ZAMKNIĘCIE GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH - OBTURACJA
Definicja
Zamknięcie dróg oddechowych (obturacja) - jest stanem, który uniemożliwia dostęp powietrza do płuc na poziomie gardła lub krtani. Prowadzi to do ostrej niewydolności hipoksemicznej.
Przyczyny :
Choroba dróg oddechowych (zapalenie krtani, alergiczny obrzęk krtani i nagłośni, ostre zapalenie tchawicy, obrzęk naczynioruchowy Quinckego, guz lub uraz gardła, krtani i tchawicy, porażenie obustronne strun głosowych),
Zachłyśnięcie - polega na przedostaniu się do dróg oddechowych ciała obcego, które często ulega uwięźnięciu :
ciała płynne (woda
twarde ciała obce (protezy, zęby, kości, zabawki)
organiczne ciała obce (pokarmy).
Zachłyśnięciu sprzyja wiek (dzieci i osoby starsze), znieczulenie ogólne, otyłość, nadużycie alkoholu.
Czynnikami ryzyka są także : choroby przebiegające z wymiotami, ostre zatrucia, niektóre choroby psychiczne, choroby układu nerwowego (udar mózgu, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, choroba Alzheimera, zapalenie mózgu i opon, miastenia, zapalenie skórno - mięśniowe).
Rozpoznanie i objawy kliniczne
Gwałtowne zamknięcie dróg oddechowych powoduje duszność, przyspieszenie oddechu, kaszel oraz rozwinięcie się niekardiogennego zapalenia płuc. Objawem sugerującym zachłyśnięcie u osób dotychczas zdrowych jest ostry, męczący kaszel. Potwierdzenie radiologiczne we wczesnym okresie po zachłyśnięciu można uzyskać w przypadku twardych ciał obcych nieorganicznych. Zachłyśnięcie ciałem obcym organicznym ujawnia się najczęściej dopiero po pewnym czasie, gdy doprowadzi do zapalenia płuc lub niedodmy płuca.
Niezależnie od przyczyny zwężenia górnych dróg oddechowych u chorych mogą występować : lęk, duszność, sinica, tachykardia, stridor krtaniowy, świsty nad płucami.
Postępowanie lecznicze - jest uzależnione od etiologii obturacji i charakteru zespołu klinicznego :
podanie tlenu do oddychania,
w przypadku hipoksemi i hiperkapni należy rozważyć intubację dotchawiczą lub tracheostomię,
podjęcie prób usunięcia ciała obcego poprzez kilkakrotne, silne uderzenie otwartą dłonią między łopatki lub spowodowanie wymuszonego wzrostu ciśnienia w drogach oddechowych poniżej przeszkody - manewr Heimlicha (nagły, silny ucisk na dolną część klatki piersiowej i nadbrzusze),
przewiezienie chorego do oddziału intensywnej opieki medycznej,
w razie niemożności usunięcia ciała obcego za pomocą manewru Heimlicha należy podjąć próby instrumentalnego usunięcia ciała obcego za pomocą bronchoskopu i leczenia powikłań (zapalenie płuc, zwężenia oskrzela),
jeżeli próba bronchoskopowego usunięcia ciała obcego nie powiedzie się można rozważyć torakotomię,
w przypadkach o etiologii infekcyjnej, toksycznej lub uczuleniowej należy rozważyć intubację dotchawiczą lub tracheostomię, a także wdrożyć leczenie przyczynowe,
w sytuacjach o podłożu alergicznym podaje się glikokortykosterydy oraz leki przeciwhistaminowe,
w uzasadnionych przypadkach należy podać antybiotyki,