Ciała obce

Ciała obce

górnych dróg

górnych dróg

oddechowo-

oddechowo-

pokarmowych

pokarmowych

Anatomia

Anatomia

Podstawy anatomii

Podstawy anatomii

przełyku

przełyku

część szyjna

część szyjna

(od poziomu chrząstki

(od poziomu chrząstki

pierścieniowatej C4 do wcięcia szyjnego mostka

pierścieniowatej C4 do wcięcia szyjnego mostka

Th 2-3;

Th 2-3;

część piersiowa

część piersiowa

do rozworu przełykowego

do rozworu przełykowego

przepony;

przepony;

część brzuszna

część brzuszna

od rozworu przepony do wpustu

od rozworu przepony do wpustu

Trzy fizjologiczne zwężenia przełyku:

Trzy fizjologiczne zwężenia przełyku:

1.

1.

górne

górne

– w

– w

obrębie wejścia do przełyku;

obrębie wejścia do przełyku;

2.

2.

środkowe

środkowe

– na

– na

wysokości rozdwojenia tchawicy, spowodowane

wysokości rozdwojenia tchawicy, spowodowane

łukiem aorty;

łukiem aorty;

3.

3.

dolne

dolne

– 3 cm powyżej wpustu,

– 3 cm powyżej wpustu,

„zwieracz dolny przełyku”, przejście przez

„zwieracz dolny przełyku”, przejście przez

rozwór przepony

rozwór przepony

Anatomia przełyku

Anatomia przełyku

Ciała obce w gardle

Ciała obce w gardle



W nosogardle – b. rzadko, objawy

W nosogardle – b. rzadko, objawy

podobne do przerostu migdałka

podobne do przerostu migdałka

gardłowego

gardłowego



Zazwyczaj w części ustnej lub

Zazwyczaj w części ustnej lub

krtaniowej gardła

krtaniowej gardła



Ości, fragmenty kości, pestki, szpilki,

Ości, fragmenty kości, pestki, szpilki,

igły, odłamki szkła, drewna, metalu

igły, odłamki szkła, drewna, metalu



Ciała obce wprowadzone nieumyślnie

Ciała obce wprowadzone nieumyślnie

(ch. umysłowo) lub celowo

(ch. umysłowo) lub celowo

(więźniowie)

(więźniowie)

Objawy ciała obcego w

Objawy ciała obcego w

gardle

gardle



Ostry ból przy połykaniu

Ostry ból przy połykaniu



Uczucie dyskomfortu i przeszkody w

Uczucie dyskomfortu i przeszkody w

gardle

gardle



Promieniowanie bólu do ucha

Promieniowanie bólu do ucha



Ślinotok, czasem z domieszką krwi

Ślinotok, czasem z domieszką krwi



Duszność o różnym stopniu nasilenia

Duszność o różnym stopniu nasilenia

Diagnostyka

Diagnostyka



Dokładne badanie laryngologiczne:

Dokładne badanie laryngologiczne:

laryngoskopia pośrednia, rynoskopia

laryngoskopia pośrednia, rynoskopia

tylna, laryngoskopia bezpośrednia

tylna, laryngoskopia bezpośrednia



Badania radiologiczne

Badania radiologiczne



Usuwamy pod kontrolą wzroku tą

Usuwamy pod kontrolą wzroku tą

samą drogą, którą ciało obce

samą drogą, którą ciało obce

wniknęło

wniknęło

Ciała obce przełyku

Ciała obce przełyku



Przypadkowo, przez nieuwagę, lub

Przypadkowo, przez nieuwagę, lub

celowo

celowo



Zabawki, monety, guziki, kości, ości,

Zabawki, monety, guziki, kości, ości,

protezy zębowe, kęsy pokarmowe

protezy zębowe, kęsy pokarmowe



Szczególnie usposobione osoby ze

Szczególnie usposobione osoby ze

zwężeniem przełyku po oparzeniach,

zwężeniem przełyku po oparzeniach,

urazach, z uciskiem lub nowotworem

urazach, z uciskiem lub nowotworem



Najczęściej ciała obce w miejscu

Najczęściej ciała obce w miejscu

fizjologicznych zwężeń przełyku

fizjologicznych zwężeń przełyku

Objawy ciała obcego

Objawy ciała obcego

przełyku

przełyku



Zależą od poziomu zalegania ciała obcego i

Zależą od poziomu zalegania ciała obcego i

jego wielkości

jego wielkości



Trudności w połkaniu/ niemożność

Trudności w połkaniu/ niemożność

połykania, ból przy połykaniu, odruchy

połykania, ból przy połykaniu, odruchy

wymiotne, ślinotok

wymiotne, ślinotok



Usta przełyku: ból szyi, zachłystywanie się i

Usta przełyku: ból szyi, zachłystywanie się i

napadowy kaszel

napadowy kaszel



W pierwszym zwężeniu: trudności w

W pierwszym zwężeniu: trudności w

oddychaniu (ucisk), przy perforacji – odma

oddychaniu (ucisk), przy perforacji – odma

podskórna, naciek zapalny szyi, krwioplucie

podskórna, naciek zapalny szyi, krwioplucie

Ciała obce przełyku

Ciała obce przełyku



W drugim zwężeniu: ból za mostkiem,

W drugim zwężeniu: ból za mostkiem,

przy perforacji silny ból zamostkowy,

przy perforacji silny ból zamostkowy,

w okolicy międzyłopatkowej lub na

w okolicy międzyłopatkowej lub na

szyi, duszność, tachykardia, niepokój,

szyi, duszność, tachykardia, niepokój,

odma podskórna szyi i okolicy

odma podskórna szyi i okolicy

nadobojczykowej, odma śródpiersia,

nadobojczykowej, odma śródpiersia,

krwioplucie

krwioplucie



W rozworze przepony: bóle w

W rozworze przepony: bóle w

nadbrzuszu, przy perforacji objawy

nadbrzuszu, przy perforacji objawy

podobne jak wyżej podane

podobne jak wyżej podane

Objawy ciała obcego

Objawy ciała obcego

przełyku cd.

przełyku cd.

Rozpoznanie ciała obcego

Rozpoznanie ciała obcego

przełyku

przełyku



Wywiad

Wywiad



W badaniu ORL zaleganie śliny w gardle dolnym

W badaniu ORL zaleganie śliny w gardle dolnym



Badanie RTG: przeglądowe klatki piersiowej, z

Badanie RTG: przeglądowe klatki piersiowej, z

barytem, z watką nasączoną barytem, z wodnym

barytem, z watką nasączoną barytem, z wodnym

środkiem cieniującym (Uropolina)

środkiem cieniującym (Uropolina)



Objawy kliniczne sugerują perforację a brak

Objawy kliniczne sugerują perforację a brak

objawów radiologicznych – powtórzyć badanie

objawów radiologicznych – powtórzyć badanie

RTG po kilku godzinach!!!

RTG po kilku godzinach!!!



Obraz kliniczny wskazuje na zaleganie ciała

Obraz kliniczny wskazuje na zaleganie ciała

obcego a brak potwierdzenia w badaniu RTG –

obcego a brak potwierdzenia w badaniu RTG –

należy wykonać badanie endoskopowe

należy wykonać badanie endoskopowe

przełyku!!!

przełyku!!!

Ciała obce przełyku

Ciała obce przełyku



Usuwanie ciała obcego przełyku

Usuwanie ciała obcego przełyku

„sztywną rurą” endoskopową, w

„sztywną rurą” endoskopową, w

znieczuleniu ogólnym – tą drogą,

znieczuleniu ogólnym – tą drogą,

którą dostało się do przełyku

którą dostało się do przełyku

Ciała obce przełyku

Ciała obce przełyku



Ewentualnie chirurgiczne dojście od

Ewentualnie chirurgiczne dojście od

zewnątrz

zewnątrz



Nie wolno przepychać ciała obcego

Nie wolno przepychać ciała obcego

do żołądka

do żołądka



Podczas endoskopii kontrola ścian

Podczas endoskopii kontrola ścian

przełyku

przełyku



Po usunięciu ciała obcego kontrolne

Po usunięciu ciała obcego kontrolne

badanie RTG przełyku

badanie RTG przełyku



Dieta płynna, później papkowata

Dieta płynna, później papkowata

Powikłania

Powikłania



Krwawienie

Krwawienie



Przedziurawienie przełyku

Przedziurawienie przełyku



Przetoka przełykowo-tchawicza

Przetoka przełykowo-tchawicza

i przełykowo- oskrzelowa

i przełykowo- oskrzelowa



Zapalenie śródpiersia

Zapalenie śródpiersia

Powikłania

Powikłania



Perforacja przełyku w odcinku szyjnym:

Perforacja przełyku w odcinku szyjnym:

faryngotomia boczna i zaopatrzenie

faryngotomia boczna i zaopatrzenie

ściany przełyku, drenaż tkanek szyi,

ściany przełyku, drenaż tkanek szyi,

antybiotyki

antybiotyki



Perforacja w odcinku piersiowym: RTG -

Perforacja w odcinku piersiowym: RTG -

odma śródpiersia, odma i płyn w opłucnej

odma śródpiersia, odma i płyn w opłucnej

– leczenie chirurgiczne (torakochirurg)

– leczenie chirurgiczne (torakochirurg)



Perforacja w odcinku brzusznym: RTG –

Perforacja w odcinku brzusznym: RTG –

powietrze pod przeponą – leczenie

powietrze pod przeponą – leczenie

chirurgiczne

chirurgiczne

Ciała obce krtani i

Ciała obce krtani i

tchawicy

tchawicy



Po wniknięciu ciała obcego – gwałtowny

Po wniknięciu ciała obcego – gwałtowny

napad kaszlu – wykrztuszenie ciała obcego

napad kaszlu – wykrztuszenie ciała obcego

lub zaaspirowanie go do dolnych dróg

lub zaaspirowanie go do dolnych dróg

oddechowych

oddechowych



Najczęściej u dzieci (70%), psychicznie

Najczęściej u dzieci (70%), psychicznie

chorzy, schorzenia ośrodkowego i

chorzy, schorzenia ośrodkowego i

obwodowego UN, schorzenia organiczne

obwodowego UN, schorzenia organiczne

gardła i górnego odcinka przełyku, osoby

gardła i górnego odcinka przełyku, osoby

starsze, odurzenie alkoholem lub narkotykami

starsze, odurzenie alkoholem lub narkotykami



Bardzo rzadko ciała obce przenikające od

Bardzo rzadko ciała obce przenikające od

zewnątrz (uraz, postrzał)

zewnątrz (uraz, postrzał)

Ciała obce krtani i tchawicy

Ciała obce krtani i tchawicy

- objawy

- objawy



Zależą od wielkości i konsystencji ciała

Zależą od wielkości i konsystencji ciała

obcego oraz poziomu, na którym

obcego oraz poziomu, na którym

zatrzymało się

zatrzymało się



Gwałtowny napad kaszlu, duszność,

Gwałtowny napad kaszlu, duszność,

stridor, chrypka, bezgłos, odruchowy

stridor, chrypka, bezgłos, odruchowy

skurcz krtani (laryngospasmus)

skurcz krtani (laryngospasmus)



Przy małych, zalegających ciałach obcych

Przy małych, zalegających ciałach obcych

objawy nawracających infekcji g.d.o.

objawy nawracających infekcji g.d.o.



Przy uszkodzeniu ściany krtani, tchawicy

Przy uszkodzeniu ściany krtani, tchawicy

lub oskrzela: duszność, krwioplucie, odma

lub oskrzela: duszność, krwioplucie, odma

śródpiersiowa i odma podskórna szyi i

śródpiersiowa i odma podskórna szyi i

klatki piersiowej

klatki piersiowej

Rozpoznanie ciała obcego

Rozpoznanie ciała obcego

krtani, tchawicy i oskrzeli

krtani, tchawicy i oskrzeli



Wywiad!!!

Wywiad!!!



Badanie laryngologiczne +

Badanie laryngologiczne +

osłuchiwanie

osłuchiwanie



RTG klatki piersiowej: zaleganie

RTG klatki piersiowej: zaleganie

ciała obcego (cieniującego) i

ciała obcego (cieniującego) i

niedodma odpowiedniego segmentu

niedodma odpowiedniego segmentu

lub płata płuca

lub płata płuca



W przypadkach wątpliwych TK

W przypadkach wątpliwych TK

Leczenie

Leczenie



Postępowaniem z wyboru jest

Postępowaniem z wyboru jest

usuniecie ciała obcego z krtani w

usuniecie ciała obcego z krtani w

laryngoskopii bezpośredniej

laryngoskopii bezpośredniej



Gdy ciało obce zalega poniżej krtani

Gdy ciało obce zalega poniżej krtani

– tracheoskopia lub

– tracheoskopia lub

bronchoskopia

bronchoskopia

Leczenie

Leczenie



Jeśli nie ma możliwości wykonania

Jeśli nie ma możliwości wykonania

tego zabiegu – tracheotomia

tego zabiegu – tracheotomia



Tracheotomia także gdy: współistnieje

Tracheotomia także gdy: współistnieje

odczyn obrzękowy, zmiany pourazowe

odczyn obrzękowy, zmiany pourazowe



Manewr Heimlicha – ryzyko obrażeń

Manewr Heimlicha – ryzyko obrażeń

narządów jamy brzusznej i żeber,

narządów jamy brzusznej i żeber,

przemieszczenie i zaklinowanie ciała

przemieszczenie i zaklinowanie ciała

obcego w szparze głośni

obcego w szparze głośni

Powikłania po usunięciu

Powikłania po usunięciu

ciała obcego

ciała obcego



Rozerwanie ściany oskrzela,

Rozerwanie ściany oskrzela,

uszkodzenie tkanki płucnej –

uszkodzenie tkanki płucnej –

krwawienie, odma podskórna,

krwawienie, odma podskórna,

duszność – torakochirurg

duszność – torakochirurg



Obrzęk błony śluzowej krtani i

Obrzęk błony śluzowej krtani i

tchawicy

tchawicy



Uszkodzenie fałdów głosowych

Uszkodzenie fałdów głosowych