabinety zabiegowe, punkty pobrań, w wyjątkowych sytuacjach, jeśli wymaga tego stan kliniczny, w miejscu opieki nad pacjentem)

2. Wymagania techniczne dla gabinetów i punktów pobrań określa rozporządzenie ministra zdrowia, dziennik ustaw nr 213

11. Punkt pobrań materiału:

1. Minimalna powierzchnia gabinetu pobierania prób do analiz - 6 metrów kwadratowych, gabinetu zabiegowego, w którym nie wykonuje się znieczulenia ogólnego, 15 metrów kwadratowych (załącznik nr 2 do rozporządzenia)

2. W rozporządzeniu nie wyodrębniono oddzielnych innych przepisów dla punktu pobrań funkcjonującego w strukturach laboratorium medycznego

3. Ponieważ laboratoria sa zakładami opieki medycznej???

12. Środki ostrożności w postępowaniu z materiałem

13. Pobieranie materiału:

1. W czasie pobierania próbek stosować rękawice ochronne (użycie rękawiczki, nawet w przypadku zakłucia zmniejsza ryzyko zakażenia do 50%)

2. Rękawice mogą być użyte tylko dla jednego pacjenta, należy je nakładać na oczach pacjenta

3. Czynności administracyjnych nie wykonywać w tych samych rękawicach w których wykonywano pobranie.

4. Przed wykonaniem wkłucia zdezynfekować miejsce pobrania (po dezynfekcji nie dotykać celem wyczucia naczynia)

5. Do pobrania krwi używać wyłącznie sprzętu jednorazowego użytku (igły, lancety, kapilary, probówki)

6. Unikać gwałtownych zachowań prowadzących do przypadkowego zakłucia, zranienia, zalania krwią (szczególnie w przypadku pobierania krwi u dzieci)

7. Igły lub inne ostre narzędzia po wykorzystaniu wyrzucać do specjalnych pojemników z twardego tworzywa, szczelnie zamykane po napełnieniu

8. Strzykawki wyrzucać do worków na odpady medyczne

9. W przypadku ekspozycji zastosować procedurę po ekspozycyjną

10. Natychmiast zdezynfekować stanowisko w przypadku rozlania lub zachlapania stołu

14. Stanowiska w laboratorium o szczególnym narażeniu:

1. Wstępne przygotowanie próbek

• Otwieranie probówek i pojemników

• Wirowanie próbek

• Aerolizacja:

• Obszar rozprzestrzeniania nawet do 6 metrów

• Pojemniki zakorkowane lub zamknięte

• Najlepiej plastykowe

• Automatyzacja procesu przygotowania wstępnego

• Łatwa dostępność odo chemicznych środków sterylizujących i dezynfekujących/

2. Rozdzielenie i przenoszenie materiału do probówek wtórnych

3. Wszystkie czynności przebiegające z wytrząsaniem próbek.

15. Inne przyczyny zwiększające zagrożenie :

1. Konieczność zapewnienia cech niezmienności próbki:

• Ograniczenie możliwości niszczenia drobnoustroje znajduje się w próbce

2. Nieznajomość czynnika infekcyjnego

• Próbki pochodzące od nosicieli

• Okno serologiczne (początek choroby)

• Czułość stosowanej metody badania czynnika zakaźnego

3. Możliwość namnażania się czynnika infekcyjnego w czasie transportu z n miejsca pobierania próbek do miejsca wykonywania badań

4. Duże ilości materiału pozostającego po badaniach.

16. Środki ostrożności w postępowaniu z materiałem biologicznym

1. Należy przestrzegać następujących zasad;

2. Wyeliminować całkowicie lub ograniczyć do minimum możliwość kontaktu z krwią lub innych materiałów.

17. Zasady bezpiecznej pracy z materiałem biologicznym:

1. Organizacja stanowisk roboczych powinna zabezpieczać możliwie najmniejsze rozproszenie materiału biologicznego

2. Unikać wszelkich manipulacji, których skutkiem może być

3. Bezwzględnie zabronione jest pipetowanie ustami

4. Stanowiska pracy z pnieriałeeeeeeeeemzakaźnym powinny być dezynfekowane do każdej m

18. Plan higieny:

1. Statyw na probówki (metalowe, druciane)

• Powinny być wykonane z materiałów umożliwiających ich wielokrotną dezynfekcję i mycie

• Proces dezynfekowania należy przeprowadzić przez zanurzenie w środku dezynfekującym przez czas jego działania bójczego

• Czynność należy wykonywać co najmniej raz dziennie, najlepiej po zakończeniu pracy i zawsze po zalaniu statywu materiałem biologicznym

• Po dezynfekcji statywy dokładnie umyć wodą detergentem i wypłukać

2. Stojaki na pipety automatyczne:

• Muszą być wykonane z materiałów umożliwiających ich okresową dezynfekcję i mycie z dodatkiem detergentów

• Mycie raz na tydzień powinno być ok, i po każdym zalaniu.

3. Naczynia laboratoryjne (korki, zlewki, cylindry)

• Mogą być szklane lub plastikowe

• Używane do przygotowania odczynników nie muszą być dezynfekowane

• Wystarcza mycie z dodatkiem detergentów a następnie wypłukanie wodą

19. Ekspozycja zawodowa:

1. Pod pojęciem ekspozycji zawodowej pracowników ochrony zdrowia należy rozumieć narażenie na skutek kontaktu z materiałem biologicznym

20. Ekspozycja:

1. Przezskórna - uszkodzenie skóry narzędziem zanieczyszczonym materiałem zakaźnym

• Ukłucie igłą zużytą po zabiegu na pacjencie, skaleczenie ostrze, szkłem itp.

• Kontakt materiału zakaźnego ze skórą.







---